Tíminn - 05.09.1964, Blaðsíða 13
GRÓÐUF OG GARÐAR
staðar hvítt af geithvönn og
gulflikrótt af gullbrá og gul-
möðru. Þetta eru forn sjávar-
björg með hellum, skútum og
bjargfuglum. Grápöddur skríða
undan mosa. í holum Drangs-
hlíðardrangs er fjárhús og hey-
geymsla. Bændur hirða hey á
SKÓGASANDI af víðáttumikm
nýræktarsvæði; segja töðuna
þorna miklu fljótar þarna á
heitum sandinum, heldur en á
venjulegu.túni. — Það var sól
og sumar undir Eyjafjöllum 6
ágúst eftir langvarandi sudda
tíð. — Ég hefi lifað sælan
sólardag og sumartöfra nætur
■ hér í Skógum; eldflaugarskot
og sungið björkum brag, en
bægslaganginn skúms mér þótti
. nóg um!!
Hans eyðisandi bændur breyta
í tún, /
þeir bólstra hey á nýjum
töðuvelli —
og meta æðarfuglsins dýra
dún —
mig dreymir blóm á fornum
sjávarhelli. -
Bjarkirnar standa í hlíðinni
ofan við Skóga í 12—13 ára
gömlum afgirtum skógræktai-
reit. Hafa nemendur Skógaskóla
. gróðursett fjölda trjáplantna
undir stjórn Jóns Jósefs o.fl.
kennara. Bjarkirnar eru vöxtu-
legar og reyniviðirnir; fur-
• urnar lifa. en fæst grenitrén
• stóðust páskahretið skæða
1963, nema RAUÐGRENI, það
hélt velli með sóma. Mikil
blómagróska er í skógræktar-
reitnum og sá ég þar allt að
100 tegundir við lauslega at-
hugun, þar á meðal mikið af
stórum undafíflum og loðgresi,
sem óvíða vex nema undir
Eyjafjöllum. Kvernugilið ein
kennilega er líka sannarlega
vert skoðunar. Skógafoss rétt
við að-kalla Gljúfragil með
fríðum fossi ' uppi í hlíðinni’.
Nokkrar erlendar jurtir hafa
þegar stæðzt heim að skólanum
t.d guibra. þistill, rauðsmári,
hnoðafræb>na, kúmen og ýmis
nýræktargrös.
STÖÐUGT BREIÐARA
Framhald af 6. síðu.
í dag mun slík fjárfesting
nema um 45 milljörðum króna
hvað Vestur-Evrópu snertir,
en uni 35 milljörðum af hendi
Band-aríkjanna. En bandaríska
fjárfestingin er aðallega í
löndum Latínsku-Ameríku og
olíulöndunum við Miðjarðar-
haf, og evrópska fjárfestingin
í þeim fáu nýlendum, sem eft
ir eru. Alþjóðabankinn mun
einnig lána um 12 milljarða ár-
lega, sumt með háum vöxtum.
En einkafjárfestingin ætti að
geta aukizt, í samvinnu við rík
isstjórnirnar, og þá að sjálf-
sögðu helzt í þeim londum,
er þarfnast fjárinagnsins mest.
Aukin viðskipti milli Vestur-
landa og vanþróaðra ríkja hafa
einnig mikla þýðingu, ekki
sízt ef slík viðskipti gætu farið
fram á skipulegan hátt og orð
ið til þess að bæta alþjóðlega
verkaskiptingu. Og þetta get-
ur einnig orðið til hagnaðar fyr
ir Vesturlönd, því að ef hinn
vanþróaði heimur fær hjálp,
fcvo að hægt verði að auka árs
■ tekjur hvers íbúa um t. d. 2%,
þá skapast nýir möguleikar hjá
þeim þjóðum til þess að kaupa
vörur af Vesturlöndum fyrir
upphæðir sem skipta hundruð
um milljarða.
En þótt slík viðskiptaleg að-
stoð komi til framkvæmda, þá
eru mörg helztu vandamálin
óleyst. Má þar m.a. benda
á byggingu vega, járnbrauta,
virkjana, skóla og sjúkrahúsa
og þó sér í lagi uppbyggingu
og tæknivæðingu landbúnaðar
ins, sem í rauninni er aðalverk
efnið. í þessari uppbyggingu
verða allar þjóðir að taka þátt,
einnig fsland.
