Tíminn - 16.11.1956, Blaðsíða 8

T I M N N, föstudaginn 16. nóvember 1956.
MinningarorS: Séra Pétnr T. Oddsson
prófastar, Hvammi i
Frítt hefir löngum verið að líta
heim að Hvammi í Hvammssveit,
höfuðbólinu góða, en sjaldan eða
cidrei þó eins og nú síðasta ára-
tuginn. Þar hefir setið röskleika-
í iaður, sem gera vildi garðinn
fraegari og fegurri og tókst það
Ungi prófasturinn í Hvammi unn
höfuðbóli sínu hugástum og vild
\eg þess sem mestan. Metnaður
hans íyrir hönd Hvamms var ekk
ert minni en konungshugsjón
Hvammur átti að halda öndveg'
sínu meðal höfuðbóla Dalahéraðs
og þótt víðar væri leitað. Hér í
faðmi þessa hýra og skjólsæla dals
hafði hann oft átt athvarf í æsku
sinni, drengurinn, sem misst hafði
móður sína svo ungur. Hingað
stefndi líka hugur hins þroskaða
áhugamanns og hér kaus hann að
eyða manndómsárunum og verja
kröftum sínum í þágu göfugs
starfs, þroska og ræktunar lands
og lýðs.
En þessa skömmu nóvember-
daga er dimmt yfir Hvammi í
Ilvammssveit. Yfir honum hvílir
ef til vill þyngri skuggi en nokkru
sinni fyrr í þúsund ára sögu hans.
Húsbóndinn, þýðmennið, þrek-
mennið góða, er fallinn í valinn á
voveiflegan hátt, langt fyrir aldur
fram. „Aldrei er svo bjart/yfir
öðlingsmanni,/að ei geti syrt/eins
sviplega og nú“. — Fámennt hér-
að er miklu svipt við fráfall slíks
manns. Skarð séra Péturs mun
lengi opið og ófullt standa í hug-
um Dalamanna og raunar allra,
r.em þekktu hann. Gagnvart missi
og harmi ástvina hans eru orðin
e'n máttvana og voga sér ekki flug-
ið,—
Séra Pétur Tyrfingur Oddsson
var fæddur í Bolungavík G. sept.
1312. Foreldrar hans voru hjónin:
Oddur verzlunarmaður Guðmunds-
son bónda á Hafrafelli Oddssonar,
c% Jósefina Bjarnadóttir hrepp-
ítjóra í Ármúla Gíslasonar. Frú
Jósefína var því alsystir frú Ragn-
hiídar, ekkju Ásgeirs prófasts í
Ifvammi Ásgeirssonar, sem er ný-
l átinn. — Pétur lauk stúdentsprófi
í Menntaskólanum á Akureyri 1932,
kennaraprófi í Kennaraskóla ís-
lands 1933 og guðfræðiprófi frá
Iíáskóla íslands 1936. Hann kynnti
r.&r kristilega æskulýðsstarfsemi í
rkólum í Skotlandi, Englandi, Hol-
landi, Danmörku og Svíþjóð 1938
—39. Má af þessu sjá, að hann var
óvenju vel búinn undir kenni-
rnannsstarf og fræðslustörf. En
jifnframt náminu hafði hann stund
að kennslu, var settur skólastjóri
við unglingaskólann í Bolungarvík
1931—32, og kennari í Miðbæjar-
barnaskólanum í Reykjavík 1933—
34. Sá maður hlýtur að vera meira
en meðalmaður að dugnaði og gáf-
um, sem annar öllu þessu, auk
rnargvíslegra starfa annarra, og
lýkur þó prófum sínum á tilskild-
um tíma með fyrstu einkunn. —
Pétur var prestur á Djúpavogi
1936—1944, er hann fluttist að
Ilvammi og tók við embætti vinar
ríns, séra Ásgeirs, manns frænd-
konu hans, frú Ragnhildar. Pró-
fastur í Dalaprófastsdæmi varð
hann skjótlega eftir komu sína
vestur og gegndi þessum embætt-
um til dauðadags. Á Djúpavogi var
hann skólastjóri barna- og ungl-
ingaskóla, enn fremur á Laugum í
Ilvammssveit, eftir að hann kom
í það nágrenni. Margháttuð skipti
iinnur hafði hann af skólamálum
í sóknum sínum, og nú síðast var
hann forustumaður í málum Stað-
arfellsskólans auk þess sem hann
var kennari þar.
Meðan séra Pétur var eystra
kvæntist hann sinni góðu konu,
Unni Guðjónsdóttur Jónssonar
bónda í Tóarseli í Breiðdal. Þau!
