Alþýðublaðið - 28.11.1944, Blaðsíða 4

ALÞYÐUBLAÐIÐ
Þriðjmlagtir. 28. nóv. 1§44.
4
í(|lisblaðt5
Otgeí-ndi: Alþýðuflokkurimi
Ritstjóri: Stefán Pétursson.
EUtstjórn og afgreiösla í A1
;.ýðuhúsinu viS Hverfisgöta
Símar ritstjórnar: 4°S1 og 4902
Símar afgroiðslu: 4900 og 4906.
Verð í lausasölu 40 aura.
Alþýðuorentsmiðjan h.f.
Alþýðusambandsþing,
sem brást vonum
verkalýðsins.
Alþýðusambands-
ÞINGINU er nú lokið, og
mun þess lengi verða minnzt í
islenzkri Verkalýðshreyfertgui,
en með Mtilli ánægju.; því að
fáa mun hafa órað fyrir því,
að það brygðist svo gersamlega
og raxni varð á því forustuhlut
verki, sem verkalýðshreyfing-
in var kölluð til að hafa á þeim
tímamátum, sem íslenzka þjóð
im stendiur nú k.
*
Skilyrði þess, að Alþýðusam
bandsþingið gæti valdið því
vterkii var að vísu, að þar ríkti
eining og samheldni, og að þar
væxi rætt um mál, en ekki fyrst
og fremst rifist um menn.
. Það vantaði og ekká, að nóg
var talað um nauðsyn eining-
ar af forspröfckum kommún-
’ isita á BamlbamdiSlþinigkiiU em hieiil-
indin, eða hitt þó heldur í því
skrafí., sáust fljótt, þegar farið
var að ræða kjörbréf fulltrú-
anna og falsa meirihlutann
með því að útiloka einstaka
kjöma fulltrúa verkalýðsins
úti um land undir fánýtu yfir-
skymi, af því að þedr voru ekki
kommúnistar, en taka kommún
istíska gervifulltrúa inn á þing
ið í þeirra stað.
Enmþá Ijósari urðu þó óheil-
indi kommúnista, þegar leyni-
bréf Brynjólfs Bjarnasonar
varð opinskátt. Eftir það máttu
allir sjá, að fyrir kommúnistám
vaibti efekert anmaJð á Iþessu Al-
þýðusambandsþingi, en að nota
það og verkalýðssamtökin yfir-
leitt flokki sínum til pólitísks
framdráttar og aukinma valda,
enda varð kosning hinnar nýju
sambandsstjórnar eftir bví.
Fram á síðasta fumd sam-
handsþingsins þóttust for-
sprakkar kommúnista ,vilja á-
framhaldandi samvinnu við
Alþýðuflokksmenm um sam-
bamdsstjórm, em þegar til kom
að semja um hana, settu þeir
bara það skilyrði, að þeir
fengju sjálfir að ráða, hvaða A1
þýðuflokksmnn fengju sæti í
henmi! Þurfti eftir þaið engum
að vera það nein ráðgáta, hvers
vegnia þeir höfíðu eytt öílilum
tíma sambasndþinigsims í persórau
lieigiar og póiiitáisfcrar svívirðimgar
um einstaba Alþýðuflofcfcsmeem
svo sem Sæmund Ólafsson, er
sæti átti í hinni fráfarandi sam
bandsstjórn, en nú átti að bola
burt, eða um Sigurjón Á. Ól-
afsson, Helga Hannesson,
Hanmibal Valdimarsson og
ýmsa aðra ,sem þeir fyrirfram
vildu útiloka frá því, að fá sæti
£ stjóm sambandsins.
Að sjálfsögðu var engin ein-
ing og engin -samvinna um sam-
bandsstjóm hugsanleg upp á
slík skilyrði kommúnista, enda
hafa þeir nú fengið að neyta
hins falsaða meirihluta á sam-
bandsþinginu til þess að skipa
hana nægilega þægum verk-
færum sínum.
Sæmundur Ólafsson
V ■ , ■ ^
Kommúnistar, sem boðið er upp
á sem opinbera trúnaðarmesm
AÞEIM ÁRUM, sem komm-
únistar gengu bezt fram
í því að rífá niður verkalýðs-
hreyfínguna og varð bezt á-
gengt, var edtt af vígorðum
þeirra ,;bitli;nigar Alþýðuilokfes-
hroddanna,“ er þeir nefndu
svo:
Þegar verkalýðurdnn notaði
aukin áihrif sín i þjóðfélaginu
til þess að koma verfkamönnn-
uim og sjómönnum í trúnaðar-
stöður, þá uírðtu kommúnistar
ókvæða við og hrúguðu upp
blekfcingum, álygum og alls
konar ófögnuði um þessa full-
trúa aiþýðuisamtakanna. Undir
þennan söng tóku að sjálfsögðu
nazistaöflin í Sjálfstæðisflokkn
um, oig ýtmisir landshomamenn,
sem síðar lentu velflestir í snær
um kommúnista. Erægar eru
ofsókmr þeirra á bendur Sigur-
jóni Á. Olafssyni, Finni Jóns-
syni, Stefáni Jóh. Stefánssyni
o. m. fl. Rétt er þó að geta
þess, að eirrn fyrrverandi Al-
þýðúfloklksmaður, sem margir
segja að hafi veráð sá eini úr
þeim flokfci, sem verðskuldað
haffi ibitilmgalhiltarniaifnið, slapp
tiltölulega vel við alla áreitni
kommúnista, og var engu lík-
ara, en að þeir hafi frá önd-
verðu fundið af hornum svik-
aralyktina.