Vanþróuð lönd þarfnast bæði
tæknilegrar og efnahagslegrar
aðstoðar. Við íslendingar get-
um veitt þeim tæknilega að-
stoð, því að við höfum vafa-
laust ungt og áhugasamt fólk,
sem getur miðlað af þckkingu
sinni á hinum ýmsu sviðum í
vanþróuðum löndum. Og við
getum einnig veitt efnahags-
lega aðstoð, að vísu ekki
mikla miðað við það fjármagn,
sem þessi lönd þarfnast, en þó
hjálpar allt til. íslenzkar fram-
leiðsluvörur geta kornið að
góðu gagni í vanþróuðum lönd
um. íslenzka þjóðin þarf að
vera samstillt, svo að aðstoðin
verði sem víðtækust og komi
að sem mestu gagni.
MINNING
Vettvangurinn
félaga ungra Framsóknar-
manna í kjördæminu. Var það
samþykkt samhljóða, og for-
manni falið að sjá um stofnun
ina af hálfu félagsins. Urðu
síðan almennar umræður og
stóðu þær fram á nótt.
STERKI MAÐURINN
Framhaid af 7 síðu
komi virkur skæruliðahemað-
ur, sem neyði óvininn til að
skipta herafla sínum. Meðan á
þessu stendur er haldið áfram
að mynda innanhéraðssveitir
og reglulegan her. Að lokum
kemur svo þriðja stigið, „alls-
herjar gagnárásin“, en tilgang-
ur hennar er að eyða aðalstyrk
óvinarins.
Sé Giap spurður um ástand-
ið í Suður-Vietnam, fer hann
undan í flæmingi. Hann lætur
sér nægja að segja: „Annað
frelsisstríðið er hafið“. Fransk-
ir hernaðarsérfræðingar hafa
reiknað út, að nú þegar sé kom-
ið á annað stigið, það ef al-
hliða skæruhernað. Varla er þó
sennilegt að Giap hafi tök á að
hefja „allsherjar gagnárásina“
fyrri en að töluverðum tíma
liðnum. Hafa verður þó í huga,
að þegar hann hóf „allsherjar
gagnárásina“ árið 1954, sem
endaði í Diembiemphu, töldu
bæði bandarískir og franskir
herfræðingar að líkur hans
fyrir sigri væru ekki einn á
móti hundrað.
Sigdór V. Brekkan
kennari
EDINBORGARHÁTÍÐIN
FramhalO ai 9 síðu ,
að sinni að rekja þær orðræð-
ur.
í síðasta pistli héðan var
sagt nokkuð frá þeirri leik-
sýningu hér, sem umdeildust
hefur orðið. „Hinrik fjórði"
undir leikstjórn Joan
Littlewood. Fleiiú sýningar eru
hér á sjónleikjum eftir Shake-
speare. Hér er framúrskarandi
leikflokkur frá Old Vic leikhús
inu í Bristol og flytur leikrit-
in „Hinrik fimmta" og „Love's
Labour's Lost“, gamanleikinn,
sem var eitt fyrsta verk skálds
ins, sem flutt var á leiksviði í
London. Leikfélag stúdenta í
Cambridge eru hér með tnjög
góða sýningu á „Óveðrinu“
(The Tempest), „Othello" er
sýndur hér samtímis af tveim
leikfélögum áhugamanna, og er
önnur sýningin frábærlega góð.
Þá eru sýndar hér þessa
dagana þær kvikmyndir brezk-
ar, sem gerðar hafa verið eft
ir leikritum skáldsins og Laur
ence Olivier bar veg og vanda
af umfram aðra, ,,Haenlet“,
.Hinrik fimmti“ og „Jónsmessu
næturdraumur“ Síðast, en
ekki sízt, skal nefnd tékknesk
kvikmynd um „Rómeó og Júl-
íu“, alveg ný af nálinni og
hefur vakið sérstaka athygli
og aðdáun þeirra, sem séð'höfer.
Hann andaðist 19. ágúst síðast-
liðinn á sjúkrahúsinu í Neskaup-
stað. Minningarathöfn fór fram
um hann 25. s.m. frá Neskirkju
í Norðfirði að viðstöddu fjöl-
menni, en útför hans fór fram frá
Fossvogskirkju 29. s.m., þar sem
hann var kvaddur hinztu kveðju.
Sigdór var fæddur á Brekku í
Mjóafirði, 14. maí 1884, og var því
rúmlega 80 ára er hann lézt. Hann
var sonur merkishjónanna Svan-
bjargar Pálsóttur og Vilhjálms
Hjálmarssonar, bónda og hrepp-
stjóra á Brekku. Vilhjálmur var
sonur Hjálmars Hermannssonar,
Jónssonar í Firði í Mjóafirði, sem
•margir rekja ættir sínar til, og
var að mörgu leyti á undan sinni
samtíð með ýmsar nýjungar.
