Alþýðublaðið - 16.01.1955, Blaðsíða 1

aaaVI. argangur.
Lcindssmiðjan 25 ára á niorgun
Síærsti geymir lantlsins í byggingu. Vetnisgevmir Áburðar-
verksmiðjunnar, er Landssmiðjan smíðaði, 12000 kbm. stærð.
Vægir kippir annað slagið í fyrrínótt
og fram eftir degi í gær í Krýsuvík.
Fregn til Alþýðublaðsins. GRINDAVÍK í gær.
SNARPIR jarðskjálftakippir fundust hér í Grindavík kl.
3—4 í dag. Þeir voru svo margir, að leirílát hreyfðust í skáp-
um og hús skulfu til nokkurra muna.
Framleiðir nú r
jafnl úr iré oq stáli
Smiðjan hefur nú þegar framieitt 10 smáar
rafsföðvar og hefur 9 fyrirliggjandi.
Menn, sem voru niðri á
bryggju, segja, að blakað hafi
í henni og vogin á bryggjunni
hristist og skalf. Nokkrir jarð
skjálftakippir, ekki harðir,
fundust í ísólfsskála í gær-
kveldi.
Samkvæmt viðtali blaðsins
við Krýsuvík síðd. í gær fund
ust þar jarðskjálítakippir til-
tölulega vægir annað slagið í
alla fyrrinótt og gær. Kl. 3—4
fundust ekki snarpari kippir
þar en áður hafði verið. Munu
kippirnir hafa fundizt greini-
lega á Vatnsleysuströnd og þar
< Steinhús sprakk. i
^ TIL marks um það, ?
^ hversu landskjálftakippur- ^
S inn í gær var har'ðtur, má ^
S nefna, að veggir á steinhúsi s
S nokkru hér í bæ sprungu af\
S þrýsíingnum. Komu í vegg S
J ina stórar sprungur á mörg S
S
? um stöðum.
LANDSSMÍÐJAN er 25 ára á morgun. Tók fyrirtækið tU
starfa 17. janúar 1930, og hefur síðan vaxið og dafnað, svo að
það hefur stöðugt fært út kvíarnar. Er nú hafin framleiðsla á
rafstöðvum og bátar eru smíðaðir, jafnt úr tré og stáli.
Segir svo í 1. og 2. grein fyrirtæki til ársins 1945, en
í grennd. Snörpustu kippirnir laganna um starfssvið smiðj- J síðan eins og um hlutafélag
fundust einnig í Reykjavík. unnar, er ágveðið er í lögum værí að ræða. Útsvar greiðir
nr. 102 frá 1936: , hún samkvæmt lögum um
aukaútsvar ríkisstofnana.
STOÐUGAR HRÆRINGAR
Samkvæmt mælingum Veð-
urstofunnar eru jarðskjálfta-
kippirnir í gær þeir mestu,
sem komið hafa á Suðvestur-
landi síðan vorið 1952. Mestu
jarðskjálftarnir voru kl. 3.04
og 3.43, sá seinni rnestur. En
m'lli 3 og 4 mátti heita. að
væru stöðugar hræringar og
allt frá kl. 5 í gærmorgun hafa
1. gr. Ríkisstjórnin lætur
starfrækja smiðju, er fæst vlð
viðgerðir skipa, smíði mótora
og annarra véla, og aðra smíði,
og nefnist hún landssmiðja.
2. gr. Landssmiðjan annast
alls konar smíði fyrir einstak-
linga og félög, er þess kunna
að óska, og auk þess annast
hún alla smíði, sem hún getur
tekið að sér, fyrir þá starf-
komið hundruð hræringa, fjöl- rækslu, er ríkið hefur með
margar það sterkar, að alveg
er á mörkunum, að þær finn-
ist.
MARGIR JARÐSKJÁLFTAR
FINNAST Á SVELGSÁ
Jarðskjálftarnir hafa fund-
izt víða suðvestan lands, m. a.
á Svelgsá í Helgafellssveit. En
þar finnast furðulega oft jarð-
skjálftakfppir. Berast þaðan
merkilega oft fregnir. er hrær
ingar verða suðvesatn lands.
höndum, og þær stofnanir, sem
eru ríkiseign, svo sem skipa-
útgerð, skóla, sjúkrahús, v.Lta-
og hafnamál. vegamálaskrif- sýna.
stofur, landssíma cg ríkisút-
varp, enda séu vinnubrögð og
verðlag, að dómi ríkisstjórnar-
innar, ekki óhagstæðari en
annars staðar innanlands.
SKOÐAST HLUTAFÉLAG
LandssmLðjan greiddi tekju-
skatt til ríkisins eins og einka
Helgi Ben. f Eyjum byrjar róðra
þráflfyrir róðrarbann ulg.-manna
r
Ulvegsmenn og sjómenn í Eyjum ræðast
nú ekkert við, þar eð útvegsmenn
hafa vísað deiiunni til L. í. Ú.
Fregn til Alþýðublaðsins. VESTM. í gær.
ÞRÁTT fyrir verkbann útgerðarmanna hér í Eyjum hefur
nú einn útgerðarmanna hér liafið undirbúning að róðrum. Er
það Helgi Benediktsson er hj'ggst láta hinn nýja bát sinn,
Frosta, liefja róðra þegar í stað. Helgi er ekki félagsmaður í
Landssambandi íslenzkra útvegsmanna.
Viðræður sjómanna og út- ^ sjómenn fram kröfur sínar til
vegsmanna liggja nú alveg hækkunar á fiskverði. Er
niðri, þar eð útvegsmenn hafa 1 aðalkrafa sjómanna sú, að
vísað deilunni til LÍÚ. Vilja ^ þeir fái sama verð fyrir afla.