Þeir af áhangendum komrn
'únáisita, sem trúðíu því að bitil-
ingatal þeirra væri annað en
rógur um pólitíska andstæð-
inga, horfa nú undrandi á að-
ferðir þeirra, eftir að þeir sjálf
dr haífa náð aðstöðu í þjóðfélag
inu, sem gerir 'þeim kleift að
hafa áhrif á mannaval í trún-
aðarstöðúr 'fyrir ailþýðúna.
Alþýðúifljokkuifinn tilnefndi
ávallt valinkuuina menn í trún-
aðarstöður, með ednni xmdan-
tekningu þó, eins og áður get-
ur.
Hann tilnefndi þá menn að
jafnaði, sem bezt höfðu staðið
í ístaðinu fyrir fólkið, hver á
sínum stað, með þeim árangri,
að fulltrúar verkalýðsins báru
iaf um startfishæffni oig atorku
eins og Finnur Jónsson og Ósk-
ar Jónsson slíldarmálunum,
Siguirjón Á. Ólafsson i hags-
muna- og menmmgarmálum
sjómannastéttarininar, Stefán
Jóh. Stefámsson og Haraldur
Guðmunidsson í félags- og
tryggingarmálum, og eru þó að
eins örfá dæmi mefnd.
Þessu virðist á allt annan
veg farið hjá kommúnistum.
Þeir hugsa um það eitt, að til-
nefna bltind flökfcsþý, sem hægt
er að stjóma frá skrifborði ein
valdsherrans, og nota þá þann,
ig í þágu hins erlenda valds,
Og hvfflík sambandsstjórn!
Þar er í forsetasæti fyrrver-
andi nazistimni Hermann Guð-
miundsson, sem fyrir nokkrum
áirum ferðaðist út um allt land
til þess að kljúfa verkalýðsfé-
lögin fyrir sjálfstæðismenn og
kommúnista og véla þau út úr
Alþýðusambamdsitnu; sem á sí ð-
asta Alþýðusambandsþingi
villti á sér pólitískar heimildir
til að svindla sig dnn í miðstjórn
verkalýðssamtakanna, þar sem
hann hefir sáðan leikið listir
sánar. Og upp á slíkan flugu-
manin leyfa (kommúnistar sér
nú að bjóða verkalýð landsins
sem forseta fyrir allsherjarsam
tökum hans!
Að meðstjómendum hans
þarf ekki mörgum orðum að
eyða. Iðnaðarverkafólkið í Rvik
sem kommúnástar eru á mála
hjá. Einnig er þess vel gætt að
velja þá menn, sem líklegastir
eru til þess að láta megnið af
'lauinum sánum fyrir trúnaðar-
störfin ganga í flofckssjóð kom
únisitafflofckisiins. Uim Isitairfs-
hœfni og þekfcingu á þeim mál-
úm, isem mennirnir edga að
vinma að, er minma hugsað eims
og nú skal sýnt fram á.
Þegar fcomimúmistar höfðu
náð næsta tryggri meirihluta-
aðstöðu 1 máðstjóm Alþýðusam
bandsins, og að því kom, að
þeir ætto að velja alþýðunni
starfsmenn og fulltrúa á hin-
una ýmsu vettvöngum, kom
þessi stefna þeirra brátt í ljós.
17. þing Alþýðusambandsins
sætti sdg við orðirni hlut, það
að fcomrmúnistar voru orðnir
næst stærsti flokfcurihn í verka
lýðshreyfingunni, og kaus því
samstjóm með það fyrir aug-
•um að reyna að halda frdði og
jafnvægi í verkalýðshreyfing-
unni. Það var því hin mesta
ineuðsyn, meðam ölduinótið
var að 'lægja, að halda frá störf
um og áhrifum á málefni verka
ilýðsins þeim mörmium, sem
gengið höfðu fraha fyrir sikjöldu
á róstiuirttíimuinum fyrir 17. þing-
ið.