Svanbjörg var dóttir Páls Jóns-
sonar frá Melum í Fljótsdal. Var
það mesta myndar- og dugnaðar-
fólk, og eru þetta vel þekktar
ættir á Austúrlandi, og víðar.
Vilhjálmur og Svanbjörg
bjuggu stóru búi á Brekku, með
rausn og myndarskap, þau höfðu
stórt lanbú og útgerð, sem var
rekin með dugnaði og fyrirhyggju.
Vilhjálmur var mikill jarðræktar-
jmaður, hann sléttaði og stækkaði
i túnið á Brekku svo töðpfengur
I tvöfaldaðist og miklar umbætur
; voru þar gerðar, sem til hags-
bóta máttu vera.
Sigdór ólst upp í stórum og
glöðium systkynahópi á myndar-
heimili, þar var margt fólb, oft
um 30 til 40 manns. Þar sem svo
margt fólk er samankomið hefur
oft verið gleði og gaman, mikið
Sungið og skemmt sér margvíslega'
á annan hátt, en einnig ihikið
starfað. Vilhjálmur tók heimilis-
kennara til að kenna börnum sín-
um, og öðrum unglingum á heim-
ilinu. Fermingarveturinn var Sig-
dór hjá móðurbróður sínum, séra
Einari Pálssyni, presti á Hálsi í
Fnjóskadal, stundaði nám hjá hon-
um og fermdist þar. Hann minnt-
ist oft á veru sína hjá séra Einari
og hans ágætu konu, frú Jóhönnu
Briem. Seinna varð séra Einar
prestur í Reykholti.
Síðan var Sigdór tvo vetur í
Gagnfræðaskóla Akureyrar, og út-
skrifaðist þaðan árið 1904. Eftir
það fór hann í Kennaraskólann
til undirbúnings lífsstarfi sínu, og
lauk hann prófi þaðan árið 1909.
Snemma hneig hugur Sigdórs
að söng og hljómlist. Ungur fór
hann að leika á orgel í heimahús-
um, svo lærði hann hjá séra Ein-
ari frænda sínum á Hálsi, og á
Akureyri lærði hann hjá Magnúsi
Einarssyni organista. Þegar hann
var í Kennaraskólanum stundaði
hann nám hjá Brynjólfi Þorláks-
syni, Dómkirkjuorganleikara og
einnig hjá Jóni Pálssyni Fríkirkju
organleikara.
Sigdór var barnakennari á
Mjóafirði 1909 til 1915 og hafði
einnig á hendi unglingakennslu
þar þessi ár. Áður en hann fór í
Kennaraskólann var hann heim-
iliskennari hjá Vilhjálmi Árna-
syni bóna á Bánefsstöðum í Seyð-
isfirði einn vetur. Árið 1915 fór
hann til Norðfjarðar og gerðist
kennari við barnaskólann þar, og
var það óslitið til ársins 1953, er
hann hætti fyrir aldurs sakir, en
hafði smábarnaskóla til 1958.
Sigdór kenndi einnig um árabil
við unglingaskóla á Norðfirði, og
var hann enn af aðalhvatamönn-
um að stofnun hans. Gagnfræða-
skólinn tók svo við af unglinga-
skólanum.
Sigdór var vel undir sitt ævi-
starf búinn, kennarastarfið er
tímafrekt, en samt var eins og
hann hefði alltaf tíma til að sinna
margs konar félagsstörfum. Hann
var lengi söngkennari við barna-
skólann, hann æfði og stjórnaði
söng á samkomum, t.d. stjórnaði
hann söng á fullveldishátíð Norð-
firðinga 1918, og einnig á Lýð-
veldishátíðinni 1944. Hann æfði
marga kóra og stjórnaði þeim.
Hann stjórnaði af mikilli smekk-
vísi, svo unun var á að hlýða.
Sigdór kvæntist 1918, Önnu
Hermannsdóttur frá Höfðabrekku
í Mjóafirði, myndar- og ágætis-
konu, sem bjó honum gott heimili,
og var manni sínum góður föru-
nautur,. qg mikill styrkur við hin
^i|rgyis)egu,.£ftörf er hann liafði
með höndum. Heimili þeirra var
viðbrugðið fyrir gestrisni og
myndarskap, enda var heimili
þeirra gististaður margra. Þar var
alltaf pláss, þangað var gott
þreyttum að koma. Það má með
sanni segja, hús þeirra stóð öllum
opið.
Sigdór vildi hvers manns vanda
leysa. Við hjónin eigum margar
góðar og ljúfar minningar um
heimili þeirra.
Garðurinn við húsið hans bar
vott um snyrtimennsku, og að vel
var um hann hugsað. Þaðan ang-
aði ilmur blóma.
