Alþýðublaðið - 15.01.1952, Blaðsíða 5

Alþýðublaðið - 15.01.1952, Blaðsíða 5
KONANOG HEIMILID ar Borðið 09 drekkið, en fifnið ekki. FÁAR BÆKUR í heiminum'*' hafa selzt eins ört og danska' bckin ,,Spis, drik og vær slank“ (Borðið og drekkið án þess að fitna), er kom út í Kaupmanria höfn í ágúst 1950. Á fáum mán- uðum varð að endurprenta hana ellefu sinnum. Þó hefur þessi bók engan nýjan boðskap að geyma um fæðu eða holdafar. Þar er að- eins dregið skýrt fram það, sem kennt er hverju barna- skólabarni, að fæðan inniheld- ur hitaeiningar (kaloríur), sem líkaminn notar til brennslu. En áherzla er lögð á þau sannindi, að fæðutegundir eru mismun- andi ríkar af hitaeiningum og að líkaminn þarf ekki nema vissan skammt af hitaeining- íum sér til viðhalds. Það, sem fram yfir er, safnast á flestum fyrir sem fita. Fyrr meir þótti ístra og und- írhaka fyrirmannlegt burgeisa Jtnerki. Það var í þann tíð, er fínir menn einir höfðu gnægð matar. Nú hefur smekkurinn breytzt fyrir áhrif þekkingar og aukinnar líkamsræktar. Feitt fólk er meira og minna afskræmt, og það sem verra er, það er móttækilegra fyrir sjúk- dóma og deyr fyrir aldur fram. í bókinni „Spis, drik og vær slank“ er m. a. sagt frá því, að stærstu líftryggingarfélögin í Ameríku hafa gert mjög ítar- legar skýrslur um dauðsföll eftir þyngd manna. Feitt fólk er félögunum þyrnir í augum. Taska úr basti. Þesar leðrið er 1 öðru eins verði °§ það er nú, er ekki lítill sparnaður í því, að flétta töskur úr basti, eins og þá, sem myndin er at. Danir gera nú töluvert að því; og töskurnar geta verið mjög snotrar, eins og myndin sýnir. Skýrslurnar skipta of þungu fólki í þrjá flokka: í fyrsta flokki eru þeir, sem eru 5—14% of þungir. Dauðsföll í þeim flokki eru 22% hærri en meðallag. í öðrum flokki eru þeir, sem eru 15—20% of þungir. Dauðsföll í þeim flokki er 44% yfir meðallag. Og loks aukast dauðsföll hjá fólki sem er meira en 25% of þungt, upp í 74% yfir meðallag. í þessu sambandi ber að geta þess, að eðlileg líkamsþyngd er miðuð við minni þyngd í Ameríku heldur en á Norður- löndum. í Ameríku er talin eðlileg þvngd 42 ára konu, sem er 173 cm á hæð, 58,6 kg. í Danmörku má hún vera 71,1 kg. Karlmaður, 168 cm hár, á að vera í Ameríku aðeins 55 kg, en í Danmörku 72,3 kg. Hætt er við, að margir hérna megin hafs fari því yfir Ame- ríkustrikið. Um 10% af offeitu fólki þarf læknishjálpar við vegna lé- legra efnaskipta. Full 90% manna eru of feitir hreint og beint af ofáti. Þeir taka til sín í fæðunni fleiri hitaeiningar en, líkami þeirra þarfnast til við- haMs og uppbyggingar. Á þessu er hægt að ráða bót, ef menn kæra sig um, með skynsemi og ofurlitlu vil jaþreki — og án þess að svelta sig á nokkurn hátt, aðeins með því að forðast fæðu, sem er of rík af hitaein- ingum. Við þekkjum öll fólk, ekki hvað sízt kvenfólk, sem segir: Eg veit ekki af hverju ég fitna, eins og ég borða lítið. Þetta spik á mér er alveg óviðráðan- legt. En þetta er alveg jafn mik ill sannleikur eins og ef einhver Framh. á 7. síðu. í BELGÍU er enn stórt verk svið fyrir kvenréttindakonur. Á síðast liðnu ári fór fram þar í landi almenn skoðanakönnun á því, hvort giftar konur ættu að vinna utan heimilis. Svörin, sem bárust, vöktu furðu í sið- menntaðri löndum. 