Alþýðublaðið - 27.08.1944, Blaðsíða 2

2

ALÞYPUBLAÐið
Sunnudagur 27. ágúst 1944:
Alþýðusambandið beðið um hjálp
og aðsloð til að leysa Iðjudeiluna
Kommúnistar samþykkja varnargrein frá°
Birni Bjarnasyni gegn gagnrýni þeirri sem
hann hefir orði$ fyrir
íðnaðarverkafólk getur ekki sætt sig við Iak
ari kjör en Dagsbrún og Framsókn
D JÖRN BJAR.NASON formaður Iðju kom á fund stjórnar
Alþýðusambandsins í fyrrakvöld og bað um hjálp þess
og aðstoð til að leysa deiluna, sem hann hefur af svo miklum
klaufaskap leití félag sitt út í.
Jafnfijamit liað hann um stuðning slambandsins gegn
þeirri gagnrýni, sem hann hefur orðið fyrir undanfarandi.
Þetta er í fyrsta skipti, sem
Cftgefandi: Alþýðuflokkurinn.
Ritstjóri: Stefán Pétursson.
Ritstjórn og afgreiðsla í Al-
þýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar ritstjórnar: og 4902.
Símar afgr-iðslu: 4900 og 4906.
Verð í lausasölu 40 aura.
'Alþýðuprentsmiðjan h.f.
Eftir snmarlejrfiD.
ALLIJR þorri manna mun
nú hafa tekið sumarleyfi.
Og að þessu sinni eru þeir fleiri
en nokkru sinni fyrr, sem áttt
ihafa kost á því að dveljast utan
bæjarins í nokkurra daga leyfi
sér til hvíldar og bressingar.
Verkamenn hafa nú orðið þess-
ára fríðinda aðnjótandi í skjóli
oriofslaganna.
Engum dylst það lengur, hví-
lík nauðsyn er á því, að fólk,
sem elur aldur sinni í bæjum,
eigi kost útivistar i hreinu og
heilnæmu lofti. Og hvað ríkust
er þessi nauðsyn, þegar Reyk-
vikingar eiga í hlut. Andrúms-
loftið hér í bænum er slíkt, að
nærri stappar að sólskinsdag-
amir séu plága fyrir það fólk,
seim neyðist til að hírast í bæn-
um. Þá stendur rykmökkurinn
eftir öllum götum, fyllir vit veg
farenda og þrengir sér inn í hús
in. Auk þess er jafnan svo, að
rnikill fjöldi þess fólks, sem í
bæjum býr, er kyrrsetufólk,
sem vinnur innivinnu og hefir
ekkert af líkamsáreynslu að
segja. . . * .
1 Þessi staðreynd er nú alvið-
urkennd, enda keppast menn
um að komast út úr bænum,
ekki aðeins í sumarleyfi, held-
ur einnig um helgar og á frí-
dögum. íslenzka sumarið er
stutt og veðursældin misbresta
söm, en skammdegið langt og
lamandi .Útivist í sólskini sum
arsins er nauðsynlegur viðbún-
aður undir myrkur og drunga
skammdegisins. Sumarið, sem
nú fer senn að kveðja, heíir ver
ið sólríkt og veðursælt. Reyk-
víkingar hafa notað. sér það eft-
ir föngum. Flestir þeirra hafa
nú átt þess kost að njóta sólar
og útivistar að einhverju leyti,
þótt mjög sé þeim gæðum mis-
jafnt skipt eins og öðrum. Hin
hversdagslega önn er hafin á
nýjan leik og í hönd fer langur
og dimmur vetur. En það er líka
hægt að sækja þrótt í útívist og
halda áreynslu að vetrinum,
enda fer vaxandi, að það sé
gert. Skíða- og skautaíþrótt
ættu sem flestir að iðka.
❖
í sambandi við þetta er Vert
að minna á það, hve Reykvík
ingar eiga þess hörmulega lítinn
kost að njóta sólar og útivistar
í bænum sjálfum. Hér er mjög
tilfinnanlegur skortur á
skemmtigörðum og opnum
svæðum í bænum, þar sém fólk
geti safnazt saman í góðviði’inu.'
Þá vantar Reykvikinga einnig
sjóbaðstað. Úr þessu þyrfti að
bæta hið bráðasta. Þetta er
hvorttveggja í sénn áhrifarík
heilbrigðisráðstöfun og menn-
ingaratriði. Sumarið er svo
stutt hjá okkur íslendingum, að
við megum ekki láta undir höfuð
leggjast að njóta þess svo sem
frekast er unnt. Og í því efni
verður að búa sem bezt í hag-
inn fyrir almenning.