Þetta skildi Alþýðuflokkur-
inn og setti af sinnd 'hálfu ein-
göngu Mtt þekkta og friðsama
menn í miðstjómina. Kommún
istar aftor á móti 'hrúguðu inn
1 istjórnina versto öfgamönnun-
um, isietm gemgizt Ihöffðu ffyrir
bræðravigum í verkalýðsfélög
unum á árunum á undan. Enda
var fyrsta verk þeirra í mið-
stjóminni, að gera Jón nokk-
urn Rafnsson að erindreka sam
bandsins. Jón þessi var alþekkt
ur éspektarpiltur og spreng-
ingapostoli úr fremsto röðum
kommúnistaflokfcsins. í verka-
lýðsmálum er Jón hinn mesti
igræningi, og er það skiljanlegt,
þegar þess er gætt, að öll af-
skipti hans af verkalýðshreyf-
ingunni, þar til hann varð er-
indreki sambandsins, hafa mið
ast við það eitt að rifa niður
og eyðileggja; en í erindreka-
starfinu átti hann að leiðbeina
við umbætur og uppbyggingu,
enda hefiæ Alþýðusambandið á
síðasta kjörtíma’biM verið er-
indrekalaust fynir Jóni Rafns-
syni, að dómi allra sanngjamra
manna.
Með tilnefnihgu Jóns Rafns-
sonar í ermdirekastarfið köst-
uðu kommúnistar hanzkanum
íiraman í íslenzkan vehkalýð,
með þeim árangrá sem nú er að
'koma í ljós % kosningunum til
18. þingsins.
þekkir afrek Björns Bjarnason-
ar í hagsmunamálum þess, og
verkamenn um land allt vita
um þá iðju, sem Jón Raffnisson
og hans líkar haffa rekið und-
anffarin ár í 'samtökum hans.
Það er slákir menn, sem nú
skipa stjóm Alþýðusambands
íslands ásamt Hermanni Guð-
mundssyni!
*
Þetta ©r þá árangurinn af Al-
þýðu'sambandisþingi því, sem
nú er nýlolkið. Málin gleymdust,
brýnusto hagsmunir verkalýðs
ins fengust efcki ræddir, for-
yisituMutJverk aliþýðusamtak-
anna í íslenzfcu þjóðlífi á þess-
um tímamótum varð að engu
— fyrir pólitískt valdabrölt og
persónulegt rifrildi kommún-
ista.
Þorsteinn Pétorsson, þá ný-
endumeistur flofcksanaður, óð
uppi í sambandsstjóm, með at-
vimnukröfur fyrir sig. Komm-
únistar léto hann hafa ýms smá
störf, vellaunuð, hjá samband-
iniu. Að lofcum þoldiU Alþýðu-
flofcksmenn ekíki lengur viimu
anennisfcu Þorsteins, og ibdtlinga
austurintn í harrn og hótoðu al-
gerðum samvdnnusMtum, ef
draugur sá yrði ekki 'fcvéðinn
ndður.
Kommúnistar gugnuðu, og
Mtið fór fyrir Þorsteini um
isánn. 'Þegar alþingi, fýrir til-
verknað kommúnista, hafði
gefizt upp við að leysa dýrtíð-
armálin og hespaði fram af sér
aliri ábyrgð í hendur 6 manna
nefndarinnar frægu, gefck Þ. P.
aftor og var þá af 'kommún-
ástum (UflineÆhdur ffufllftrúi Al-
þýðusaihbandsins í nefndina.
Svo óheppilega vildi til, að Al-
þýðuflokkurinn átti engan fuM
trúa 1 nefndxnni, og 'hafði Þ. P.
þvi efokert til að styðjast við
annað en flokkskMfcu kommún-
istaflokksinis og þefekingu sína
á málefnum alþýðunnar í land
fciu, hvort tveggja gafst illa,
eius og áivaílt ffynr og síðar.
Afleiðinigamar urðu hinar
hörmuflegustu, vaxandi dýrtíð
og áfframhaldandi tagmiiljóna-
austur á vasa stórbænda og
stráðsgróðamanna úr ríkissjóði.
En Þ. P. ffófok að launum nokk-
uð fé úr ríkissjóði, þar með vár
af hans hálfu tilgangmum náð
VÍSIR ræðir nokkuð í gær
um bréf það, sem Brynj-
ólffur Bjamaison. sendi út tifl,
mamrua sirma í j úM oig birt heffir
verið hér í blaðinu. Vísi farast
orð m. a. sem hér segir:
/
„Alþýðublaðið birti í fyrradag
bréf, sem höfðingi kommúnista,
Brynjólfur Bjamason, hafði ritað
sálufélögum sínum um land allt
til þess að kenna þeim góða siðu
í sókninni gegn „hægri hrötun-
um. Var bréfi þetta fyrir margra
hluta sakir girnilegt til fróðleiks
og línan sú, að beita hentistefn-
unni út í yztu æzar.
