Tíminn - 10.01.1962, Blaðsíða 15

KVEÐJUORÐ
Frú Anna Sigurðardóttir
Þeir sem gamlir verða eiga við
þau örlög að búa í i'íkara mæli
en aðrir, að verða stöðugt að sjá
á bak félögum og vinum frá yngri
árum. Þeir hafa runnið sitt skeið.
Aðrir koma í önnur spor og með
sína sögu. í hin fennir smátt og
smátt. En þetta er lífsins gang-
ur, sem þýðir ekki um að fást.
Og nú minnist ég gamallar skóla
systur og vinkonu frá æskuárum,
frú ÖnnU Sigurðardóttur, sem verð
ur jarðsett í dag frá Fossvogskap-
ellunni.
Það var glaður ungmennahópur,
sem einn fagran haustmorgun ár-
ið 1904 gekk suður og upp brekk
una til hins nýreista gagnfræða-
skólahúss á Akureyri. Þar skyldi
nú hefjast kennsla í fyrsta sinn.
— Við hinir eldri í hópnum höfð
um verið okkar fyrri vetur í barna
skólahúsinu undir hrekkunni, og
þótti gott að komast úr þeim húsa
kynnum og frá seinnipartskennsl
unni. Það var því mikil tilhlökk-
un í hópnum gamla, og eftirvænt
ing þeirra nýju, sem litu nú hina
nýreistu höll í fyi'sta sinn.
í þeim hópi voru tvær ungar
konur, sem þegar vöktu eftirtekt.
Þær voru vel og smekklega búnar,
fríðar sýnum og gjörvilegar í fasi
og framgöngu. Þær hétu Anna og
Elinborg, og urðu brátt svo sam-
rýmdar og jafnan saman, að nöfn
beggja voru venjulega nefnd í
einu. Og enn er mér það' tamast.
Þess vegna minnist ég Elinborgar
nú um leið og ég rita um Önnu,
og myndu báðar kunna því vel.
Elinborg var dóttir prófastsins
á Miklabæ í Skagafirði, sr. Björns
Jónssonar, sem var vel þekkt nafn
nyrðra. Anna var Sigui'ðardóttir,
ættuð að sunnan. Þær urðu báðar
áberandi skólaþegnar, sóttist vel
nám og tóku virkan þátt í því fá-
brotna félagsstarfi í skólanum,
sem þá tíðkaðist, m.a. í söngflokki
skólans. Þóttu þær báðar ágætlega
liðtækar við hvað eina sem gera
þurfti og jafnan prýða hinn fá-
menna hóp. Eru margar hugljúf-
ar minningar geymdar frá þessum
samverutíma, minningar um
frjálsa og grómlausa gleði óspilltr
ar æsku, sem hvorki var gjálíf
né heimtufrek.
Að vetri loknum skildust leiðir.
Þær Anna og Elinborg urðu síðan
mágkonur og miklar vinkonur með
an báðar lifðu. Elinborg varð hús-
freyja í Skagafirði og reyndist hin
ágætasta kona, var hún lengi kenn
ari í sveit sinni, og við þau störf
hitti ég hana nær 40 árum etfir
að leiðir skildu. og var þá margs
að minnast. Nú er frú Elinborg
látin fyrir allmörgum árum.
Anna Sigurðardóttir giftist
prófastsyninum frá Miklabæ, Guð
brandi Björnssyni. Hún var sunn-
lenzt að ætt og uppruna, svo sem
áður segii, fædd að Pálsbæ á Sel
tjarnarnesi 10. jan. 1881, og er
nú til grafar borin þann dag er
hún hefði fyllt sitt 81. aldursár.
Foreldrar hennar voru hjónin
Sigurður Einarsson útvegsbóndi í
Pálsbæ, síðar í Seli. Var sá Ein-
ar bróðir Guðmundar i Nesi, og
voru þetta kunnir athafnamenn
og sjósóknarar á sínum tíma. En
kona Sigurðar' og móðir Önnu var
Sigríður Jaffetsdóttir Einarssonar
gullsmiðs, bróðir Ingibjargar konu
Jóns forseta. Var Jafet bróðir
Önnu, kunnur skipstjóri á sinni
tíð. Var frú Anna því af góðu og
traustu bergi brotin, og mátti slíkt
kenna í allri viðkynningu við
hana.
