Tíminn - 21.06.1957, Blaðsíða 1

Fylgist meS tímanum og lesiS
TÍMANN. Ásiriftarsímar: 2323
og 8 1300. — Tíminn flytur mest
og fjölbreyttast almennt lesefni
41. árgangur.
Reykjavík, föstudaginn 21. júní 1957.
Efnli
Þingeyingar í bændaför, bls. 4.
Ræða Þórðar Björnssonar, bls. 5.
134. bla».
Nýja franska ríkisstjórnin
að bæla
hervaldi
Nýja franslca rikisstiórnin gencjur fyrir René Coty Frakklandsforseta. Við
hlið forsetans er forsætisráðherrann, Bourges-Mauneury.
Ályktanir uppeldismálaþingsins á Akureyri:
Fjársöfnun til handritasafns-
byggingar verði haidið áfram
Ályktanir um kennaraskóla' fræiSslukvikmyndár o.fl.
Skýrsla nefndar S. Þ. um ungversku uppreisnina:
éssar ætluðu frá upphafi
a mótspyrnu niður með
NauöHRgarfhtningar áttn sér stað og
þjóðin býr við harðstjórn og kágtm
SameinuSu þjóðunum, 20. júní 1957. — Undirnefnd S.Þ.,
sem unnið hefir, að rannsókn á uppreisninni í Ungverjalandi,
upptökum hennar og framvindu, en einkum þó hernaðarí-
hlutun Rússa og ofbeldisaðgerðum þeirra til að bæla upp-
reisnina niður, svo og áhrifum þessarar íhlutunar á stjórn-
málaþróunina í landinu hefir skilað áliti sínu. Skýrslan er
mjög ýtarleg og byggð á öllum fáanlegum upplýsingum, er
öruggar mega teljast. Hér fara á eftir nokkur helztu atriði
úr niðurstöðum þeim, sem dregnar eru saman í lok skýrsl-
unnar. Voru fuliírúarnir allir sammála um niðurstöðurnar.
Tékkarnir sigruðu
ga - 3-9
Iíennarafélags Eyjafjarðar fyrir
ágætan undirbúning þingsins og
alúðlegar móttökur.
Eins og áður hefir verið getið
í fréttum, lauk uppeldismálaþing
inu á Akureyri föstudagskvöldið
14. þ. ni. Síðasta dag þingsins
voru framhaldsumræður um aðal Kvöldvaka kennara.
mál þingsins, og nefndir skiluðu Um kvöldið hafði Kennarafélag
álitum. Að þingi loknu var farið Eyjafjarðar kvöldvöku fyrir þing-
í skemmtiferð um Eyjafjörð og' gesti. Var þar setið við góðar veit-
Tékkneska knattspyrnuliðið
háði annan leik sinn hér á landi
á íþróttavellinum í gærkvöldi.
Sigruðu þeir Akurnesinga með
þrem mörkum gegn engu í ágæt
um Ieik. Mikill fjöldi áhorfenda
var viðstaddur ieikinn.
Verkfalli mjólkur-
fræSinga afstýrt
S. 1. nótt tókust samningar í
milli Félags mjólkurfræðinga og
Mjólkursamsölunnar og var verk-
i falli, sem boðað hafði verið um
miðnætti s. 1. því aflýst. Fulltrú-
ar mjólkurfræðinga höfðu fullt um
boð til að ganga frá samningum
og voru þeir undirritaðir þegar í l valdi til að bæla uppreisnina niður
fyrrinótt. Ekki var samið um neina
beina kauphækkun. Gerð var
minniháttar breyting á vinnutíma
og styttist hann um 1 klst. á laug-
ardögum á vetrum. Veitt voru
nokkur vinnufatafríðindi og ein-
hverjar aðrar lagfæringar voru
gerðar á fyrri samningi.
í nefndinni voru fulltrúar fimm
þjóða, þar á meðal frá Danmörku,
en formaður nefndarinnar var
Keith Shann frá Ástralíu og
samdi hann skýrsluna. Aðeins í
tveim atriðum ber nefndinni sam
an við „útskýringar" Rússa og
Kadar-stjórnarinnar á uppreisn-
inni, sem sé, Rússar beittu her-
komið á helztu sögustaði.
