Alþýðublaðið - 20.02.1955, Blaðsíða 5
Sunnudaginn 20. febrúar 1955
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
5
DAVID LLOYD GEORGE
er sérkennilegust persóna í
hópi brezkra forsætisráðherra.
Hann er til dæmis sá fyrsti
þeirra, sem kominn er af al-
þýðufólki. Hann var Walesbúi
eins og Bevan, og margt er það
í framkomu og fari bins síðar- veigri sér við að geta atriða,
nefnda, er minnir á þann fyrr ( sem eru honu.m r vafasamur
nefnda. Hann gerðist áhrifa- heiður, en samt sem áður læt-
ríkur leiðtogi brezku þjóðar-|Ur hann lesandann um of sjáþf
innar, þegar hún var í hinum ^ ráðan um að mynda sér skoð-
mesta vanda stödd, eða þegar; anir og draga sínar ályktanir
líða tók á fyrri heimsstyrjöld- \ af þeim heimilum, sem hann
ina, og eftir að hann hafði beð rekur í því sambandi. Hann
ið skyndilegan ósigur reyndi birtir tii dæmis víðtækar heim
hann árangurslaust um margra nd'r varðandi Marconihneyksl
ára skeið að vinna sér aftur jg svonefnda, sem minnstu
völd og áhrif. | munaði að yrði Lloyd George
Eins .og aðrir áhrifamiklir ag falli, en sjálfur dregur hann
brezkir stjórnmálamenn, sem ekki aðrar ályktanir af heim-
lengi hafa staðið í baráttunni, ildunum en þær, að forsætis-
hefur Lloyd George látið eftir ráðherrann hafi sýot þar óvar
sig geysimikið safn bréfa og kárni, en lætur hinu ósvarað,
skjala; sumt einkabréf, en hvort ekki kunna að hafa verið
mörg þess eðlis, að annars stað um annað og alvarlegra en ó-
ar mundi talið sjálfsagt að varkárni af hans hálfu að
varðveita siík plögg í skjala- ræða. Þá gefur hann enga nán
söfnum hins opinbera. í hinni„ari skýringu varðandi ýmis
ýútkomu ævisögu hans getmyönnur atriði, er virðast dálítið
höfundurinn, Frank Owen, á vafasöm, eins o? til dæmis það,
stundum um ríkisskjöl í safni.hvort þær ásakanir, sem
þessu, sem telur yfir þúsund Lloyd Georgt varð fyrir,
bréfaböggla. Safmð er nú í (vegna þess að hann hefði selt
eign Beaverbrooks lávarðar, er , f tla og nafnbætur til ágóða I
veilti Frank Owen frjálsar (fyrir flokkssjóð sinn, er hann I
hendur um notkun þess við rit var ráðherra, hafi verið á rök-1
un ævisögunnar, tn hana nefn um reistar. Og Lloyd George *
ír höfundurinn „Siglt í stormi“ , átti það til. að umgangast sann
og mun það ekki ótáknrænt. ieikann af helzt til mikilh létt
heiti, varðandi ævi hins látnaúð. Hann kvaðst til dæmis
stjórnmálaskörungs. mundu hafa gert sig ánægðan
með minniháttar embætti í rík
VÍÐTÆKT HEIMILDASAFN isstjórn'.nni. og eivmig sagðist
Áður hafa verið samdar hann hafa beðið Asquith um
margar ævisögur L’oyd Gorg-j að vera kyrran í forsætisráð-
es, en þessi virðist þe.rra ýtar j herrastólnum. Að sönnu komst
'iegust, meðal annars vegna hann svo að orði f bréfi til As-
þess, að í henni eru birt mörg! quith árið 1916, að hann teldi
bréf og skjöl, ýmist í úldrætti (mikils um vert, að hann héldi
eða heild. Og þó lítur út fyr,rj forsætisráðherraernbættinu
að höfundurinn myndi hafa , framvegis, en um leið og hann
getað notfært sér rnun betur, fullvissaði Asquith um holl-
allar þær víðtæku heimildir, ustu sína, vann hann öllum ár
sem gera má ráð fyrir að finn (um að þvf að fá honum stevpt
ist í hinum 1025 skjalaböggl-, úr stóli. Það er því heldur ekki
■um. Eflaust er þar til dæmis að^éttmætt að ásaka aðra um of
finna fulla skýringu á ýmsum fyrir svik þeirra við Llovd
atriðum ævi hans, sem enn eru Qeorge. — hann var sjálfur
að miklu leyti á huldu. TJ | ehki öðrum tryggari, ef því var
dæmis kemur ekkert nýtt að sk!pta. Hins vegar bar hann
fram varðandi þátttöku L^oyd)
Georges í samsærinu, er varð
til þess að steypa A.squith af
stóli. Má vera, að hann hafi
ekki notfært sér þetta mikla
heimildasafn betur en raun
ber vitni vegna þess, að hann
hafí fremur kosið að ná sögu-
legri stígandi í frásögnina en
gera hana að atriðabundinni
heimildalýsingu. Inngangur
ævisögunnar minnir til dæmis
einna he’zt á skáldsögu, og
víða reynir höfundurinn að
bregða fyrir s'ig beinni frásögn,
— „sagði Lloyd George“. Slík
ur stffl getur haft hressandi á-
hrif, sé honum ekki beilt um
of, en við því er hætt, einkum.