Hinn 3. okt. 1908 stóð brúðkaup
þeirra Önnu og Guðbrandar í
Miklabæ. Hafði hann þá lokið
námi, er hann stundaði bæði í
Kaupmannahöfn og Reykjavík. en
próf í guðfræði tekið hér við
prestaskólann þetta ár. Og vígður
var hann þetta haust til Viðvíkur
prestakalls í Skagafirði. Þangað
fluttu ungu hjónin þá og bjuggu
þar búi sínu hátt á þriðja tug ára,
eða þar til 1. júní 1934, að sr.
Guðbrandi voru veitt Hofsþing á
Höfðaströnd, og jafnframt skipað
ur prófastur í Skagafjarðarprófasts
dæmi. Var heimili þeirra á Hofsós
þar til prófastur lét af embætti
1954, en síðan hér syðra.
í Viðvík stóð heimili þeirra
hjóna lengst. Þar fæddust böm
þeirra öll. Og bú þeirra mun um
skeið hafa verið all umfangsmik
ið, og því mikið verkefni fyrir
húsfreyjuna, sem ærið oft reyndi
eigi all lítið á. Og um það ber
öllum kunnugum saman, að -hún
hafi reynzt frábær að dugnaði og
stjórnsemi, iðjusöm og heimilis-
rækin, og hafi verið mikill mynd
arbragur á heimilinu í höndum
hennar. Og það segir mér greind
og reynd kennslukona, sem kenndi
börnum þeirra hjóna heima í Við-
vík á sinni tíð, að hvergi hafi sér
liðið betur við kennslustörf en
þar. Fór þar saman, að hennar
dómi, ágætlega námshæf og áhuga
söm börn og frábær skilningur
og hlýhugur þeirra hjóna og góð
aðhlynning. Dáði hún greind og
fróðleiksþrá prestsfrúarinnar og
skörungsskap í allri stjóiti heim-
ilisins. .
Frú Anna var einnig félagslynd
að upplagi og tók um skeið all
mikinn þátt í félagslífi unga fólks
ins í sveitinni, æfði söng og setti
á svið sjónleik og fór með hlut-
verk sjálf. Hún var líka mjög list
hneigð í eðli, unni söng og hljóm
list og lék sjálf vel á orgel og
stjórnaði söng í Viðvíkurkirkju
því nær alla sína tíð þar. Og mik-
ið yndi hafði hún jafnan af fögru
handbragði, iðkaði hannyrðir sjálf
þegar tími gafst til, og bera þess
vitni fagurlega útsaumaðar mynd-
ir eftir hana, sem prýddu heimili
þeirra hjóna. Og það var henni
jafnan mikið ánægjuefni, að lesa
og ræða um fagrar bókmenntir.
Ég kom aldrei á heimili frú
Önnu í Viðvík. En ég sé hana þar
fyrir mér, st.arfsama og stjórn-
sama húsfreyju og umhyggjusama
móður, er jafnan var önnum kaf-
in, óspör á orkuna, enda var hún
tápkona að allri gerð.
Hins vegar kom ég á heimili
þeirra hjóna í Hofsós og gisti þar
marga nótt á námstjóraárum mín
um. Þá var þar minna umvélis,
börnin flogin úr hreiðri og degi
tekið að halla. Þótti mér þar ágætt I
að koma. og vel fór þar um hvern
gest, sem að garði bar. Og þá þótti
okkur ánægjulegt að rifja upp
gamlar minningar.
Og enn var prófastsfrúin sístarl
andi og síhugsandi um iíf og sjarf
í umhverfi sinu og fylgdist vel
með öllu, sem gerðist. bæði þar
og þjóðlífinu. las mikið svo sem
venja hennar hafði jafnan verið.
þegar færi gafst. En þrekið tók nú
verulega að gefa sig, og því eftir-
sóknarvert að hafa lítið um sig.
Það tókst er maður hennar lét
af embætti og þau fluttust hingað
suður. Þar lifði hún hljótt og fag
urt ævikvöld, og átti enn það þrek
til hins síðasta, að geta hugsað
um mann sinn og kyrrlátt heim-
ili þeirra. Hún kvaddi þennan
heim s.l. nýársdag þrautalítið, að
lokinni langri og starfsamii ævi.
