Tíminn - 28.03.1946, Blaðsíða 1
RITSTJÓRI:
ÞÓRARINN ÞÓRARINSSON
ÚTGEFANDI:
FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Símar 2353 og 4373
PRENTSMIÐJAN EDDA h.f.
RITST JÓRASKRIFSTOFUR:
EDDT7HÚSI. Lindargötu 9 A
Símar 2353 og 4373
AFGREIÐSLA, JNNHEIMTA
OG AUG LÝSINGASKRIFSTOFA:
EDDUHÚSI. Llndargötu 9 A
Siml 2323
30. árg.
Reykjavík, fimmtudagiim 38. marz 1946
55. blað
Brezkur sjónarvottur segir frá:
Algert öryggisleysi borgaranna
á hernámssv. Rússa í Þýzkalandi
Tíðindamaður blaðsins hitti nýlega brezkan hermann, sem var
hér framan af styrjöldinni en tók síðan þátt í innrásinni í Frakk-
land og barðist með brezka hernum í Hollandi, Belgíu og Þýzka-
landi. Síðar tók hann þátt í hernámi Berlínar, er Bretar tóku við
liemámssvæði þar. Eins og gefur að skilja, hefir hann séð margt
og misjafnt og kann því frá mörgu að segja, sem ekki hefir birzt
í fréttum. Einkum er frásögn af hernámi Berlínarborgar athygl-
isverð, en yfirleitt er lítið sagt frá því í erlendum blöðum. Fer
hér á eftir frásögn hans:
ÍRANMÁLIÐ
lekur fulltrái Riissa
ckki þátt í afgrciðslu
þess í Öryggisráðinu?
Rússar virðast ákveðnir í að
reyna í lengstu lög að koma í
veg fyrir, að íranmálið verði
rætt í Öryggisráðinu. í fyrra-
kvöld felldi ráðið tillögu Rússa
um að vísa málinu frá meö 8
atkv. gegn 2. Fulltrúi Pólverja
studdi Rúása. Var kosin þriggja
manna nefnd til að athuga
hvernig haga skyldi meðferð
málsins í. Öryggisráðinu. Sæti í
nefndinni áttu fulltrúi Frakka,
Breta og Rússa. Nefndin átti að
skila áliti á fundi, sem hófst kl.
8 í gærkvöldi.
Fulltrúi Rússa, Gromyko, hef-
ir lýst því yfir, að Rússar muni
ekki taka þátt í umræðum um
málið eða afgreiðslu þess, ef
ekki verður fallizt á tillögu
þeirra um að fresta málinu til
10. apríl, eins og þeir hafa áður
lagt til.
Svía vantar verkafólk
Nefnd, sem sænska stjórnin
skipaði fyrir nokkru til að at-
huga verkafólksþörf atvinnu-
veganna í Svíþjóð, hefir kom-
izt að þeirri niðurstöðu, að
flytja þurfi um 30—40 þús. er-
lenda verkamenn inn á næst-
unni, ef fullnægja eigi þörf at-
vinnuveganna.
Nefndin telur, að æskilegast
sé að fá þessa verkamenn frá
Noregi og Danmörku.
ERLENDAR FRÉTTIR
I STUTTU MÁLI
— Danska þingið hefir fellt
vantrauststillögu gegn stjórn-
inni, er jafnaðarmenn báru
fram, með 74:63 atkv. íhalds-
menn og radikalir fylgdu stjórn-
inni.
— í Finnlandi hefir Pekalla
lokið stjórnarmynduninni. í
stjórninni eiga sæti sex menn
úr samfylkingarflokki kommún-
ista, 5 jafnaðarmenn, 3 bænda-
flokksmenn og einn maður úr
sænska flokknum.
— Sopilis, forsætisráðherra
Grikkja, hefir lýst yfir því, að
hann muni biðja brezku stjórn-
ina um að hafa her í Grikk-
landi, unz ný stjórn hafi verið
mynduð eftir kosningarnar. En
það mun vart verða fyrr en
seint í maí, því að fyrr kem-
ur hið nýkjörna þing ekki sam-
an. —
— Rússneskur sjóliðsforingi
(Framhald á 4. síOu).
