Alþýðublaðið - 08.11.1952, Blaðsíða 1

( Félag u ngra jaínaðarr N nanna í
Reyk javík 25 ára í dag Sjá 5. síðu. V
iffl 9DW
ALÞYBUBLA8I8
XXXIII. árgangur.
Laugardagur 8. nóv. 1952. .. 251. tbL
P
Arni Pálsson pró-
íesssor láffnn.
Árni Páisson.
ÁENI PÁLSSON prófessor
andaðist í gær að beimiii sínu
í i Reykjavík, eftir iangvarandi
legu. Hann bafði fy'rír
skömmu fyllt 74. aldursárið.
Árni Pálsson próíessor var
þjóðkunnur maður. Hann var
sonur hins þekkta prests séra
Páls Sigurössonar, síðast í
Gaulverjabæ, og konu hans
Andreu Þórðardóttur sýslu-
manns Guðmundssonar. Hann
gekk menntavegínn og las
sagnfræði við Kaupmanna-
Ihafnarháskóla um aldamótin,
en settist eftir það að í Reykja
vík og lagði fyrir sig kennslu-
störf. Síðar gerðist hann bóka-
vörður við landsbókasafnið og
var það þar til harm var skip-
aður prófessor í sögu við há-
skólann; en bví embætti
gegndi hann meðan kraftar
leyfðu.
Ollum almenningí var Árni
Pálsson kunnastur af frábærri
rnælsku, orðheppni og rit-
leikni, og liggja cftir hann
margar ritgerðir, mest sögu-
legs eða bókmenntalegs efnis,
sem birtust upphaflega í tíma.
ritum, en liggja nú flestar fyr-
ir á einum stað í hinu vinsæla
ritgerðasafni Árna „Á víð og
dreif“.
Bandaríkin eiga ílest
herskip.
í LONDON hefur verið gef-
in út bók um herskipaflota
allra þjóða. Þar er skýrt frá
því að Bandaríkin eigi nú
stærri og voldugri berskipa-
flota en öll önnur lönd samao-
lagt. Þeir eru sagðir eiga 100
flugvélamóðurskip og 200 kaf-
báta, en einn þeirra er knúmn
kjarnorku. ;
EDEN, utanrikisráðherra
Breta, er á förum til Banda-
ríkjanna og mun sitja á alls-
herjarþingi sameinuðu þjóð-
anna í viku.
Öpinberir starfsmenn vilja fá
fuiilrúa í verðlagsnefnd land-
búnaðar og kauplagsnefnd
•-----*------
OPINBERIR STARFSMENX lýstu yfir þeim vilja sínum á
lýafstöðnu þingi sínu. að þeir vildu fá lögum breytt í það horf,
'ð þeir fengju fulltrúa í verðlagsnefnd landbúnaðarafurða og
kauplagsnefnd, sem reiknar út
Ályktun fundarins um þetta^
efni hljóðar svo:
„15. þing BSRB beinir þeirri j
ósk til stjórnar BSE.B, að hún;
vinni að því. að 5. gr. 11. kafla
laga frá 24. maí 1947 um fram
leiðsluráð landbúnaðarins o.
fl. verði breytt þannig, að
BSRB eigi fulltrúa í þeirri
nefnd, sem ákveður verðlags-
grundvöllinn, enn fremur að
hún beiti sér fyrir því, að
bandalagið fái fulltrúa í kaup-
lagsnefnd.“
ENDURSKOÐUN
VÍSITÖLUNNAR
Þing BSRB samþykkti einn-
ig ályktun þess efnis, að Al-
þýðusambandið og verkalýðs-
félög, sem eiga nýia samninga
fyrir höndum, beiti sér fyrir
endurskoðun vfsitölunnar, með
því að hér sé um stórt hags-
munamál að ræða fyrir alla
launþega í landinu.
vísitöluna.
