Alþýðublaðið - 21.01.1955, Blaðsíða 4

Alþýðublaðið - 21.01.1955, Blaðsíða 4
ALÞÝÐUBLAÐIÐ Föstudagur 21. jan. 1955 Útgefandi: Alþýðuflo\\urinn. Ritstjóri: Helgi Siemundsson. Fréttastjóri: Sigvaldi Hjálmarsson. Blaðamenn: Björgvin Guðmundsson og Loftur Guðmundsson. Auglýsingastjóri: Emma Möller. Ritstjórnarsímar: 4901 og 4902. Auglýsingasími: 4906. Afgreiðslusími: 4900. Alþýðuprentsmiðjan, Hverfisgötu 8—10. Asþriftarverð 15,00 á mánuði. I lausasölu ljOO. S s s s s s s s s s s s s s s s s s s s s s s s L s s s s s s s s s s s s s s s s s s s s s * s s s \ \ s s s s s s s s s s s s s s s s s i s s s s s Kaupgjaldið DR. BENJAMÍN EIRÍKS SON skrifaði nýiega tvær greinar í stjórnarbiöðin um kaupgjaldið og þjóðina. Af greinum þessum mátti ráða, að hið eina, er hagfræð ingurinn hefði áhyggjur af varðandi efnahagsmál þjóð- arinnar, væri. ef kaupgjald kynni að hækka á næst- unni. Þess vegna þar það að alefni greinarinnar að sýna mönnum fram á, að almenn ar kauphækkanir væru eng um til gagns, en öllum til tjóns. Dr. Benjamín tók meira að segja svo djúpt í ár- inni, að hann fordæmdi alla kaupgjaldsbaráttu verkalýðsfélaga og taldi hana hafa verið og hljóta að vera gagnslausa. Rökin voru aðallega þau, að hvergi væru raunveruleg kjör verkamanna í heimin- um betri en einmitt í því landi. þar sem slarfs verka- lýðsfélaga hefði gætt hvað minnst tíl skamms tíma, þ. e. í Bandaríkjunum. Það er eins og hagfræðingnum hafi ekki hugkvæmzt, að neitt annað hafi getað valdið hin- um miklu íramförum í Bandaríkjunum á síðustu öld og framan af þessari annað en það, að verkalýðs- félög voru ekki sérlega öfl- ug! Það er alkunna, að framleiðsluaukning þar í landi hefur orðið gífurleg síðan 1940, en á þeim tíma hafa verkalýðsfélög verið voldug í landinu. Eru þá kannske þær framfarir þeim að þakka? Það eitt er satt og rétt í greinum dr. Benjamíns, að þjóðin bætir að sjálfsögðu ekki hag sinn á því einu saman, að hækka allt kaup- gjald um ákveðna hundraðs tölu. Hinar ýmsu stéttir taka þá kauphækkunina hver af annarri. menn fá fleiri krónur, en verðminni. Þetta er enghi speki, sem nauðssnlegt sé að útlista fyrir verkalýðs- og laun þegasamtökum í umvönd- unartón. Kaupgjaldsbar- áíta þeirra á undanförn- um áratugum hefur ávallt miðað að því að rétía hlut ákveðiinna stétta eða starfsbópa, sem sýna hef- ur mátt fram á, að borið hafi skarðan hhit frá borði og Benji amin miðag við a'ðra í þjóðfélag j inu. ^ Orsök þess, er slíkar kaup- gjaldshækkanir einstakra stétta hafa breiðzt út og orð ið almennar, hefur yfirleitt verlð sú, að ríkisvaldið hef- ur brugðizt því hlutverki sínu að halda verðlagi í skefjum og viðhalda sóma- samlegu félagslegu réttlæti í þjóðfélaginu. Alls konar gróðalindir hafa verið látn- ar streyma án afláts, e'.nk- um í vasa margs konar milli liða. Það hefur verið undir- rót þeirrar ókyrrðar, sem yfirleitt hefur verið í kaup g j aldsmálunum. Annars er það me!ra en lítið spaugilegt, að lesa á ár inu 1955 langar útlistanir á því eftir dr. Benjamín Ei- ríksson, hve almennar kaup hækkanir séu skaðlegar. Hann getur þess, að síðan 1950 hafi kaupgjald hækk- að um nálægt því 60%. En hann gleymir að geta hins, að langmestur hluti þessarar kauphækkunar — og meira að segja sá hluti hennar, sem orðið hefur sjálfkrafa og verið almcanur — hefur átt sér stað samkvæmjt tillögum