— Þegar Bretar tóku við her-
námssvæði sínu í Berlín vakti
það allmikla undrun brezku
hermannanna, hve mjög vörur
vildu tapast af lestunum til Ber-
línar, er farið var í gegnum rúss-
neska hernámssvæðið. Kom
það jafnvel fyrir, að stórar
vörusendingar hurfu af lestun-
um. Síðar kom í ljós, að það
voru rússneskir hermenn, sem
höfðu þessar gripdeildir í
frammi og seldu svo Þjóðverjum
varninginn á svörtum markaði
fyrir ýmis konar muni, einkum
eru þeir áfjáðir í háværar klukk-
ur og úr. Nú orðið þora Bretar
ekki annað, vegna þessara grip-
deilda Rússa, en að hafa her-
vörð með öllum lestunum, sem
gæta þess vandlega, að engu sé
stolið á stöðvum, þar sem lest-
irnar verða að stanza á leiðinni
til Berlínar.
Mjög mikið ber einnig á grip-
deildum og jafnvel ránum rúss-
\
neskra hermanna í Þýzkalandi.
Fólk á hernámssvæðum Banda-
manna í Berlín segir, að rúss
nesku hermennirnir hafi ráðizt
á fólk á götum úti og 'tekið af
því það, er þeir höfðu ágirnd á
og langaði til að eiga. Sömu
sögu hafa þeir að segja, er koma
af hernámssvæðum Rússa yfir á
hernámssvæði Bandamanna.
í Berlín er það daglegur við-
burður, jafnvel á hernámssvæð
um Bandamanna, að rússneskir
hermenn taki kvenfólk með
valdi á götum úti. Enn verra er
þó ástandið í þeim efnum á her
námssvæjSi þeirra sjálfra, þar
sem þeir geta óáreittir hagað sér
sem þeim bezt líkar.
Framferði Rússa veldur þVí,
að Þjóðverjar bæði hata þá og
óttast í senn. Hinn stanzlausi
straumur fólks af hernámssvæði
Rússa yfir á hernámssvæði
Bandamanna sannar þetta líka
vel. Rússum er líka síður en svo
illa við þennan flótta, því með
honum vinna þeir tvennt. Þeir
þurfa ekki að fæða þetta fólk
og það eykur á erfiðleika brezku
hernámsstjórnarinnar. En þeir,
sem einu sinni eru komnir út af
rússneska hernámssvæðinu, fá
ekki að koma þangað aftur. A1
gengt er að karlmenn eigi konu
sína og börn yfir á rússneska
svæðinu, en séu sjálfir á brezka
eða ameríska svæðinu í Berlín
Rússar leyfa þeim ekki undir
neinum kringumstæðum að
komast til kvenna sinna og
barna, sem vita ekki um hvort
þeir eru lifandi eða dánir. —
Margir þeirra, sem kynnast
þessu ástandi, óttast að Rússar
ali upp með þessari framkomu
sinni slíkan hefndarþorsta Þjóð-
(Framhald á 4. síðu).
Þingsályktunartillaga frá Hermanni Jónassyni:
Ríkisstjórnin gefi þjóðinni nákvæma
skýrslu um herstöðvamálið
Togarar spilla
veiðarfærum
Ónóg g'æzla á fiskimið-
um suðurncsjjamaima.
Landlega er nú sem stend-
ur við Faxaflóa, og var annar
daghrinn í gær, sem ekki
hafði gefið á sjó. Vertíðin er
samt orðin vel í meðallagi
og góð hjá mörgum bátum.
Aflahæsti báturinn í Kefla-
vík, „Keflvíkingur“, skipstj.
Valgarður Þorkelsson, er bú-
inn að afla um 930 skippund
og er það góður afli.
Brezkir togarar hafa að und-
anförnu gert mikil spjöll i lóð-
um báta frá Keflavík og einkum
þó Garði. Hefir það nokkrum
sinnum komið fyrir, að brezkir
togarar hafa farið yfir lóðirnar,
jafnvel um hábjartan dag. Hafa
Suðurnesjamenn krafizt þess af
ríkisstjórninni, að sent verði
tafarlaust varðskip suður á slóð-
ir bátanna til að vernda veiðar-
færi þeirra fyrir slíkum yfir-
gangi.
Keflavíkurbátar hafa orðið að
salta allmikið af afla sínum það
sem af er vertíðarinnar, vegna
(Framhald á 4. síðu).
Báglega tókst með
Alþingi enn....