Þegar rita skal minningarorð um
góðan vin og jafnaldra, fer ekki
hjá því, að persónulegar tilfinning
ar sæki á. Ég á margar góðar minn
ingar tengdar séra Pétri, og þar
ber engan skugga á. Við vorum
skólabræður, en kynntumst þó
meira heima í héraðinu, sem við
unnum báðir. Ég minnist þess nú,
þegar við heimsóttum hann í
Hvamm, þrír bekkjarbræður. Hann
var þá nýorðinn stúdent, fallegur
og lífsglaður. Þann dag ríkti gleði
og fegurð í Hvammi. Við fórum
fram í Skeggjadal um kvöldið að
leita hesta. Kyrrð sumarkvöldsins
ríkti í dalnum, gróðurríkum og
lognsælum, en glóð hnígandi kvöld-
sólar brann á Skeggöxl. Þegar hugs
að er um það, að tveir af félögun-
um fjórum, sem hittust í Ilvammi
þennan fagra dag, eru hnignir ;
valinn, söngvararnir góðu, Pétui
og Jón frá Ljárskógum, fer ekk
hjá því, að upp skjóti í liugum
okkar hinna oröum Hjálmars:
„Mínir vinir fara fjöld./feigðin
þessa heimtir köld./Ég kem eftir
' kannske í kvöld/með klofinn hjálm
og rofinn skjöld/brynju slitna,
sundrað sverð og syndagjöld.“ —
: Þetta sumar fórum við Pétur sam-
. an norður um land. Mörg skemmti-
leg ævintýri gerðust í þeirri ferð,
og við höfðum gaman af að minn-
ast þeirra síðar. En þá kynntist ég
bezt hversu góður félagi hann var
í smáu og stóru. — Síðar heimsótti
ég hann nokkrum sinnum í
, Hvamm, síðast í sumar tveim sinn-
j um, og að morgni síðasta dagsins,
sem hann lifði kvaddi ég hann á
heimili mínu, hressan og hlýjan
'eins og venjulega. Nokkrum
klukkustundum si'ðar barst mér
andlátsfregn hans.
j Við andlát séra Péturs T. Odds-
sonar er sár harmur ktæðinn að
mörgum, og missir ástvina hans er
byngri en orð fá lýst. í hugum
vina sinna á hann fagra minning,
og yfir skugga harms og saknaðar
ber hann sjálfan hátt, sviphreinan
og ennisbjartan, drenginn góða og J?S '■
göfuga. — Ragnar Jóhannesson. '
Séra Pétur var hugsjónamaður.
Ungur gegndi hann köllun sinni
og stefndi hiklaust að settu marki,
og það er giftusamlegt vegarnesti.
sem of fáum æskumönnum hlotn-
ast. Prestur vildi hann verða; prest
ur, sem efldi guðs kristni í land-
inu og léti gott af sér leiða fyrir
söfnuði sína ðg þjóð. Frá því hvik-
aði hann aldrei.
Sjónarmið séra Péturs var það,
að presturinn ætti ekki að vera ó-
virkur heimsflóttamaður. Prestur-
inn átti að starfa í náinni snert-
ingu við samtíð sína og skilja
vandamál hennar. Hann átti eigi
aðeins að vera andlegur leiðtogi í
kirkju sinni, heldur og héraðshöfð-
ingi og forustumaður í félagsrrpl-
um og menningarmálum. Tvennt
var það einkum, sem séra Pétur
helgaði krafta sína, auk prests-
starfsins, og var þó hvort tveggja
nátengt því. Annað voru skólamál-
in, hitt sönglistarmálin.
Hann var góður kennari og hafði
yndi af kennslu. Maður með skap-
lyndi hans og hugarfari hlaut að
vera kjörinn leiðtogi æskufólks,
fræða það og tendra eld hugsjóna
og þroskaþrár í brjóstum þess. Því
olli næmur skilningur hans og
hjartahlýja. Hann fékkst líka mik-
i‘ð vi’ð kennslu fyrr og síðar og var
sterka reipið í skólamálum héraðs
síns.
Pétur var óvenjulega sönghneigð
ur maður. Hann hafði óblandna á-
nægju af því að syngja sjálfur, og
ef til vill ekki síður af því að láta
aðra syngja. Hann hafði íallega
tenórrödd og var löngum í kórum
á skólaárum sínum og lcngi í Karla
kór Reykjavíkur og fór með hon-
um í söngferð til Evrópu. Hann
efldi mjög bæði kirkjusöng og al-
mennt sönglíf í sóknum sínum og
var sjálfur prýðilegur söngstjóri,
sem hafði einstakt lag á því að
gera þar mikið úr litlu, ef með
þurfti. S. 1. vetur dvaldist hann í
Þýzkalandi við tónlistarnám og
mun hafa aukið mjög þekkingu
sína í þeim efnum. Af samtali, sem
við áttum saman síðasta kvöldið,
sem við hittumst, fannst mér mega
ráða það, að tónlistin hefði aldrei
átt sterkari ítök í honum en ein-
mitt nú. Ilann þráði starf og við-
fangseíni á sviði sönglistarinnar;
þar var ást hans og yndi.
