Vísir - 22.06.1926, Blaðsíða 5

VÍSIR
Miðvikúdaginn 23. júní 1926.
Lislasýningn
'hefir ,Listvinaf|ilagið nu opna'S í
husi sínu. Sýnendur eru margir
hijU|«|©lc'Ú!#ÍS-ri- listajnanna vorra,
svo sem Ásgrímur Jónsson, Jó-
hariÚé’s',Kjarva;r, Kikárður Jónsson,
Finnur Jópsson, Tryggvi Magnús-
son, óg ennfremur eru nokkrar
myííd.ir, ijffir „Þórarinn sál. Þór-
láksson. Einnig er þar all margt
effiú’ýfngrí irtinna ■ kunna lista-
menn og listainannaefni.
Sýning þessi er mjög fjölskrúS-
og~sHíekklega fyrirkomiö, og
er hún<gleSilegur vottur þess hva'ð
Wfw’PfiTí f . '■ "
islonsk lisl hfefir proskast og þró-
ast þrátt fyrir margskonar örðug-
’Mka (\g - fásinni fólksins. Iiér er
,ekki að, sjá afturför hjá neinum
’ þeirra'er við' þekkjum áður, held-
ur sífelda þroskun og frámsækni.
Ásgrímur Jónsson hefir aldrei
sýnt glæsilegyif málverk heldur en
á þessari sýmntgu, enda er hann nú
lcominn svo langt í meðferð ;forms
og lita i landslagsmyndum sínum,
‘’afToHSugí' niun aS ‘stiga feti fram-
ar.
Ríkarður Jónsson sýnir þarna
írábærlega vel gerð brjóstlíkneski,
og hafa sum . þcirra blotið lof á
erlendum sýningum, svo sem
Djákninn á DJúpavogi o. fl.'Eirin-
ig s^nir,JjEtnn tréskurðarmyndir í
nýjum 'stíl, óg margar skemtileg-
-aí-'teikningar. ................
og.teikn-
Sngar, einnig á framfaraskeiði.
J Mikla áthygl-i tnunu myndir
-Finns Jónssonar vekja. Viljum,
tér nwÉftá: bát á Siglingu i stórsjó,
,, g líst' os’s svo sem eíiginn íslensk-
ptr málari Stahdi honum á sporði í
því að_ mála sjávarmyndir.
"I^yggvi Magnússon sýnir og;
nokl^úr \'málverk, og kveður þar
mesti'áð ^ílfaliolliniii.. Hann sýnir
einníg góða iágskurðarmynd af
Stefání frá llvitadal. Söknum vér
teikúip^a’frá hans hendi, því að í
þeirfi grein fistarinnar mun ihann
ekki vérjj. sístur.
Nokkni athygli mun vekja til-
Jaga Gtrom. Einarssonar um Skóla-
íýörðúhóJfið r0g flei'ra.
| Mekta'ýathygíi hinna óþéktari
^ÍstamahW vekúr Arngrímur
Xllafssthi. Sýnir hann allmargar og
,|rábærléga vél gefðar dýrateikn-
Sigríður Sigurðar-'
clottir synir málverk, teikningar;
‘ng'lágSktfPðafíríýhdíf, og eru’ teikn-'
ingarnar bestar. Annars virðist
þessi unga listakona vera óvenju
efnileg og fj.ölhæf.
. Karl (iuömundsson, nemandi
J\’ íkarðs .. Jónssonar, sýnir próf-
smíði sitt, útskorið tréspjald,
mjiig haglega gert.
,, Myudfr. Þórarins sál. Þorláks-
sonar,, eru ,að vanda liugnæmar og
smekklega geröar.
- Skal .hér eigi að þessu sinni
dæmt um listgikli sérstakra lista-
verka á þessari sýningu, og er hér
að eins uefnt nokkuð af því helsta.
Skal það pnn tekið fram, að
sýning þessi er óvenju fjölskrúðug
og skemtileg, og bæði sýnendum
og félaginu til sóma. Er það
hverjum manni til andlegs þroska
og ánægju, að líta upp í Listvina-
féíagshús.á meðan sýningiu stend-
ur yfir, , ,,
.. tý X. -þ Z.
Útsvörin á Siglutirði
og óskar Halldórsson.
