Vísir - 15.07.1943, Blaðsíða 1

Ritstjórar:
Kristján Guðlaugsson
Hersteinn Pálsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð)
Ritstjórar
Blaðamenn Siml:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 linur
Afgreiðsla
33. ár.
Reykjavík, fimmtudaginn 15. júlí 1943.
159. tbl.
Herskip skutu [á Cataniu
og Porto Empedocle í gær.
Bretar aðeins um 30 k
I I
t'rií Catanin.
Frakkar taka þátt í bardögum. — Herteknir
flugvellir aftur í notkun. — ítölskum hrað-
bátum sökkt á Messinasundi.
Meðan hersveitir bandamanna héldu jafnt og þétt
áfram göngu sinni til norðurs og vesturs á
Sikiley í gær tóku létt hérskip að skjóta á
Cataniu og Porto Empedocle. Það er til þessara borga,
sem bandamenn stefna sókn sinni og enn hefir ekki
orðið vart við það, að möndulherinn hafi komið sér
upp neinum stöðvum, sem geti stöðvað þá til langframa.
Herskipin skutu bæði á liöfnina og flugvöllinn í Cataniu, en
Porto Empedocle er liafnarborg Agrigento og var einkum skot-
ið á höfnina þar. Brezkar og kanadiskar hersveitir voru í nótt
sagðar aðeins um 20 km. frá Cataniu, en Bandaríkjamenn eru
heldur lengra frá Agrigento og Porto Empedocle.
Sóknin til Cataniu er miklu
hættulegri fyrir möndulherinn,
þvi að ef bandamenn ná henni,
þá eru þeir búnir að ná .meira
en hálfri austurströnd eyjarinn-
ar á vald sitt og hafa jafnféamt
opna leið eftir sléttunni, sem
heitir eftir borginni og nær inn
á miðja eyjuna.
Flugmenn, sem hafa flogið
yfir sléttuna, skýra frá því, að
óslitinn straumur farartækja og
lierflokka streymi niður úr fjöll-
unum, sem eru sunnan yið
hana. Fyrir vestan þá eru mönd-
ulhersveitir, sem verið liafa
vestan til á eynni, en þær eru
enn svo langt í burtu, að þær
munu ekki geta liindrað það, að
bandaipenn flæði yfir hana.
Játa ítalir það líka, að banda-
menn muni gela komið svo
miklu Iði á sléttuna, áður en
meginlið þeirra sjálfra komist
þangað, að það sé óvíst, livorir
hafi meira lið þar.
Harðari bardagar.
Það hefir nú frétzt til öflugra
sveita Þjóðverja i námunda við
Augusta. Hafa þeir gert árásir á
Breta og Kanadamenn, en þeir
hrundu árásunum.
Er búizt við allhörðum árás-
um bráðlega á Cataniusléttunni.
Sókn til Messina.
Sertorius höfuðsmaður, sem
er hernaðarsérfræðingur þýzku
fréttastofunnar, sagði í gær, að
það væri augljóst, hvað fyrir
bandamönnum vekti. Þeir ætl-
uðu bersýnilega að sækja fyrst
norður með austurströndinni til
Messina, til að loka leiðinni yfir
sundið fyrir möndulveldunum
og sækja síðan vestur eftir
eynni.
Frakkar eru með.
Yfirherstjórn Frakka í Alsír
hefir skýrt frá því, að franskl
lið sé farið að berjast á Sikiley.
Þess er ekki getið, hvort Frakk-
ar hafi verið meðal fyrstu inn-
rásarsveitanna, en svo mun
ekki hafa verið, því að ekki var
sagt frá þeim í fyrstu tilkynn-
ingu Eisenhowers.
Flugvellir teknir
í notkun.
Flugsveitir bandamanna eru
farnar að nota þá flugvelli á
Sikiley, sem þeir náðu fyrst og
höfðu ekki orðið fyrir svo mikl-
um skemmdum, að þeir væri
ónothæfir. Hafa handamenn nú
alls um tíu ítalska.flugvelli á
valdi sínu og sá síðasti bættist
við í gær. Var það flugvöllur-
inn hjá borginni Ponte Oliva,
sem var tekinn í gær. Hann er
tæpa tíu kílómetra inni í landi
fyrir norðan Gela, sem Banda-
ríkjamenn tóku.
Meðal þeirra flugvéla, sem
bandamenn nota, eru amerískar
Mustang-vélar af nýrri gerð.
Eru þær steypivélar og segja
flugmenn þeírra, að þeir hafi
eyðilagt um 700 flutningahíla
fyrir ítölum og Þjóðverjum.