Ekki skal hér lagður dómur á
deilur hinna stríðandi flokka á
Alþýðusambandsþinginu, þótt auð
sætt sé að kommúnistar hafi far-
ið að ráðum höfðingja síns og
látið kné fylgja kviði, þar sem
þeir máttu því við koma í kosn-
ingum til þingsins, en fyrir verka
men,n alla eru ofanritaðar yfirlýs-
ingar kommúnistahöfðingjans lær
dómsríkar. Kommúnisitum er bein
línis fyrir lagt að nota grunlausar
og jafnvel hlutlausar sálir sér til
framdráttar, ekki aðeins við kjör-
ið sjálft heldur og kjörgengi. Þann
ig eiga þeir að stilla upp mönn-
um til kjörs, sem líklegt er að
þeir geti snúið á og notað beint
eðá óbeint í baráttunni gegn
„hægri krötunum.“
Það eru fleiri en verkamenn,
sem af þssu geta dregið sínar á-
lyktanir. í bréfi höfðingjans koma
fram starfsaðferðir kommúnisita
almennt en ekki einvörðumgu
innan verkalýðshreyfingarinnar.
Verðlækkun á
eldfösfu gleri;
Pönnux með lausu skafti, kr.
10.00. Skaftpottar með lausu
skafti kr. 14.00
Pottar með loki...... 7,30
Pottar án loks ....... 6,20
Kökuformar ........... 5,00
Tertuformar .......... 2,80
Skálasett, 3 st........10,65
K. Einarsson
& Bjömsson
Bankastræti 11.
með störfum foanis í 6 manna
nefndinni.
Alþýðusambandiniu ber að
lögum að tiinefna menn í ýms-
'er sitöðujr oig neffndir. Sumajr þass
ar nefndir eru harla þýðingar-
litlar, en aðrar mjög mikils-
virði fyrir verkalýðinn og á-
ríðandi að hæfir menn veljist
í þæsr, eins og til dæmis síldar-
útvegsnefnd. í henni sat, við
mjög góðan orðstfir, Óskar Jóns
son, úr Hafnarjfírði, tilnefndur
af fynri stjóm sambandsins. —
Þegar núverandi stjóm átti að
tilnefna í síldarútvegsnefnd, til
netfndi meiri hluti hennar,
kommúnistar og Hermann Guð
miundlsson, Kristján nokkurn
Eyfjörð, kyndara úr Hafnar-
firði, lí stað Ósfcars Jónssonar,
án þess að færa fram nofckrar
ástæður fyrir brottvikningu
Ósfcars.
KrLstján þessi Eyfjörð, sem
'foefir starfað fyrir kocmmúnista
um hríð, var af tilviljun kos-
'inn formaðúr Sjómannafélags
Framh. á 6. síðu.
Samkvæmt Teheran-línuimi er
kommúnistum fyrir lagt að vinna
helzt með vinstrisinnuðum og rót
tækum öflum, en sé ekki einhvera
ástæðna vegna unnt að koma því
við geti þeir og eigi að vinna með
öfflum yzt til hægri og afturhalds
flokbum. Öll þessi samvinna á þó
að sjálfsögðu að miða að því að
efla áhrif flokbsins innan lýðræð
isríkjanna og skapa grundvölll-
inn fyrir því, sem koma skal.
Samvinnan við kommúnista virð
ist ekki hafa geffizt vel. Sunistaðar
í Mið-Evrópu hefir hún þegar far
ið út um þúffur, sama er að segja
um Ítalíu, hörð átök haffa orðið
í Frakklandi og í Belgíu hefir
in orðið að grípa til örþrifaráða
gegn þessari mannitegxmd. Hávaði
berst víðar að en frá Alþýðusam
bandsþinginu, og væri ekki úr vegi
að menn hér á landi, sem fíkn-
astir eru í samvinnu við komm-
únista, kynntu sér lítillega árang
urirni í öðrum löndum og þá einn
ig hvers má vænta af þeim hér,
með því að línan er alls staðar
sú saima. Um þetta er alls staðar
hafa fléiri orð, en menn eru hvatt
sú sama. Um þetta er óþairft að
ir til að gefa framferði kommún
istanna gætur, ekki sízt verka-
menn, sem skipa sér ekki bein-
Línis í þeirra raðir, en hafa öaf-
vitandi unnið í þágu þeirra og
gera máske enn.“
Síðústu aðfarir kommúnásta
á Alþýðusambandsþinginu eru
að minnsta kosti allgreinileg
bending um það, hvers af þeim
ctniögi vænita og fovaðia hmgur býr
ialð ibaflri sameimnjgarskrafi þeirra
/