Þau tíðindi gerðust á
fundi í neðri deild í gær,
að forseti frestaði atkv.-
greiðslu um dýrtíðarlaga-
frumvarp ríkisstjórnar-
innar í miðjuhi klíðum
vegna þess, hve margir
I þingmenn voru fjarver-
andi. — Allir þingmenn
Framsóknarflokksins voru
þó viðstaddir.
Er þetta nýtt dæmi þess,
hvernig þingstörfin eru
rækt af stjórnarliðinu.
Danskt landslið
kemiir hingað
Ákveðið er að danskt lands-
lið komi hingað í júli og leiki
þrjá leiki. Verður einn þeirra
milliríkjakeppni við lands-
lið íslenzkra knattspyrnu-
manna.
Þegar knattspyrnulið Fram
fór til Danmerkur 1939 bauð það
dönskum knattspyrnumönnum
að senda lið hingað til lands á>-
ið eftir, en af því varð ekki.
Danska knattspyrnusamb. hefir
skrifað Fram fyrir nökkrú um
það, hvort gamla heimboðið
stæði, og í samráði við íþrótta-
samband íslands hefir, sem fyrr
segir, orðið að ráði, að danska
landsliðið komi hingað til
keppni.
Utanför íslenzkra
knattspyrnumanna
Ákveðið er að úrvalslið ís-
lenzkra knattspyrnumanna
fari til Bretlands í september
n. k. og leiki 4 leiki við brezka
meistaraflokka.
Tveir leikanna munu verða
í London, 21. og 25. sept. o,g 1 í
Oxford 28. sept. og þann fjórða
leika þeir 2. eða 3. okt. en óráðið
er enn hvar hann fer fram.
Hollenzka knattspyrnusam-
bandið hefir, gegnum brezka á-
hugamannasambandið, spurzt
fyrir um það,hvort knattspyrnu-
flokkur þessi geti ekki komið til
Amsterdam í þessari ferð og
leikið þar við hollenzka knatt-
spyrnumenn, og er það nú í at-
hugun meöal knattspyrnumanna
hér. '
„Leyndin yfir herstöðvamálinu ósæmaudi og
óþolandi fyrir lýðræðisþjó$“.
Hermann Jónasson lagði fram í sameinuðu þingi í gær tillögu
til þingsályktunar um herstöðvamálið. Tillagan hljóðar á þessa
leið:
„Alþingi ályktar að leggja fyrir ríkisstjórnina að gefa nú þeg-
ar nákvæma skýrslu á opnum þingfundi um hvað líður hinu svo-
nefnda herstöðvamáli. Skal ríkisstjórnin jafnframt leggja fyrir
Alþingi öll símskeyti og bréf, sem farið hafa milli hennar og full-
trúa erlendra ríkja um mál þetta, og einnig þau símskeyti og
bréf um sama mál, sem farið hafa milli hennar og fulltrúa ís-
lands erlendis“.
í greinargerðinni, sem fylgir tillögunni, segir á þessa leið:
Þýzkalandssöfnunin
Gjafir berast enn til Þýzka-
landssöfnunarinnár* hvaðanæva
að. Söfnunin til lýsiskaupa
handa hungruðum nauðstödd-
um þýzkum börnum nemur nú
orðið yfir 400 þús. kr. 65 smál.
af lýsi hafa verið sendar utan á
vegum söfnunarinnár. Fata-
söfnuninni heldur enn áfram
og hefir strax allmikið borizt
af fatnaði.
Úrslitin á skíða-
landsmótinu
Skíðalandsmótið var haldið á
Akureyri síðastl. föstudag, laug-
ardag ög sunnudag. í mótinu
tóku alls þátt rúmlega 200
keppendur og urðu þó Stranda-
menn að sitja heima, vegna
slæmra samgangna. Úrslit urðu
sem hér sgir:
Guðmundur Guðmundsson
varð fyrstur í stökkkeppni
karla, og í göngu. Hann hlaut
því titilinn Skíðakonungur
íslands 1946, fyrri afrek sín í
samanlögðu stökki og göngu.
Þórarinn Guðmundsson í
Menntaskóla Akureyrar, varð
fyrstur í göngu pilta 17—19 ára.
Héraðssamband Suður-Þing-
eyinga vann þriggja manna
sveitarkeppni í göngu.
Ari Guðmundsson, MA., sigr-
aði í stökkkeppni pilta 17—19
ára. *
Magnús Brynjólfsson, Akur-
eyri varð hlutskarpastur í svigi
karla.
