Vísir - 25.11.1946, Blaðsíða 8

Næturvörður: Lyfjabúðin
Iðunn. Sími 7911.
Næturlæknir: Sími 5030. —
WI
Mánudaginn 25. nóvember 1946
Þjóöminjasafnlð þyrfti aö fá til varöveizluAðí,lf,mdur fél-
ii i . i B i ^ ' i V.-Bslendinga.
nokkur elztu og merkustu husin i bænum.
Safnið hefir fengið nokkra
gamla bæi til varðveizlu.
Tíðindamaður Vísis átti Isléndingum. Þnð er því að-
eins hægl, að plötusaí'n ljós-
nýlega til vað Matlhías Þórð-
arson þjóðminjavörð um
þjóðminjasafnið, vöxt þess
og viðgang.
Fórust þjóðminjaverði orð
á þesSa leið:
— Eins og nú stándá sak-
ir er starfsemi þjóðminja-
safnsins að sumu leyti erfið-
leikum bundin. Húsakostur
safnsins er iítill og eru marg-
ir fræðilegir sýningarmunir
geymdir í bráðabirgða-
geymslum, sem safnið hefiir
fengið. Einnig hafa fjárveit-
ingar til safnsins iöngurn
verið af skornum skammti,
en til byggingarinnar verður
vonandi nægileg fjái-veiting
þar til benni er lokið.
Lítið fé
til gripakaupa.
En til kaupa fyrir safnið
hefur löngum verfð um lítið
fé að ræða og þessvegna hef-
ir minna og fábfeyttarð ver-
ið keypt en ella. Gripasafnið
er mest áberandi, enda tekur
það mest rúm. Hins vegar
verður mannamyndasafnið
mjög merkilegt það sem það
nær. Takmarkið cr, að ná í
það myndum af sem flestuni
lestur Símonar
JóIl Ágústssonar
Fyrirlestur Símonar Júh.
Ágúsissonar var mjög fjol-
sóttur, en margir urðu frá
<ið hverf'a, sökum þrengsla.
Hvert sæti var skipað i
hátiðarsal háskólans í gær
•og fjöldi áheyrenda stóð
fram með og aftan við sæt-
in, er Simon Ágúsfsson bóf
fyrirleslur sinn únl lífsham-
ingjuna í gær.
Fróféssórinri gerði grein
fyrir skoðunum fjölda hehn-
sj;ekinga; sálarfræðinga og
skálda á þessu máli, og flétt-
áði bann skoðunum sínum,
sem byggðar erú á mennt
tfn og Iifsreynslu, inn í frá-
sÖgnina.
I stuttu ináli má segja
að fyrirlesturinn var stór-
merkur, og Væri óskandi, að
sem flesfúm gæfisl kostur á
iið kynna sér hahn nánar
jmyndaranna fáist og eins
myndir frá einstöku mönn-
uni sem vilja láta safninu
þær eftir. Safnið fékk plötu-
safn Sigfúsar Eymundssonar
og var þar margt merkiiegra
mynda.Safn Jóns Dahlmanns
var einnig fengið og Sigríður
Zoega & Co. gaf safn Péturs
Brynjólfssonar, sem er mjög
merkilégt safn. Þá hefur
Iæ>ftur Guðmundssóii gefið
plötusafn sitt, bæði það sem
nú er til og eins það, sem
verður í framtíðinni. Safn
Lofts er fjölbreyttast allra
þessara safna/— Gerð verð-
ui’ sþjaldskrá yfir allar
myndimar svo liægt verður
að ganga að þessari eða
Iiiimi myndinni vísri.
Aukasöfn
bætast við.
Nokkur fleiri aukasöfn
hafa bæzt vð aðalsafnið og
háfá sum þeirra verið gefin
svo sem safn það, sein Jón
Vídalín i’æðismaður og kona
Íiáns gáfu með því skilyrði,
að það yrði haft sérstakt.
Sama er að segja um fíeiri
söfn, t. d. Tryggva Gunnars-
sonar, safn það sem Stephen-
sensnjónin á Akureyri gáfu
og söfn þau er Will. Fislce,
Þorvaldur Thoroddsen og
fleiri liafa gefið.
