Vísir - 15.04.1918, Blaðsíða 3

V i S i R
Q. auðvitað að nefna. Hafi það
verið fyrir 1906, eða áður en
lág markslaun áttu sér stað, þá
„kemur það þessu máli ekki
lifandi vitund við“.
Hvort þilskipaútgerð er mikil
eða lítil, verður að dæma eftir
fjölda þeirra manna, sem atvinnu
hafa á . skipunum. Eg þekki
engan mælikvarða réttari. Til
þess að taka af öll tvímæli set
eg hér skrá yfir tölu þilskipa,
aem gengu á þorskveiðar frá
Reykjavík 1906—1916 og tölu
akipverja á þeim.
skip skipv.
1906 41 740
1907 35 605
1908 32 606
1909 33 639
1910 32 701
1911 30 686
1912 25 534
1913 21 526
1914 14 353
1915 14 362
1916 17 370
Af þessu sést að útgerðin hefir
verið minst 1914, en þó ekki
nema liðlega helmingi minui
en 1906 þegar hún var allra
mest. Og þessa lágu tölu fæ eg
aðeins með því, að telja ekki
vélskipin sem hafa sama hint-
verk og seglskip. í>etta „eitt
skeiðu sem Gr. talar um ætti þá
að vera 1917. En það mun sann-
ast á sínum títna að svo erekki
heldur.
Eg tek það fram enn, að verka-
mannafélögin undanskilja ónytj-
unga frá lágmarkslaunaákvæðinu.
T. d. mundi verkamaður í „Dags-
■brún“, sem væri álíka verki
farinn og G. er í þessum rit-
smíðum sinum vafalaust fá full-
komna undanþágu.
Georg,
Fiskverknn
i Ameríku.
í skýrslu um ferð sína til
Ameríku segir Matthías Olafsson
erindreki Fiskifélagsins, að mjög
lítið sé selt í Bandaríkjunum af
fiski, verkuðum á sama hátt og
hér gerist. Sá fiskur sé þar til,
en só allur sendur til Cuba og
allur mjög illa verkaður, svo að
hann myndi ekki komast í 3.
fiokk hér. Aðalfiskverkunar-
aðferðinni í Bandaríkjunum lýsir
hann þannig:
Sé fiskurinn veiddur á báta,
sem koma að landi daglega, er
hann keyptur með höfði og hala
og flattur á sama hátt og vér
gerum og sömuleiðis saltaður á
sama hátt. Eigi blóðga fiski-
menn fiskinn þegar hann kemur
úr sjónum, og er það eigi af því
að slíkt þyki betra, heldur er
þetta gömui venja, sem ekki hef-
ir tekist að afnema. Þó viður-
kendu menn að slíkt spilti útliti
fisksins. Þegar fiskurinn hefir
legið í salti um eða yfir 14 daga,
er hann pækilsaltaður, og þegar
hann hefir legið nokkra daga í
saltpækli er hann tekinn upp og
einhvermálamyndar þvottur hafð-
ur á honum. Hefði mér ekki
verið sagt að hann væri þveginn,
þá hefði eg af útliti hans álitið
að hann hefði alls ekki verið þveg-
inn. Síðan er fiskurinn þurkað-
ur í einn dag, eða sem því svar-
ar. Þá er hann fleginn og dálk-
urinn rifinn úr og uggar allir
teknir burtu. Þetta gera karl-
menn, en svo taka stúlkurnar
við og reita smábeinin úr með
dálítið einkennilegum töngum.