Þeim hljónum varð ekki bama
auðið, en ólu upp 3 fósturbörn,
Magnús Guðmundsson kennara í
Neskaupstað, systur hans frú
Helgu Guðmundsdóttur, og Þor-
geir Jónsson, skipasmið 1 Reykja-
vík. Bæði börn og fullorðnir áttu
athvarf á heimili þeirra hjóna,
um lengri eða skemmri tíma, og
tvær eldri konur dvöldu hjá þeim
síðustu æviár sín, og var ákaflega
vel að þeim búið.
Sigdór starfaði mikið að bindind
ismálum, eða í meira en 60 ár,
hann gekk í Góðtemplaaregluna
19. febr. 1899, og stóð þar alltaf
í fremstu víglínu, fyrst í Mjóa-
firði þar sem hann vann mikið að
þessum málum, og svo á Norð-
firði þar sem hann stofnaði barna-
stúkuna Vorperlur. Þar lagði hann
fram mikið og gott starf, sem
ekki verður metið eða þakkað eins
og vert er, og eiga mörg ungmenn-
in honum mikið að þakka. Einnig
kenndi hann mörgum að leika á
orgel.
Sigdór var trúhneigður maður,
trúmálin voru honum alvörumál.
Innan kirkjunnar hefur hann
starfað mikið, var lengi formaður
.sóknarnefndar Neskirkju og org-
anisti bæði á Mjóafirði og í Nes-
kaupstað, eða í rúm 35 ár.
Mjóaf jarðarkirkja stendur í mik-
illi þakkarskuld við Sigdór fyrir
starf hans þar, sem söngstjóra og
organista um langt árabil. Eg
minnist þess hvað hann lagði fram
mikið starf þegar Mjóafjarðar-
kirkja átti 50 ára afmæli, þar
stjórnaði hann söng og flutti er-
indi, og við mörg önnur tækifæri
sýndi hann hug sinn til Mjóa-
fjarðarkirkju. Hann kvaðst eiga
þaðan margar ljúfar minningar,
m.a. frá því þegar hann ungur
drengur fór í kirkju með foreldr-
um sínum og systkinum.
Sigdór var um árabil í hrepps-
nefnd Neshrepps, og síðan í bæj-
arstjórn Neskaupstaðar, og þótti
þar tillögugóður, og sæti hans vel
skipað. Bæjarstjórn Neskaupstað-
ar samþykkti einróma að heiðra
Sigdór á áttræðisafmæli hans 14.
maí s.l., með því að kjósa hann
heiðurborgara Neskaupstaðar,
fyrsta mann, sem sæmdur er
þeirri nafnbót, í viðurkenningar-
skyni fyrir hans mikla og fórn-
fúsa starf að félags- og menning-
armálum, sérstaklega í þágu barna
og unglinga.
Sigdór var einn af þeim, sem
beittu sér fyrir stofnun Sparisjóðs
Norðfjarðar árið 1920, og var
hann fyrsti gjaldkeri sparisjóðs-
ins, og um langt árabil í stjórn
hans.
Saga Neskaupstaðar verður
ekki skráð án þess að Sigdórs verði
þar getið, á mörgum sviðum, nafn
hans kemur víða við á þessu tíma-
bili í sögu Neskaupstaðar.
Sigdór hefir afkastað miklu og
góðu starfi í þágu samfélagsins,
og verður hans lengi minnzt fyrir
hans margvíslegu störf.
Sæmdur var Sigdór riddara-
jkrossi Fálkaorðunnar 1960, fyrir
störf að félags- og menningarmál-
um.
Það var mér ráðgáta hvernig
hann gat afkastað og komizt yfir
að anna öllum þeim störfum er
á hann hlóðust, en, Sigdór var
alltaf ungur í anda, eiída þótt árin
færðust yfir.
Sigdór missti konu sína 29. sept.
1956. Það var mikið áfall fyrir
hann, svo mikinn styrk sem hún
hafði veitt honum í hans marg-
þætta starfi.
Það er margs að minnast og
margt að þakka þegar leiðir skilj-
ast eftir aevilöng kynni. Þá sækja
minningarnar á hugann. Við hjón-
in eigum svo margs að minnast
og mikið að þakka. Við minnumst
bréfanna frá honum til okkar eft-
ir að við fluttum úr heimahögum,
þau voru góð, þrungin af góðvild
og hlýju til okkar hjónanna, syst-
ur hans og mín.
Sigdór er einn af þeim, sem
ekki gleymast, hann skilur eftir
svo margar góðar og Ijúfar minn-
ingar.
Blessuð sé minning hans.
Jóa I. Jónsson.
T I M I N n, laugardagirvn 5. septembor 1964 —
13