(Framhald á 4. slðu).
Sú leynd, er ríkisstjórnin
heldur yfir svonefndu her-
stöðvamáli, er með öllu ósæm-
andi og óþolandi fyrir lýðræðis-
þjóð. Hvað leynd þessari veldur,
er landsmönnum ráðgáta, þar
sfem vitað er og lýst yfir af rík-
isstjórninni, að stjórn Banda-
víkjanna hefir fallizt á fyrir
löngu síðan, að birt yrði opin-
ber tilkynning um málið hér á
landi og í Bandaríkjunum sam-
tímis. — Það, sem íslenzka þjóð-
in fær að vita um mál þetta,
eru margvíslegar lausasögur og
fregnir, birtar í útvarpi og blöð-
um í ýmsum löndum, austur í
Rússlandi og á Norðurlöndum, í;
Bandarikjunum og víðar. Frétt- 1
ir þessar eru, eins og oft vill
verða; áeði mótsagnakenndar og
því útilokað, að þjóðin geti af
þeim myndað sér rökstudda
'skoðun á því, hversu málinu er
háttað. Ýmsir íslenzkir þing-
menn hafa flutt ræður og fyrir-
lestra um herstöðvamálið, og
flest íslenzk blöð hafa og tals-
vert um það ritað. í þeim frá-
sögnum gætir og hinna sömu
mótsagna og flest á huldu um
það, hvað satt er og hvað gert
hefir verið í málinu og hvar því
er nú komið.
Sú yfirborðsvitneskja, *r sem
þjóðin fær á þennan hátt, er
því alls kostar ófullnægjandi. —
Það verður að teljast alveg ó-
sæmandi, að þjóðin þurfi með
þessu móti að tína saman mis-
j munandi áreiðanlega fréttamola
víðsvegar að um stærsta og þýð-
ingarmesta mál hennar, sem nú
er á döfinni. Hún á réttlætis-
kröfu á því, meðan hér ríkir
lýðræði, að fá nákvæma skýrslu
um atburðina frá ríkisstjórn-
inni sjálfri. Þörfin á því, að
leyndin, sem hvílt hefir yfir mál-
inu, sé rofin, er og knýjandi af
enn öðrum ástæðum. Vegna
hulunnar, sem yfir það hefir
verið dregin, hafa margs konar
kviksögur og getgátur farið dag-
vaxandi. Sum dagblöðin hafa
meira að segja hvað eftir annað
gefið í skyn, — og meira en það
—, að leynilegir samningar hafi
þegar verið undirbúnir eða gerð-
ir um suma þætti máls þessa.
Tækifærið hefir og verið not-
að, vegna leyndarinnar, til þess
að bera menn og heila flokka
getsökum og gera þeim upp
stefnu og skoðanir I herstöðva-
(Framhald á 4. síðu).
Þekktur tónlistar-
raaður fimmtugur
Þórarinn Guðmundsson fiðlu-
leikari varð fimmtugur í gær.
Hann er fyrir löngu orðinn þjóð-
kunnur maður, svo að heita má
að hvert einasta mannsbarn á
landi hér kannist við tónlistar-
starfsemi hans. Þórarinn gerðist
starfsmaður við ríkisútvarpið,
er það tók til starfa og liefir
starfað þar síðan og aflað sér
vinsælda alþjóðar með fiðluieik
sínum og stjórn útvarpshljóm-
sveitarinnar. Hann byrjaði barn
að leika á fiðlu og stundaði 1
æsku tónlistarnám í Konungl.
tónlistarskólanum í Höfn. Auk
þess, sem Þórarinn er góður
fiðluleikari, er hann einriig vin-
sælt tónskáld og hafa mórg lög
hans orðið landflejg.
Víðavangshlaup í. R. fer fram
á sumardaginn fyrsta 25. ap-
ríl). Er þetta 31. víðavangs-
hlaupið, sem háð hefir verið.
Öllum félögum innan í. S. í.
er heimil þátttaka og tilkynnist
hún stjórn í. R. viku fyrir hlaup-
ið. Keppt verður um bikar þann,
er dagblaðið Vísir gaf í fyrra.
Handhafi bikarsins er í. R. —
Stjórn í. R. hefir beðið blaðið að
geta þess, að félagið muni sjá
keppendum utan af landi fyrir
húsnæði hér í bænum.