dr. Benjamíns Eiríkssonar sjálfs, í gengislækkunartillögum hans var nefnilega svo ráð fyrir gert, að kaupgjald allt skyldi hækka í fullu sam- ræmi við breytingar á verð lagsvísitölu. Svo hefur átt sér stað síðan. Verðlagið hefur hækkað og dregið kaupið á eftir sér. Grunn- kaupshækkanir þær, sem átt hafa sér slað á þessu tímabili, eru litlar. Aðal- hækkunin, sem hefur orðið á almennu kaupgjaldi á þessum tíma, hefur sem sagt átt sér stað samkvæmt t'llögum þess hagfræðings, sem nú skrifar langar grein ar til þess að vara þjóðina við almennum kauphækk- unum! Kannske menn eigi von á því, að hann skrifi aðrar greinar til þess að sýna fram á skaðsemi ein- hverra annarra þátta í til- lögum sínum frá 1950? Bezt væri auðvitað, að hann skrifaði, þótt ekki væri nema örfá orð, þar sem hann játaði fvrir þjóð- inni, að læknisaðgerðin frá 1950 hafi mistekizt í heild. (Jtbreiðið Alþýðublaðið Endurminningar Emanuels Shinwells - V. nur EKKI var ég búinn að vera nema tvo til þrjá daga í her- málaráðuneytinu, þcgar Mont gomery marskálkur kom að heimsækja mig. Damon Run- yon hefði lýat kveðju hans sem „heljarmiklu hallói“. Ég svar- aði jafn-vingjarnlega. Ég vissi, að menn velu því mjög fyrir sér hvernig okkur mundl koma saman, og sumir aðilar voru með áhyggjur í þá átt, að yfirmaður herráðs heimsveldisins mundi nota hina þekktu hremskiln! sína til þess að koma mér í bobba. Rétl áður en Monty kom birtist Browning hershöfðingi, ritari hersins, og kynnti sig. Hann var ánægjulega hrein- skilinn og sagði glaðklakka- lega við mig, að herforingjarn ir ætluðu að seí|ia af sér. „Þeir vilja ekki hafa yður hér,“ sagði hann. „Yið segjum af okkur” Ég hló kurteislega, þar eð ég vissi ekki hve mikill sann- leikur lá að baki bessum orð- um, er voru svo léttdega fram sett. Samkvæmt því, sem seinni reynsla sýndi, h§ld ég, að meira hafi verið í þessu en ég hélt þá. Daginn, sem ég lét af emb- ætti, tveimur og hálfu árl síð- ar, til þess að taka v?ð varnar- málaráðuneytinu. endurtók Sir James Sleel harhhöfðingi sög- una og bætti v!ð: . Nú látum við verða af því að .segja af okkur, vegna þess að þér eruð að yfirgefa okkur.“ Eins og gamiir vinir í lok samtals míns við Mont gomery vorum við orðnir eins og gamiir vin!r. Þegar hann fór sagðist ég mundu kalla hann Monty, þar eð aðrir titl- ar væru of formlegir. Hann var sammála. Þannig hófst vinálta, sem ég er stoltur af. Hann hafði skemmt'.lega kímnigáfu, sem stundum gat létt skapið í minni háttar móllæti. Það var einn hershöfðingi, sem „fór í taugarnar" á mér með svartsýnni og dapurlegri framkomu. Monty gaf mér þetta ráð: „Bjóddu honum út e'.tt kvöld og fylltu hann. Það breytir honum.“ Ég notaði aldrei 'þetta ráð. Mér fannst Monty ekki stíf- ur eða alvarlegur. Þvert á móti virtist mér hann gæfur, glaðlyndur og víðsýnn. Þótt hann, sem bindindis- maður á vín og tóbak, fyrirlíti þá, er drekka óhóflega og sé illa við tóbakslykt, er það varla næg ástæða til að kalla hann skírlífissaman þröngsýn- ismann. Hófun, sem hreif. V!ð urðum — og erum enn — beztu vinir, þótt ég yrði stundum að brýna fyrir hon- um, að hermenn æítu ekki að ræða stjórnmál. Það komu fram kvartanir bæði í þinginu og stjórn'.nni, er hann hafði haldið eina eða tvær af ákveðnustu ræðunum sínum. Tvisvar sogðu þekktir samstarfsmenn minír v!