Vísir - 06.07.1914, Blaðsíða 3

V I s l K
endingu skal jeg bæta því við, að
mjer finnst frv, stjóraaxinnar ekki
fara nógu Iangt vegna þess, að
það tekur líka tillit til landshátta,
en hjer er ekki um annan mæli-
kvarða að ræða en kjósendafjölda,
enda hefur og á því verið byggt í
öllum hinum nýrri kosningalögum
frjálslyndra landa.
Ráðherra (H. Hafstein).
Jeg lít svo á og skildi þing-
menn þannig í fyrra, að ástæðan
lil þess, að ákveðið var, að ein-
ungis 6 þingmenn skyldu kosnir
hlutbundnum kosningum um allt
landið, væri sú, að þeir vildu
ekki fækka tölu þjóðkjörinna
þingmanna, en alls ekki sú, að
þeir vildu rígbinda sig við þá
kjördæmaskipun, sem nú er. Jeg
get ekki annað sjeð en að stjórn-
arskrárfrv. heimti beinlínis ein-
menningskjördæmi. Eins og jeg
tók fram áðan hljóta orðin í „sjer-
stökum kjördæmum“ að hafa þá
merking, ef þau eiga á annað
borð að tákna nokkuð.
Ben. Sv. talaði um nauðsyn á
að leitað væri álits |hjeraðanna
um þetta mál, kjördæmaskifting-
una. En það hefur einmitt verið
gert. Tillögur hjeraðsstjóranna
voru lagðar prentaðar fram á
þinginu 1905, og hjer hefur ver-
ið tekið tillit til þeirra. Jeg skil
ekki að nokkur bót yrði á því, þótt
hjeraðsstjórnirnarværu beðnarum
nýjar tillögur.
Enn sagði sami háttv. þingm.
(Ben. Sv.), að það tíðkaðist ekki
í menningarlöndunum að miöa
kjördæmin nákvæmlega við höfða-
tölu kjósendanna og nefndi Eng-
land í þvi sambandi. En þótt
Englendingum hafi ekki enn tek-
ist að koma þessari rjettarbót á
hjá sjer, þá er það alls ekki eft-
irbreytnis vert. Önnur ríki láta
sjer mjög annt um þetta og sum-
staðar er jafnvel tala þingmann-
anna ekki föst, fyrir þá sök að
svo nákvæmlega er farið eftir
kjósendafjöldanum. í þeim lönd-
um, þar sem stjórnarskrárbreyt-
ingar eru á leiðinni — svo sem
nú í Danmörku — er mjög mikil
áhersla lögð á þetta. Hvað eftir
annað hefur verið skorað á stjórn-
ina að taka það til rækilegrar
íhugunar, hvort ekki væri unnt
að koma meiri jöfnuði á að þessu
leyti. þetta er ekki gömul hug-
mynd. Hún var síðast borin fram
í þinginu 1907. Og að hennihef-
ur ekki verið hreyft siðan, kem-
ur af því að sambandslagabreyt-
ingarhafa verið á ferðinni.og menn
talið sjáifsagt, að þær mundu
hafa í för með sjer stjórnarskrár
breyting og þá kæmi þetta um
leið til meðferðar.
Á þinginu 1907 klofnaði nefnd-
in í kosningalagamálinu, en það
var eingöngu vegna ágreinings
um hlutfallskosning í stærri kjör-
dæmum. Meiri hluti nefndarinn-
ar hafnaði hlutfallskosningunni,
en kom fram með tiliögu um að
skifta landinu í einmenningskjör-
dæmi. því verður ekki annað
Sagt en að það sje í fullu sam-
ræmi við vilja þingsins, að frv.
Þetta sje fram komið.
kaupa allar hyggnar
húsmæður í
Liverpool
Sími 43.—Póstar 5. hverja mínútu.
Nýkomið-.
þvottastellin (Servantar) eftír-
spurðu
Speglar, stórt úrval
Leirvörur
Búsáhöld email.
Enskarhúfur,hárburstarmeð spegli
Ostar
Matvæli niðursoðin
Maís og maísmjöl m. m.
Ódýrust kaup í versl.
Stúlka eða
roskin kona
|óskast nú þegar á gott heimili
til vinnu við innanhússtörf frá
kl. til kl. 12 á daginn.
Afgr. vísar á.
Líkkistur
og líkklæði.
Eyyindiir Arnason,
DlJGrLEG-A
HESTA
og ennfremur fylgdarmenn, ef ósk-
að er, útvegar
GUNNAR SIGURDSSON
FRÁ SELALÆK
í lengri eða skemri ferðir.
Til viðtals fyrst um sinn á Bók-
hlöðustíg 7 (uppi) kl. 3—4 e. m.