Kennarasamtökin buðu þinggest-
um til kaffidrykkju í nýju, glæsi-
legu félagsheimili, Freyvangi í
Öngulstaðahreppi. Sá kvenfélag
ingar og hlýtt á ýmis ágæt
skemmtiatriði. Jónas B. Jónsson
fræðslustjóri flutti fróðlegt og
skemmtilegt erindi um skólamál
Bandaríkjanna. Hannes J. Magnús
sveitarinnar um veitingar. Kristján son stjórnaði hófinu og Arni Þórð
H. Benediktsson, ritari Landssam- j arson skólastjóri þakkaði fyrir
bands framhaldsskólakennara bauð ; hönd gesta.
gesti velkomna og bar fram þakkir
stjórna kennarasamtakanna til
Þinginu bárust kveðjur m. a. frá
Framh á 2 síðu
og upptök hennar var fyrst og
fremst að rekja til óstjórnar og
kúgunar, sem ungverska þjóðin
hafði orðið að þola af valdhöfum
sínum undanfarin ár.
Þjóðin stóð óskipt að baki.
í öllum öðrum atriðum er alger
Fyrsta síldin á sumrinu barst
til Siglufjarðar í gærkvöldi
Síldin veioist á Húnaflóaclýpi, er talin
frekar mögur - sjómenn telja vertíð-
ina byrja giftusamlega
Siglufitði í gærkvöldi. — Einkaskeyti tii Tímans.
Fyrsta síldin á þessari vertíð kom hingað á höfnina kl.
7 í gærkvöid og var það veiði m.s. Jökuls frá Ólafsvík, sem
hafði 400 tunnur innanborðs. En jafnframt voru fyrir hendi
fréftir um meiri veiði og fieiri skip á leið ti! lands. Er uppi
fótur og fit í kaupstaðnuni og enn mjög hraðað undirbúningi
við að koma þeim skipum, sem héðan sigia, út á miðin, og
undirbúa móttöku síldarinnar.
Vitað var um þessi skip nú í
kvöld á lcið til lands: Víðir II,
Garði 300 tn., Kristján, Ólafs-
firði 200 tn., Þorsteinn, Dalvík
150 tn., Reykjanes, Hafnarf. 300
tn., Pet, Vestmannaeyjuin 300
tn. Síðastnefnda skipið mun
landa í Rauðku í nótt og verður
það fyrsta bræðslusíldin. Ilin skip
in leggja upp í íshús, hjá Hrímui
li.f. og Óskari Halldórssyni.
Á vestursvæðinu
Þessi síld veiddist öll 50—70
sjómílur NNV af Siglufirði, þ.e.
á Húnaflóadýpi. Telja sjómenn
veiðina á þessu svæði á þessum
tíma lofa góðu. Það vekur enn-
fremur athygli hér, að þessi fyrsta
síld virðist ekki mjög feit, senni-
lega um 15%, þótt það hafi ekki
verið mælt enn, og gera menu sér
vonir um að veiðin á vestursvæð-
inu verði langvinnari en í fyrra,
er síldin reyudist mjög feit í upp-
liafi vertíðar, um 26. júní.
Síldarleitin sein fyrir
Það vekur mikla athygli hér
nyrðra og umtal, að fyrstu frétt
Stjórnleysi og snkk einkenna störf
bæjarstjórnarmeirihlutans
í gær var haldinn bæjarstjórnarfundur, og fór þar fram
seinni umræða um reikninga Reykjavíkurbæjar fyrir árið
1956. Eru þeir hinir hæstu er um getur í sögu bæjarins og
gefa miklar upplýsingar um fjárstjórn Reykjavíkur á s. 1.
ári.
| Ingi R. Helgason var fyrstur á
mælendaskrá, en að ræðu hans
lokinni tók Þórður Björnsson til
máls. Eru kaflar úr ræðu hans
birtir á öðrúm stað í blaðinu 1
dag. Þórður sýndi fram á að bæj-
arstjórnarmeirihlutinn í Reykja-
vík hefir meira en tvöfaldað útsvör
bæjarbúa á yfirstandandi kjörtíma-
jbili. Þrátt fyrir þessar gífurlegu
álögur varð greiðslujöfnuður bæj-
irnar af þessar. s.ld komu <‘kk. arsjóðs óhagstæður um tæplega
fra íslenzku sildarleitinni, heldur hálfa sjöUndu millión króna árið
fra Norðmönnum. Vænta nienn sem leið 0rsakir þessa eru hinn
þess nú, að leitinni verði mjög óhugnanlegi vöxtur skrifstofu-
beint vestur á bóginn. Leitin hókns bæjarins og stjórnleysi
mun liafa byrjað í morgún.
Þetta var fréttaskeyti frá
Siglufirði.