Hraðbátar á
Messinasundi.
Brezkir hraðhátar liafa farið
alla leið norður undir Messinu.
Fóru þeir þangað í fyrrinótt og
héldu ítalir, þegar þeirra varð
vart, að þar væri þeirra eigin
hraðhátar á ferð. Loks mættu
Bretarnir tveim itölskum lirað-
bátum og var þeim báðum
sökkt.
Annars hefir orðið vart við
allmikið af ítölskum kafbátum
við strendur Sikileyjar, en
árásir hafa verið gerðar á þá og
telja bandamenn. að þeir hafi
sökkt tveim þeirra.
Loftsóknin.
í lofti hafa bandamenn aldrei
verið eins athafnasamir, því að
síðan þeir byrjuðu að nota
flugvelli á ejmni sjálfri geta
-orustuflugvélar þeirra farið á
hvern stað á henni, enda er það
gert. Flugvélar frá Malta taka
líka þátt í sókninni og eru þær
mikið á ferli á næturþeli. í
fýrrinótt skutu þær niður ellefu
flugvélar.
Heillaskejdi.
Þeir Montgomery og Cun-
ningham hafa S|ent kanadisku
hersveitunum á Sikiley heilla-
skeyti fyrir ])að, hversu vel þær
gengu fram í landgöngunni.
Sagðist Montgomery hafa vitað,
hvernig Kanadamenn mundu
standa sig, því að þeir væri af-
bragðs hermenn, en Cunning-
ham lagði áherzlu á það, hversu
mikijvæg taka Sikileyjar væri,
ekki sízt vegna samgangna
hándamanna um Miðjarðar-
liafið.
Kvenfél. Hallgrímskirkju
fer skemmtiferð á þriðjudaginn
kemur til Þingvalla og Sogsfossa.
Upplýsingar í símum 2338, 4740 og
3169.
Munda:
Bandaríkjamenn fast
. viö völlinn.
Bandamenn hafa enn mjak-
azt í áttina til Munda-flugvallar-
ins á Nýju-Georgiu.
Fregnir, sem hárust frá
eynni í gærkveldi, voru á þá
leið, að ameríska liðið væri á
einum, stað 'aðeins eina mílu,
rúmlega hálfan annan kilóm.,
frá vellinum. Flugliðið veitir
fótgönguliðinu stuðning, en
Japanir eru gjörsamlega án
flugvélaverndar.
Blaðamaður einn símar, að
Bandarikjamenn hafi gengið á
land á örlítilli klettaeyju við
Kolombangara. Er hún litið
annað en kóralrif, en getur
komið að notum sem fallbyssu-
stæði.
Nimitz flotaforingi lét svo
um mælt í gær, að nú hærist
skip, flugvélar og menn til
KjTraliafsins i nægilega ríkum
mæli, til þess að Bandaríkin liafi
ávallt frumkvæðið.
Mikilvæg herstöð
tekin á N.-Guineu.
Bardagar hafa blossað upp á
Nýju-Guineu. Hafa hersveitir
bandamanna hjá Muho lagt til
atlögu og tekið vel víggirta her-
stöð í varnakerfi Japana þar.
Með því móti hafa þeir um-
kringt allmikið japanskt lið.
Búizt er við því að banda-
menn hefji lokasókn til Sala-
maua bráðlega.
Þjoðverjar
kvarta um
stórrigningar.
Bardagar lágu niðri að mestu
í gær á vígstöðvunum milli
Kursk og Orel, eins og í fyrra-
dag. Hinsvegar er barizt af
sama kappi þar fyrir sunnan,
en engar breytingar hafa átt
sér stað svo að teljandi sé.
Það eru nú liðnir tiu dagar
frá því að bardagar blossuðu
upp aftur umhverfis Kursk, en
hvorir sem hafa átt upptökin,
þá er það víst, að um land-
vinninga hefir ekki verið að
ræða. Að minnsta kosti hafa
herstjórnirnar ekki getið þess.
Þjóðverjar sögðu frá því í
gær, að hrugðið hefði til mik-
illa rigninga, sem geri það að
verkum, að erfitt er að flytja
þung liergögn til. Áður höfðu
þeir minnzt á það, að hersveitir
þeirra ætti við erfiðleika að
slríða vegna þess, hvað lahds-
lagið væri erfitt og vegir yfir-
leitt í vondu ásigkomulagi.
Síðan farið var að berjast
hefir yfirleitt dregið heldur úr
loftárásum á borgir langt að
baki víglínanna. í fyrrinótt
byrjuðu Rússar þó á nýjan leik
]>essar órásir með því að varpa
sprengjum á Orel. Segjast þeir
hafa hæft flutningalestir á
brautarstöðinni þar.