Yoru stúlkurnar ærið handhrað-
ar að þessu verki. Nú byrjar
innpökkunin á fiskinum og or
hún afar margbreytileg, eftir því
hvaða tegund (Brana) að fiskur-
inn á að verða. Sú allra ein-
faldasta er það, að þegar búið er
að llá fiskinn og taka burtu dálk
| 0g ugga, þá er skorin burtu þrí-
hyrna úr kviðnum þar sem hann
kemur saman við hnakkann. Er
það stykki, eins og menn vita,
mjög smábeinótt. Að þvi búnu
er fiskinum „rúllað“ saman og
hann fergður í kössum, sem inni-
halda frá 20—50 lbs. Kasinn er
fóðraður að innan með smjör-
pappír, og er svo ávalt, hverjar
sem umbúðimar eru, að smjör-
pappír er ávalt næst fiskinum.
Kttssar þessir eru að eins brenni-
merktir með firmanafni og teg-
undarheiti (Brand). Líta þeir
eigi ósvipað út og smjörlíkis-
kassar.
Bitar þeir, sem skornir eru úr
þunnildunum, svo sem að fram-
an segir, eru ásamt smábitum af
fiski, sem ávalt verða talsverðir
við fláttinn og þegar dálkurinn
er rifinn burtu, látnir í mölunar-
vélina og koma úr henni sem
fiskmjöl. Eru þá beinin orðin
möluð með fiskinum og sór þeirra
engan stað. Þetta mjöl er látið
í litla pakka úr stinnum pappa
og er ákveðin vikt í hverjum
pakka, c. 225 gr. Síðan eru
limdar „etikettur“ á þessa pakka
og þá eru þeir tilbúnir til sölu.
Þetta fiskmjöl er haft í fiskisnúða
og ýmsan þann mat, sem vér
höfum „fiskifars" 1. Mun inni-
hald hvers pakka nægja til fisk-
réttai handa 4—5 mönnum og
er fljótt til þess að taka, og þyk-
ir slíkt mikill kostur.
Þess skal getið í eitt skifti
fyrir öll, að yfir flestar fiskiteg-
undirnar (Brands) er sáð hvítu
dufti, sem er mestmegnis borð-
salt, er það meðal annars gert
til þess að fiskurinn verði hvít-
ari að útliti, en einnig til þess
að verja hann skemdum. Kváðu
þeir þetta lítinn kostnaðarauka.
Hinn fiskurinn, sem öll smábein-
in eru reitt úr er pakkaður í
smákassa á stærð við griffla-
stokka með renniloki eins og
þeir. Á þessa stokka eru límdir
miðar með firmanafni og teg-
undarheiti. Þá er enn sú að-
ferð að pakka fiskinn í pakka
(böggla) með misjafnri vigt,
naumast ytír 2 lbs, einna tíðast
1 lb. Er þá bundið með bóm-
ullargarni um báða enda pakk-
ans, þá kemux smjörpappírinn
og svo yst skrautlegir miðar með
firmanafni og tegundarheitL Lita
þessir pakkar mjög likt út og
sjókólaðipakkar, sem eru í fall-
egum umbúðum, enda er þetta
dýrasi og vandaðasti fiskurinn.
Þessir pakkar og sömuleiðis smá-
kassarnir eru svo látnir í stóra
kassa, og þá er fiskurinn tilbú-
inn til að sendast með lestunum
3°
ni'öur til aö taka upp langan pappírshnif úr
fílaheini, sem lá þar rétt hjá.
En lögreglustjórinn varnaöi mér þess og
mælti:
„Eg biö yöur aö snerta hér ekki á nokkr-
um hlut, herra læknir. Þaö geta veriö á þeint
fingraför, sem lögregluþjónarnir vilja rann-
saka.“
„Nú-já! Eg athugaöi þaS nú ekki,“ sagöi
eg. „En það er enginn efi á því, að hér er
um morð að ræða.“
„Undarlegast af öllu er þó það, a'ð enginn
ber nokkur kensl á manninn,“ sagði lögreglu-
■stjórinn. Vék hann sér því næst að görnlu
ikonunni og sagði við hana:
„Eða er það ekki áreiðanlegt? Hafið þér
nokkurn tíma séð hann áður ?“
„Nei, aldrei nokkurn tíma það eg veit,“
svaraði hún. „Frú Kynston, húsmóðir m;n) er
nú stödd á Indlandi og húsið hefir verig lok-
að nú í fulla þrjá mánuði eða lengur. Hún
fór burtu fyrstu vikuna í september."
„Og bað yður fyrir húsið — eða hvað?“
spurði lögreglustjórinn.
„Hún bað mig ekki að vera i því. Það var
lagt svo fyrir mig, að eg skyldi koma hingað
einu sinni á viku og þrífa til í húsinu og viðra
það, en nú hefir veðrið verið svo slæmt sein-
ustu þrjár vikurnar, að eg hefi ekki kært mi°-
William le Queux: Leynifélagið.
3IA
um að koma! Eg á nefnilega heirna í Notting,
skal eg segja yður.“
„Og hvaS gerðist þá núna í kvöld?“ spurði
eg áfergjulega.
,,Já, það var nú svona, herra góður,“ svaraði
gamla konan nötrandi af hræðslu og geðs-
hræringu, „að eg var eldakona hérna áður
en frú Kynston fór og hélt til hérna í húsinu.
Eg varð ósátt við manninn minn og réði mig
þess vegna aftur í vinnumensku, en rétt áður
en frúin fór, lagaðist þetta á milli okkar hjón-
anna, svo að við erum nú flutt saman aftur.
En seinni partinn í dag ætlaði eg að sníða
mér dagtreyju og mundi þá eftir, að eg átti
efni í hana geymt i kistunni minni hérna, og
skrapp því hingað til að sækja það, en þér
getið nærri hvað mér brá við, þegar eg sá.
að kveikt var á rafljósunum bæði í forstof-
unni og borðstofunni. Mér datt auðvitað í
hug, að frú Kynston væri komin heim aftur,
en þótti þó kynlegt, að hún skyldi ekki hafa
gert mér aðvart, til þess að eg gæti í-æst
húsið áður. Opnaði eg svo útidyrnar með
lyklinum, sem eg geymi og gekk inn í borð-
stofuna og sá þá undir eins, að þetta var eitt-
hvað bogið. Hljóp eg svo ofan á Hástræti,
náði þar í lögregluþjón og sagði honum frá
öllu saman. Eg hélt, að hér væri um inn-
brotsþjófa ag ræða og kallaði hástöfum:
Þjófar, þjófar! en þá þusti undir eins að
32
múgur og margmenni og fóru nokkrir þeirra
inn í húsið með mér, til að leita og fundum
við þá þennan vesalings unga mann. Meira
veit eg svo ekki.“
„Urðuð þið ekki vör við neinn annan?“
spurði lögreglustjórinn.
„Nei, ekki nokkurn lifandi mann, og þennan
unga mann hefi eg aldrei nokkurn tíma séS
áður.“
„Þetta er mjög undarlegt,“' sagði eg, og
datt í hug, hvort að hér væri ekki ráðningin
á gátu þeirri, sem eg hafði fengið til við-
fangs áður um kvöldið. Virtist það óneitan-
lega benda til þess, að Xenía hafði beðið mig
svo innilega að láta ekkert af því berast út,
sem eg hafði orðið var við.
„Við höfum þegar skoðað útidyrnar,“ sagðí
lögreglustjórinn, „og þær hafa ekki verið
brotnar upp. Hverjir svo sem þessir óboðnu
gestir kunna að hafa verið, þá hafa þeir sjálfir
haft lykil að húsinu.“
„En vegna hvers? Hvaða erindi hafa þeir
getað átt hingað?“ spurði eg.
„Ja, það getum við nú ekki sagt yður a5
svo komnu, herra læknir,“ svaraði hann og
horfði á líkið.
Eg laut niður að því aftur og skoðaði þajð
nánar.
Þetta var auðsjáanlega lieldri maður, og
eftir höndunum að dæma, hvítum og smágerð-
i