Tíminn - 27.05.1956, Blaðsíða 1

Skrifstofa Framsóknarflokksins er
í Edduhúsinu, Lindargötu 9A,
III. hæð, sími 6066.
íbúð í nýju húsi fyrir 10 kr., ef
heppnin er með. Nú líður að því
að dregið verði í hinu glæsilega
happdrætti Framsóknarmanna.
»0. árg.
Reykjavík, sunnudaginn 27. maí 1956.
f blaðinu I dag:
Bls. 5: Kristján Eldjárn segir frá
spjótinu frá Rangá; Peter Scott
frá lífinu í Þjórsárveri.
Bls. 6: Ævintýri, sem gerðist aust-
an við járntjaldið mikla.
Bls. 7: Skrifað og skrafað um
stjórnmálin.
117. blað.
Mæðradagwrinn og blómsn
í fullu samræmi
viðurkenna þau
Máleínasammgur umbótaflokkanna algerlega sambæri-
legur viS stjórnarmyndunammninga,sem ofthafaverið
gerðir eftir kosningar
Fulltrúar Framsóknarflokksks, Benedikt
r i
Sigurjónsson hæstaréttarlögmaðnr og Olaf-'
nr Jóhannesson prófessor, svara kærn
Sjálfstæðisflokksins
Árdegis í gær lögíu fulltrúar Framsóknarflokks-
ins gagnvart landkjörstjórn, Jjeir Olafur Jóhann-
esson prófessor og Benedikt Sigurjónsson hæsta-
réttarlögmaíur fram greinargerti um kæru Sjálf-
stætiisflokksins á hendur umbótaflokkunum. Eru
kæruatribin þar hrakin lið fyrir Ii«S. — Greinar-
gertiin fer hér á eftir:
í kæru Sjálfstæðismanna er þess krafizt, aj úrskurðað
verði, að Framsóknarflokkurinn og Alþýðuflokkurinn hafi
einn og sameiginlegan landslista í kjöri við kosningarnar 24.
júní n. k. eða a. m. k. að þeim verði sameiginlega úthlutað
uppbótarþingsætum, ef til kemur, svo sem um einn flokk
sé að ræða. Rökstuðningur fyrir þessari kröfu er sá, að af
blaðagreinum, er hafi eftir ýms ummæli ráðamanna þessara
flokka megi sjá, að hér sé um einn og sama flokk að ræða.
Þá hafi þeir hvergi boðið fram hver á móti öðrum. Sums
staðar þar sem kosning sé hlutbuhdin hafi þeir boðið fram
sameiginlega og eru Árnessýsla og Reykjavík nefnd í því
sambandi.
Mæöradcgurinn er i dag. Víða um lönd er mæðradagurinn einnig hátíð
blómanns, þvi að margir velja blómin til að flytja ástvinum kveðjur. —
Þannig er þetta einnig hér á landi. I gróðurhúsum þar sem blóm eru rækt-
uð er mikið annríki dagana fyrir mæðradaginn. Mynd þessi er úr gróður-
húsi að Blémvangi í Mosfeilssveit. Dóttir garðyrkjubóndans, Arnaldar Þór,
er að taka upp blóm fyrir hátíðina, en húsið er fullt af llmskúf (ievköj),
sem margir kalla mæðrablómið vegna þess hve margir kjósa þa'ð til að
flytja vinarkveðjur á mæðradaginn. í dag á mæðradaginn eru blómavenl-
anir opnar til hádegis, og rennur hluti af andvirði seldra blóma til mæðra-
styrksnefndar. (Ljósm.: Guðni Þórðarsan).
a

A-
Stuðningsmenn A-!istans í
Reykjavík efna ti! fyrsta al-
menna kjósendafundar síns
í Gamla bíói á þriðjudags-
kvöldið, 29. maí kl. 9 síðdeg-
is. Á þessum fundi verða sex
ræðumenn, og eru þeir þess-
ir:
Haraldur Guðmundsson,
alþingismaður
Hermann Jónasson,
! alþingismaður
Eggert Þorsteinsson,
alþingistnaður
j; Rannveig Þorsteinsdóttir,
^ lögfræðingur
Gylfi Þ. Gíslason,
alþingismaður
Eysteinn Jónsson,
alþingismaður
Alþýðuf lokkuriinn og Fram
sóknarflokkurinn hafa að
undanförnu efnt til margra
kjósendafunda víðs vegar um
land. Þeir hafa hvarvefna
verið afbragðsvel softir og
undirtektir við máíflutning
ræðumanna hinar ágætusfu.
Er ekki vafi á því, að kjós
endur í Reykjavík munu
hefja baráttuna fyrir sigri
(Frambald á 2. síöu).
Þá er nokkuð að því vikið að
með þessu ætli fyrrgreindir flokk-
ar að fá meirihluta á Alþingi, en
mjög harmað ef slíkt ætti eftir að
henda.
Framangreinda kröfu teljum við
hreina fjarstæðu.
Landslisti samkv.
28. grein kosninga-
laganna
Framsóknarflokkurinn hefir bor-
ið fram landslista skipaðan fram-
bjóðendum flokksins í kjördæm-
um. Frá þeiin landslista er fylli-
lega formlega gengið samkvæmt
því sem fyrir er ínælt í 28. gr.
kosningalaganna. Framsóknar-
flokkurinn á samkvæmt kosninga
lögunum ótvíræðan rétt til þess
að fá landslista þennan viður-
kenndan, svo að kjósendur flokks
ins geti kjörið hann, þar sem þeir
fella sig ekki við frambjóðendur
í einstökum kjördæmum eða þar
sem engir frambjóðendur eru í
kjöri af hálfu flokksins.