79,8co af karlmönnum í Belgíu álíta, að konan eigi alls ekki að taka þátt í atvinnulífinu •— og 69,4% af konum landsins taka undir með karlmönnunum. Flestir karlmennirnir gáfu þær skýringar með svari sínu, að þeir vildu láta konuna vera heima til að annast um þá, en ýmsir sögðu, að konan hætti að vera eiginmanni sínum trú. ef hún ynni úti. Konurnar gáfu yfirleitt þá skýringu með svari sínu, að fjölskyldulífið færi forgörðum, ef konan sinnti ekki heimilis- störfum. Einnig fór fram skoðana- könnun á jafnrétti beggja kynja í launamálum. 77,9% af konum svöruðu því til, að eðli- legt væri, að konur, sem væru neyddar til að vinna, nytu jafn réttis við karia í launamálum. 59,3% af karlmönnum voru á sömu skoðun. Flestir þeirra tóku samt 'um leið fram, að þetta ætti einungis að gilda, er ógiftar ' konur ættu hlut að máli. Miklir öðlingar eru þeir, Be’gíumenn. Hjúskaparerjur. Enskur læknir hefur grennsl- ast eftir því meðal fjölda hjóna, hvað það er, sem gerir sambúð þeirra ófarsæla. Flest svörin voru á þessa lund: Eiginmaðurinn segir, að það fari í taugarnar á sér, að kon- an setjist að morgunyerðinum í náttfötum; að hún vilji hafa á réttu að standa í öllum mál- um; að hún sé móður sinni of undirgefin; að hún jagist í börnunum: hafi matinn ekki til á réttum tíma og vilji alltaf fá að vita, hvað hann hefur haft fyrir stafni frá morgni til kvölds. Hún taki reiðiköst og noti of mikið af andlitsfarða og beri honum það á brýn, að hann sé hættur að elska hana. Enn. fremur segist hann ekki þola, að konan hengi sokkana sína til þerris í baðkerinu og að hún reyki, er hún býr til mat, og svari ekki, ef hann á- varpaY hana. Konan segir, að það í'ari í tugarnar á sér, að maðurinn gleymi alltaf hringnum sínum í baðherberginu; að hann þurrki sér ekki eftir baðið, en spíg- spori rennvotur um íbúðina og spori gólfin; að hann 'íti a1drei eftir börnunum og hugsi heldur ekki um garoinn; að hann sé nískur á peninga, er fjölskyld- an á hlut að máli, en rausnar- Jegur við aðra; að hann finni avalt að, en þoli sjálfur ekki aðfinns’ur, og að hann vi’ji heimsækja móður sína hvern sunnudag. Að hann slökkvi aldrei Ijós á eftir sér; að bann grúfi sig alltaf niður í dagblað- ið, og næstum skríði inn í út- varpið, er fréttir koma. Að hann gefi henni sök á öllum misskilningi, vanmeti störf hennar og vilji vera ejnn með hugsanr sínar. F.’est virðist þetta vera smá- munir; en þeir ráða víst eín- mitt stundum úrslitum. Minningarorð j Loffur Guðmundsson ; Ijósmyndari. „ÞETTA.ER NÚ HELd ’éGI loksins allt komið í lag, nafni, og ef við verðum heppin með veðrið, þá verðum við búin að taka myndina eftir hálfan mán uð. Lengra sumarfrí eiga leik- ararnir ekki. og ég verð að hespa þetta allt af í sumar. ann ars lýk ég ekki við það. Þetta verður seinasta kvikmvndin, sem ég tek . . . “ Ekki grunaði mig þá. að sú rpá nafna míns myndi rætast á ?vo skjótan og sviplegan hátt, mda þótt mér væri vél kunn- rgt, að hann hafði ekki gengið xeill til skógar að undanförnu. 