Japanix hefja sókn,
Japanir hafa byrjað sókn í
Shansi-fylki, segir í tilkynningu
frá Chungking.
Þeir liafa mikið lið og það nýt-
ur stuðnings aragrúa flugvéla.
Geta (Kínverjar ekki stöðvað
Japani, en þeir eru öruggir um
að geta nejdt þá til undanhalds,
þegar flutningaleiðir þeirra
fara að lengjast um of.
Ameriskar flugvélar i Kína
hafa gert árás á Haiphong i
Franska Indo-Kína. Skip i höfn-
inni urðu fyrir sprengjum.
Járnbraut rofin í
Jugoslaviu.
Skæruflokkar i Jugoslaviu
hafa rofið járnbraut frá Sara-
jevo á mörgum stöðum á 30
km. svæði.
Með því að rjúfa samgöngur
um brautina gátu þeir yfirhug-
að setuliðið í smáhorg einni, en
þar var mikil birgðastöð hraut-
arinnar. Meðal lierfangs þess, er
skæruflokkurinn náði voru
tvær smálestir af dynamíti og
mikið af allskonar skotfærum.
Ný pólsk stjóin.
Pólverjar eru nú búnir að
mynda nýja stjórn í London.
Forsætisráðherra er Mikola-
jczky, én varamaður hans Kara-
pinski. Taddeus Romer, sem var
sendiherra Pólverja i Moskva,
þegar Rússar slitu stjórnmála-
sambandi við Pólverja, verður
utanrikisráðherra.
Þrettán inenn eru í stjórn-
inni og eru þeir úr fimm flokk-
um.
^íðustu fréttir
Tilkynning Eisenhowers: 1
gær sóttu hersveitir banda-
manna talsvert á. 8. herinn sótti
fram nokkrar, mílur frá Agusta
og amerískar hersveitir, sem
sækja fram hjá Gela hafa tekið
þar flugvöll og nokkrar mikil-
vægar hæðir umhverfis hann.
Fangatalan er komin upp í
12.000 og hafa 8000 þegar verið
fluttir á brott.
Messina hefir síðustu 36
stundir orðið fyrir meiri loft-
urásum en nokkru sinni. í
íyrrinótt gerðu kanadiskar
Wellington-vélar árás á hana, í
gær fóru um 200 flugvélar frá
Tunis þangað og síðar um dag-
inn Liberator-vélar frá Lýbiu.
Loks skýra ítalir frá því, að enn
ein árás hafi verið gerð í nótt.
Þjóðverjar tilkynna: Rússar
halda áfram árásum sínum hjá
Byelgorod, en vinna ekki á. Þeir
misstu í gær 330 skriðdreka og
70 flugvélar. Þessi orusta er
mesta orusta Rússlandsstyrj-
aldarinnar.
í loftárásum á Frakkland í
gær voru 23 flugvélar skotnar
tiiður, þar af 14 4-hreyfla.
llikBar loftárásir á
(
Frakkland í gser.
Flugvirki réðust á flughöfn Parisar.
Bandamenn héidu meðal annars upp á þjóðhátíðardag
Frakka í gær með því að fara til árása á marga staði í
Frakklandi. Voru bæði amerískar, brezkar, fransbar og pólsk-
ar flugsveitir sendar frá Bretlandi, auk flugsveita frá samveld-
islöndum Breta.
Flugvirkin fóru til þpiggja
staða, meðal annars til Le
Bourget við Paris, sem var
stærsti flugvöllur Frakklands
fyrir strið. Sprengjum var lálið
rigna jTfir flugsýli vallarins og
flugvélar á honum. Mjög liarðir
hardagar voru háðir við þýzkar
orustuflugvélar og segir brezk-
ur blaðamaður, sem var i einu
virkinu, að á 25 mínútum hafi
að jafnaði verið gerðar þrjár
árásir á það. á hverri mínútu.
Þau réðust líka á viðgerðar-
skýli fjrrir Focke-Wulf-vélar,
sem er í Villa Coublet skammt
frá París og flugvöllinn við
Amiens
Frönsk flugsveit, sem var
stofnuð fyrir nokkuru og hefir
verið nefnd Lorraine-sveitin
réðst á flugvellina í Ahbevile og
Triqueville. Auk þess fóru or-
ustuvélar til árása á járnbrautir
og pramma á skipaskurðum.