Þeir hjónum varð 5 barna auð-
ið og lifa öll. Þau eru:
Guðfinna, kennari, ógift. Sigrún,
kennari, gift Ármanni Halldórs-
syni námsstjóra, sem nú er látinn.
Elinborg, gift Magnúsi Ástmars-
syni, forstjóra. Sigríður, áður gift
Ben. Tómassyni yfirlækni. Björn,
læknir, kv. Sigríði Guðbrandsdótt-
ur.
* Og barnabörnin munu nú orðin
18 að tölu.
Um leið og ég lýk þessum fá-
tæklegu kveðjuorðum sendi ég
eiginmanni frú Önnu, og öðrum
ástvinum hennar,.innilegustu sam
úðarkveðjur og bið henni sjálfri
blessunar um eilíft ár.
Snorri Sigfússon.
Pólverjar kjósa . . V
Framhaln ai '< siðu
Pólverjar segja það sannfæi-
ingu Krústjoffs, að bætt lífs-
kjör séu nauðsynleg til þeps að
koma í veg fyrir uppreisn í
kommúnistaríkjunum í Evrópu.
ANNAR PÓLVERJI lýsti
annarri hlið á ágreiningi þeirra j
Krústjoffs og Mao. — Fyrir
stríð hafði Pólverji þessi heyi'tj
til fyrirfólki Póllands, og hon-
um hafði ekki verið kleift að
vinna sómasamlega fyrir sér í
fyrri en eftir að Gomulka tók
við völdum. — Hann sagði
m.a.:
„Þetta er metnaðarmál. Mao
hélt, að hann mundi af sjálfu
sér erfa leiðtoga- og fræðara-
hlutverkið í heimi kommúnist-
anna, þegar Stalín félli frá.
Honum hefur ekki enn orðið
að þessari trú sinni. Raunin
hefur þvert á móti orðið sú, að
hann hefur hvað eftir annað
orðið að lúta vilja Krústjoffs,
o.g það sem sárara er, Krúst-
joff hefur reynzt hafa rétt fyi-
ir sér.
Mao er því ekki á því að
vilja samningaleiðina i því
máli, sem hann telur öllu öðru
mikilvægara. Hann mun halda
áfram að knýja skoðanir sínar
fram, að svo miklu íeyti, sem
honum er unnt. Hann mun
halda áfram að útbreiða komm-
únismann í Austurlöndum. Það
hlýtur að koma Krústjoff illa,
því að hans áhugamál er að ná
samningum við Bandaríkin".
„Þér eruð þó ekki á bandi
Krústjoffs, eignum sviptur yfir
stéttarmaðurinn?" spurði ég.
Pólverjinn tæmdi glas sitt og
renndi vonaraugum til flösk-
unnar. Þegar ég var að renna
aftur í glasið hans, hélt hann
áfram:
„Okkur geðjast ekki að
kommúnismanum. Margir hata
hann. En flestir okkar gera sér
þess grein, að það kerfi, sem
við nú búum við, er það bezta,
sem við getum vænzt undir
yfirstjórn Rússa að svo komnu
máli. Ef friður helzt og Krúst-
joff virðist af-síalínistunin
.ganga. vel, þá getur astandið ef
til vill batnað enn. Við getum
ekki vænzt neins betra.“
Krústjoff? Mao?
Pólverjar hafa valið. Þeir
kjósa fremur rússneska björn-
inn en kínverska drekann.
Ti! söiu er
(Víiívikii da gsgrr einin
. Framnain s 9 síðu '
og gott, þar sem það birtist
á hæsta stigi. Vér hugsum til
þeirra, sem með fórnfýsi
sinni, óþreytandi elju og ó-
slökkvandi kærleika hafa
rutt mannkyninu nýja vegi
fram á við, til heilla og ham
ingju. Hví skyldi ekki mað-
urinn njóta heiðurs, og hví
skyldi ekki réttur hans við-
urkenndur? Er nokkuð sjálf
sagðara, þegar litið er á öll
hin miklu afrek þeirrar
veru, sem sjálf biblían lýsir
sem drottni jarðarinnar,
loftsins og hafsins?
En þessi fagra mynd er
þó ekki allur sannleikurinn
um manninn. Hið forna
skáld orti þrátt fyrir allt
ekki lofgjörð sína um mann
inn sjálfan, heldur um þann
guð, sem hafði gefið mann-
inum allt, sem hann hafði
til að stæra sig af.
