Vísir - 19.09.1944, Blaðsíða 1

Rltstjórar:
kCristján Guðlaugsson
Hersteinn Pálsson
Skrifstofun
Félagsprentsmiðjan (3.«hæð)
34. ár.
Vopnahlé Finna
og Rússa undir-
ritað.
Sænska blaðið Dagens Ny-
heter segir, að vopnahléssamn-
ingar Finna og Rússa hafi verið
undirritaðir í Moskva.
Engin staðfesting liefir feng-
izt á þessari fregn.
Innanríkisráðherra Finna gaf
þær upplýsingar í gær, að þýzk-
ir liðhlaupar, menn sem not-
uðu hrottflutning hersins til að
sleppa úr honum, liafi verið af-
vopnaðir í S.-Finnlandi og settir
í fangabúðir. Hann skýrði og
frá þvi, að Þjóðverjar hefði
brennt þorpið Soumussalmi til
grunnæ
Skipum Þjóðverja
sökkt á Eyjahafi.
Bretar hafa sökkt mörgum
skipum, sem voru við herflutn-
inga á Eyjahafi.
Þrjú skip voru stödd við eyj-
una Melos, þegar hrezka beiti-
skipið Áróru bar þar að, réðst
á þau og sökkti þeim öllum.
Annars staðar á Eyjahafi liafa
flugvélar ráðizt á skip Þjóð-
verja og sökkt fimm að auki
síðustu dagana.
Bretar gefa Ungverjum
heilræði.
Brezka útvarpið útvarpaði í
gærkveldi aðvörun til Ungverja
um að hætta hjálp við Þjóð-
verja.
Ungverjum Aar heitið þvi, að
þvi mundi eklci gleymt við
samningaborðið,- ef þeir þver-
skölluðust við aðvörunum
bandamanna og héldu áfram að
hjálpa Þjóðverjum.
Banldamenn liafa liert loft-
sóknina gegn Ungverjalandi um
helgina. I gær réðust amerískar
flugvélar á Budapest, en Rússar
réðust á Debresjen og Satu
Mare. Þær horgir eru báðar við
járnbrautina frá Budapest aust-
ur til Transylvaniu.
Reykjavík, þriðjudaginn 19. september 1944.
Ritstjórar 1
Blaðamenn Simii
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 llnur
Afgreiðsla
211. tbi
Loftflutta liðið
fær mikil her^
gögn.
Svíþjóð:
Kommúitistar vinna á
t í kosningum.
Síðastliðinn sunnudag fóru
fram kosningar til neðri deildar
sænska þingsins.
Sosial-demokratar töpuðu
talsverðu atkvæðamagni i kosn-
ingunum og samtals 19 þingsæt-
um, en þingmannafjöldi komm-
únista jókst úr þrem upp í
fimmtán. Eftir þessar kosn-
ingar hafa sosiahstar helming
þingsæta í neðri deild, en milc-
itm meiri hluta í efri deild.
Ýmsar líkur þykja benda til
þess, að Svíar muni nú hverfa
frá þjóðstjórnarfyrirkomulag-
inu, þegar svo er komið, að séð.
verður fyrir stríðslokin.
Sóknin í Taransylvaníu.
Hersveitir Rúmena og Rússa
halda áfram sókninni inn í
Transylvaníu. Hafa Þjóðverjar
og Ungverjar gert gagnárásir á
nokkurum stöðum, en þeim
hefir jafan verið hrundið.
Rússar gerðu mikla loftárás
á borgina Satu Mare, scm cr 8
km. frá landamærum Ungverja-
lands og 25 frá landamærum
Rutheníu.
Bretar hafa ef til vill náð brúm á Rínarfljóti.
Nazistaforingjum skipað að láta ekki taka sig.
HimmSer og Bor-
mann fyrirskipa
eyðileggingn
allra skjala.
3. ameríski herinn
kominn inn í
Þýzkaland.
Jókn Breta norður eftir Hol-
landi gengur mjög vel eft-
ir að loftflutta liðiS hóf hern-
aðaraðgerðir að baki Þjóð-
verjum.
Her Breta hefir brotizt norð-
ur fyrir Eindhoiwen og er barizt
umhverfis borgina á þrjár hlið-
ar. Framsveitir Breta hafa náð
sambandi við þær loftfluttu i
sveitir, sem sendar voru niður
þarna.
