Alþýðublaðið - 05.12.1944, Blaðsíða 4

ALt>YÐUBLAÐIÐ

Crtgeluadi: AlþýSaílokknrinn
Ritstjóri: Stefán Pétnrs.M>n.
Ritstjórn og afgreiösla i A1
.ýöuhúsinu viö Hverfisgötu
Símar ritstjómar: 4nZ 1 og 490Í
Sfmar afer^iðslu: 4900 og 4906.
Verð í lausasölu 40 aura.
Alþýðuorentsmiðjan h.f.
Sljórnarsamvinnan og
skrif Þjóðviljans
ÞEIRRI SPURNINGU var
beint til Brynjólfs Bjama
sonar kennslumálaráðherra hér
í blaðinu í vikunni, sem leið,
hvort það væri hann, sem skrif
aði eða léti skrifa hinar stöð-
ugu dylgjur Þjóðviljans í sam
bandi við deilurnar á þingi A1
þýðusambandsins, þess efnis,
að Alþýðuflokkurinn, eða fjöld
inn ailur af forystumönnum
hans, sitji á svikráðum við hina
nýju ríkisstjóm, sem Alþýðu-
flokkuirinn á þó tvo ráðherra í.
Á það var samtímis bent, að
Alþýðublaðið hefði — þveort á
móti Þjóðviljanum — aldrei
blandað stjóarnarsamvinnunni
inn í deilurnar um Alþýðusam
bandsþingið og Alþýðuflokkur
inn á hinu nýafstaðna flokks-
þingi sinu heitið fullum stuðn-
ingi við framkvæmd á stefnu-
skrá rikisstjórnarinnar, þannig
að dylgjur Þjóðviljans í garð
hans væm ekki aðeins staðlaus
ir stafir, heldur og með öllu
ósæmilegar.
•
Spumingu Alþýðublaðsins
hefir nú verið svarað í Þjóð-
viljanum. Það er ekki Brynjólf
ur Bjamason kennslumálaráð-
herra, sem skrifað hefir eða lát
ið skrifa róggreinamar um Al-
þýðuflokkinn og afstöðu hans
til ríkisstjórnarinnar, segir
Einar Olgeirsson í ritstjómar-
grein í Þjóðviljanum á sunnu-
daginn, undirtritaðri af honum,
heldur hann sjálfur, svo og
hinir ritstjórarnir, ,,því að það
eru þeir, sem skrifa blaðið“.
Engar brigður skulu bornar
á það, að Einar Olgeirsson segi
þetta satt; því að sjálfum er
honum veí trúandi til þess, að
hafa skrifað hinar rætnu grein
ar um samstarfsflokkinn; og
það tilheyrir vinnubrögðum
þessarra manna, að einn standi
með rýtinginn í erminni meðan
annar fer með blíðmæli og
fagurgala. En þegar Einar Ol-
geirsson fer í grein sinni að
reyna að hreinsa Brynjólf
Bjarnason af öllum grun með
þeim ummælum, að hann hafi
„manna mest unnið að því, að
reyna ná sáttum á síðasta Al-
þýðusambandsþingi“, þá fer
varla hjá því, að ýmsum verði
á að brosa.
Já, sá var nú sættir manna,
eða hitt þó heldur, á síðasta
Alþýðusambandsþingi! Eða held
ur Einar Olgeirsson ekki, að
leynibréf Brynjólfs, sem lesið
var upp af Jóni Rafnssvni, til
neyddum, á þinginu, eftir að
Ijóstrað hafði verið upp tilveru
þess, hafi verið líklegt til að
sætta þá flokka, sem þar átt-
ust við? Og hvort finnst hon-
um ekki vera samstarfslega
skrifað í því bréfi í garð Al-
þýðuflokksins?
Það er ekki nóg, Einar Ol-
geirsson, að gala hátt um sam-
starfsvilja á strætum og gatna
Þrátt fyrir Alþýðusambandsþingið -
Yerkalýðurinn má ekki tapa
trúnni á samtök sín
Viðtal við Ólaf Jónsson, fulltrúa Verkalýðs-
og sjómannafélags Súðavíkur
OLAFUR JÓNSSON, sjómað
ur, varaformaður Verka-
Iýðs- og sjómannafélags Súða-
víkur var fulltrúi þess á síð-
asta Alþýðusambandsþingi.
Alþýðublaðið átti samtal við
hann eirun daigimn og fer það
hér á eftir:
„Súðavík er lítið sjávarþorp,
íbúarnir eru 250 að tölu, eða
því sem næst. Aðalatvinnuveg
ur okkar er sjómennska og
vinna við hraðfrystihúsin, en
þau eru tvö. Annað er eign
Kaupfélags ísfirðinga, en kaup
félagsdeildin hjá okkur samein
aðist því fyrir nokkru, en hitt
er eign h. f. Frosta.
Bæði hraðfrystihúsin hafa
nóg að gera. Það hefir hins veg
ar hamlað mjög rekstri þeirra,
að erfitt hefir verið að koma
afUrðunum frá þeim. í sumar
leið t. d. mjög langur tími, án
þess að hægt væri að losa úr
frystihúsunum. Loks í septem-
ber og október var hægt að
senda fiskinn úr þeim.
Nú er mikið af kjöti í frysti-
húsimum. Frá Súðavík ganga
tveir vélbátar, þeár eru 15—16
smálestir að stærð. H. f. And-
vari, sem margir eiga nokkuð
í, á 2 ibátamina, h. f. Vísár á einn
bát og tveir menn eiga fjórða
bátinn. Lítill landbúnaður er í
Súðavík, allt of lítill enn sem
komið er, en þar eru góð skil-
yrði til þess að,koma á búskap
fyrir þorpsbúa."
— Verkalýðshreyfingin?
„í upphafi voru starfandi
verkamannadeild og sjómanna
deild hjá okkur, en þetta gafst
ekki vel — og nú heitir félagið
„Verkalýðs- og sjómannafélag
Súðavítkur,, Félaigsandi er góður
I og lítið sem ekkert ber á þeirri
sundrung, sem virðist helríða
ýmsum verkalýðsfélögum ann-
ars staðar á landinu. Félagsskap
urinn gengur vel, þegar á allt
er litáð, en stendur vitanlega til
bóta, eins og annars staðar. Dag
vinmik. hjá okikur er kr. 2. 10
á klst., annars gildir sami kaup
ftiaxti hjá ofekux og á ísafirði í
niær ö.llliuim greiimi(m.“
— Framtíðarmál ?
„Okkur vantar góða bryggju.
Höfnin hjá okkur er mjög góð,
en bryggjuleysið hamíar. Það
hefir all mikið verið rætt um
þetta mál og deilur eru uppi
hvar bryggjan eigi að koma —
það hefir því miður hamlað
framkvæmdum. — Annars höf
um við mestan áhuga fyrir end
urbótum á samgöngum á landi.
Samgöngurnar eru mjög slæm
l ar. Okkur vantar vegasamband
við ísafjörð. Fyrir nokkrum ár
um var byrjað á vegagerð, en
svo var henni hætt í miðju kafi
og ekkert hefir verið gert síðan.
Það er einlæg ósk okkar Súðvík
inga að vegagerð inn með firð-
inum og til Isafjarðar haldi u-
fram sem allra fyrst.“ /
— Hvað segir þú um sam-
bandsþingið?
„Ég varð fyrir miklum von-
brigðum af því. Mér kom aldrei
til hugar að það yrði eins og
raunin varð. Það er ekki vel til
þess fallið að sameina hina vinn
andi alþýðu með því framferði
sem þar var viðhaft af kommún
ÓLAFUR JÓNSSON
istum. Það er beinlínis grátlegt
þegar þannig er unnið að sundr
ung alþýðunnar. Það er eins og
sundrungardraugurinn sé vak-
inn upp og sendur á okkur
verkamenn af erfðaféndum al-
þýðusamtakanna.
