Vísir - 12.08.1917, Blaðsíða 3

v 1 e I e
am. Og þGim er það hægðarleikur
að sannfæra dáðleysingjana á þing-
hekkjunum um það; þeim verður
Þ»ð um aldHr og æfi. Og áhrif
þeirra verða því hættulegri sem
þeirra getur orðið vart úr þing-
sætunum, ekki síður eu atanað.
Það, hvenær landið getar ráð-
ist í elíkt fyrirtæki, sem hér er
um að ræða, veltur á því einu,
hvenær dáðleysingjarnir verða í
minni hluta og framkvæmdamenn-
iruir geta tekið ráðin af þeim.
— Ummæli hæstvirts forsætisráð-
herra eru engin sönnun fyrir því
að sá tími sé ekki kominn, og
þeir sem trú hafa á þessu máli
mega ekki láta þau eða önnur
slík sannfæra sig um að allar
fraœkvæmdir séu i raun og veru
ókleiíar.
£r ekki betra að fresta fram-
kvæmdunum?
Er ekki rétt&ra &ð iáta hluta-
félag koma fyrirtækinu í fram-
kvæmd og inníeysa svo fyrirtæk-
ið að 55 árnm liðnum, eins og
til boða stendur?
Það er alveg nákvæmloga jsfn
niiklu réttara einB og það væri
réttara að rétta fjandansm litia
fiugurinu fyrst — til þess að geta
kipt honum að sér aftur.
Halda menn að dáðleysingjaruir
verði útdauðir hér á landi e'tir
55 ár? Halda menu að gróða-
löngun einstakra manna verði þá
öþekt hugtak? Halda menn uð
það verði hlaupið að því, að fá
þingið til þess að ráðast í að inn-
leysa fyrirtækið, þegar * 11 i r
stjórnarmeðlimir féíagnins og spor-
göngumenn eru komnir á þing?
Halda menn að það verði yfir-
Ieitt hægra að sannfæra mennum
nauðsynina á þvf að innleysa
fyrirtækið, ef svo færi að járn-
braut yrði Iögð og rafmagn feng-
ist til hvers sem maður vildi
hendinni til rétta, heldnr en nú
að sannfæra menn um þörfina á
að koma því í framkvæmd? Og
myndi ekki félaginu innan handar
að innræta þá trú i fólkinu, að
rafmagnið sem það fengi væii í
raun og veru mikla dýrara en
það væri selt, að félagið stórtap-
aði á því að selja það? Hvað
langt er síðan menn hættu að
trúa því, að Sameinaða félagið
stórtapaði á siglingum sínum hing-
að til lands og að siglingar þess-
ar væru ^ustukaverk ?
Nei, nú eða aldrei. Ef við
hleypum „privat“-félögum að auðs-
sppsprettum landsins, þá höfum
við aldrei krafta til þsss að ná
þeim r.f þeim aftar. Landið verð-
ur þrí að taka þær í sínar hend-
ur þegar i byrjun.
Breska ríkið getur ef til vill
tekið kolanámurnar af eigendun-
um og í sínar hendur. Noregur
lifir það ef til vill að geta keypt
aftur ulla fossana sína, en ísland
lifir það ekki, ef það ofarselur
gróðafélögum sína fossa. íslenska
ríkið getur aldrei unnið slíkt þrek-
virki. — Við megum því í þessu
efni ekki fara eftir því sem aðrir
hafa gert, þegar við sjáum það
líka með eigin augum, að þessir
a ð r i r vildu ekkcrt fremur en
að þeir hefðu gert það í byrjsn,
sem nú er verið að reyuaaðtelja
okkur trú um að við getum ekki
og megum ekki: að taka auðs-
uppsprettumar í laudsins þjónuetn
áður en einstaklingarnir getaklö-
fest þær.
Fpú Alþingi.
Fnndir í gær.
Neðri deild.
1. mál. Prv. til laga um heim-
ild fyrir landsstjórnina tilaðleyfa
íslandsbanka að auka seðlaupp-
hæð þá, er bankinn má gefa út
samkvæmt 4. gr. lagá nr. 66,10.
nóv. 1905; 2. umr,
B@n. Sv. kvað þetta svo stórt
mál, að ekki væri tilhlýðilegt að
láta það ganga gegnum deildina
nmræðnlaust. Vildi láta lands-
stjórnina semja fyrst við bankann
um upphæð lána og vexti áður
en þéssi heimild væri veitt. Sagði
hann bugsanlegt, að hægt væri
að bæta úr peningaþörfum lands-
sjóðs á annan hátt, t, d. með þvi.
að gefa út smáukuldfibréf er gengi
sem gjaldeyrir í landinu, eða þá
ef til vill að veiía þá landsbank-
annm einhverja heimild til auk-
innar seðlaútgáfu. Ennfremur
gæti komið til álita að taka ía-
Iandsbanka eiguarnámi. Áatandið
sem nú er réttlæti það.
Forsætisráðherra sagðist hafa
vonað aS málið gengi umræðu-
IauBt gegnum þingið, það væri
svo knýjandi nauðsýn. Samning-
ar væru að visu ekki gerðir við
bankann um neina ákveðna láns-
upphæð. Bankinn gæti ekki lof-
að neinni ákveðinni upphæð, en.
léti landsijóði í té alt þaS fé, sem
hann gæti látið, hefði meira að
segja tekið fé að láni i útlöndum,
til þess að lána landssjóði. Sem
stæði væri varla nokkurt undan-
færi að samþ. þetta frv.
Magnús Guðmundsson ítrekaði
það, sem hann hafði tekið fram
við 1. umr., að á þetta írv. bæri
sS líta sem dýrtíðarráðstöfun, er
ekki yrði hjá komiat, eins og nú
stæðu sakir, 'en að ástæða væri
til að vona, að í framtíðinni þyrfti
ekki að framlengja seðkútgáfurétt
bankans.
