Tíminn - 01.07.1954, Blaðsíða 2

2

TÍMINN, fimmtudaginn 1. júlí 1954.
143. blað.
F§öMciuíiöliur óijnursíjómur f. 20 árum:
Hitler drap stormsveitarforingjana
til þess eins að þóknast andnazistun
„Hvessið löngu hnífana á þeirra fáu, er þorðu að andmæla
götusteinunum. Rekið þið
hnífana í belginn á prestun-
um. Og þegar dagur dóms-
ins kemur erum við reiðu-
búnir til múgmorða. í Júða-
leiðtoganum. Samvinnuslit urðu á
milli Hitlers og Rohrn út af kyn-
villu þess síðarnefnda. Fór hann þá
til Suður-Ameríku. Hitler gerði
i svo boð fyrir hann árið 1930, því
samkundunum hangir svart' þá var hann farinn að sjá fratn
svín. Kastið handspren.gjum á valdatöku sína. Vildi hann fá
inn í kirkjurnar“. Þannig! þennan v.'gabróður sinn heim til
var ort í Þýzkalandi fyrir stuðnings og kom Röhm og tók
við stjórn stormsveitanna. Kostir
voru þeir, að kynvillingur nokkur
fengi uppreisn æru sinnar frá því
á árum samvinnuslitanna.
Hvessir í álinn.
Röhm skipulagði nú stormsveit-
irnar að nýju. Þær urðu á skömm
um tíma geysifjötmennar og vsl
skipulagðar. Morðiðju sína og rán
stunduðu þær í skjóli þess lög-
regluvalds, sém þeim hafði verið
tuttugu árum. Þess konar
Ijóð voru nokkurs konar vá-
boði og undanfari þeirra
ógna, er urðu í kringum 30.
júni 1934. Þann dag drap
Hitler af sér þá skósveina,
er höfðu tekið hann nafn-
lausan á arma sína, hamp-
að honum á óeirðatímum og
ýtt honum áfram, unz aðr-
ir vildu taka við og hossa
Ieiðtoganum enn hærra.
Þetta kom Hitier í þann' fengið í hendur. Það hét svo á yfir
vanda, að hann varð að velja j borðinu, að sveitirnar væru að
á milli gamalla og nýrra berja á kommúnistum og marx-
vina. Annars vegar var rík- ístum. Meðan þessu fór fram sátu
isherinn þýzki, hins vegar J aðalbornir hsrforingjar á tróni yfir
Ernst Röhm, herráðsforingi ríkishernum. Um samvinnu á milii
stormsveita nazista, sá mað (þessara tveggja aðila, stormsveit-
ur, er Hitler átti mest að | anna og ríkishersins var ekki að
þakka. Hitler valdi og þá, j ræða. Þetta ieiddi til deiina á milli
sem cft áður, var nótt Þeirra Hitlers og Röhms, er voru
langra hnífa. j mikið alvarlegri en samvinnusiit-
Ernst Röhm barðist í hsr keis in út af kynvillunni forðum. Storm
arans í fyrri heimsstyrjöldinni.1 sveitirnar fundu að völd þeirra
Gekk hann í ríkisherinn að henni stóðu mjög völtum fótum. Þær
lokinni, og átti þátt í að velta höfðu ekki yfir að ráða þeim
verkamannastjórninni 1 Bajern. greinum, er gátu fært þeim fjár-
Hann tók snemma upp moldvörpu hagsieg völd og völd í atvinnu-
starfsemi gegn Weimarlýðveldinu.' málum. Þeim var því ljóst á ár-
Stóð hann fyrir stjómmálanám- inu 1934, að ekkert hafði breytzt við
skeiðum á vegum leyniþjónustu byltingu nasjónalsósíalismans.
hersins og kynntist meðal annars Gömlu burstklipptu stríðsjálkarnir
ungum liðþjálfa á einu slíku nám- ' stóðu enn við stallinn, gamla for-
skeiði. Liðþjálfi þessi hét Adolf réttindastéttin sat enn við þarm
Hitl'er. Hann kom vel fyrir sig orði eldinn, sem bezt brann. Storm-
og formælti ýmsu, svo sem gyð- sveitunum hafði ekki tekizt, þrátt
ingum, Versalasamningnum og fyrir morð og barsmíö að verða að
kommúnisma. Þessar formælingar nýrri forréttindastétt. Þannig
að viðbættri meðfæddri ræðu- 1 stóðu málin, þegar ár var liðið frá
mennsku urðu Hitler vegabréf til valdatöku Hitlers. Honum virðist
viðurkenningar hjá hernum, eftir hafa verið ljóst, hvert stefndi, en
að Röhm kennari hans hafði skýrt tók enga ákvörðun.
málsmetandi mönnum frá þeim j
möguleikum, er bjuggu í liðþjálf- ^ Kröfur dúsbróðurins.