Þær hersveitir, sem settar
voru niður hjá Nijmegen, virð-
ast þó hafa náð enn hetra ár-
angri. Hafa þær meðal annars
náð þrettán þorpum, fjórum
brúm og nokkurum mikilvæg-
um vegamótum. Engin nöfn eru
nefnd í þessu sambandi, en vist
er talið, að þrýr þessar sé á ein-
hverjum ál Rínar, sem greinist
þanra í margar kvíslar.
Liðsauki.
Mikill liðsauld var fluttur í
gær í svifflugum og herflutn-
ingavélum til hersins, sem þarna
er. Flugvélalestin, sem flutti
þenna liðsauka var samtals um
100 km. löng og þess er getið,
að nú hafi verið hægt að flytja
þyngri hergögn en áður, því að
ekki liafi þurft að leggja eins
mikla áherzlu á mannflutninga.
35_40 km.
frá Köln.
1. ameriski lierinn heldur á-
fnun sókn sinni auslur frá
Aachen og er næsta horg á leið-
inni Ðúren. Er talið, að fram-
sveitir BandaríkjáSnanna sé
35—40 km. frá Köln, sem er
næsta stórborgin, þegar komið
er framhjá Aachen og Duren.
Þjóðverjar veita harða mót-
spyrnu, en húri getur aðeins
tafið framsókn Bandarikja-
manna, ekki stöðvað hana.
*
Metz nærri
umkringd.
Þriðji ameriski heririn hefir
nærri umkringt Metz, en auk
þess liefir fylking úr þessum
her farið yfir landamæri Lux-
emhurg syðst og inn í Þýzkal.
Var farið yfir landamærin hjá
borginni Remicli, sem stendi*,'
við Mosel.
V
Vimereux tekin.
Kanadamenn liafa tekið horg-
ina Vimereux, sem er rétt norð-
an við Boulogne, en þar standa
sakir þannig, að Kanadamenn
hafa hrotizt niður að höfninni
og verjast Þjóðverjar aðeins á
fáum stöðum.
Frá 23. júlí—15. sept. tóku
Kanadamenn 53,000 l'anga.
Kína:
Bandaríkjamenn
yfirgefa flugstöð.
Bandaríkjamenn hafa orðið
að yfirgefa að mestu kínversku
borgina Kweilin.
’ Við borg þessa var ein af
stöðvum ameríska flughersins í
Kína og hafa Japanir sótt að
henni úr tveim áttum. Voru
flugbrautirnar sprengdar upp
með 100 kg. sprengjum og að-
eins ein braut eftir fyrir orustu-
flugvélar.
Japanir sækja að borginni að
norðan, meðfram járnbrautinni
frá Jangtse, og einmg frá Hong
Kong.
Þýzk flotadeild
á sveimi við
Álandseyjar.
Fregnir frá mjög áreiðanleg-
um heirúildum í Stokkhólmi
herma, að þýzk herskip sé á
sveimi í grennd við Álandseyj-
ar. —
Þetta hefir vakið mikinn ugg
og lcvíða í Finnlandi og Svíþjóð
og býst setulið Finna á eyjun-
um við því versta, en ekki mun
hafa komið til átaka ennþá. —
Dagens Nyheter segir, að í
flotadeild þeirri, sem hér um
ræðir, sé beitiskipið Admiral
Hipper og nokkrir tundurspill-
ar.
Morgontidningen í Stokk-
hólmi segir í morgun, að finnsk-
ir kafbálar ogdundurspil'.ar hafi
í nótt áökkt Ihpper við Álands-
eyjar. í MtJckhólmi er jn'ssi
fregn talin mjög ótrúleg
Um 9 millj. kr. skattar
verða greiddar með
dráttarvöxtum.
Fyrstu vikuna í september-
mánuði, eða dagana 1.—8. þ. m.
greiddu Reykvíkingar samtals
11,116 þús. kr. í skatta hjá toll-
stjóra, en það var síðasta vik-
an áður en krafizt var dráttar-
vaxta af ógoldnum sköttum.
Áður var búið að greiða 7,007
þús. kr., svo að alls var búið að
greiða rúmlega 18 milljónir kr.
í skattgreiðslur áður en dráttar-
vaxtagreiðslur hófust.
Álagðir skattar, fyrir utan
útsvör, eru samkvæmt Skatt-
skránni liátt á 28. milljón kr. 1
þessu sambandi ber þess þó að
gæta, að hér eru ófrádegnar
lækkanir, sem gerðar hafa verið
eða gerðar verða af skattstof-
unni, yfirskattanefnd og ríkis-
skattanefnd, sVo að líkur eru
til, að álagðar skattgreiðslur
fari ekki mikið fram úr 27 millj.
kr., er skattayfirvþldin hafa
lokið störfum.