Að ioknum umræðum var frv.
samþ. í e. hlj. og vísað til 3. umr.
2. mál. Frv. til laga um lýais-
mat, 2. umr.; málinu vísað til 3.
umræðu, umræðulaust.
3. mál. Frv. til fjáraukalaga
fyrir árin 1916 og 1917; 2. amr.
Bjerni Jónssoa hafði framsögu
fyrir hönd fjárveitinganefndar, en
kvað Pétur Jónsson standa fyrir
svörum að því er snerti breyt-
ingu á fjárveitingum fil skólanna.
Nefndin hafði lagt til að lækka
styrk til kvennaskólanna í Rvik
og á Blönduósi og til Flensborg-
arskólans.
Fjármálaráðherra félst á allar
breytingar nefndarinnar nema
þessar fjárveitingar til skólanna.
Mæltist ráðherra til, að neíndin
léti undan ! þessum atriðum, fyrst
siir og milionip
efti?
gharles ggarvice.
248 Frh.
dansinum, syo að eg má ekki fará
langt burtu. Eg er búin að svíkj-
ast um eitthvað tvo eða þrjá
dansa.
— Þá ekuluð þér hiklaust
koma, fyrst að svo er, sagði hann.
Það er alt erfiðaBt í byrjuninni
«g eins þsð að bregða loforð sín,
«u úr því gengur alt eins og i
sögu.
Hann léiddi hana til s»tis og
hófst þegar máls á því, sem hon-
um bjó i hnga með þéssari dæma-
lausu eindregni, scm Stafford dáð-
ist svo mjög að. Ætlaði hann
sér ekki að láta ída komast und-
*» neinar þær krókaleiðir, sem
kvenmönnmn eru tiðar, heldar
ganga beint fr&man að henni sto
&ð hún hefði ekkert undaníæri.
— Þi.ð er ait að því eins heitt
bérna og i Ástralíu,. sagði hann
með mostu hægS, en 'gaf henni
hornauga um leið. — Eg býat við
að þér hafið aldrei komið þangað,
ungfrú Heron? Það hefi eg raan-
ar ekki heldur, en hefi hérna bréf
í vasaEum frá einum góðkunningja
mínum, sem er að fast þar við
fjárrækt, og hanu hefir svo
oft lýst öllam landaháttam þar
fyrir mér, að mér fiust eg þakkja
landið sjálft út í hörgul. En það
er alveg satt — eg held annars
að þér þekkið hann. Hann er
elsti og besti vinurinn, sem eg á
og heitir Stefford Orme, eða svo
er mér tamast að nefna hann i
hvert skifti, sem sg minnist hans
eða mór dettur hann í hug. Ann-
ars á eg auðvitað við Higbeliffe
lávarð.
Þar með var gátan ráðia. Hann
sá, að hún roðnaði skyndilega og
fölnaði þvinær jafch&rðan og svo
mikið varð henni um þetta ávarp
Howards, að blævængurinn féJI
úr hendi hennar. Um leið og
Howard tób blævænginn upp og
rétti henni hann aftur, notaði
hann tækifærið til að horf* beint
framan í hana og varð hann þá
enn vissari í sisni sök. Þessi
kvenmaður hafði áreiðanlega alla
gæfu og farsæld Stsffoxds í hendi
sér. ída sut þegjandi um stund
vegna þess að hún vissi með
sjálfri sér að húu mundi ekki
hafa vald yfir rödd sinni, en loks-
ins sagði hún með nokkrum á-
kafa:
— Já, eg þekki herru Orme
— eða Highcliffe lávarð.
Þ4 vona eg »ð yðar hafi geðj-
ast vel að honum, héit haun áfram-
hlífðarlaust, enda varð hann að
notfe timann og tækifærið sgm
best, því að vlðbúið var, að ein-
hver dansarinn gengi á t&l þeirra
þá og þegar og hefði hana á bart
með sér. — Eg vona það vegna
þess, að sjálfur hefi eg mikið dá-
læti á honum og tek hann fram
yfir fleata aðra menn. Hann er
gæðadrengnr og gott dæmi þess,
hvernig vænn maður og vandaður
hegðar sér í andstreymi og mót-
læti. Hffifið þér ánægju af kveð-
skap ungfrú Heron?
Barmur hennar féll og sté eins
og öldnr hafsins og hún reyndi
með öllu móti að stilla sig og nú
vissi húa hver mRðsrinn var, sem
húu átti tal við. Það hlaut að
vera hinn kaldhæðni Howard,
aldavinur Stsffords, sem hann
hafði svo oftlega minst á við hana,
en skkl hafði hún tekið eftir nafni
hans þegar þau voru kynt hvort
öðru. Húu virti hann vandlega
fyrir sér og svaraði spurningu
hans með því að hneygja sig.
— Mér dettur aldrei vinur
minu, Highchiffe lávarður, svo í
hug, aagði hann, að eg minnist
ekki um leið tveggja vísuerinda
eftir skáldið Willinm Watson.
Hann horfði framan í hana og
mátti með sanni segja, að augu
hans voru bæði gáfuleg og góð-
mannleg þegar hann lét þau njóta
sín til fulls. — En erlndin eru
þessi:
„Eg bið þess ei að eignast nóg
af ást og vini’ og frægð,
og andbyr litlum lífs á sjó
eg ISka íek með hægð.
Ea h&mingjuna um hitt eg bið,
að hlofcnist mér ei fyr
nein atlot blið frá hesnar hlið
en Heijar stend við dyr!
Verir hennar titrHÖu og húu
hálflokaði uugunum.