Eisenhower ræðir við
Truman um heims-
w
DWIGHT EISENHOWER er
farinn að búa sig undir að taka
við starfi forseta Bandaríkj-
anna. Tilkynnt var í Washing-
ton í gær, að Eisenhower
myndi innan skamms fara til
fundar við Truman forseta og
ræða við hann um heimsvanda
málin. Þá var og skýrt frá því
að nokkrir fjármálasérfræðing
ar úr flokki republikana
myndu starfa með stjórnarráði
Trumans að samnLngu fjárlag-
anna, sem lögð verða fyrir
þingið áður en Eisenhower tek
(Frh. á 7. síðu.)
Lofíhitun húsð reynisf mun ódýr-
ari en venjuleg miðsföðvarhitun
------------------------*---------
JÓSEP HALLDÓRSSON húsavneistari bauð blaðamönnum
í gæv að skoða nýja aðferð vi'ð upphitun íbúðarliúsa. Er hún í
því fólgin, að heitu lofti er blásið inn í herbergin efst, en loftið
síðan sogað út ne'ðst við gólfið. Með þessu móti endurnýjast
stöðugt andrúmsloftið í herbergjunum og hiti belst stöðugur.
Loftið, sem sogast út úr her
bergjunum, er leitt um tré-
stokka að síu, þar sem úr því
hreinsast allt ryk, en síðan er
því dælt í hólf, sem hitað er
upp með vatnsofni í sambandi
við olíukyndingu, og blásið um
tréstokka aftur inn í herberg-
in. Hitatapið er mjög lítið.
Með þessari tilhögun sparast
miðstöðvarofnar ailir í her-
bergjum, svo og venjulegar
hitalagnir að þeim. Hins veg.
ar þarf rafmagnsblásara í
sambandi við kerfið, en loft-
leiðslustokkarnir, sem eru
gerðir úr tré, eru mjög auð-
OrSabók Biöndals
ORÐABÓK dr. Sigfúsar
Blöndals mun koma út fyrri
hluta desembermánaðar. Enn
eiga menn því kost á að eign-
ast bókina með því hagkvæma
verði, sem áskrifendur njóta,
með því að gefa sig fram í
skrifstofu háskólans eða
hringja í síma 3372 eða 3794.
smíoaðir. Mun fljótlegra er
talið að hita upp þetta kerfi en
venjulegt vatnskerfi, og hita-
kostnaður er sagður nokkuð
minni en við olíutrynt vatns-
hitunarkerfi. Þá er cg hreins-
un og endurnýjun andrúms.
loftsins í herbergjunum mik-
ill kostur.
Nýjar tillögur um
fangaskipti.
SENDINEFND Indlands á
allsherjarþing sameinuðu þjóð
anna í New York hefur borið
fram nýjar tillögur um fanga-
skiptin í Kóreu. Tillögurnar
eru að ýmsu frábrugðnar þeim
tillögum, sem bornar hafa ver-
ið fram í sama tilgangi, en þó
er hvergi í þeim vikið frá því
grundvallarskilyrði sameinuðu
þjóðanna að fangarnir verði
ekki sendir heim g'egn vilja
sínum.
Mjög erfið flugskilyrði vestur
yfir Atlantshaf í gœr
TVÆR flugvélar, sem voru
á leið til íslands austan yfir
haf í gær, urðu að snúa við
til Prestvíkur vegna mjög
eríiðra flugskilyrða og lend-
ÍDgarskilyrða hér á landi.
Var talið nær ófært að fljúga
vestur um fyrir þessar sakir.
Mótvindar hafa um tíma ver
ið miklir á vesturleiðinni og
nú bættist það við, að föl
lagðist á .ísaðar flugbrautirn-
ar á Keflavíkurflugvelli, svo
að hættulegt ga,t verið að
lenda.
Ekki þótti heldur fært að
fljúga vestur frá Bretlands-
eyjum sakir mótvinds, að
minnsta kosili varla gerlegt,
svo löng sem sú leið er milli
landa. Var bézt að fljúga suð
urleiðina svonefndu yfir Az-
oreyjar til Vesturheims.
Ein flugvél kom vestan
um haf í gær til Keflavíkur-
flugvallar. Það var herflug-
vél. Að vestan er mikill með-
vindur, en auðvitað jafnerfið
lendingarskilyrði hér.