Þá hafa einnig fjórir bæir,
sem nterkilegir eru frá menn-
ingarsögulegu sjónarmiði,
veríð gefnir safninu lil varð-
veizlu. Einn þeirra er bær-
inn að Keldum á Rangárvöll-
um. Skálahúsið þár er orðið
mjög gamalt og ekki gott að
fuííyrða um aldur ]iess. Bær-
inn að Keldum var einkaéign
og cr cnnþá notaðúr tíl íbúð-
ar en Iúns yégar parfnast
hánn viðgerðar. Að lienni
lokinni vreri vandaláust að
sjá uin viðháldið incð því
fiármagni, sem kirmi nieð
iágu syningarverði og eins
mcð frájálsum samskotum.
Ifinir hæiruii’,
sem eru
Btirstarfell
Gluumhær í Skagafirði og
(ijj’ciijaðarstaður, hafa verið
fengnir safninu til viðhalds.
Þeir þurfa nokkurrar við-
gerðar við, en siðaii mitn lít-
ill sem eUginn kostnaður
vei-ða af viðhaldi þeirra.
Sumir hlular þessara bæja
eru yfir 100 ára.
V íðimýrarkirk ja
keypt.
Arið 1930 var Víðimýrar-
kirkja keýþt til safnsins,
tveimur árum cítir aldaraf-
mæli hennar og þá mikið
gert við ltana. Síðan hefir sú
viðgerð hennar og viðháld
goldist með sýningargjáld-
inú, sem er 25 aurar af
manni og samskotum.
Að lokum minnist þjóð-
minjavörður á það, hversú
æskilcgt væi’i að varðveita
nokkur hús hér í hæmim,
einkum snm hiniia elzla og
mcrkilegustn. Helztu erfið-
leikarnir á að þau fái varð-
veizlu, eru að lóðirnar, sem
þessi hús standa á eru dýrar.
Húsin sjálf fengjust senni-
lega með vægu eða litlu verði.
Skynsamlegasta leiðin í
þessu máli sýnist sú, að þess-
um gömlu húsum verði ætl-
að rúm i útjaðri bæjarins
og þau flutt þangað jafnóð-
um og þau yrðu tékin undir
vernd þjóðminjasafnsins.
Aðalfundur Félags Vestur-
Islendinga var haldinn í
Tjarnarcafé, miðvikudaginn
20. þ.m.
Meðlimir félagsins eru nú
á annað hundrað og hefir
þeim fjölgað vcrulcga á
stai’fsárinu;
Stjórn félágsinö var end-
urkosin:
Hálfdán Eiríksson formaðiir.
Þórarinn Gr. Víkingur ritari.
Guðui Sigurðsson gjaldkeri.
Varaformaður var einnig
endurkosinn sr. Jakob Jóns-
son. Fjárhagur félagsins fcr
góður.
Sr. Jakob JónsSöu flutti
ítarlegt og snjallt erindi um
vestur-íslenzku skáldkon-
una Guði’únu Finnsdóttur.
Heiðurgestur á fundinum
var Birgii’ Halldórsson
söngvari, sem er nýkominn
lieim að veStan.
Fundurinn vár hinn á-
nægjulegasti, mikill áhugi og
bjartsýni um framtíðarstörf
félagsins.
Skákmót í Bretlandi:
íslendingum boðið að keppa
við færustu skákmenn heims
1 svoiuefndu ..jjólatnóti
í Mtastings.
66
Skáksambandi Islands
hefir verið boðið að senda
einn mann á svokallað jóla-,
mót í Hastings í Bretlandi.
þeir vilja taka þátl í þessu
móti.
Mótið hefst annan dag
jóla og stendur fram í fyrstu
daga jnaúarmánaðar.
Jólamótið í Hastings hefir
verið haldið unr liver jól um
fjölda ára og er það stærsti
skákviðburður, sem franr
fer í Englandi ár liverl. Taka
þátt í því aðeins beztu skák-
menn Breta, en rúitiur
helmingur þátttakenda eru
heiðursgestir frá öðriim
þjöðuín, og er að jafnaði að-
eins boðið frægum skalc-
níömium, eða skákmcistur-
um þekktra skákþjóða. Hef-1
ir það jafnan þóft liinn mesti
heiður að vera hoðinn á
þetta mót.