—o—
í 103. fbl. Vísis þ. á. svarar hr.
Óskar Halldórsson nokkrum and-
svörum, er eg reit út af ummæl-
um hans um útsvarspólitík Sigl-
firðinga.
Þar sem í þessum skrifum eru
a£ nokkru endurteknar sömu mis-
sagnirnar og í hinum fyrri skrif-
um Óskars um þessi mál, þá er
ástæða til áð skýra þetta nokku'ö
frekar.
Það er óneitanlega ósatt, að
norskurn skipum, er gátu verið hér
útsvarsskyld, hafi verið slept við
útsvör um undanfarandi alllangt
árabil, ekki heldur 1923, eins og
Óskar segir. Fyrir þ„essu eru ó-
yggjandi sannanir, er bæði óskar
og aðrir, er fýsa kann, geta fengið
áð sjá. Norsk skip, sem selt hafa
hér afla í land hafa jafnan orðið
að greiða hér útsvar, a. m. k. síð-
ústu 5—7 árin, og hægt er að segja
Norðmönnuimþað til hróss, að þeir
nær undantekningarlaust, munu
hafa greitt útsvör sín jafnharðan
og þeir hafa verið uln þau krafðir,
en slíkt hið sama verður ekki sagt
um útgerðarmenn og eigendur is-
ltnsku skipanna, því útsvör þeirra
haft oft og ttðum goldist seint og
illa, þó undantekningar séu til í
því efni. Eg tók það fram, að út-
svör ísl. veiðiskipa hefðu verið
mjög lág hér s.l. ár, þrátt fyrir
miklar þarfir bæjarins, og því held
eg óhikað frarn, því 8—10 aura út-
- svarsskattur á tunnu getur aldrei
orðið neitt rotþögg á útgerðina,
þegar þeim skipum er alveg slept,
sem lítinn afla fá. Vera má, að út-
svör á þessi veiðiskiþ hafi ein-
hverntima verið hærri. En það
skiftir minstu, því mestu varðaði
í þessu máli' hver stefna nú var
rikjandi með útsvarsálagninguna.
Þá ber Óskar fram kveinstaf-
; ína fyrir Kveldúlf. Satt er það, að
Kveldúlfi var gert hér hátt útsvar
við síðustu’niðurjöfnun, 'io þús.
krónur, en þar ber þess að gæta,-
og jtað mun Óskar hafa hlerað,
að téð félag græddi á árinu 1925
stórkostlega fjárhæð á frekum
5000 síldartunnum, er félagið 'átti
hér óselt frá árinu 1924. Niður-
jöfnunarnefnd sá sér ekki annað
fært, en að taka hæfilegt tillit til
slíks gróða, og má hver lá sfem
vill.
Um útsvör hf. Hrogn og Lýsi þá
er það að segja, að ekki færri en
10 útsvarskærendur kröfðust
hækkunar á útsvari félagsins, og
þó útsvarið megi teljast allhátt,
miðað við efnahag félagsins, þá
mun jió félagið hafa verið lægst
skattað af síldarsaltendum, miðað
við tunnur, og margir fleiri höfðu
við fjárhagsörðugleika að stríða,
af þeim mönnuta síðastl. ár.
Um Svíann í bæjarfógetahúsinu
ntá upplýsa, að jnó niðurjöfnunar-
nefnd væri óljúft að lækka útsvar'
hans, þá var j)ó ekki annars kost-
ur, þar sem ekki var hægt að
sanna á hann jiá síldarverslun, er
nefndin hugði hann hefði rekið
hér. Aðeins var hægt að sanna á
b.ann 67 tunna verslun. Gat sá at-
vinnurekstur ekki borið hærra út-
svar en það, er Svti þessi greiddi.
Ekki langar mig til að deila við
Óskar um síldaratvinnuveginn og
framtíð hans, enda virðist liggja
i orðum Óskars, ab honum finnist
Fallegustu fötxn
og frakkarnir sem nokk-
urntíma hafa komið til
landsins, riýkomið í Fata-
búðina, úr bestu ensku og
frakkneslcu efni. — Sniðið
óviðjafnanlegt.
virðingu sinni misboðið að tala við
mig um jiau mál. — Geta skal eg
j)ó þess, að þó skoðanir okkar
Óskars fari ekki saman, að því
er snertir suntar tillögur hans i
málunum, þá eru þó aðrar, er eg
get fallist á. Fráleitast af öllu tel
eg tillögur hans um ríkisrekstur
síldarbræðslnanna. Hvert tap hefði
orðið á þeim rekstri s.l. ár? Ltk-
lega ekki mikið undir 1—\/2 mil-
jón króna. Dálaglegur skildingur,
ofan á aðrar jiarfir ríkissjóðs.
