Morgunblaðið - 25.08.1917, Blaðsíða 1

Laugard.
25.
ágúst 1917
H0R6UNBLABIÐ
4. árgangr
291.
tðlublað
Ritstiórnarsími nr. 500
Ritstjóri: Vilhjálmur Finsen
ísafoldarprentsmiója
Afgreiðsinsimi nr. 500
g|Qj Reykjavfkur j(j
Bioaraph-Theater l*"1"*
Talsími 475
Attunda boðorðið
Þessi framúrskarandi góða og
velleikna mynd
verður sýnd i kvöld
í siðasta sinn.
Það er mynd sem allir munu
hafa gleði og gott af að sjá.
Hvert barn, hver fullorðinn
ætti að sjá myndina.
Innilegt þakklæti vottum við öllum, nær
og fjær, sem auðsýndu okkur hluttekningu
við fráfall og jarðarför okkar elskulega
sonar, Óla P. Finsen.
Ingibjörg Finsen. Ölafur Finsen.
ErL simfregnir.
frá fréttaritara Isaf. og Morgunbl.).
Kmhöfn 23. ágúst.
Austurríkismenn hðrfa
undan á Carso-hásléttu,
hjá Lorite og Beíg. ítalir
hafa handtokið 10500
menn.
Frakkar hafa unuið á
hjá Verdun og hafa nú
alls handtekið þar 6700
menn.
Kanadamenn eru komn-
ir að útjððrum Lens.
hjóðverjar hafa skotið á
Dover, Margate og Bams-
gate (i Englacdi).
hjóðverjar yflrgefa mðrg
þorp í Flandern.
Kohlmann utanríkisráð-
herra hjóverja lýsir utan-
ríkispólitík þeirra svo, að
þar fari saman máttur og
réttur.
Bnssar og Bnmenar hafa
hðrfað nofekuð undan.
Bretar gera áhlaup á
flmm kílómetra svæði hjá
Ypres.
í skeytinu í gær var prentvilla.
Þar var talað um »stjórnarfund« í
Lundúnum, en átti að vera »sjó-
mannafundur.*
Skólshðld I vetur.
Tvær nefndir i neðri deild, fjár-
hags- og fjárveitinganefndir, flytja
svo látandi tillögu til þingsál. um
skólahald í vetur.
Alþingi ályktar að heimila stjórn-
inni:
1. að láta háskólakenslu falia niður
næsta vetur, þó þannig, að nem-
endur, sem ætla að taka fyrri
eða siðari hluta embættisprófs i
vetur eða vor, fái til afnota
2—3 kenslustofur i mentaskól-
anum, til þess að kensla fari
þar fram.
2. að láta falla niður að ölln leyti
kenslu í hinum almenna menta-
skóla og í gagnfræðaskólanum
á Akureyri. Þó skulu nemend-
ur hafa leyfi til að ganga undir
vorpróf á venjulegan hátt, enda
skulu þeir einskis missa fyrir
aldurs sakir.
3. að láta kenslu við kennaraskól-
ann og stýrimannaskólann falla
niður.
4. að láta kenslu í bændaskólunum
falla niður, nema verklegt nám
að vorinu.
5. að greiða ekki skólum þeim,
sem styrktir eru af landsfé, meiri
styrk en nemur venjulegu kaupi
fastra kennara og tímakennara,
enda komi þar í móti fé ann-
arsstaðar frá í sama hlutíalli og
krafist er í núgildandi fjárlögum.
6. að láta enga breytingu verða á
yfirsetukvennaskólanum né vél-
stjóraskóianum.
7. að greiða öllum kennurum lands-
skólanna, jafnt stundakeonurum
sem öðrum, full laun eftir þvi
sem verið hefir.
Útflutningsleyfi
frá Ameríku.
Eiraskipafélaginu barst í gær
8Ímskeyti frá erindreka félagsin^
í Ameríku þess efnis, að stjórn-
arvöldin þar væru nú farin að
gefa kaupmönnum útflutnings-
leyfi á ýmsum vörum. Lagarfoss
væri nú verið að ferma og hefði
útflutningsleyfi þegar fengist fyrir
500 smálestir af vörum til kaup-
manna.
— Þetta eru mikil gleðitíðindi
því margir voru orðnir hræddir
um að taka mundi fyrir flutninga
hingað frá Ameríku, að einhverju
leyti.
Hafnsögumenskan
í Reykjavík.
Með þessari yfirskrift skrifar dansk-
ur skipstjóri í Morgunblaðið 22. ág.
síðastliðinn. Langar mig undirrit-
aðan að leiðrétta dæmi hans sem
hann tekur, þá hann kom hér 29.
júlí frá Danmörku og Svíþjóð, þar
af frásögn hans lítur þannig út, að
við hafnsögumenn höfum ekki verið
til staðar, ekki vegna veðurs að við
hefðum ekki komist út í skipið,
heldur af einhverjum ástæðutn öðrum.
Hann, eins og aðrir skipstjórar á
seglskipum, dró upp hafnsðgumerki
um eftirmiðdaginn þann 28. s. m.
8—10 km. vestur af Gróttu, slagaði
sig inn flóann með litlum seglum
úm qóttina — eins og þeirra er
siður — og fær hafnsögum. um
morguninn vestur af duflinu á
Akureyjarrifi. Það fanst okkur nógu
langt fatið, eins og honum fanst
einnig, þar hann spurði hafnsögum.
er þeir höfðu heilsast, hvað gjaldið
væri mikið, svaraði hafnsögum. því
hvað lögin mæltu fyrir í því efni;
þótti skipstj. það mjög lítið þar
hann hefði komið svona langt. Þetta
er það rétta. Sama er að segja urn
aðra skipstjóra er hingað hafa siglt
í þau ár er eg hefi verið hafnsögu-
maður. Þeir brosa að eins að hvað
gjaldið er lítið, og aumka okkur
hvað iitil farartæki við höfum þegar
misjafnt veður er. Sagan er sú, að
útlendingar sem hingað sigla eru
vanir i útlöndum að mæta hafn-
sögum. á annaðhvort vélbát eða
seglbát og það ekki inn við farvatn-
ið heldur langt fyrir utan, er því
eðlilegt að þeira bregði við er þeir
koma hingað. Það er því öllum
ljóst, sem einhverja hugmynd hafa
um hafnsögumensku, hvað mikla
nauðsyn ber til, að við fáum traust-
an og góðan vélbit til að mæta
skipum á, þegar þau koma hér inn
flóann, hvort heldur er gott eða
slæmt veður. Og þegar Reykjavík-
urbær hefir nú fengið svona góða
höfn, eins og litur út fyrir að hún
verði, þá er það vart sæmandi
hlutaðeigendnm að hafa 2 hafnsögu-
menn, og láta þá eitki hafa betri
farattæki. Þeir eru nógu lengi bún-
ir að berjast við að nota þau og er
sérstakt að aldrei hefir orðið slys að.
Og meðan hafnsögugjald er ekki
hærra en það er nú, gengur oft
full mikið úr okkar vasa til þess að
kaupa menn til að komast út í skip
er hafa merki uppi, þegar eitthvað
er að veðri, á okkar litlu bátum.
Fleira skal eg ekki segja um
þetta að sinni, en vonast eftir að
réttir hlutaðeigendur taki mál þetta
að sér og komi þvi í framkvæmd
það fyrsta.
Þakka eg svo danska skipstjóran-
núm bíó
cTiýtt prógram
í fiv&lé!
um f yrir það, að hann hefir vakið
máls á þessu, og vonast eftir að
það beri þann árangur að hann ekki
þurfi að bíða lengi ef hann kemur
hér aftur.
Ráðagerði 24. ágúst 1917.
Öddur Jónsson
hafnsögum.

Frá alþingi.
Nýungar.
Bijreiðar.
Svolátandi framhaldsnefndarálit er
komið um það mál frá allsherjar-
nefnd Nd.
»Hv. Ed. hefir samþykt þessar
efnisbreytingar á frv.:
1. Að hraðamælir skuli veraaðeins
á Jjórhjóla bifreiðum.
2. Að ökuhraði megi vera 12 kílóm.
á klst. í stað 10.
3. Að framan á einkennishúfu bif-
reiðarstjóra skuli standa skrá-
setningarstafir þess umdæmis, þar
sem hann hefir fengið skirteini,
svo og tölumerki ökuskirteinis
hans.
Nefndin fellst eftir atvikum á
breytingar þessar, og ræður því hv.
deild til að samþykkja frv. óbreytt*.
Landsbankaútibú í ^Arnessýslu.
Síðastl. miðvikudag var frv. um
heimild til að stofna Landsbanka-
útibú í Árnessýslu visað til stjórn-
arinnar með þeim rökum, að heim-
ild væri til þess samkvæmt gildandi
lögum. Nú hafa þeir, er frumvarp
þetta flnttu (í Nd ), Einar Arnórsson,
Sigurður Sigurðsson, Gísli Sveiusson
og Einar Jónsson, borið fram svo
felda þingsál.till.
»Neðri deild Alþingis ályktar að
skora á landsstjórnina að hlutast til
að útibú frá Landsbanka íslands verði
sem' allra fyrst sett á stofn i Árnes-
sýslu«.
Verð á landssjóðsvðru.
15 þingmenn í neðri deild flytja
svolátandi tilögu til þingsályktunar
um verð á landssjóðsvöru:
»Alþiugi ályktar að skora á lands-
stjórnina að selja vörur landsverzl-
unarinnar sama verði i öllum kaup-
stöðum og kauptúnum landsins*.