anum. Næsta verkefni Röhms var i 30. jan. 1934 skrifar leiðtoginn
að ala þennan illmenntaða lið- Röhm mjög elskulegt bréf. Þann
þjálfa upp í þágu hersins og þeirra dag var ársafmæli valdatökunnar
markmiða herforingjaráðsins, að og nokkurs að minnast. í bréfinu
endurreisa herveldi landsins. Varð segir m. a. svo: „Þegar þessu ári
Hitler bráðlega leiðtogi í sjö manna byltingarinnar er að ljúka, finn
flokki nasjóna.lsósíalista. Röhm ég mig knúinn, minn kæri Ernst
smalaði í flokkinn og brátt skipta Röhm, til að þakka þér fyrir ó-
dauðlegt starf í þágu nasjónalsós-
íalismans og þýzku þjóðarinnar.“
Það er ekkert smáræði, sem leið-
Upp úr þessu eru stormsveithm toginn tekur UDp t sig> varðandi
ar stofnaðar- Einkennisklæddir stör£ Röhms_ Hins vegar lætur
jnenn úr þeim hylla ieiðtogann, er Röhm ekk- gl& ryki . augu sín>
hann birtist á fundum og þagga Hann krafðist þgss> að stormsveit-
niðpr i andstæðingum. Ernst Röhm irnar yrðu grundvöllur að nýjum
stofnaði þessar sveitir. Þeir Hitler hfT_ að allui. herstyrkur ríkisins
og Röhm urðu ósáttir um framtíð yrði ^ettur undlr stjórn sérstaks
sveitanna. Röhm vill gera þær að hermálaráðherra. Þetta ráðherra-
meðlimir þúsundum.
Kynvilltur dúsbróöir.
uppbótarsveitum ríkishersins, en
Hitler vill gera þær að stjórnmála-
legu hjálpartæki nazistaflokksins.
Þessi misklíð risti þó ekki djúpt.
Hitler átti fáa vini og Röhm var
einn þeirra fáu, sem ekki þéruðu
leiðtogann. Hann var líka einn
Útvarpið
TÚtvarpið í dag:
Fastir liðir eins og venjulega.
20.30 Erindi: Hugleiðingar um síld-
veiðar; fyrra erindi (Guðm.
Jörundsson skipstjóri).
20.55 íslenzk tónlist: Lög eftir Þór-
arin Jónsson (plötur).
21.21.15 Samnorræna sundkeppnin:
Stutt erindi og ávörp forvígis-
manna frá Akureyri, Hafnar-
firði og Reykjavík. — Enn-
fremur kórsöngur.
22.10 „Heimur í hnotskurn", saga
eftir Giovanni Guareschi; XII
Skrúðgangan (Andrés Björns-
son).
22.25 Sinfónískir tónleikar (plötur).
23.15 Dagskrárlok.
emb^etti átti sjálfur Ernst Röhm
að skipa. Ríkisherinn neitaði þessu
afdráttarlaust. Nú voru góð ráð dýr
fyrir Hitler. Ekki leið þó á löngu,
þar til hann hafði gert baksamn-
ing, sem gerði það að verkum, að
hann sjálfur varð fórnardýrið, ef
Röhm gerði frekari kröfur. Með
því að stilla sjálfum sér þannig
á móti frekari aðgerðum Röhms,
átti hann hægara með að greiða
þessum vini sínum þyngstu og síð
ustu höggin. Hindenburg ríkisfor-
seti var að dauða kominn og Hitl-
er varð að tryggja sér embætti
hans til að ríkisherinn yrði bund-
inn leiðtoganum trúnaðareiðum.
Baksamningurinn.
Um miðjan apríl fór Hitler í sigl-
ingu um Eysti-asalt með æðstu
mönnum hers og flota. Á þeirri
siglignu var samningur gerður þess
efnis, að Hitler átti að taka að
sér embætti forsetans að Hinden-
burg látnum. Greiðslan fyrir þá
umbun var upplausn stormsveit-
anna. Ríkisherinn einn átti að1
stjórna öllum herstyrk landsir.s og
stormsveitirnar skyldu ekki inn-
limaðar í ríkisherinn í heild. Hvern
og einn átti að taka inn í herinn
á grundvelli almennrar herskyldu.
Það þýddi að sjálfsögðu upplausn
sveitanna. Um þetta leyti gera þeir
Göring og Himmler með sér banda
lag gegn Röhm. Himmler var þá
leiðtogi svartstakkanna, er voru
hluti af stormsveitunum og því
undir yfirstjórn Röhms. Himmler
hataði Röhm og til að herða að
óvini sínum, gerði Göring Himml-
er að yfirmantii prússnesku leyni-
lögreglunnar. Röhm fór nú að
verða harla einstæðingslegur og
reiddu magrir til höggs. í byrjun
júní sagði Hitler stormsveitunum
að taka sér frí frá 1. júlí til 1.
ágúst. Þær máttu ekkert aðhafast
á þessum tíma.
Göbbels ltafði nær misst
af lesthmi.