Björn ræðir í sambandsstjórn
um þetta mál — og er það ekki
glæsilegt fyrir Alþýðusamand-
ið að eiga nú að kippa því í
lag í málefnum Iðju, sem Björn
hefir eyðilagt.
Sambandsstjórnin — eða
meirihluti hennar, 4 af 8, sem
á fundi voru, samþykkti beiðni
Björns. Var að sjálfsögðu «ekki
óeðlilegt þó að sambandsstjórn
samþykkti að hjálpa til að leysa
Iðjudeiluna á viðunandi hátt
fyrir iðnaðarverkafólkið, en
hitt er ekki nema broslegt, er
stjórn Alþýðusambandsins læt-
ur hafa sig til þess, að sam-
þykkja blaðagrein, sem Björn
mætir með skrifaða og er hans
eigin vörn gegn gagnrýni sem
hann hefir orðið fyrir út af
hinni ðhrjálegu stjórn sinni á
deilunni. Að vísu gerði sam-
bandsstjórnin þessa samþykkt
sína með ha.ngandi hendi. For-
seti Alþýðusambandsins, Guð-
geir Jónsson, sem ekki má telj-
ast öfundsverður af því að eiga
að stjórna allsherjarsamtökum
verkalýðsins með þessum blá-
Ibjánum, sem kommúnistar hafa
sett í sambandsstjórniná með
honum, sagði í viðtali við Al-
þýðublaðið í gær að 4 hefðu
greitt atkvæði með grein
Björns, 3 greiddu atkvæði á
móti, en sjálfur sat forsetinn
Ihjá við atkvæðagreisðluna.
Björn hefir því fengið stuðning
frá kommúnistum einum — og
er það ekki óeðlilegt, svo mjög
sem þeir bera ábyrgð á hon-
um. Það voru þeir Þorstéinn
Pétursson, Jón Rafnsson, Her-
mann Guðmundsscn og Björn
sjálfur, sem gerðu þessa sam-
þykkt.
Tilgangur Björns með þess-
ari liðsbón er ekki óeðlilegur.
Hann hefir fundið það undan-
farið, hversu mjög gagnrýni sú,
sem hann hefir orðið fyrir hef-
:r átt miivirn hljómgrunn hjá
verkafólkinu. þ?ss vegna reynir
hann níi að skýla sér unöir
værig A.lþýðusambandsstjórn-
or. Alþýðusambandið, er nú
ekki fremur en Dagsbrún öf-
undsvert af því að eiga að leiða
Iðju deiluna til lykta. Svo mjög
hefir Björn Bjarnason unnið
ill verk, en þess verður að
vænta að því takist að bjarga
iðnaðarverkaf ólkinu úr s j álf-
heldunni, sem Björn Ihefir sett
það í. Hann hefir nú komið
af sér ábyrgðinni á lausn deil
unnar og það væri svo sem
eftir honum að koma eftir á og
kenna Alþýðusambandin. ef
eitthvað verður hægt að f ma
að þeirri lausn, sem fæst.
Alþýðublaðið hefir gert
stjórn Björns Bjarnasonar á
málefnum Iðju svo að umtals-
efni, vegna þess að hann og
starfsaðferðir hans eru táknræn
fyrir þá menn, sem eru hættu-
legastir verkalýðshreyfingunni.
Þeir flana óundirbúnir út í
deilu, hefja bumbuslátt og óp
án nokkurrar fyrirhyggju,
kasta hundruðum heimila út í
stórdeilu og vekföll og hafa svo
■enga stjórn á úás viðburðann^.
Þetta hefir oft komið nauðsyn-
legum stéttarsamtökum á kald
an klaka — og reynst heimilum
alþýðunnar dýr keypt.
Að þessu sinni er eina von
iðnaðverkafólksins aö Alþýðu-
samhandinu takist með hjálp
Dagsbrúnar að ná viðunandi
lausn I deilu þeirri sem BJörn
hefir sett þáð í af svo lítilli
fyrirhyggju — og með svo mikl
um bægslagangi. — En það má
ekki gleymast, að iðnaðarverka
fólkið getur aldrei, við lausn
deílunnar, sætt sig við lakari
kjör en stéttasystkini þess í
Dagsbrún og verkakvennafélag
inu hafa í iðnaðinum.