Það væri hreint lögbrot að
svifta flokkinn þessum rétti sbr.
t. d. 8. mgr. 54. gr., 69. gr., 89.
gr., 114. gr. og 115. gr. kosninga
laganna, og réttur kjósenda, sem
ekki eru ánægðir með frambjóð-
endur til að kjósa lista flokksins
af þeim iekinn.
Framsóknarflokkurinn býður að
vísu ekki fram nema í sumum
kjördæmum. En það er augljóst
af lögum og margviðurkennt í
framkvæmd, að flokkur getur bor-
ið fram landslista, þótt haun hafi
ekki frambjóðendur nema í nokkr
um kjördæmum.
Þingflokkurí skiln-
ingi laga og stjórn-
arskrár
Á því sr enginn vafi, að
Framsóknarflokkurinn er
þingflokkur og verður þing-
flokkur eftir kosningar i
skilningi stjórnarskrár og
kosningalaga. Það er svo
augljóst að um það þarf raun
ar varla að ræða. Hann hefir
sett sér lög, hefir sérstaka
stjórn, svo sem fyrir er mælt
í þeim lögum, hefir starfað
hér á landi í 40 ár og hefir
alia þá stund átt fulitrúa á
Alþingi.
Það er rétt og óumdeilt, ,nð einn
og sami stjórnmálaflokkur má eigi
bera fram nema einn landslista,
sbr. 1. mgr. 29. gr. kosningalag-
anna. En hvernig getur landskjör-
stjórn úrskurðað það, að Fram-
sóknarflokkur og Alþýðuflokkur
séu allt í einu orðinn einn og
sanú stjórnmálaflokkur? I þessum
kosningum koma þeir fram, hver
um sig, sem algerlega sjálfstæðir
aðilar. Hver þeirra um sig býður
fram, svo sem raunar er viður-
kennt í greinargerð þeirra Sjálf-
stæðimanna. Hyor þelrra um sig
hefur sína þjóðmálasíefnu, enda
þótt þeir hafi gert með sér mál-
efnasamning ua> frasftkvæuadir í
ýmsum aðkallandi vandamálum og
gert ráð fyrir samstarfi um þessi
mál að kosningum loknum. Slíkur
samningur er algerlega sambæri-
legur við stjórnarmyndunarsamn-
ing'a, sem oft hafa verið gerðir
eftir kosningar. Munurinn er að-
eins sá, að þessi stjórnarmyndunar-
og málefnasamningur er gerður
fyrir kosningar. Eftir sem áður
hafa stjórnmálafiokkar þessir ólík-
ar þjóðmálastefnur. Annar þeirra
— Alþýðuflokkurinn — er t. d.
sosial-demokratiskur flokkur. Hvor
flokkurinn um sig getur einhliða
og hvenær sem er gengið frá þessu
fyrirhugaða samstarfi. Þar þarf
ekki til ákvörðun tekna á sameigin
legum fundi þessara flokka, eða
af einhverri sameiginlegri stofn-
un þessara flokka, enda er engin
slík stofnun til. Hvorki í stjórnar-
skrá né kosningalögum er að finna
skilgreiningu á hugtakinu stjórn-
málaflokkur.
Álit Einars
Arnórssonar
Dr. jur. Einar heitinn Arnórs-
son hefur í réttarsögu Alþingis
bls. 604 reynt að skýra það nokkuð
hverjar kröfur yrði að gera til
stjórnmálaflokks í skilningi kosn-
ingalaga. Þar segir svo:
„Flokkur byggist á samtökunv
manna, er tekið hafa sér nafn og
sett hafa sér einhverjar skipulags-
reglur, kosið sér stjórn og ákveðið
sér stefnu í landsmálum og fcirt
hana opinberlega.“
Kosningabandalag Framsóknar-
flokksins og Alþýðuflokksins full-
nægir engu þessara skilyrða, nema
e. t. v. hinu síðasta að litlu leyti.
Það hefur ekkert sérstakt heiti.
Það hefur ekki sett sér neinar
skipulagsreglur. Það hefur ekki
kjörið sér neina stjórn. Hvernig
getur þá landskjörstjórn úrskurð-
að þessa flokka í einn og sama
stjórnmálaflokk? Til þess brestur
hana auðvitað allt vald, enda eng-
in fordæmi fyrir slíku, heldur
þvert á móti, svo sem síðar skal
sýnt. Ummæli þau úr blaðagrein-
um, sem til er vitnað í kæru, fá
ekki haggað framangreindum stað-
reyndum. Þar er aðeins um að
ræða hvatningarræður einstakra
stjórnmálamanna, sem blöðin
flytja frásagnir af. Þar er með
eðlilegum hætti reynt að hvetja
fylgismenn beggja flokka. Þar er
alls ekki að því vikið, að steypa
eigi flokkum þesum saman í einn
flokk, hvorki nú né siðar, enda
hafa stjórnir flokkanna enga því-
líka samþykkt gert.
Ef nú ætti að fara að úrskurða
Framsóknarflokkinn og Alþýðu-
flokkinn einn og sama stjórnmála-
flokk, þá væri bersýnilega um nýj-
an stjórnmálaflokk að ræða —
stjórnmálaflokk, sem ekki hefði
áður haft menn í kjöri. Landslisti
hans yrði því að fullnægja skilyrð-
um 2. mgr. 28. gr. kosningarlag-
anna. En ekki virðist fram á það
farið í kæru Sjálfstæðismabna, aS
landslistum Framsóknarfloktas »g
(Frambald á 2. síðu).