Ég teil, þó að eáltthvað beri á
milli eigi að vera hægt að jafna
það, en þegar hangið er í ein-
strengislegum formsatriðum og
hatur tál eiinstakxia mamma er lát
ið ráða úrslitum — eins og kom
fram, þá er eikki von á góðu. —
Ofbeldi var og framið á þinginu
til dæmis gagnvart verkalýðste
laginu á Þórshöfn. Allt ofbeldi
er hættulegt og má ekki bedta
í ‘alþýðufélögunum. Við verka-
menn berjumst gegn ofbeldi í
hvaða mynd sem er.
Ég treysti lítt núverandi sam
bandsstjórn og sízt formanni
hennar, en það ber að bjarga
því, sem bjargað verðiur, og tmú
okkar verkamanna á alþýðusam
| tökin má ekki bila.“
Hallgrímur Helgason:
Tónbókmennfir
Við aringlóð eftir Svein
Víking Guðjohnsen. Gef-
ið út til ágóða fyrir fjár-
söfnun til danskra flótta-
manna í Svíþjóð.
LAG þetta sver sig eindreg-
ið í ætt við dægurlög
tuttugustu aldarinnar með
löngu forspili /Og „refrain“ eða
viðkvæði. Hefði verið æskilegt,
að ásamt fyrirsögn mætti einn-
ig sjá, hvert form lagsins og til-
efni væri, svo að menn villltust
ekki á því að greina sundur
„!klassiskt“ sönglag með inni-
haldssterkum orðum og ósköp
hversdagslega „brúksmúsik“
með nýtízku dansblæ og slag-
arakenndum ástarsöng með ó-
eðlilegu tónsviði og ofmettaðri
tilfinningasemi í margnotuðum
| „blue“-stíl, sem nú er farinn
j að dofna helzt til mikið, og
! beinist í þess stað út á við til
framkvæmdahvatningar. Sem
dæmi þessarar Ijóðgreinar skal,
umræddur taxti tilfærður hér:
Manstu, er við arins glóð
við undum kyrrlát og hljóð.
mótum. Það verður um leið að
grafa rýtinginn og hætta að
sbrifa leynibréf með svávirðing
: um um samstarfsflokkana út
um land allt. Annars verða y
irlýsingarnar um einingarvilj
' og samstarfs ekki alvarleg
teknar af neinum.
Þriðjudagur 5 descmber 1944,
Al þyðuf lokkurinn
Skrifstofa flokksins á efstu hæð Alþýðuhússins
Sími 5020.
Skrifstofutími kl. 9—12 og 3—7 alla virka daga
nema laugardaga kl. 9—12 f. h.
Alþýðuflokksfólk utan af landif sem
til bæjarins kemur, er vinsamlega
beðið að koma til viótals á flokks-
skrifstofuna.
Ég hélt í höndina á þér,
og hýrt þú brostir við mér.
Ég man, hve bros þitt var
blítt,
og björt þín augu og viðmót
hlýtt.
Ég færði þór mitt.fyrsta
ljóð
við fölvaskin af aringlóð.
Þessi hárómantísku orð falla
mæta vel við suðrænan „tango“
sem lagið vitnar um, kjörin til
að vekja stundarstemmingu og
heitar tilfinningair sem lifna
rétt sem snöggvast. Sönn til-
finning fyrir eðlilegri laglínu
og einföldum og yfirlætislaus-
um orðum er mun dýpri og var
anlegri, þótt ékki falli hím
máske strax í augu. En inni
fyrir býr hún því öflugri. Dans-
lög og jazzmúsik eru til okkar
komin frá erlendum markaði,
og þaðan munu þau halda á-
fram að koma. Við höfum ærin.
verkefni að vinna í þvi senu
miðar að því að byggja upp og
endurlífga íslenzkan söng, lát-
lausan en kröftugan, fagran en
heilbrigðan. Danslög eru al-
þjóðleg, svo ti'l eins í öllum
löndum hins svonefnda siS-
menntaða eða „civiliseraða**
heims. Það þarf ekkert per-
Frh. aí 6. síöu,.