Undirbúningi hraðað
Um síldveiðar og undirbúning
er þetta frekar að segja, samkv.
heimildum fréttamanna blaðsins
á ýmsum stöðum:
í stærstu verstöðvunum sunnan
lands var í gær unnið kappsam-
lega að því að koma bátunum af
stað norður. Fyrstu bátarnir frá
Vestmannaeyjum eru þegar konin
ir á miðin, aðrir á leiðinni og enn
aðrir á förum.
Á Akranesi var unnið í alla
fyrrinótt við að útbúa bátana,
eftir að fréttirnar um veiði Norð
manna bárust. Var áætlað að 3
fyrstu Akranesbátarnir héldu af
stað í nótt. Sunnlenzku bátarnir
geyma sumir hverjir nætur sínar
nyrðra og þurfa því að leita hafnar
þar áður en þeir halda á miðin.
Á Akureyri var mjög hraðað
undirbúningi skipanna eftir að
Framh. á 2. síðu.
og
sukk við allar framkvæmdir og inn
kaup.
Fundur stóð enn yfir er blaðið
fór í pressuna í gærkvöld, og var
sýnilegt að umræður myndu
standa íram eftir kvöldi.
Bandaríkin auka við-
skipti við A-Evrópu
WASHINGTON, 20. júní. — Við-
skiptamálaráðuneyti Bandaríkj-
anna hefir bætt 200 tegundum
á lista yfir vörur, sem selja má
frá Bandaríkjunum til Sovétríkj-
anna og annarra kommúnistaríkja
í A-Evrópu. Geta útflytjendur selt
; vörur þessar án þess að sækja um
sérstakt leyfi til viðskiptamálá-
ráðuneytisins. Eru þá vörur á lista
þessum samtals um 900 talsins.
Ráðuneytið segir þetta í samræmi
við þá stefnu að liðka heldur til
um viðskipti við þessi lönd.
ágreiningur. Skýrsla nefndarinnar
hrekur síðan lið fyrir lið helztu
fullyrðingar Rússa og Kadarstjórn
arinnar.
Það fær ekki staðizt, sem Rúss
ar hafa haldið fram, að aftur-
haldssinnar i Ungverjalandi og
erlendir heimsvaldasinnar hafi
komið uppreisninni af stað og
stjórnað henni. Frá upphafi til
enda var byltingunni stjórnað
af stúdentum, verkamönnum, her
mönnum og menntamönnum og
voru margir þeirra fyrrv. komm
únistar. Uppreisnin var óskipu-
lögð og braust út sjálfkrafa
meðal fólksins, sem studdi hana
óskipt.
Aldrei voru settar fram kröfur
um valdatöku fyrri valdhafa í
landinu og jafnan talað um að
varðveita félagsleg réttindi, sem
kommúnistastjórnin hafði komið
á. Fráleit og tilhæfulaus er sú
staðhæfing, að erlendir fasistar
og skemmdarverkamenn hafi farið
í hópum inn í landið. Þetta gat
ekki átt sér stað, þar sem allir
flugvellir voru undir stjórn Rússa
og landamærunum frá Austurríki
lokað.
Áformuðu strax að beita
hervaldi.
Þótt engar likur bendi til þess
að uppreisnin hafi verið skipulögð,
heldur þvert á móti, eru samt
ýmis rök, sem hníga að því, að
Rússar hafi strax í upphafi eða
20. okt. ákveðið að berja alla and
stöðu niður með hervaldi. Ráð-
gerðu þeir þetta jafnvel áður en
stúdentarnir komu saman til að
ræða pólitískar kröfur sínar. —
Vera má, að þeir hafi gert sér
ljóst til hvers myndi draga, og
ef til vill einnig óttast atburðina
í Póllandi.
Friðsamleg í byrjun.
Kröfugöngurnar 23. okt. voru
eingöngu friðsamlegar og engir
báru vopn, né eru sannanir fyrir,
að beitt hafi verið valdi. Ef til
vill kom hin þvergirðingslega
ræða Gerö róti á hugi manna,
en nægði þó ekki til að hleypa af
stað vopnaðri uppreisn. Að svo
varð, telur nefndin, að megi
rekja til þess, að hin hataða leyni
lögregla, avóarnir, gripu til
vopna og skutu á mannfjöldann.
Nokkrum klukkustundum síðar
voru rússneskir skriðdrekar
komnir avóunum til aðstoðar og
lileyptu enn meiri ólgu í almenn
ing.
Hver bað Rússa um hjálp?
Nefndin segir, að ekki verði úr
því skorið að sinni, hver kvaddi
Rússa til aðstoðar við að berja
uppreisnina niður, ef sú beiðni
(Framhald á 2. síðu.)