Tíminn - 16.03.1960, Blaðsíða 8

T í !W I N N, miðvikudaginn 16. marz 1960.
f dag eru liðin rétt fimmtíu
ár síðan póstskipið Laura
strandaði við Skagaströnd.
Gerðist það að aflíðandi há-
degi 16. marz 1910. og tók
skipið niðri á flúðunum innan
við Finnsstaðanes, spölkorn
fvrir utan Spákonufellshöfða.
Með skipinu voru 60—70
manns, þar af um 40 farþegar
og björguðust allir við illan
leik á land í Höfðakaupstað og
á Hólanesi, þrátt fyrir hríðar-
veður með frosti og foráttu-
brimi.
Þetta strand er enn í minni
ýmissa, þótt hálf öld sé liðin, og
póstskipið Laura var landsmönn-
um góðkunnugt, þar sem það
hafði annazt póstferðir við landið
nær þrjá áratugi.
Einn þeirra manna. sem var
með skipinu í ferð þessaii, er
Ludvig C. Magnússon, og hefur
hann ritað greinargóðan þátt um
atburð þennan. Birtist hann í rit-
safninu Brim og boðar, sem út
kem fyrir nokkr'um árum. Fer
þátturinn hér á eftir í aðaldrátt-
Laura á Sauðárkrók
í góðu veðri sigldi póstskipið
Laura, eign Sameinaða danska
eimskipafélagsins, inn Skagafjörð,
þriðjudaginn 15. marz 1910, og
varpaði akkerum á höfninni á
Sauðárkróki. — Hefði einhver
látið svo um mælt daginn þann,
að skjótlega mundi draga skugga
fyrir heillastjörnu þessa fagra
skips og dagar þess brátt verða
taldir, og þótt næsti dagur hefði
ekki verið tilnefndur í þvi sam-
bandi, er alveg víst, að sá, er
þannig hefði spáð, hefði vart verið
talinn með öllum mjalla, því að
svo var traustið á skipinu mikið,
og var það sízt að ófyrirsynju.
í öli þau tuftugu og átta ár,
er Laura hafði þá verið í för-
um hér við land, hafði hún verið
dsemalaust happaskip; aldrei
hlekkzt neitt á — eða nokkum
tima misst út mann.
Geta þó allir gert sér í hugar-
lund, að ósjaldan muni hafa blás-
ið óbyrlega, er hún var hér í
vetrarferðum og varðist áföllum
í ofviðrum með frosthörkum og
blindhriðum, að ógleymdum ísn-
um, sem tíðara lagðist að strönd-
um lamlsins þau ár, er Laura
var í Íslandsferðum heldur en
hin síðari ár.
Og hugdjarfir, vaskir, framúr-
skarandi gætnir og athugulir hafa
þeir sjómenn verið, er stóðu á |
stjórnpalli skipsins um svo langt
árabil og stýrðu því jafnan heilu
í höfn.
Því var það að vonum, að marg-
an setti hljóðan daginn eftir, er
fregnin um það, að Laura væri
strönduð, barst út um landið. i
Enn einu sinni var fengin sönn
un fyrir því, að allt er hverful-
leikanum háð, og fáu er að full- j
tr-eysta
Á Skagafirði
Er lokið var afgreiðslu Lauru |
á Sauðárkróki, var degi tekið að
halla. Tilkynnt hafði verið, að
þaðan mundi haldið af stað um
kvöldið, og voru því allir farþeg-
ar komnir út á skipið að afgreiðslu
þess lokinni, en um það leyti fór
að þykkna í lofti og mátti glögg-1
lega greina, að norðangarður var
í aðsígi. Það varð því að ráði, að j
brottferð var fr'estað, og skyldi |
bíða birtu. — Hins vegar færði
skipið sig um kvöldið af legunni, j
en þar hafði það legið frekar
grunnt, og lengra fram á fjörð- j
inn.
Margir farþegar voru með skip '
inu, er það kom til Sauðárkróks,
og bættust þar nokkrir við í hóp-
inn, þar á meðal var eg, er þessar
Laura vlS bryggju.
i'ofaði til lands. Spákonufells-
höfði gnæfði upp úr snjókafinu,
dökkur og draugalegur, eins og
illvættur, sem hefði sertt skipið
tíl sín, og væri reiðubúinn að
grípa það með klóm sínum.