Ólafur H. Jensson.
Þrælsluitd.
Vorir norrænu forfeður töldu
j:.að mesta manngallann í siðgæði,
ef framin voru eiðrof, ástasvik og
launmorð, eigi af því að þessar
syndir, t. d. manndráp, væri í
sjálfu sér svo framúrskarandi ill-
ar, heldur af þvi að þær báru vott
-um „bleyðiskap og ragmensku“,
sem heiðrium ættfeðúm vorum var
in mesta viðurstyggð og.þótti versti
mannlöstur. Það er j)á auðsætt, aö
mannræfillinn, sem sendir mér
saurdrífuna í 131. tbl, Vísis jt. á.
með fyrirsögninni „Athugasemd“
sýnir sjálfan sig sem algert gagn-
stæði við hugdjarfan 0g dreng-
lyndan hugsunarhátt forfeðra
vorra. Þessi heigull mundi annars
eigi berjast svona i skugganum,
undir upplognu nafni „Landvarn-
at'nianns“. Hann felur sig undir
skildi ritstjórans. Þetta er alt sam-
an saur og svívirða, sem hvítum
mönnum er algert ósamboðið. Þaö
er vitanlega auðveldur leikur og
hægur fyrir ábyrgðarlausan rnann
og nafndulinn, lengst inni i myrkr-
intt, að attsa á aðra menn auri og
vega að mannorði náungans, enda
kemúr mér eigi til hugar að fara
í skítkast við slika mannleysu; eg
get það heldur ekki, jiar eð mann-
garmurinn felur sig. Eg er heldur
eigi vanur slíkri iðju, heldur rita
eg ávalt um málefnin sjálf, án æru-
meiðinga og án þess að blanda
sjálfum persónunum inn í málið
meira en ítrasta þörf krefur.
Jæja, það er þá auðsætt, að mað-
urinn þarna í Vísi er fjarlægur
þvi að vera nokkur höfðingi eða
hetja, heldur Jjvert á móti Jtræll
(líkl. svartur í aðra ættina) og
raggeit. Að fara að elta saurmælgi
hans og vitleysur orði til orðs
detur mér ekki í lutg. Höf. gerir
sig sjálfan hlægilegan í upphafi
greinarinnar, með jieitn hroka að
látast eigi kannast við nafnmitt,og
mig skaðar hann alls eigi með rit-
smíð sinhi. Sjálfan sig, í myrkr-
intt, þykist hann náttúrlega ekki
skaða neitt, með þessu aurkasti
'sínu og útúrsnúriingi. Það, sem
J
CHEVROIET
r
Chevrolet 5 manna bifreiðar eru allra bifreiða hentugast-
ar fyrir fjölskyldur, vegna þess hve ódýrar þær eru í notkun.
Chevrolet eyðir að eins 12 lítrum af bensíni til pingvalla,
fram og aftur, fyrir að eins kr. 5.20.
Chevrolet gerð 1926, er fegurri og vandaðri en nokkru
sinni áður, með nýtíslcu útbúnaði eins og miklu dýrari bifreið-
ar, og kostar þó að eins kr. 3900.00 hér á staðnum.
Chevrolet er smiðuð hjá General Motors, sem liefir 175000
verkamenn og er lang stærsta og besta bifreiðafyrirtæki heims-
ins.
Einkasalar á íslandi:
Jóh ólafsson & Go.