Göbbels virtist ætla að verða
nokkuð seinheppinn í þessari bar-
áttu. Hann var stjórnmálalegur
skjaldsveinn Röhms. 21. júní eru
Hitier settir úrslitakostir. Annað
hvort varð stjórnin að lægja öld-
urnar, eða Hindenburg lýsti land-
ið í hernaðarástand og afhenti rík
ishernum völdin. Hitler var á báð
um áttum, en ríkisherinn vígbjóst
til atlögu. Sýnilegt er að rikis-
herinn bíður þess eins, að nazist-
arnir geri upp sín í milli, en lýsir
yfir að hann styðji leiðtogann. Nú
fer Göbbels að átta sig. Hann renn
ir sér upp að hliðinni á Hitler og
víkur ekki frá honum. Þessa daga
dvelur Röhm hinn rólegasti á
strönd Tegnervatnsins í Wiesee. Á-
kveðin hafði verið ráðstefna 30.
júní og beið Röhm þeirrar stefnu,
en hana áttu að sitja auk Hitlers
ýmsir stormsveitarforingjar. Hitl-
er er á ferðalagi í Rínarlöndum
þann 29. júní. Þaðan flýgur har.n
um nóttina til Munchen. Aðgerðir
eru þegar hafnar í borginni og bú-
ið að handtaka ýmsa stormsveit-
arforingja, er Hitier kemur á vett-
vang. Aftökunum þar lýkur á trep
um klukkutíma.
Eöhm drepinn.
Klukkan hálfsjö um morguninn
leggur Hitler af stað áleiðis til
Röhms og fer þjóðveginn. Bifreiða-
lestin er löng. Hitler kemur að
Röhm á náttklæðunum og syfjuð-
um. Þeir horfast í augu Hitler og
höfundur hans. Þegjandi gengur
Röhm út í bifreiðina, sem flytur
hann til Munchen. Handtökunum
heldur áfram. Röhm hefir verið
fengin skammbyssa, en hann vill
, ekki skjóta sig. Hann fær tíu mín-
, útna umhugsunarfrest. Þá er klefa
, hurðinni hrundið upp og skotin
dynja á manninum við borðið.
Þeirri hríð lýkur ekki fyrr en hann
er dauður.
ssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssísssssssj
Hinn víðfrægi heimilisvefstóll
(Nadean-borðvefstóll),
sem g-etið var ýtarlega í blöðum bæjarins 1 vor, er
til s,7nis á afmælissýningu Handíðaskólans í Lista-
mairnaskálan um. Margar gerðir efna, sem ofin voru
í honum eru þar einnig sýndar.
í kvö’.ri kl. 9 mun Fr. Falkner vefnaðarkennari
vefa í vefstóinum og skýra gerð hans. Þeir, sem óska
að kaupa clika vefstóla eða óska frekari kynna af
honum, eru v'nsamlegast beðnir að rita nöfn sín og
heimilisfang á lista, sem liggur frammi hjá dyraverði
sýningarskálans.
Athugið! Afmælissýninga skólans lýk-
ur í kvöld kl. 10.
«5*S«5*!5S«SWSW!K»SSÍ«SSSS5S5SSSSSS«5ÍSSWaíSÍ5S!KS«I3í»SSSSS*í«SSSS®5S»
SSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSS
Frá Reykjaskóla
Þeir nemendur, sem ætla sér að stunda nám
í Reykjaskðla næstkomandi vetur, sendi umsókn-
ir fyrir 15. ágúst næstkomandi.
Shólastjjórinn
CSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSMSSS*
sssssssssssssssssssssssssssssssssssssscssssssssssssssssssssssssssssssss*
ÍÞRÓTTAMÓT
U.M.r. SAMHYGGÐ og VÖKU
verður lialdið að Loftstaffaflötum
sunnudagiiiii 18. júlí n. k.
Nánar auglýst síffar.
Wngmennafélagið Samhyggð
tSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSíSSSSSSSSSSSSSSSS

Hygginn bóndí tryggir
drá ttarvéí sina
Protex þéttiefnið er komið aftur —
Lekur þakið?
Profex
Með PROTEX má stoppa
^ á augabragði allan leka,
á steini, járni, timbri og
pappa.
Tryggið hús yðar gegn
leka með PROTEX.
i MÁLNING & JÁRNVÖRUR
Sími 2876. Laugaveg 23.
CSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSI
Velkomin til Hveragerðis!
til skemmri og lengri dvalar. — Almennar veitingar,
dilkakjöt fyrir þá, er þess óska.
Hópferðafólk, athugið að panta með fyrirvara. —
,A > "* ' 1
Hverinn látinn gjósa á sunnudögum og einnig aðra
daga, ef óskað er.
Það fólk, sem ætlar að stunda leirböð, geri svo vel
að dvelja hjá okkur eins og að undanförnu.
HOTEL HVERAGERÐI
Sími 31.
CSSSSSSSSSSSSSSSSSSSfSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSÍ