Morgunblaðið - 06.11.1918, Blaðsíða 1

6. argangr
IWiðvdag
6.
aov. 1918
MORGUNBLABIB
6
t5lublað
R t tj rnarsimi r>«, 5 >n
Erl sim' Ci'uu
VeBtLivígste vrtrnar.
London, 5. nóv.
Fyrsti, þriðji og fjórði her Breta
hófu í gær mikla sókn undir for-
ustu Debeny hershöfðingjn og
franski herinn á hægri hönd
þeirra á herlínunni, hefir sokt af-
skaplega fram á þrjátíu mílna
svæði frá Valeneiennes til úthverf-
anna við Guise. Bretar hafa begar
tekið yfir 10 þús. fanga og 200
fallbyssur. Frakkar og Ameríku-
menn hafa einnig nnnið mikið á,
milli Aisne og Meuse.
Þrátt fyrir öflug't viðnám Þjóð
verja hafa Frakkar náð fótfestu
á hægri bakka Ardennes-sliurðar-
ins og tekið fallbyssur.
Fyrsti her Ameríkumanna lieid-
ur áfram að sækja hratt fram.
Varð Þjóðverjum svo mikið um
framsókn þeirra, að þeir urðn að
skilja eftir óskemdar hirgðö- skot-
færa, matvæla og áhalda. Ame-
ríkumenn skutu niður 30 óvina-
loftför í gær og kveiktu í þremur
flugbelgjum, en sjálfir mistu þeir
7 vélar. Á tveimur dögum hafa
þeir sókt fram um 13 inílnr.
Opinber tilkyniiing frá
Itökm.
Samkvæmt skilyrðum, sem sett
hafa verið fyrir vopnahléi milli í-
tala og Austurríkismanna var hætt
vopnaviðskiftum á landi, sjó og í
lofti á öllum vígstöðvum Austur-
ríkis-Un gverjalands kl. 3 eftir há-
degi í dag 4. nóv. 1918.
Loítárásirnar
Frá New York er símað að nv
þýzk tilkynning hafi komið til
dsgsins og í henni lýsi Þjóðverjar
yfir því, að þeir hafi hætt loft,
árásmn 1. 0kt., en segjast ckki
skilja hvers vegna óvinir þeirra
hafi eigi gert hið sama. Tilkynn-
ingin kom fyrir miUigöngu sliss
neska sendiherrans.
- :;3
Vopnnhléssk Jm ilar
bandamanna.
__ . ^ondon í o*ípt
Frettantari Times 1 Pft^a * '
að Bandamenn hafi komið sé/smn-
an um skilyrði þau fyrir vopDa’
tléi, er sett skuli Þjóðverjum, á
ráðstefnu, sem haldin var í Ver-
sailles, og að vioburðir þeir, sem
orðið hafa á vesturvígstöðvunum
síðustu dagana, muni án efa neyða
R Vhhiál mu Fw sen
Þjóðverja til þess að ganga að
þeim.
Þjóðarráð þýzkra Austurríkis-
manna tilkynnir að það rnuni
ganga til friðarsamninga í náinni
samvinnu við Þýzkaland ng muni
framvegis halda vináttu við það.
Karolvi.
Karolyi greifi hefir lát.ið af
formanusembættinu í ungverska
þjóðarráðinu, þar sem hann álítur.
að það geti ekki samrýmst for-
sætisráðherraembættinu. Enn hefir
engin ákvörðun verið tekin um
það, hvort landið verði lýðveldi
cða konungsríki. Mun bráðlega
verða skipuð fulltrúanefnct til að
ráða fram úr því máli.
W Ihjílmar kelsari.
Þýzku blöðin birta langar grein-
ar um framtíð keisarans. Tala
menn opinskátt um, að hann ve.rði
að láta af ríkisst.jórn, en engin
endanleg ákvörðun mun enh þá
hafa verið tekin um það.
Chrcko-Slovakar og
Þiðnverjar
Þýska stjórnin hefir nú opinber-
lega viðurkent Checko-SIovaka
sem óháða þjóð, og „mun þýzku
stjórninni vera sérstök ánægja ao
bjóða séndiherra þeirra að vera
velkominn til Berlín“.
KvenréttÍDdia.
Neðri málstofa brezka þtúgsins
samþykti í gærkveldi í einu hljóði,
við aðra umræðu, frumvarpið um
kjörgengi kvenna til þingmensku.
Frá vestorvígstöövnimm.
London, 5. nóv.
Bretar hófu áhlaup á stóru
svæöi í gærmorgun- Þaö er sagt,
að sóknin sé hafin á 35 mílna
svæði, frá Valenciennes til Guise
Á 25 mílna svæði sækja Bretar
fram, en Fraþkar á 10 mHna
svæði.
í sambandi við sókn Banda-
ríkjamanna er búnst við miklum
árangri af þessari sókn og eiga
Þjóðverjar það á hættu, að missa
hinar þýðingarmestu samgöngu-
leiðir sínar, svo að her þeirra
verði sama sem klofinn i tvent.
Síðasta mánuð hafa Bretar tek-
ið 50 þús. fanga, 1000 fallbyssur
og 7000 vélbysur.
ítalir eru komnir austur yfir
Tagliamento. Á Asiagovígstöðv-
unum hafa þeir tekið mörg þúsund
fanga tvo síðustu sólarhringana;
veiður ekki tölu komiö á fangana
ív. old ■ prentsm'ðji
en giskað á að þeir séu yfir 20
þús. eg þar á meðal margir her-
foringjar.