Laura hafði steytt á flúg í vík-
inni innan við Finnsstaðanes, en
það er spölkorn fyrir utan Spá-
konufellshöfða, sem Höfðakaup-
staður er kenndur við. Var þá
klukkan um hálf tólf fyrir hádegi.
S'trax og skipið kenndi grunns,
var vélin látin taka fulla ferð
aftur á bak, en eigi dugði það,
Laura stóð föst. Síðan var mælt
dýpið í kringum skipið. Við aftur
enda þess var nóg dýpi, en grynn
ingar fyrir S'tafni. Þá var smábát
skotið á flot. og lagði hann varp-
akkeri skammt fyrir aftan skdpið.
Vélirj var nú aftur látin taka fulla
ferð aftur á bak, og samtímis vár
halað í varpakkerið með afturlest
arvindunni, en ekki hjálpaði
þetta, Laura stóð enn föst. Var
„Skjótlega mun draga skugga fyrir
heillastjörnu þessa fagra skips“
Ludvig C. Magnússon segir frá þeim sögu-
lega atburÖi, er póstskipiS Laura stranda'ði
16. marz áritS 1910
Siglingin út fjörðinn er mér
enn minnisstæð, eins og raunar
öll þessi för. Hélt ég mig allmikið
ofanþilja, til þess að njóta þess
fáa, sem séfi varð í gegnum hríð-
ina. Aldrei hefur mér virzt
Drangey jafn stórskorin og hrika
leg og þegar ég sá ,hana gnæfa
og var síðan kyrrt, lyftist aðeins
öðru hverju. hafið af heljaraflí,
og féll síðan niður með öllum
sínum mikla þunga, en varð þá
fyrir hrottalegum árekstri, eins
og það steytti á klöppum, og féll
þá út á hliðina um Leið. Er þessu
fór fram, brakaði og brast í skip
inu, ákafur titringur fór um það,
nú hætt við að reyna að ná henni
af skerinu, enda var lækkandi
sjór, en eimpípan þeytt um stund
ef ske kynni að einhver á landi
heyrði hljóðið, og yrði þannig
strandsins var.
Er fyrsti telmturinn, sem gripið
hafði farþegana, var liðinn hjá,
og allir höfðu áttað sig á því, er
og gat hver og einn ímyndað sér, j gerzt hafði, færðist nokkur ró
að slík feikna átök þyldi það ekki,1 yfir menn. og vir-tist mér þá sem
heldur mætti eins búast við. að farþegar yfirleitt tækju strand-
það brotnaði þá og þegar. | inu með mikilli stillingu. Munu
Eitt andartak stóð ég agndofa ( og sumir skipverjar strax hafa
ur hnðarmókkvanum þenrian Qg vissi naumasti hvað var að ger-' reynt að friða farþegana og telja
j óveðursmorgun.
Undan Ketubjörgum færðust
sjóaruir í aukana, og urðu þeir
þó mestir, er farið var fyrir
Skaga, Stóð vindur þá á hlið skips
ins, og tók það miklar veLtur, en
vel varði Laura sig þá fyrir sjó-
unum, eins og fyrr.
Eitthvað um ellefu leytið kom
ast. En eigi leið á löngu áður en
stigagangurinn fylltist af hálf
klæddu fóLki, sem æddi fram og
aftur, karlar konur og börn, hvað
innan um annað. Alls staðar heyrð
ust hróp og köll, uppsöluhljóðin
breyttust í angistaróp og vein.