ISlÐASTA BLAÐI TÍMANS
er rætt nokkuð um leyni-
bréf Brynjólfs Bjamasonar, er
hann sendi út í verkalýðsfélög
á síðasta sumri. Blaðið birtir
allmörg sýnishorn úr bréfi
Brynjólfs og bætir síðan við
svofelldum orðum:
„Þeir kaflar, sem hér hafa verið
birtir úr bréfi Brynjólfs, sýna
næsta Ijóslega hvernig hið svo-
kallaða ,,eininganstarf“ kommún-
ista er rekið. Undir þvi yfirskyni
að þeir séu að vinna að „einingu",
reka þeir hina fyllstu rógs- og
sundrungarstarfsemi innan verka-
lýðsfélaganna, er hlýtur að skipta
þeim eftir flokkum, Þeir stimpla
alla andstæðinga sína klofnings-
menn og látast vera hinir einu
sönnu sameiningarmenn, á sama
tíma, sem þeir með starfsemi sinni
skipuleggja pólitísk samtök og
pólitískar kosningar í verkalýðs-
félögunum.
Meðan einn stjólrnmálaflokkur
rekur þannig pólitískan undirróð
ur og skipuleg pólitísk samtök
innan verkalýðsfélaganna, geta
þau aldrei orðið sá ópólitíski hags
munafélagsskapur verkamanna,
sem þeir áreiðanlega óska eftir
að þau séu og þeim er líka fyrir
þeztu að þau verði. Þess vegna
er það nú tvímælalauist mikilvæg-
asta einingarstarfið innan verka-
lýðsfélaganna, að uppræta þessa
pólitísku klíkustarfsemi kommún-
ista þar.
Bréfið er og afhyglisvert vegna
þess, að það sýnir vel eina upp-
eldisstarfið, sem sá maður hefir
lagt stund á, er stjórnarflokkun-
um hefir þótt verðugastur til að
verða kennslumálaráðherra. Þetta
uppeldisstarf hefir verið fólgið í
því að vinna að rógi og sundrungu
og er ekki að efa, að hann muni
njóta vel æfingar sinnar í því í
ráðherraembættinu.“
Já, þetta margumrædda bréf
Brynjólfs er sannarlega ekki ó-
fróðlegur vitnísburður um ein
ingarstarf kommúnista innan
verkalýðshreyfingarinnar.
Vásir skrifar á laugardagnrm
um ofbeldistiltektir kommún-
ista á hinu nýafstaðna Alþýðu
sambandsþingi, og farast orð m.
a. á þessa leið:
„Sagan endurtekur sig þessa dag
ana, — sagan um það, hvernig at-
vinnusamtök fólksins eru tekin £
þjónustu pólitískra atvinnumanna.,
Samtökin til verndar ^atvinnurétt-
indunum eru gerð áð pólitísku
vígi hinnar þjóðfélagslegu niður-
rifsstefnu. í mörg ár vann Sjálf-
stæðisflokkurinn að því, að Al-
þýðusambandið yrði óháð valdi
pólitískra flokka og starfaði semt
óháð fagsamband verkalýðsins, ®r-
væri á verði um hagsmuni hans og
réttindi í atvinnumálum. Um þetta
voru allir sanngjarnir menn sam-
mála. Eftir langt þóf var svo Al-
þýðusambandið leyst úr tengstum.:
við Alþýðuflokkinn, sem þó hafðá'
skipulagt það og komið því á lagg-
irnar. Nú vonuðu flestir að sam-
tök verkalýðsins, Alþýðusamband
ið, fengi að þróast og dafna til
hagstaóta fyrir þá, sem að sam-
tökunum stóðu, sem hlutlaus að-
ili, laus við pólitíska sundrung og:
flokkadrætti. Innan samtakanna
voru menn, er höfðu mismunandi
stjórnmálasköðanir, en þeir höfðu
allir sameiginlegra hagsmuna að
gæta um atvinnu sína og afkomu.
Þess vegna var það samtökunum
ómetanlegur styrkur, ef hægt var
að nema burtu öll pólitísk deilu-
mál 0g sameinast í heild um hiu
raunverulegu hagsmunamál, at-
vinnumálin.
Nú hafa samtökin verið gerð að
stríðandi pólitískum aðila í þágu
eins stjómmálaflokks og þar með
verið rofin þau grið, sem þeim
höfðu verið sett sem hlutlausu fag
sambandi. Sem stendur er ekki
hægt að líta á Alþýðusambandið
Framh. á 6. síðu.