þeir, að ASÍ fari með mál sjó- (blut isinn og útgerðarmaðúr
manna í Eyjum. Sjómannafé-
lagið hér mun hins vegar ekki
hafa viljað fallast á þá með-
ferð málsins.
Kröfur sjómanna
Á síðasta viðræðufundi sjó-
manna og útvegsmanna lögðu
fær fyrir báts'hlutinn. Telja
þeir um tvær leiðir að ræða,
til þess að ná þessu marki.
I fyrsta lagi, að sjómenn
og útgerðarmenn taki sam
eiginlega upp samni.nga
við hraðfrystihúsaeigendur
í Vestmannaeyjum um að
þcir kaupi aflanh af bát-
unum á því verði, sem á-
ætlað er að fyrir fiskinn
fáist með öllu bátagjald
eyrisálaginu, enda verði þá
bátagjaldeyrinn að fullu
eign fiskkaupandans. Hlut-
ur sjómanna y verði svo
reiknaður af því verði. —
Fallist útvegsmenn ekki á
þessa leið, krefja isjó-
menn í Eyjum útgerðar.
menn um fulla greiðslu
á áætluðum gjaldcyrisupp
bótum af sínum aflahut.
Er þá krafa sjómanna, að
fiskverðið hækki til þeirra
úr kr. 1.22 í 1.38 kg. af
þorski og aðrar tegundir'
í hlutfalli við það.
Aðkomufólk órótt.
Mikill fjöldi aðkomufólks
Framnald á 6. síðu.
FORGANGSRETTUR
MISVIRTUR
Forgangsréttur Landssmiðj-
unnar á vinnu fyrir ríkið og
ríkisfyrirtæki hefur ávallt ver
ið þyrnir í augum samkeppn-
isfyrirtækja, en hins vegar
hefur forráðamönnum Lands-
smiðjunnar löngum þótt mikið
á skorta, að þessu ákvæðl væri
fylgl, svo sem skýrslur og bréf
um þessi mál frá fyrstu tíð
Smám saman hefur þó
Landssmiðjan farið meir og
meir einn á þá braut að keppa
við aðrar smiðjur um smíði og
viðgerðir á frjálsum markaði
og er nú svo komið, að hlutur
ríkisfyrirtækja og ríkis-
styrktra fyrirtækja (í viðskipt
um við 'Landssmiðjuna) nemur
aðe'n ca. 30% af heildarvið-
skiptum smiðjunnar á s.l. ári,
en var mest 71% árið 1944
OF LÍTIÐ PLÁSS
Smiðjan tók itl starfa í húsa
kynnum vegamálastjórnarinn-
ar við Skúlagötu og hafði þá
til umráða um 150 m2 gólfflöt.
Nú er gólfflötur smiðjunnar
um 4000 m2, þegar allir skúrar
og krókar eru meðtaldir, en þó
hefur lítið bætzt við húsrými
Jóhannes Zoega, J
forstjóri Landssmiðjunnar. ■
síðustu 10 til 12 árin, enda er
lóð smiðjunnar löngu orð!n of
lííil fyrir starfræksluria. í byrj
un greindist starfsemin í eld-
smíði, plötusmiði, vélvirkjun
og rennismíði. Skómmu síðar
hófst einnig skipa- og trésmíði.
Siðar hefur bætzt við málni-
sfeypa. módelsmíði og rafvirkj
un. Starfsmenn smiðjunnar
voru á fyrsta ári að meðaltali
28. Nú vinna að staðaldri uni
190 menn í smiðjunni auk
verkfræðings og skrifstofu-
fólks.
GEYSILEG
FRAMLEIÐSLUAUKNING
Á þessum 25 árum hefur
framleiðslan vaxið úr kr.
190 000,00 í kr. 25 000 000,00,
launagre.ðslur úr kr. 75 000,00
í kr. 10 500 000,00. Þessar tölur
gefa þó auðvitað ekki rétta
hugmynd um vöxt smiðjunn-
ar, þar sem tímakaup járn-
smiða hefur á sama tfma hækk
að úr kr. 1,60 í kr. 18.09 á klst.,
þ. e. rúml. ll-faldazt, og efnis-
verð hefur einnig hækkað mik
ið.
Framhald á 7. síðu.
Boðað fii ráðsfefnu í Rvík
ræða á uppsögn samning
Verkafýðsfélögin við Faxaffóa senda
fulftrúa á ráðstefnu þessa.
FULLTRÚAR allra verkalýðsfélaganna við Faxaflóa munu
koma saman til ráðstefnu í Reykjavík í næstu viku til þess a<S
ræða um það, hvort samningum verði sagt upp 1. febrúar nk.
með eins mánaðar fyrirvara. i
Alþýðusamband íslands og
Fulltrúaráð verkalýðsfélag-
anna í Reykjavík boða til ráð-
stefnu þessarar. Verður ráð-
stefnan haldin miðvikudaginn
19. janúar kl. 8.30 e. h. í Bað-
stofu iðnaðarmanna.
AÐEINS UMRÆÐUFUNDUR
Á ráðstefnunni verða engar
ákvarðanir um uppsögn samn-*
inga teknar, þar eð það er að-
eins á valdi hinna einstöku
verkalýðsfélaga. Er ráðstefna
þessi aðeins haldin til þess að
ræða umsagnir, en síðan mraiu
h!n einstöku félög' taka ákvarð
anir um það, hvoi't segja beri
upp eða ekki. . .