Átta af sprengjuflugvélunum
voru skotnar niður og fjórar or-
ustuvélar. Skj'tturnar í flug-
virkjunum telja sig hafa skotið
niður 45 vélar og orustuvélar
handamanna grönduðu sex að
auki.
| -------------------
í siðasta mánuði hiðu 201
manns hana af völdum loftárása
á Bretlandi, þar af 82 konur og
hörn. Á sama tíma slösuðust
, 283 manns svo mikið, að það
varð að flytja þá i sjúkrahús.
„Doosbrún" ssgir ekki
upp samipiu.
En krefst endurskoðunar
vísitölureiknings.
Trúnaðarráð Dagsbrúnar hélt
fund í gærkvöldi til þess að ræða
um það, hvort segja skyldi upp
kaupsamningum við atvinnu-
rekendur að þessu sinni.
Samþj’kkti fundurinn að
leggja fj’rir félagsfund, sem
væntanlega verður haldinn
næstu daga svohljóðandi álj’kt-
un um þessi mál:
„Verkamannafélagið Dags-
brún ákveður að segja ekki
upp samningum sinum við at-
vinnurekendur að þessu sinni,
þar sem félagið telur að önnur
meira aðkallandi verkefni liggi
fvrir eins og sakir standa, svo
sem endurskoðun vísitöluút-
reikningsins eins og lofað var,
Jiegar samningar voru gerðir, en
sem ekki hefir verið efnt, en
félagið telur að vísitalan gefi
ranga liugmynd um raunveru-
legan vöxt dýrtiðarinnar.
Ennfremur vill félagið heita
sér af alefli fj’rir því, að frá-
dráttur skattaframtals verði
hækkaður a.m.k. í samræmi við
aukna dýrtíð og að séð verði
fyrir nægilegum og hagnýtum
verkefnum fyrir verkamenn
næsta vetur, svo að komið verði
í veg fjrir atvinnulejrsi“.
Svifflug æft á Sandskeiði
3 próf tekin í gær.
TUTTUGU OG FJÓRIR PILTAR úr Svifflugfélagi íslands,
23 úr Reykjavík og 2 af Akureyri hafa verið að æfa svifflug á
Sandskeiði síðan á mánudag. Mótið, sem er sameinað æfinga-
mót, prófamót og sumarfrí, mun standa til næsta mánudags.
Þessa viku hafa þeir fengið
marga góða flugdaga, þar á
meðal voru skilyrði ágæt í gær,
en þá var flogið samtals 24 flug-
tima á tveim æfingavélum, og
stóðu flugin frá 15 til 80 min-
útur hvert.
í gær voru tekin 3 próf, eitt
A-próf, eitt C-próf og 1 AC-próf,
en ]>að gengur næst hinu endan-
lega sviffíugprófi. Aðeins tveir
menn hafa fullnaðarpróf, en til
þess útheimtist, að fljúga í 1000
metra hæð, 50 km. ákveðna
stefnu yfir landi og að halda sér
á lofti í minnst fimm klukku-
tíma. Þessir tveir menn, Agnar
Ivofoed-Hansen lögreglustj óri
og Helgi Filippusson svifflug-
kennari, hafa fullnæg’t öllum
skilyrðum fullnaðarprófs, nema
að fljúga 50 lrilómetrana.
Áhugi er nú mikill fyrir svif-
flugi um land allt, og getur fé-
lagið ekki nærri því annað eft-
irspurn eftir flugkennslu, enda
á það eklci nema þrjár æfinga-
vélar. Það komast þvi miklu
færri en vilja myndu á þessi
námskeið.
Prófum er hagað eftir fyrir-
mælum Féderation Aéronautiq-
ue Internationale, sem hafði að-
setur sitt í París fj'rir stríðið og
var miðstöð alls sportflugs. —
Beglugerð um svifflug er ekki
til hér á landi, en þess mun
skammt að bíða að hún verði
staðfest og byggð á reglum FAI
um svifflug og próf. En sam-
kvæmt þessum reglum er A-
próf veitt fyrir flug beint áfram,
B-próf fyrir beygjur og C-próf
fyrir lágmarkstima á k>fti og
lendingu á sama stað. AC-próf
er veitt fyrir 5 flug er standi
samtals að minnsta kosti í kl.-
stund og silfur-C-próf er hið
endanlega svifflugpróf, eins og
að ofan getur.
Svifflugfélag íslands er með-
limur í Flugmálafélagi íslands,
sem aftur er meðlimur í Al-
þjóðafélaginu, FAI.
Nokkrír ungliagar
hafa verið dæmdir í 50 króna
sekt hver fyrir a8. ganga á gras-
inu á Austurvelli og spilla blóma-
beiium.