Hæsta greiðsla, sem einn
skattgreiðandi innir af hendi á
þessu ári, er skattur Kveldúlfs
h/f, að upphæð 1,832,301 kr., og
er sá skattur þegar greiddur.
Mesta skattgreiðsla, sem
nokkuru sinni hefir fram farið
á einum degj í skattstofunni,
var daginn áður en dráttarvext-
ir hófust í fyrra, en þá voru
samtals greiddar nokkuð á 6.
millj. kr.
¥erkföll kommiiffBÍsta
Ólík hlutskipti.
Gióði
kommúnista.
Kommúnistar eiga bróður-
partinn í’ einu fyrirtæki hér,
sem héitir „Nafta“ og selur
benzín. Hlutaféð er 105 þús-
und krónur. Einar Olgeirs-
son er einn hluthafinn og á
y7 hluta félagsins eða 15 þús-
und krónur. Hann er einn af
valdamestu mönnum komm-
únista. Nefnt félag hefir til
skamms tíma verið minnsta
benzín-sölufélagið á landinu.
Nú er bað orðið hið stærsta.
Það selur nú allt benzín í
Reykjavík. Það gerðist með
þeim hætti, að kommúnistar
skipuðu nokkrum starfs-
mönnum hinna olíufélag-
anna að gera verkfall og nú
er þessum starfsmönnum
greitt kaup frá verkalýðsfé-
lögunum til þess að þeir geti
haldið verkfallinu áfram, því
að á meðan selur Nafta allt
benzínið. Gróði þessa félags
á verkfallinu er ekkert smá-
ræði. Talið er, að sala þess
sé ekki minni en 4 0 t o n n
á dag. Á hverju tonni hefir
það í nettó hagnað ekki
minna en 200 krónnr.
Hagnaður á hverjum degi er
því átta þúsund krón-
u r, en á hverjum mánuði,
sem verkfallið stendur, er
hagnaðurinn 240 þúsund
k r ó n u r. Ef verkfallið
stendur til áramóta, mundi
gróðinn verða u m e i n
milljón krónur. —
Kommúnistar láta greiða
þeim kaup, sem eru í verk-
fallinu, svo að það geti hald-
ið áfram. Þetta eru menn,
sem kunna að halda á spil-
unum!
Tap
verksmiðjufólks.
Það er nú á allra vitorði í
bænum, að mikil óánægja er
ríkjaridi meðal verksmiðju-
fólksins, sem nú hefir geng-
ið atvinnulaust í hálfan ann-
'an mánuð. Kommúnistarnir,
sem hafa forustu í félagi
þess, höfðu fullyrt, að ekki
þyrfti annað en hóta verk-
falli til að ná hærra kaupi.
Fólkið trúði þessu og eðli-
lega hafði það ekki á móti
því að fá hærra kaúp. Stúlk-
ur, sem vinna ákvæðisvinnu
í verksmiðjunum hafa tals-
vert hærri laun á þann hátt
en fastakaupið er. Þær höfðu
fæstar hugmynd um að þeim
var sagt að leggja niður
vinnu til þess að fá lægra
fastakaup en þær höfðu í á-
kvæðisvinnunni. Ólíklegt er,
að fólkið hefði nokkurn tíma
lagt niður vinnu, ef það hefði
ekki trúað fleipri kommún-
ista, að kauphækkunin væri
viss. Nú tapar fólkið * því
meira sem lengur líður. Þótt
það fengi kauphækkunina
nú, þyrfti það um t v ö á r
til þess að vinna upp tapið,
sem komið er. Verksmiðju-
fólkið hefir nú tapað í vinnu-
launum samtals um 15 0 0
þúsundum kr.óna
vegna ráðsmennsku komm-
únistanna. Vinnulauna-tapið
er áætlað um eina milljón
króna á mánuði. S v a r
fólksins til komm-
únistanna ætti að
vera það, að fara nú
þegar að vinna, hvað
sem þeir segja, og láta eigi
lengur hafa sig aÓ leiksoppi
í þeirra pólitíska valdabrölti.
Horfumar alvarlegar,
segja Þjóðverjar.
Ilimmler og Bormann, sem
tók við stöðu Hess í Naz-
istaflokknum, hafa fyrirskip-
að nazistaleiðtogunum að láta
ekki taka sig lifandi.