ð mig, að ég ætti að kalla hann fyrir og ávíta hann. EMANUEL SHINWELL OG MONTGOMERY. Ég svaraði því, að hver sá, sem vildi taka þett'a a'ði sér, gæti fengið skrifstofuna mína lánaða. Svo hélt hann úlvarpsræðu, sem jafnvel hann hlaut að sk!lja,- að ekki var hægt að láta sem vind um eyrun þjóta. Ég sagði honum, að hann hefði brotið reglurnar. Hann neitaði . því, en þó ekki mjög ákaft. Ég bandaði fingrnum að- varandi að honum: ,,Ef þú ger ir þetta aftur, veiztu þá hvað ég geri?“ Hapn varð skelídur á svip. ,,Nei,“ sagði hann. „Þá held ég ræðu um her- fræð!,“ sagði ég. Þetta réði fram úr vandan- um. Monty ætlaði rér ekki að hætta á, að þióðin neyddist til að hlusta á Shinwell-afbrigðið af nvrr! E1 Alamein orustu. Mér virtust hinir æðri her- foringjar mjö°' gáfaðir og a?- kastamikilr. Ég naut fullrar samvinnu og hollustu þelrra manna, er máli skiptu. Von Bevins í varnarmálaráðuneytinu hafði ég mikið saman við Ern- est Bevin að sælda. Þau mörgu ár, sem v!ð höfð um þekkzt, höfðu samskipti okkar ekki alltaf verið sem vingjarnlegust. Hann sagði við mig. strax í byrjun: „Jæja, við verðum að v!nna saman. svo að það er bezt, að við reynum að láta það ganga.“ Það gekk. Allan þann tíma, sem ég var í ráðuneytinu, gerðí hann allt. se»n hann gat til þcss að hjálpa. og gamlar erjur voru gleymdar. Hann var auðvitaö þá þegar hræðilega véikur maður. Hann hélt áfram af skyldurækni og einn'g vegna þeirrar þrákélkn islegu vonar, að hann gæti með eigin störfum íært heim- inum frið. Hann hlýtur að hafa vitað, að hann mund! ekki ná tak- markinu. Einu sinni gekk ég hægt við hliðina á honum niður stiga, er hann sagðl: „Jæja, ég hef barizt í fjörutíu ár og nú er því að ljúka.“ Siðasti metnaður hans náði ekki fram að ganga. NÆSTA GREIN OG SÍÐASTA Hörft inn í framtíðina. Marilyn Monroe rekin frá Fox Vill ekki leika konu, er dansar hálf nakin. KVIKMYNDAFÉLAGIÐ 20th Cen.tury Fox rak leikkonuna Marilyn Monroe s.l. laugardag, þar eð hún mætti ckki til vinnu við töku á nýrri mynd, þar sem Marilyn átti að leika konu, er dansar nakin. Marilyn Monroa hefur lýst því yfir, að hún vilji ekki halda áfram að vera „kynorku bomba“, heldur vill hún fá hlutverk í alvarlegum, listræn um myndum. Fox hefur hins vegar ekki viljað fallast á það sjónarmlð hennar. Hefur .hún því stofnað eigin kvikmvnda- félag og látið í ljósi ósk. um að leika aðalhlutverkið í hinu fræga leikriti Dostojevskis „Karamazon bræðurnir“. Flokksstarfið EFTIRLEIÐIS mun verða greint frá fréttum í þessum dálkum um starfsemi flokksfé- laganna í Reykjavík og ná- grenni. KVENFÉLAG ALÞÝÐU- FLOKKSINS í RVÍK. Árshátíð félagsins verður í kvöld kl. 8,30 í Alþýðuhúsinu við Hverflsgötu. Mjög vandað er til skemmtiatriða og er flokksfólk eindregið hvatt til að sækja árshátíðina. ALÞÝÐUFLOKKSFÉLAG REYKJAVÍKUR. Hverfisstjórafundur verður haldinn n. k. mánudagskvöld í Iðnó (uppi) kt. 3,30. Fundar- efni: Leitað eftir uppástung- um í stjórn félagsms fyrir næsta kjörtímabil. F.U.J., REYKJAVÍK. Málfundur verður í kvöld kl. 8,30 í skrifstofú félagsins, Alþýðuhúslnu. Umræðuefni verður um áfengismál. Félags menn eru hvattir til að mæta. STJÓRNMÁLASKÓLI ALÞÝÐUFLOKKSFÉ- LAGANNA í REYKJAVÍK. Skólinn kemur saman hvert mánudagskvöld í skrifstofu Alþýðuflokksins kl. 8,30. Al- þýðuflokksfólk eldra og yngra er velkomið.

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.