Öllum varð nú Ljóst, hvað um
var að vera. Laura, skipið sem
Ludvig C. Magnússon
ég upp á þilfar. Var þá j ajdrei hafði hiekkzt á, og enginn
skipið á leið inn meg Skaganum, j gat hugsað- sér að gæti hlekkzt
vestanverðum. Veðrið hafði held-1 ^ var strandað.
ur láegt eftir því sem lengra var nú smeygðu þeir fáklæddustu
línur rita, ásamt móður minni og
tveim sys.tkrnum. Var ferð okkar
með skipinu heitið tii Dýrafjarðar. j ,at mgnnum £
Eins og títt hefur verið, er far-1 hypjaði ég
aftur.
haldið inn með Skaga, en alltaf
sér í einhverja leppa. Allir þyrpt
snjóaði jafnt og þétt. Eofaði samt ust að stiganum og upp á þiljur,
! til Lands öðru hverju. Fátt var
þegaskip hafa legið lengi á höfn-
um hér jvið land, var talsverður
gleðskapur um borð í Lauru þetta
kvöld. Skröfuðu menn og skegg-
ræddu hverjir við aðra, ókunnugir
jafnt sem kunnugir, aðrir settust
að spiium og nokkrir tóku lagið.
Samt minnist ég eins manns,
nokkuð við aldur, er dró sig út
úr gleðskapnum. Hafði hann, eftir
því, sem hann skýrði frá, verið
á sínum yngri árum í hákarlaleg-
um með Jörundi gamla í Hrísey,
kunnum sjógarpi. Voru þær eigi
fáar svaðilfarirnar. er maður þessi
hafði ratað í, og það þótti mér
mer’kilegast, að hann skyldi ekki
vera orðinn örkumlamaður, svo
oft hafði hann kalið og beinbrotn
að. — Vildi hann ekki, að menn
væru með galsa, er hann væri að
hlaupa upp á norðan, því að ekki
væri að vita. hvað morgundagur-
inn hefði að færa og gæti þá
farið svo. að kátínan færi af fólk-
inu. En engum datt í hug að taka
mark á karli.
Laura strandar
Með éirtu, miðvikudagsmorgun
inn 16. marz, var akkerum létt,
stefna tekin út Skagafjörð, og
skyldi Höfðakaupsfaður (Skaga-
strönd) vera næsti viðkomustað-
ur. En nú var skollin á nor'ðan j
stórhríð.
þiljum uppi, og
mig því fljótt niður
Þegar ég var staddur í miðjum
stiga á niðurleið, tekur skipið
allt í einu snöggan kipp. Var hann
svo harður, að þótt ég þrifi um
handriðið af alefli, slöngvaðist ég
niður allan stigann, eða öllu held
ur rann á handriðinu niður á gólf,
og hélt mér þar föstum. Á meðan
tók skipið tvo eða þrjá aðra kippi
eins og hleypt væri úr fjárrétt.
Allir vildu fá vissu sína fyrir því,
hvort hættan væri mikil eða lítil.
Er upp á þiljur kom, blasti við
geigvænleg sjón. All.t í kring um
skipið voru fossandi brimboðar
Að framan voru þeir svo háir, að
skvettur gengu yfir framstafninn.
teygðu sig aftur eftir borðstokkn-
um og þeyttu brimlöðrinu um
þilfarið. Grár og drungalegur
hríðarveggurinn luktist um skipið
á alla vegu, nema öðru hverju
þeim trú um. að enginn hætta
væri á ferðum, og enginn þyrfti
að óttast um líf eða limi.
í þessu sambandi minnist ég
eins atviks. Ettt sinn er mér var
reikað fram hjá eldhúsinu, litlu
eftir að sfrandið varð, rak ég mig
þar á skipstjóra og 1. vélstjóra.
Stóðu þeir við eldhúsdyrnar,
drukku kaffi úr krúsum í
mestu makindum, að því er mér
virtist .Þótti mér þetta kynlegt
þá. en vel má vera, að þeir hafi
með þessu verið að sannfær'a þá.
er fram hjá fóru, um það. að
ekki væri ástæða ttt að æðrast.
og máske hafa þeir verið orðnir
matarþurfi.
Nú var ekkert aðhafzt um stund,
en ráð tek.in saman um það. hvað
gera skyldi. — Veður hafði nokk
uð lægt frá því, er skipið strand-
aði, og einnig dregið úr briminu,
er sjór lækkaði. Var og líka ekki
eins dimmt af hríðinni og áður.
Varð þetta strandmönnum til
(Framhald á 13. síðu)
MÉ
H§

- "
Ijfi#

Sfe ____Æ
/ið Finnsstaðanes