Það var lekið frain i þfcssu
Vopnafirði, hoði lil Skáksanibamls ís-
lands, að séndímánni þess
væri ætlað að laka þátt í að-
alképpniníii og sýnir það ni.
a. hvílíkl úlit Bretar Irafa á
íslendingttm sem s'kákþjóð.
Skáksamhandið hefir á-
kvfcðið að taka boðinu og
mun það nú leita li-I beztu
skákmanna okkar um, hvort
Hriö og storm-
ur á NV-landi.
Nökkurt frost hefir verið
undaníarið um land allt.
í Reýkjavík hefir það vfcrið
um í() stig og annarsstaðar
á landinu hefir það verið
álika mikið. Erosti þessú
hefir fvlgt nOrðanátt um land
allt, cn oítast hefir verið
hægviðri.
í nólt brast svo á hrið
norðanlands. Varr hún í
morgun uin allan NV hluta
lándsins og fvlgdi hcnni
töluvérður stormur, sem var
fneStur á Horni, 10 vindstig.
Súnnanlands var víðast létt-
skýjað í iiroi’gtin og frostið
rtfést á Kirkjubæjarklaustri,
8 stig.
Lesendur eru beðnir afl
athuga að smáauglýs-
i n g a r eru á 6. síðu. —
Bifreiðaslys við
Engidal.
I gærkveldi rann bifreið út
af veginum hjá Engidal og
för á hliðina. Stúlka sem var
í bifreiðinni slasaðist.
Fm ld. 22 i gærkvfchíi vildi
það slys lil hjá Engidal við
IlafnaiTjörð, að jeppa-bif-
reið rann út af veginum sök-
imi hálkú og fór á hliðina.
Stúlka var i bifreiðinni á-
smnt ökumanni og hlaut húu
nokkur íneiðsli og var flutt
á Ilafnarfjarðarspitala. í
niorgun álti blaðið símtal
við spítalann og lcið þá
stúlkuriiíi vél fcftir atvikuln
ög cru meiðsli hefmar ekki
tálin alváriég.
Sveit E. B. Guft-
11111 ii d s s on a r
efsá.
í bridgekeppninni standa
nú Ieikar sem hér segir:
Sveit Einars B. Guðmunds-
sonar 15 stig, sveit Guðlaúgs
Guðmundssonar 14 stig, sveit
Jólianns Jóhannessonar 12
stig, sveit Jóns Guðmunds-
sonar 12 stig, svéit Jóns Ingi-
marssonar 10 stig, sveit
Ragnars Jóliannessonar 9
stig, sveit Ársæls Júlíussonar
8 stig, sveit Einars Jónsson-
af 0 stig. Fimm umfcrðum
er nú lokið, og mun 6. um-
ferðin fara fram á morgun í
félagsliéiniili Verzlunar-
mannafélags Reykjavikur.
Fornleifar —
Framh. af 3. síðu.
aðarstað og Glaumbæ o. fl.,
og að Alþingi hefir heimilað
fé til viðgerðar á þessunr
bvggingum.
Með frv. j>essu er stuðlað
að þvi, að íslendingar, er
uppi verða á næstu öldum,
geti skoðað með eigin augum
húsakynni, húsbúnað og hús-
áhöld, er forfeður þeirra not-
uðu t. d. uin og eftir 1850.
Hvers virði þetla gelur orðið
komandi kynslóðum, verður
Ijósast, er við huglémum,
liver fengur okkur mundi
þykja að eiga uppistandandi
og vel varðveittán þó ekki
væri nema einn af stærri
bæjum okkar frá 15. cða lö.
öld íneð húsbúnaði og öðru,
er þá tiðkaðisf, að ckki sé
talað um frá þjóðveldístima-
hiliriu. Slíka byggingu með
því, cr herini tillieyrði, nrurid-
um við telja meðal dýrmætra
eigáa þjóðarinnar.
Stúdentafélag Reykjavíkur
heldur fullvetdis- og afmœlis-
fagnað að Hótel Borg á láugar-
dag n.k. með fjölbreyttri skemmti
skrá. ASgöngumiðar verða scldir
á Hótel Borg á morgun kl. 5—6
sVSd. óg á miövikudaginn kl. 2
—7 e. h.