Skólastjéraskiptt við
Gaghfræðaskóla
Reykjavíkur
A GÚST H. BJARNASON
prófessor, sem verið hefir
skólastjóri Gagnfræðaskóla
Reykjavíkur frá stofnun hans
hefir sagt starfinu lausu frá 1.
okt. n. k., og hefir Knútur Arn
grímsson kennari verið ráðinn
skólastjóri skólans um eins árs
skeið frá 1. okt. n. k. að telja.
Fréttatilkynning fra Ut-
anríkisráðuneytninu.
HINN 17. júní bárust sendi-
ráði íslands í Kaupmanna
höfn kveðjur frá nokkrum mönn
um og blómagjafir í tilegni af
stofnun lýðveldis íslands. Nafn
spjöld með áletruðum hamingju
óskum sendu t. d. forstjóri ut-
anríkisráðuneytisins, deildar-
stjóri forsætisráðuneytisins og
sendiherra Finna í Kaupmanna-
höfn, en hann er aldursforseti
fulltrúa erlendra ríkja Joar.
Dagskrá hátíðahaldaná á Þing
velli 17. júní var Íslendingum
kunn af símskeyti Ríkisútvarps
ins til sendiráðs íslands í Stokk ‘
hólmi. Samkvæmt beiðni sendi
ráðsins í Kaupmannahöfn til-
kynnti íslendingafélagið bréf-
lega um 700 manns, að útvarpa
ætti hátíðahöldunum á Þing-
velli. Eigi var hægt að tilkynna
í danska útvarpinu, að útvarp
ætti að fara fram heima, og því
Skogrækfarfélag Is-
lands skipuieggur
skógrækiarslöðina
í Fossvogi
SKÓGRÆKTARFÉLAG ís-
lands gerir um þessar
mundir gangskör að því, að
auka til muna meðlimatölu
sína, og hefir stjórn félagsins
í þessum mánuði sent fjölda
mörgum Reykvíkingum bréf
með tilmælum um að þeir styrki
félagið og málefni þess með
því að gerast meðlimir. Mun
þessu verða haldið áfram einn
ig í næsta mánuði, en ekki mun
þó að sinni verða náð til nærri
allra með þessu móti, sem æski
legt væri að ná til, og óskar
stjórnin að 'ben.da mönnum á, að
til þess að gerast meðlimir í
Skógræktarféíagi Islands þarf
ekki annanð er. að senda nafn
og heimilisfang á bréfsspjaldi,
ásamt tilkynningu um að hlut-
aðeigandi óski að gerast með-
limur i Skógræktarfélagi ís-
lands. Utanáskriftin er Skóg-
ræktarfélag íslands, Laugaveg
3, Reykjavík.
Skóræktarfélagið hyggst að
skipuleggja skógræktarstöð
sína í Fossvogi á næstunni, og
hefjast handa um ýmsar nýjar
framkvæmdir í stöðinni jafn-
skjótt og ástæður leyfa, svo
sem framræslu, plöntun skjól-
belta, lagningu vega og stíga
um stöðina, en þó fyrst og
fremst stórum aukið plöntuupp
eldi. Eru nú í sáðreitum tugþús
undir birkiplantna, og liggur
fyrir þegar á næsta vori, að
planta töluverðu af þeim i
plöntubeð.
Allar þessar fyrirhuguðu
framkvæmdir mun kosta tölu-
verð fjárframlög á næstu árum,
en takist Skóræktarfélaginu að
auka til muna meðlimatöíu sína,
mun því um leið vaxa svo fisk
ur um hrygg fjárhagslega, að
það verði fært um að standa
straum af þessum framkvæmd
um.
síður gat orðið um endurvarp
þar að ræða, enda eigi um það
beðið. í stóra samkomusalnum
í Sturenterforeningen, þíu- sem
íslendingar ætluðu að halda dag
inn hátíðlegan, var komiö upp
útvarpstæki af beztu gerð, og
var öllum gefinn kostur á að
hlýða á útvarpið um eftirmiðdag
inn, en ekkert heyrðist, og fór
'Svo víðast .bvar ann^rs staóar á
venjuleg tæki. Engu að síður
bárust fréttir af því, sem gerst
hafði heima nógu snemma til
þess að hægt væri að segja frá
því um kvöldið.
íslendingafélagið og Félag (
íslenzkra stúdenta stóðu að há-
tíðahöldunum, og var þátttaka
mikil, um 250, enda þótt sumir
sætu heima.
Formaður íslendingafélags-
ins, Martin Bartels bankafull-
trúi, setti hátíðina. Aðalræðuna,
Minni íslands, flutti’Jón Helgá
son prófessor. Að ræðunni lok
inni var lesinn texti að heilla-
Bœrinn í dar
t
Næturlæknir er í nótt. og aðra
nótt í Læknavarðstofunni, sími
5030.