Að því er blaðinu var tjáð
í gær í viðtali við flugturn-
inn, er það mjög sjaldgæft,
að þannig liittist á, að flug-
og lendingarskilyrði hjálpist
að því að gera iilfært flug-
vélum að fara vestur um At-
lantsliaf með viðkomu bér,
þegar svo er líka, að syðri
leiðir erú varhúgaverðar.
Frumvarp um vinnu ungiinga og
námsmanna ræíí á alþingi í gær
--------4.---.—
í GÆR var til fyrstu umræðu í neðri deild frumvarp til
laga um vinnu unglinga og námsmanna, en í þvx er ákveðið sva
á, að hver sá unglingur, sem orðinn sé 16 ára og óski eftir a'ð
stunda nám í framhaldsskólum, en foreldrarnir hafi ekki efní
á áð kosta hann til sltólagöngu, skuli eiga rétt á því, að þjóð-
félagið gefi honum kost á að vinna fyrir sér að sumrinu. '
Flutningsmaður frumvarps-
ins er Einar Olgeirsson og
fylgdi hann frumvarpinu úr
hlaði. Gyifi Þ. Gíslason lýsti
stuðningi sínum við þetta frum
varp og lýsti nauðsyn þess, að
efnalitlum unglingum, sem
skólanám stunda, gæfist kostur
á því að vinna fyrir sér að
sumrinu, en reynsla síðustu ára
hefði hins vegar sýnr, að skóla-
fólk og aðrir unglingar ættu
mjög örðug't um að afla sér
vinnu.
í frumvarpinu er gert ráð
Hausnarieg gjöf fil
dvaiarhesmiiis ddr-
aðra sjómanna.
SKIPSHÖFNIN á b.v. Hval-
felli, Reykjavík, hefur afhent
3850,00 króna gjöf til dvalar-
heimilis aldraðra sjómanna.
Togarinn var á leiðinni til
landsins frá útlöndum er skip-
verjar heyrðu það • útvarpinu,
að byrjað væri að grafa fyrir
grunni dvalarheimilis aldr-
aðra sjómanna og skutu þá
saman þessarj upphæð.
Fulltrúaráð Sjómannadagsins
og byggingarnéfnd dvalarheim
ilis aldraðra sjómanna þakka
skipverjunum á b.v. Hvalfelli
Iþessa myndarlegu gjöf og'
vænta að skipverjar á fleiri
skipuni taki sér þá til fyrir-
myndar og hjálpi lil með að
auka byggingarsjóðinn, því
ekk[ mun nú af veita.
fyrir að unglingarnir njóti fyr
irgreiðslu fjárhagsráðs í sam-
bandi við vinnuútvegun, en
Gylfi taldi heppilgera að ráðn.
ingarstofur hefðu það verkefni
með höndum að útvega eða
skipuleggja slíka unglinga-
vinnu. Kvaðst hann hafp haft í
undirbúningi tillögur um að
a'áðningarstofurnar væru stofn-
aðar á ný og enn fremur minnfi
hann á frumvarp Alþýðuflokks
ins um atvinnustofnun ríkisins,
en þar eru beinlínis fyrirmæli
um, að ieinn þátturinn í starfi
stofnunarinnar skuli verða sá,
að sjá unglingum fyrir atvinnu,
vinnuþjálfun og leiðbeiningum
í sambandi við stöðuval. Gylfi
taldi þó að frumvarp Einars
stefndi í rétta átt, og lýsti fylgi
sínu við það.
Björn Ólafsson menntamála-
ráðherra mælti gegn frumvarp
inu og virtist bæði undrast það
og harma það, að vinstri flokk-
axnir skyldu vera saimnála eða
hafa sömu stefnú í ýmsum þing'
málum.
Olíufapið í íran
bæft upp. •;
ÞÓTT lítið sem ekkert hafi
verið framleitt af olíu í íran
síðan alíulindirnar þar voru
þjóðnýttar, hefur heildarolíu-
framleiðsla Litlu-Asíuríkjanna
aukizt. Orsökin er sú, að fram.
leisðla í Saudi-Arabíu og Iraq
hefur verið aukin sem svarar
fyrri framleiðslu Irans.