þegar um jafn stóra bók og
þessa er að ræða. Þá hættir höf
undi og við. að dveliast helzt
til lengi við þau atnði, sem tal
izt geta söguleg, enda þóít þau
séu ekki til mikils skilnings-
auka. hvað persónu o g líf
Lloyd Georges snertir. Það,
sem höfundurinn nefnir „tíma
bil“ hans. verður að vísu ekki
tæmt viðfangsefni, en ærið
oft virðist það tilviljanakennt,
hvað höfundur tekur til með-
ferðar hverju sinni.
TFKUR LLOYD GEORGE
TRÚANLEGAN
Þá hæltir og Frank Owen
við að taka álit Lloyd Georges
og mat hans á mönnum og mál
efnum sem helzt til góða og
gi1da vöru. Fer því samt fjarri
að hann sé blindur fyrir göll-
um forsætisráðherrans eða
David Lloyd Goorge í ræðustól.
ekki neinn kala til þeirra var um stjórnmálalega orku að
stjórnmálaandstæðinga, sem ræða. Þegar hann v«r sem rót
hann taldi- sér hentugl að hafa tækastur á sínum yngri árum,
nokka samvinnu við, e'.ns og gerði hann gys mikið að lávörð
Frank Owen bendir réttilega um og aðalsmönnum, en lét sér
samt sæma að þiggja aðalstign
á efri árum. Frank Owen held-
ur því fram, að hið umdeilda
fjárlagafrumvarp Lloyd Georg
EKKI ALLTAF SJALFUM
SÉR SAMKVÆMUR
Frank Owen-sér iíka vel and es árið 1909 hafi túlkað um-
stæðurnar í fari forsætisráð- hyggju hans fyrir aimenningi,
herrans, enda leyndu þær sér — en hugsanlegt er það líka,
yfirleitt ekkl. Það var til dæm að þar hafi verið um bragð
is ekki fyrir trúarlega afstöðu hans að ræða, þar eð hann
hans að hann auð.sýndi hinni vissi, að efri deild þingsins
fríkirkjulegu trúarhreyfingu á mundi fella frumvarpið, og fá
Bretlandi svo mikla samúð, honum þann'.g árásarvopn í
heldur vissi hann og, að þar hendur. Llayd George gat að
vísu varið það, að hann vildi
hrekja Asquith frá völdum,
með því, að hann hafi- treyst
sjálfum sér betur til að hafa
forustu þjóðarinnar á hendi í
umróti styrjaldaráranna, —
eins og líka kom á daginn, að
hann var öðrum fvemur, — en
ekki verður þó fram hjá því
gengið, að metnaðargirnd hans
hafi ráðið þar rnestu um.
Leyndardómurinn varðandi
hinn mikla sljórnmálalega
Lloyd George var nefni’ega
fólginn í hinni miklu metnað-
argirnd hans, hann setti
snemma markið hátt, og spar-
aði enga fyrirhöín til að ná
því og lagði því með glöðu geði
á sig allt hið géysilega erfiði,
sem var samfara íorsætisráð-
herraembæltinu á síðari árum
fvrri heimsstyrjaldarinnar.
Hann var gæddur fátíðum
hæf'.leika til að vinna fólk á
sitt iband. Og kænsku gat þann
líka beilt, enda þurfti hann
hennar oft við stjórnmálabar-
áttu sinni. sem var rík af or-
ustum og átökum.
VAKTI EKKI TRAUST
Eflir að L'oyd George varð
að láta af forsætisráðherraemb
ættinu, hagnýtti hann sér lil-
listlaust þann mikla flokks-
sjóð, sem hann hafði grundvall
að á embættisárum sínum, til
þess að ná aftur völdum, hvað
sem það kostaði. Frank Owen
telur, að þessi sjóður haf'i ver-
ið sambærilegur við aðra
flokkssjóði yfirleitt, og órétí-
mætt sé, að tala um nokkurn
sljórnmálalegan harm1eik í því
sambandi. Sú styrjöld, sem
stóð um notkun hins fvrrver-
andi forsætisráðherra á þeim
sjóði. er heldur ekki full skýr- _
ing á því hvers vegna Lloyd
George komst ekki aftur lil
vaMa og áhrifa, fremur en
sjúkleiki hans var full skýring
á þvf, að M.ic Donald leitaði
aðstoðar Baldwins. en ekki
hans, ár'ð 1931. Á meðan á
stjórnarkreppunni stóð árið
1916. lét Asquilh svo um mælt
í bréfi til Bonar Law, að sá
Framhald á 7. síðu.
Czechoslovak Ceramics Ltd. Prag
Húspenmi einangrara.
Lágspennu einangrara.
Einangrara fyrir símalínur.
UMB OÐ
■J- ~-.~í =r ■
HARS TRAÐING CQHPANY
Klapparstíg 26. — Sími 7373. 7? ?
I
Czechoslovak Ceramics Ltd., PraglI^Tékkóslóvakíu \
— U—— ll — II — II'