(Ben. Sv.), heldur en á skoðun
hæðstv. ráðherra á því máli. Af-
skekktum, viðáttumiklum og
strjálbyggðum hjeruðum er miklu
meiri þörf á afskiftum löggjafar-
valdsins en hinum, sem minnaeru
afskekkt, minni um sig og þjett-
byggðari. Hvaða þörf höfum vjer
Reykvíkingar, sem ailir lifum á
sama blettinum, af fjölda þing-
manna? það, sem tryggja þarf
með þingmönnunum er það, að
rjett þekking á hverju kjördæmi
landsíns komist inn í þingið. Og
um R.vík situr sú þekking marg-
föld á þinginu, þótt þingmenn
hennar sjeu táir í hlutfalli við
fólksfjöldann. Vjer Reykvíkingar
I höfum fjölda blaða, og fjöldi þing-
' manna, sem kosinn er fyrir önn-
ur kjördæmi landsins, á hjer
heimili. Nei, Reykjavik hefur
ekki verið og verður ekki aln-
bogabarn þingsins, þótt ekki verði
fjölgað þingmönnum hennar. Og
þótt hún hafi aldrei fengið neina
fjárveiting frá þinginu, nema til
hafnarinnar — sem jeg hefi reynd-
ar allt af talið öllu landinu veitta —
þá nýtur hún svo mikils af öllu
því fje, sem er til skólanna og
allra þeirra mörgu embættis-
manna, sem hjer eiga heima, að
hún þarf ekki að kvarta. þar
að auki dregur það úr þing-
mannaþörf Reykjavikur, þegar
hún hefur slíkum gripum að beita
fyrir vagn sinn sem þingmenn
Árnesinga, sem oft þurfa að heimta
fje til vega austur í sveitir o. fl.
o. fl. — Enn má nefna eitt, sem
dregur úr þingmannaþörf Reykja-
víkur. Alþjóðkjörnu þingmenn-
irnir hljóta aö meira eða minna
leyti að verða Reykvíkingar. það
leiðir af sjálfu sjer, að fiokk-
stjórnirnar eiga sæti í höfuðstaðn-
um og auk þess er hjer mest um
j þjóðkunnir menn. Allt bendir
' þetta í þá áttina, að fulltrúum
Reykjavíkur þurfi ekki að fjölga.
Og þótt t. d. atkvæðin í Norður-
ísafjarðarsýslu hafi eitthvað ofur-
lítið meira gildi en atkvæðin úr
Árnessýslu.þá styðst það við það
að þörfin á afskiftum löggjafar-
valdsins er meiri í afskekktum og
fámennum sýslum.
Jóns Arnasonar,
Vesturgötu 39.
Tilkynning.
Hjer með læt jeg mína heiðruðu viðskiftavini vita, að jeg hef fluft
skrifstofu mína og sýnishornasafn í »HoteI fsland*, uppi (inngangur frá
Aðalstræti 5).
A. Gudmundsson
(umboðsverslun).
þó að nú þetta frv. nái fram
að ganga. er langt frá því að full-
ur jöfnuður fáist. Hjer er einung-
is gerð tilraun til að bæta úr allra
argasta ranglætinu. Menn sjá, að
þar sem kjördæmið er stærst í
Reykjavík, vantar 32°|0 á að þau
hafi rjettan fulltrúafjölda eftir frv.
En aftur á móti hefur minnsta
kjördæmið, sem stungið er upp
á, Vestmannaeyjar, 52°|0 fram yf-
ir það, sem því ber að rjettu hlut-
falli. þarna er auðvitað munurinn
mestur, en víða er hann mikill.
Stjórnin sá sjer ekki hægt að
gera þetta jafnara, enda yrði það
óvinsælt raska hjer meira en allra
nauðsynlegast er.
Bjarni Jónsson fráVogi:
það er ekki einungis óþarft,
heldur beinlínis rangt af stjórn-
innni að koma fram með þetta
frv. nú. það er á allra vitorði,
að tillaga mín sem minna hlutans
í stjórnarskrárnefndinni í fyrra
um að ekki skyldu kosnir nema
6 þingmenn hlutbundnum kosn-
ingum um land allt, náði fram
að ganga fyrir þá sök, að meiri
hluti þingsins var á móti því,
að kjördæmaskipuninni væri rask-
að. það var mín höfuðástæða
er jeg bar tillöguna fram og það
var af þeirri ástæðu að menn
fjellust á hana. Auk þess er það
rangt að koma fram með þetta
frv., þar sem þjóðinni hefurekki
verið gefinn kostur á að láta sitt
álit í ljósi um það. þótt hún hafi
gert það 1907, þá er það ekki
n ú og skiftir þess vegna engu
máli.
þótt almennt sje aö miða kjör-
dæmin við höfðatölu kjósendanna,
þá verð jeg eftir því sem til hag-
ar hjer á Iandi, að hallast fremur
að skoðun háttv. þingm. N.-þing.
Tækfærissaian
heldur enn þá áíiam
aðeins nekkra daga,
10-30 °|0 afsiáítur.
Vallarstræti.
Eftir H. Rider Haggard.
---- Frh.
XVII.
Gamli maðurinn hrökk við og
starði á Huga.
„Hugi frá Krossi! Já, það veit
almáttugur guð!“ hrópaði hann,
já, það-ert þú, og Rikarður bog-
maður líka! það er svo dimt