7ið sátum inni í bifreiðinni rans í Austurstræti’ úti var umar og sól og nafni hafði nargt að hugsa og rnörgu að inna eins og endranær. Nokkr im mánuðum síðar sátum við tokkrir blaðamenn, inni í vinnu tofu hans- og horfðum á kvik- nyndina. Honum haíði heppn \st hið djarfa áform: myndin rar fullgerð ,og sjálfur hafði 'ann dvalizt erlendis um nokk- irt skeið við samsetningu henn t ar og annan tæknilegan frá- gang, sem ekki var unnt að framkvæma hér. Naxni var hinn kátasti; virtist iða af fjöri og starfsþreki og ekki kenna sér nokkurs meins. En svo var það, að . hann þurfti að bregða sér með vindlinga eða eldspýtur til eins gestanna: léttur í hreyf ingum eins og endranær laut hann undir ljósgeislann frá sýn ingarvélinni. en rétti hægt úr sér, greip hönd undir barm og stundi. Á næstu aridrá var hann jafn léttur í spori og fasi og áður og hafði glens og gam- anyrði á vörum. Þetta litla atvik fannst mér einkennandi fyrir skaphöfn og persónugerð nafna míns. Þeir, sem kynntust honum aðeins fyr - ir dagleg viðskipti, munu ef- laust hafa álitið hann með af- brigðum léttlyndan mann. fjör mikinn. dálítið fljótfæran og lítt skyggnan á alvarleg viðhorf lífsins. En hinum, sem áttu því láni að fagna. að bekkja hann j betur. skildist fljótlega, að á Lofþur Guðmundsson. bak við gáskan og gleðina duld ist viðkvæmni og barnslegur næmleiki og ein'æg tryggð, samfara óbilandi kjarki og karl mennsku. Enda þótt hann virt- ist hverjum manni opinskár og látið vaða á súðum í hversdagslegu rabbi og græsku lausu gamni við h /ern sem var, var hann maður dulur og flík- aði lítt vonbrigðum sínum, erfið leikum eða þjáningum. Og af því má marka karlmennsku hans. að hann lét örðugleikana aldrei buga sig að dirfsku eða bjartsýni, eða brá viðmótsgleði sinni þótt móti blési. Þá gat hann lagt sig allan fram og tek ið á svo um munaði. Það sýntí.i hann bezt. er hann vann ao fyrrnefndri kvikmynd sinni; þeirri síðustu. er hann tók. Hann hafði fyrstur íslendinga fengist, við kvikmyndagerð hér á landi. Lengi að undanförnu hafði hann þráð að mega verða fyrstur I -Tendinga til að gera dramatíska kvikmvnd. Fyrsta tilraun hans á því sviði tókzt. vonum framar. þegar þess er gætt, að hann hafði við enga reynslu að stvðjast og ófull- komin tæký Ekki var hann þó ánægður með þann árangur, og hóf að undirbúa gerð ann- arrar kúikmyndar. viðameiri Framhald á 7. síðu. Minningarorð ir gæti í DAG verður til moldar borinn frá fríkirkjunni í Reykjavík Einar Einarssqn verkamaður, en hann lézt að heimili sínu, Rauðarárstíg 30, 8. þ. m. 93 ára að aldri. Svo löng ævi geymir að sjá'.f sögðu langa og merka sögu, þótt ekki verði hún rakin hér til hlítar. Vissulega væri það þó lærdómsríkt fyrir þá kyn- slóð, sem nú vex úr grasi, að kynnast ævikjörum op lífsbar- áttu, sem alþýðufólk háði hér á landi upp úr miðri síðustu ö’d, og vissulega er það mikill fróðleikur, sem fer í gröf með svo öldnum mönnum sem Ein- ari Einarssyni. Hins vegar er það mála sannast, að þau sköp eru tíðast búin sögu alþýðu- mannsins, að gröfin geymi hana, þótt merkari kunni sú saga að vera sögu ýmissa ann- arra, er hærra hefur verið hreykt í þjóðlífinu. Einar Einarsson var fæddur Einar Einarsson. 9. apríl 1858 að Háholti í Gnúp verjahreppi, og þar ólst hann upp hjá frændfólki sínu til full orðinsára. Foreldrar Einars voru Einar Þorsteinsson í Arn arholti við Reykjavík og kona 1 Framh á 7. síðu. AB 5 /

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.