Það var gaman að koma í Hvamm ‘
til séra Péturs og frú Unnar. Þau |
iMiiiiii'.iiiiiiimiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii mimmiiiiiimimiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiimmmiiiiiiimuumiiiiimiH
I Húsmæðrafundur I
= 3
| verður haldinn í Tjarnarbíó næstkomandi laugardag kl. 2,30 eftir hádegi.
= =
I . ** i
| Fru Anna-Britt Ágnsáter, g
| forstöðukona tilraunaeldhúss sænsku samvinnufélaganna í Stokkhólmi sýnir matreiðslu |
S 3
| sildarretta og talar um síld. Auk þess verða sýndar mjög athyglisverðar matreiðslu- 3
| kvikmyndir. . .v : r'iv/'s,
| Allar konur velkomnar meSan húsrúm leyfir.
I Fræðsludeild
íllllllllllliillllllllllllillllllllllllllllllllilllllllllllilllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllll' lllllllllllllllllllllllllllllllllllllltllllllllllllllllllllllllllllllllliilllllllllllllllllllllllllllllllliu
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiimiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiimiiiiiiiiiiimmiimiiiiiiiiiiiiiiiiimiimiiiiiiiiiiiimiiimiiimuiia
— =3
i i
ísskáparnir eru
iiiiiiiiiiiliiliiiiiiiiiiiimmmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiimim iiuiiiiimiiimmmmimimiimmimmimimiimmiiiimmmmiimmmimmmuiH
immiimmimmmmmiimmimmmmimmmmmmmmmmimmmmmmmit; mmmmiimiiiimmmiiimmiiimmiiimiiiiiiiimmiiiimiiuiiiiimniiiiiiiiiimuiiii
Nokkor fiundruð sett af karima
og stökum bnxum
verSa seltl mjög ódýrt næstu daga.
"MIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
■•*iiiiif.iiiii*iiiiiiiiiiitiii*(iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii.iiiiiiii««a
cignuðust fjögur efnileg börn. Það | höfðu búið vel um sig, áttu fallegtj
clzta er um fermingaraldur, það J heimili og höfðu rúmt húsnæðí, j
yngsta nokkurra mánaða gamalt. | «vo að gestrisni þeirra naut sín vel
Séra Pétur var meðalmaður á pg á eðlilegan og látlausan hátt
hæð og fríður sýnum. Á æskuárun-1 Gesturinn fann fljótt, að hann var
i'.m var hann beinlínis fallegur j velkominn, hjartanlega velkominn.
maður, og þótt fullorðinsárin settu Enda var þar afar gestkvæmt. Sr.
mörk sín á hann eins og okkur öll,, Pélur var gleðimaður og samkvæm
fölskvaðist aldrei hið bjarta yfir- J ismaður, enda þótt grunnt væri i s
bragð og hinn hreini svipur og löngum á alvörunni. Og gleði hanslE
f.igru augu. Enginn gat dvalizt í; var hin hlýja og græskulausa gle'ði j h
návjst hjujs stundarlangt án þessj góðs manns og listhneigðs, oft ylj-: =
oió Acf Jiotrro • ho»» í/ir .rf.'ifuVr.. J/ÍÁ4+ ~~
N Ý J A R BSReOSR
iiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin 111111111111
iiiiiiii(iiiiiiii*fii*tiiini*iiiiiiiiiiilili
Klæðaverzlun
Andrésar Andréssonar
að sjá öjg.tiéyra,. að þaý fór-.göhig-
menni og prúðmenni, sem vildi öll-
um vel.
uð þiægílegri kímní, Al.lt, sem Jjótt
var og ósmekkíegt, tneiádi hjáj
hónum og hann hjá þvi...... ...|
Laugavégi 3. *£? 3i
3. 3
nTiiHiiiiimiiiiiiniitiiiiiiijiðniiiiiniiiiiMiíi'uii'iiiiiiniijiiiijiTiiiiniijiiiÍiijiViiiiiiiiiiiiiiíiiiiíiiiitiíiiíiíiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiirrðiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii'iiiiiiiiiiiiihiiiira