„Hvað hefur þú, sem þú
hefur ekki þegið?“ sagði Páll
postuli mörgum öldum síðar.
Og sá, sem orti sálminn,
vissi, að það var guð, sem
hafði gert manninn að því,
sem hann var, og látið hann
— leyft honum að ríkja yfir
því, sem raunverulega voru
ekki handaverk mannsins
sjálfs, heldur handaverk
skaparans. Þrátt fyrir allt
bar maðurinn ábyrgð gagn
vart æðra valdi en hann var
sjálfur. Jafnvel í stöðu sinni
sem drottinn jarðarinnar
var hann þjónn guðs. Hvað
verður þá um hin miklu
mannréttindi, í hverju verða
þau þá fólgin?
Framhald greinarinnar birt-
ist í næsta blaði.
íþróttir
■ Frarnhald af 12 síðuf
mestu hvílt á þeirra herðum. Aðr-
ir í ritstjórn eru Jón Ormar Orms-
son og Sigurpáll Jónsson, en aug-
lýsingastjóri Friðjón Guðbjörns-
son, sem unnið hefur mjög þýðing-
armikið starf fyrir útgáfu blaðs-
ins.
Á forsíðu jólablaðsins nú er
mynd af Valssvæðinu, tekin á 50
ára afmæli félagsins, prýdd fag-
urri skreytingu, sem hinn kunni
listamaður og Valsmaður, Sigfús
Halldórsson, hefur gert. Séra
Bjarni Jónsson ritar jólakveðju til
Valsmanna, en síðan er sagt frá
aðalfundi Vals. Þá eru greinar um
hátíðahöld Vals í tilefni afmælis-
ins á síðasta ári, og þar m. a. birt
ávarp menntamálaráðherra, sem
hann hélt í afmælishófinu. Þá er
sagt frá leikjum Valsmanna síðasta
ár, og grein er um Danmerkurför
3. flokks, sem einn þátttakandinn
ritar, Pétur Sveinbjörnsson. Þá eru
ýmsar greinar viðvíkjandi félag-
inu, afmælis- og minningargrein-
ar. Að lokum er þýdd grein um
hinn þrefalda Ólympíumeistara
Wilmu Rudolph, sem þýdd er af
Einari Björnssyni.
Valsblaðið er hið prýðilegasta
rit, sem allir íþróttaunnendur ættu
að kynna sér, og það er engan veg-
inn bundið við Valsmenn eingöngu.
Jörð til sölu
Jörðin Hofsstaðir í Viðvíkurhreppi, Skagafjarðar-
sýslu, er til sölu og laus til ábúðar frá næstu far-
dögum.
Nokkur bústofn getur fylgt til sölu, ef um semst.
Upplýsingar um jörðina gefur Jón Sigurðsson,
óðalsbóndi á Refnistað í Staðarhreppi, og verðtil-
boð sendist honum.
Einnig verða gefnar upplýsingar um búrekstrar-
skilyrði jarðar af Pálma Einarssyni, Landnámi
ríkisins, Reykjavík.
Bróðir okkar
Hlöðver Á. Árnason,
frá Oddsstöðum
andaðist að heimili sínu í Burtington Ontaris 5. jan. 1962.
Áslaug Árnadóttir, Rannvelg Árnadóttir
Guðrún Árnadóttir
Jarðarför konunnar rninnar
Margrétar Magnúsdóttur,
Hörpugötu 3,
fer fram frá Fossvogskirkju flmmtudaginn 11. janúar, kl. 10,30 f.h.
Athöfninni í kirkjunni verður útvarpað.
Sigurður Pétursson
Hjartans þakkir færi ég börnum mínum, tengda-
börnum, ættingjum og vinum, sem glöddu mig með
gjöfum og skeytum á 70 ára afmæli mínu.
Guð blessi ykkur öll og gefi vkkur gleðilegt ár.
Ingibjörg Kristjánsdóttir.
á góðum stað í bænum. Til-
boð skilist á afgreiðslu
blaðsins, merkt: Einbýlis-
nús.
Hjartans þakkir og góðar óskir um gleðilegt nýtt
ár, færi ég öllum þeim, er glöddu mig með heim-
sóknum, gjöfum og skeytum, á 70 ára afmæli
mínu, 9. des. s.l.
Ingibjörg Jónsdóttir,
Reýnishólum,
Miðferði, V.-Hún.