Næturvörður er í nótt og aðra
nótt í Lyfjabúðinni Iðunn.
Helgidagslæknir er Alfreð Gísla
son, Víðimel 61, sími 3894.
Næturakstur annast Hreyfill,
sími 1633.
ÚTVARPIÐ:
11.00 Morguntónleikar (plötur):
Lagaflokkurinn „Reikistjörnurn-
ar“ eftir Holst. 12.10—13.00 Há-
degisútvarp. 14.00 Messa í Fríkirkf
unni (séra Árni Sigurðsson). 15.00
Miðdegistónleikar (plötur): a>
Tataralög. b) 15.25 Syrpa af ensk
um þjóðlögum. c) Lög og dansar
eftir Foster. d) Endurtekin lög.
19.25 Hljómplötur: a) Chaconne
eftir Vitali. a) Fiðlusónada eftir
Veracini. 20.00 Fréttir. 20.20 Ein
leikur á píanó (Fritz Weisshapp-
el): Preludium og intermezzo eftir
MacDowell. 20.35 Erindi: Víðhorf
íslendinga til koungdóms (Skúli
Þórðarson magister). 21.00 Hljóm-
plötur: Norðurlandasöngvarar.
21.15 Upplestur: Smásaga (Anna
Guðmundsdóttir leikkona). 21.35
Hljómplötur: Fiðlusónata cfíir
Brahms í A-dúr, Op. 100, nr. 2.
21.50 Fréttir. 22.00 Danslög. 23.00
Dagskrárlok.
Á MORGUN:
Næturakstur annast Hreyfiii,
sími 1633.
ÚTVARPIÐ:
8.30 Morgunfréttir. 12.10—13.00
Hádegisútvarp. 15.30—16.00 Mið-
degisútvarp. 19.25 Hljómplöturr
Dansar frá Kuba. 20.00 Fréttir.
20.30 Þýtt og endursagt: „Sleða-
ferðin mikla“ eftir Georg ensem
(Einar Guðmundsson kennari.
20.50 Illjómplötur: Lög leikin á
trompet. 21.00 Um daginn og veg:
inn (Gunnar Benediktsson rithöf-
undur). 21.20 Útvarpshljómsveit-
in: Lög eftir íslenzka höfunda.
-— Einsöngur (Kristján Kristjáns-
son): a) „Og jeg vil ha mig en
hjertenskær“ eftir Grieg. b) „A
little love, a little kiss“ ftir Lao
Silesu. c) „Betlikerlingin“ eftir
Kaldalóns. d) „Söngur völunnar‘R'
eftir Pál ísólfsson. e) Melodia eftir
Gastaldon. 21.50 Fréttir. Dagskrár
lok.
FerSir
að Kolviðarhól verða í dag frá
Bifreiðarstöð Heklu, kl. 9 árd. og
kl. 1 e. h.
óskaskeytum til forseta og for-
sætisráðherra. Heillaóskaskeyti
konungs til ríkisstjórnarinnar-
var eigi birt í blöðum í Kaup-
mannahöfn fyrr en 18. júní, en
Jón Krabbe sendiíultrúi var lát
inn vita um skeytið 16. júní og
hafði fengið leyfi til að lesa
það upp á samkomunni 17. júní.
Fögnuðu menn símskeyti kon-*
ungs. Bar Jón Krabbe fram til-
lögu um, að samkoman sendi
konungi Dana kveðju símleiðis
og- var það gert. Síðan sagði
Gunnlaugur Pétursson ritari í
utnaríkisráðuneytinu frá því er
frétzt hafði um hátíðahöldin á
Þingvelli, einnig úrdrætti úr
ræðunum, og hlustuðu menn á
fréttirnir með mikilli athygli.
Þá söng söngkórinn íslenzki und
ir stjórn Axels Arnfjörðs, og
lék Axel auk þess íslenzk og út-
lend tónverk á hljóðfæri.
Allir, sem tóku þátt í skemmt
uninni, settust síðan að sameig
inlegu borðhaldi, og voru ís-
lenzkir söngvar sungnir yfir
borðum og ræður fluttar. Jakob
Benediktsson bókavörður flutti
minni Danmerkur, Krisján Al-
'bertsson lektor minni Norður-
landa og Tryggvi Sveinbjörns-
son minni Sveins Björnssonar
forseta. Samkoman var hátíðleg
og fór mjög vel fram.
LýMdisföpulur Isfendinga í
Danmörku 17. júní