Stokkhólmsfréttaritari Daily
Telegraph hefir haft tal af ferðá-
manni, sem var í viðskiptaer-
indum í Ruhr. Sagði. ferðalnað-
urinn, að skipun þessi hafi vcrið
gefin eftir að bandamenn kom-
ust á þýzka grund.
Nazistaf^ringjum er iafn.
framt fyrirskipað að eyðileggja
öll skjöl, sem sé i fórum þeirra,
og toks heri þeim að undirhúa
ieynistaifsemi nazista að haki
bandamönnum, hver í sínu hér-
aði, og eigi leynifélögin að berj-
ast gegn baudamönnum með
öllum meðölum.
Alvarlegar horfur.
Fi’éttamaður þýzka útvarps-
ins Iiefir verið á ferð um héruð-
in neðarlega við Rín og i gær
lýsti hann för sinni í útvarp.
Sagði hann, að fólk á öllum
aldri ynni að þvi að koma upp
víggirðingum meðfram vestur-
landamærúnum og í andlit allra
væri greypt alvara þeirra tima,
sem nú stendur yfir.
Kvikmyndir Lofts Guðmundssonar
hafa tekizt með ágætum.
Hann nýtur afbraqds góðra móttakna
kjó Kodaka
Samkvæmt skeyti, sem Vísi
hefir borizt vestan um haf, hafa
bæði Reykjavíkurkvikmynd svo
og lýðveldishátíðarkvikmynd
Lofts Guðmundssonar heppnazt
me ðágætum, en eins og kunn-
ugt er, fór hann með þær báð-
ar til Ameríku til að láta fram-
kalla þær þar.
Loftur hefir að undanfömú
dvalið vestra í boði Kodak-
verksmiðjanna, sem eru stærstu
ljósmyndatækjaframleiðendur í
lieimi. Hefir Loftur ekki aðeins
kynnt sér þar alla nýjustu tækni
í andlitsmyndagerð, þ. á m.
myndatöku í eðlilegum litum,
heldur hefir hann og ferðast ura
á milli útibúa fyrirtækisins
viðsvegar um Ameríku, skoðað
þau og kynnt sér vihmihrögo
öll. Ein af þessum Kodak-stofn-
unum eru vinnustofurnar í Ro-
cliester, þar sem 40 þúsund
manns starfa og þar sem dag-
lega er notað um 2 tonn af
hreinu silfri til ljósmyndanotk-
unar. Aðrir staðir, sem Kodak
hefir boðið Lofti til, eru New
York, Washington, Los Angeles
og Hollywood. Auk þessa hefir
Lofti verið boðið í skemmtiferð
til Niagarafossanna. — Lætur
hann hið bezta yfir dvöl sinni
vestra og segir að móttökurnar
hjá Kodák séu alveg með af-
brigðum góðar.
Til landflótta Dana,
afh. Vísi: 1000 kr. frá Ragnhildi
og Kristjáni Siggeirssyni.
Ahoit á Strandarkirkju,
afh. Visi: 10 kr. frá S. G., 5 kr.
frá eldri konu, io kr. frá P. S.,
55'kr. frá konu.
kjötsins kr.
fiJkiJ23.il
Eftir þann tíma er allt i
óvissu um kjötverðið.
Atvinnumálaráðherra, Vil-
hjálmur Þór, kvaddi sér hljóðs
í Alþingi í gær, áður en gengið
var til dagskrár í sameinuðu
þingi.
Skýrði ráðherrann frá bréfa-
skiftum, sem fram hafa farið
milli ráðuneytisins og ltjötverð-
lagsnefndar um verðlagningu
dilkakjötsins nýja.
Kvaðst ráðherrann hafa skrif-
að kjötverðlagsnefnd þ. 15. *þ.
m. og bent á nauðsyn þess, að
verðleggja kjötið nú þegar. En
í svari nefndarinnar telur hún
miklum vandkvæðum bundið að
ákveða kjötverðið að svo
stöddu. Telur nefndin að verðið
á kjötinu á innanlandsmarkaði
þurfi að vera ca. kr. 11.07 pr.
kg., ef bændur eigi að bera það
úr býtum, sem sex manna
nefndin gerði ráð fyrir. En þá
yrði einnig að greiða uppbætur
úr ríkissjóði á útflutt kjöt.
En ef nú útflutta kjötið yrði
ekki verðbætt úr ríkissjóði,
heldur færi fram verðjöfnun
milli þess og kjötsins, sem selt
Frh. á 2. síðu.