Reykjavík.
eg sagði um land og þjóð í grein
tninni, var ekkert annað en ein-
skær sannleikur og vel rökstutt,
en alt, sem hann, skuggamaðurinn,
segir, er fúkyrði og rökstuðnings-
lausir sleggjudómar og rugl. Eg
hefi því enga ástæöu til að taka
uokkurt orð aftur af því, setn eg
sagða. Þegar eg las þessa viti-
firrtu „Athugasemd" datt mér að
vísu í hug, að eitthvað kynni að
verá ofmælt af því, er eg hafða
sagt urn ágæti ins islenska kyn-
stofns, jjvi að svo mikil er Jiræls-
lund sú cg lítilmenska, sem höf.
auglýsir með skrifi sínu og hátt-
semi, en þegar eg fór að íhuga.
málið betur, sá eg fljótt, að dúm-
ur minn var um heildina og hann
alveg réttur, en átti ekki við ein-
staka óheiðarlegar undantekning-
ar, er ávalt hljóta til að vera í
ófullkomnutn heimi. Vitanlega eru
þær Jijóð sinni og landi til hábor-
innar skammar, en við slíku er
eigi unt að gera.
Greinarhöf. j)ykir óhæfa að eg
skuli bera saman austurströnd
Bandaríkja og ísland. Hann veit
jtað arðsælega ekki, að efnahag-
ur og ándleg menning hverrar
Jjjóðar stendur tnjög i nánu sam-
bandi við land hennar. Skotland
er t. d. miklu minna en ísland, þó
búa J)ar margar miljónir, en hér
fáeinar tugþúsundir. Lappland er
stærra en ísland, og þó búa J)ar
færri menn og menningarsnauðari
en hér á landi. Svo mikið hafa
landgæði og hnattstaða að segja.
Samskonar bull kentur höf. líka
með, J)egar hann talar um bú-
staöaskifti feðra vorra á 9. öld-
inni; sent sé þetta, að hefði })eir
numið- austurströnd Bandaríkja, í
staðinn fyrir Island, J)á myndi eng-
in óbjöguð norræn tunga vera
lengur til í veröldinni. Það má nú
þvert á móti telja víst, að hefði
þeir borið gæfu til að gera J)etta
(fullum 6 hundruðum ára fyrir
daga Kolumbusar), ])á myndi 'ein-
mitt hrein norræna (jslenska) vera
töluð í Bandaríkjum nú, í staðinn
íyrir þann engilsaxneska mál-
Sérstakar karlmannsbuxur
Smekklegt úrval, stórt, ódýrt.
Útsalan Laugaveg 49.
blending seni þar drottnar á vor-
um dögum. Þá var ekkert þjóðhaf
(sem höf. nefnir svo) komið Jiarna
vestra, heldur voru J)ar J)á fyrir
fámennir og fákænir Rauðskinnar,
setn vikingarnir myndi snarlega
l.iafa að velli lagt. Santa vitfirran
cr það, aö halda að forfeðúr vorir
hefði hvergi getað ort eddukvæði
og ritaö sögur nenta hér á íslandi.
Það er ótrúlegt að andlega atgerv-
in hefði glatast af því einu, að
landnámsfeðurnir hefði siglt
nokkrum dagleiðum lengra í vest-
ur. Og þar sem þessi heimski bug-
leysingi talar uln vélamenning nú-
timans, þá veit hann J)að ekki, að
hún er líka komin til Islands (þótt
i nokkuð smáum stíl sé enn), og
að margir óska að hún aukist sem
mest við fossa vora og hvera. Ein-
angrunin minkar líka með ári
hverju, og mun fæstum J)ykja
mikill skaði að })ví.
Höf. talar unt, að eg hafi engan
scrstakan rétt til að fella J)unga
dóma um meðferð hagyrðinga á
tungunni í Ijóðum: og lausu máli.
En slíkt tal hittir ekki rnark. Eg
hefi aldrei heimtað neinn „sérstak-
an“ rétt fyrir mig einan. Það er
og einkennilegt, að þessi skugga-
sveinn fellir sjálfur miklu ])yngri
dóma um suma hagyrðingana,
heldur en eg gerði. Hann kallar
'þá „meinakindur“, sem ekki ætti
aö láta eina einustu stöku eftir
sig sjást á prenti. Slík er sam-
kvæmnin hjá manninum, en tnáí-
villur hans og meingölluðu J)vælu-
setningar nenni eg eigi að eltast
við. Alt marg-endurtekna staglið
hans um matinn, er kátlegur útúr-
dúr í slíku máli sem þessu. Mað-
urinn er líklega að gefa fólki í
skyn, að hann þurfi engan mat
að éta.
Jóhannes L. L. Jóhannsson.