Hernaðarráðið þýska hefir
samþykt að láta keisarann
segja ai sér.
LonHon 6. nóv.
Berlíner Tageblatt skýrir frá
því, að þýska hernaðarráðið
(War Oabinet) hafi samþykt að
fá keisarann til að segia af sér.
Blaðið bætir því við, að keisar-
inn hafi farið til vígstöðvanna
í skyndi til þess að koma í veg
fyrir ákveðnar umleitanir í þá
átt.
„Deutsche Zeitung“ segir, að
það sé leitt að keisarinn hafi
ekki fyrir lönvu verið farinn frá
Berlín til aðalherbúðanna, blátt
áfram til að koma sér undan
veiklandi áhrifum, sem altaf á-
sæki hann þegar alvara sé á
ferðum. „Hinn rótti aðseturs-
staður keisarans er í herbdðun-
um. Ver myndum telja það vel
við eiga og í samræmi við sögu-
fortið Hohenzollaranna, að keis-
arinn berðist í broddi hers síns
í úrslitarorustunni, ef ekki verð-
ur hjá þeim komist“, segir blaðið.
Friður.
Það. er efasamt hvort nokkur
maður í lieimi hefir nokkurntíma
tekist jafn erfitt hlutverk á hend-
ur og Mas prins af Baden gerði
er hann tók við kanzlaraembætt-
inu. Miðveldaþjóðirnar örþreyttar
orðnar eftir fjögra ára ófrið og
heimtuðu frið. Jafnvel Þjóðverjar
sjálfir, drottinhollasta þjóðin í
heiminum, var crðin þreytt a að
lilýða og heimtaði frið. Stjór>...r
farsbreytingar voru augsýni-
lega í aðsigi innan þýzka ríkisins,
og hernaðarstefnan var að bíða ó-
sigur.
Hins vegar voru Bandamenn,
sterkari en nokkru sinni fyr og
harðari en nokkru srnni fyr á kröf-
unni um tortíming „hernaðarand-
ans prússneska“. Ameríkuliðið,
sem Þjóðverjar töldu að áldrei
mundi komast tíl Frakklands, var
farið að berjast í stórum stíl. og
nýju skipin runnu af stokkrnum
í tugatali.
Það varð brátt ljóst, að Max
MBHHKpgrc TnmrrTrrnr lumiMiMii—iiii iniM úmanB«Mm
At 'slusini nr. 500
kanzlari átti fyrst og fremst að fá
friðinn. Og þann tíma sem hann
hefir verið við st.jórn. hefir slaðið
0. samningnm imi vopnahlé, skil-
málana fyrir þ\ú. Og Bandamenn
setja þá kosti, að lítt hugsanlegt
er að ófriðurinn geti hafist á ný,
þó að samkomulag yrði ilt um frið-
arsamningana.
Bandamenn hafa heimtað skilyrð-
islausa uppgjöf Þjóðverja, e.i þeir
eigi viljað ganga að þeirri kröfu.
Af þessu vilja m irgir álíta, að frið-
arvon sú, sem heimurinn fékk er
Max prins hélt stefniskrárræðu
sína, sé að engu orðin. En Jietta
þarf eigi svo að vera. Það hefði
beinlínis verið furðulegt, ef Þjóð-
verjar hefðu þegar í stað orðið við
kröfu Wilsons um að fara úr
Frakklandi og Belgíu með þeim
skilyrðum, sem hann setti. ííver
þýzk stjórn sem vera skal, er hcfði
gengið að því hefði orðið að fara
frá Jiegar í stað, og Jiá er ekki
gott að vita, nema stjórnarbygg-
ingin þýzka hefði gliðnað í sundur.
Breytingin mikla, sem verða
þarf í Þýzkalandi til þess að frið-
ur verði saminn við Þjóðverja sem
lilýða og heimtaði frið. Stj >rnar-
tíma. Og hnigað til hefir þeim
tekist að hindra það, að stjóviar
farið kæmist á ringulreið vagna
hinnar breyttu stefnu, sepi nú er
að vinna sigur í landinu. Það er
ómótmælanlega annar andi ráð-
andi þar nú en í sumar, þegar
Kiihlmann utanríkisráðherra varð
að fara frá vegna þess að hann
lét í ljósi skoðun, sem núverandi
stjórn hefir gert að sinni.
Þjóðverjum hefir hingað til tek-
ist að breyta hernaðarstefmnni
smátt og smátt. Valdhafarnir hafa
séð það, hve lengi þeim var fært
að spyi-na á móti ofurþunga þjóð-
arviljans, sem heimtaði frið. Og
þeir hafa enn sem komið er, látið
undan í tíma, án þess að kæmi til
byltingar. Auðvitað er þetta erm-
ig hollustu og menningu þjóðar-
innar að þakka.
Það er sennilegt, að ekki verði
það keisari né kanzlari, sem und-
irskrifa friðarsamningana. Stjóm
arfarsbreytingarnar, sem orðiar
eru, munii naumast vera annað eu
byrjun. Og hin núverandi stjóru
Þýzkalands virðist vera þannig
skipuð, að þjóðin geti notað hana,
í stað byltingar, til að ná þeim
rétti, sem flestar aðrar þjóðir hafa
þegar fengið : fullkomnu lýðfrelsi.
Og nú dettur engum manni í hug-
framar, að Þjóðverjar geti barist
til sigurs. Fyrir hvern ófriðardag,
sem líður, verða reikningsskilin
þeim erfiðari þegar að skuldadög-
unum kemur. Og því skyldn þeir
þá halda áfram að berjast? Skil-
málarnir eru óneitanlega harðir