Vísir - 20.09.1952, Blaðsíða 4

VlSIR
Laugardaginn 20. september 1952
DXGBL&B
Bltstjórar: Krlstján Guðlaugsson, Hersteinn PáliiMB,
Skrifstofur Ingólfsstrætl S.
■j Utgefandi: BLAÐAtJTGÁPAN VÍSIR H.S.
| KfgraiCsla: Ingólfsstræti 3. Simar 1660 (fimm línurj,
Lausasala 1 króna.
rélagsprentsmiðjan huf.
Víða borið niður?
lejmurinn er orðinn lítill og auðvelt að fara á skömmum
tíma „heimsendanna á milli“. Þó þykir það nokkrum tíð-
Sndum sæta, er íslendingar leggja leið sína austur til Asíu, til
þess að kynnast menningu gula kynstofnsins, sem er ævaforn
og stórmerkileg á mörgum sviðum. Hafa ferðasögur frá slíkum
slóðum verið víða lesnar og vel séðar, allt frá endurminningum
4Jóns indíafara og til Sigurðar kennara Magnússonar, scm kynnti
lesendum þess blaðs ástand og horfur í Asíulöndum nú i sumar,
■en lýsti þó öðru frekar því, sem fýrir augu bar í skyndikynningu.
Fimm manna flokkur er lagður af stað héðan til Kínaveld-
:is. Óvíst er um tilefni, en líkur benda til að hópi þessum hafi
'verið boðið til fararinnar með fyrirgreiðslu Sameiningarflokks
alþýðu — sosialistaflokksins, — enda eru hinir útvöldu mjög
vel séðir í þeim herbúðum og flestir flokksbundnir. Sagt er að
vísu að kommúnistar hafi borið víða niður og viljað fá ein-
hvern hlutlausan mentamann með í leiðangurinn, en atvik
höguðu þvl svo, að þeir menn, sem leitað var til áttu ekki heim-
an gengt og varð þá að grípa til flokksgæðinganna hér og er-
lendis.
f Gert er ráð fyrir að flokkurinn muni verða tvo mánuði í
förinni og sagt er að honum sé ætlað að fara víða um Kína-
veldi kommúnista, en svo sem kunnugt er mun þar margur
spölurinn reynast drjúgur, og um verulega kynningu getur
tæpast orðið að ræða, né heldur hitt að ferðalangarnir verði
einráðir um ferðir sínar eða athuganir. Varla geta þeir haft tal
af kinverskum almenningi að neinu ráði, þótt þeir hafi vel til
nokkkurrar fræðslu unnið í kínverskri tungu, eftir svo langt
ferðalag. En mállízkurnar eru margar þarna eystra, enda Kína-
veldi stórt. Þrátt fyrir allt þetta verður vafalaust margt í
rfrásðgu færandi, er heim kemur.
Kommúnistar austur í Kína þykjast hafa fest sig í sessi,
■enda munu þeir minnast tíu ára valdatöku sinnar í norðurhér-
uðum landsins um þessar mundir. íslenzku leiðangursmönnun-
um mun ætlað að verða viðstaddir hátíðahöldin og ekki er að efa
að þau verða í stíl þjóðhátíðadags Ráðstjórnarríkjanna, þegar
þau sýna heralfa sinn yfir rauða torginu í Moskva, og vissulega
hljóta kínverskir kommúnistar að hafa yfir nokkrum her-
gögnum að ráða vegna „friðarbaráttu“ sinnar heima fyrir og í
Kóreu. Verður ekki óskemmtilegt að heyra hvernig friðar-
dúfan er á litinn þarna eystra, er sendinefndin kemur heim til
íslands aftur.
Heræffngar Atiantshafsríkjanna.
“Tjessa dagana standa yfir heræfingar Atlantshafsríkjanna i
Norðursjó og Eystrasalti, en vel er fylgst með þeim um aíl-
■ an heim. Óveður hefur hamlað nokkuð fyrirhuguðum fram-
kvæmdum, þótt æfingarnar hafi að öðru leyti farið fram eftir
áætlun. Erlend blöð herma að komið hafi í ljós, bæði í Norður-
sjó og Eystrasalti, að Ráðstjórnarríkin fylgjast vel með öllu
því, sem fram fer. Þannig er því lýst, að margir rússneskir
togarar hafi sézt á æfingasvæði Atlantshafsríkjanna, einkum
við Noreg, en auk þess hafa Rússar gefið nákvæmar gætur að
flotaæfingum þeim, sem fram fara í Eystrasalti.
í sjálfu sér verður slíkur fréttaburður ekki undrunarefni,
þegar þess er gætt, að Rússar hafa gerzt svo heimaríkir í
Eystrasalti, að engu er líkar en að þeir telji hafsvæði þetta
rússneskt innhaf, þar sem þeir geti farið öllu því fram er þá lyst-
ir. Þess eru mýmörg dæmi, að rússnesk eítirlitsskip hafa tekið
friðsöm fiskiskip dönsk og sænsk og flutt þau með valdi til
rússneskra hafna. Hefur skipum og skipshöfnum verið haldið
þar vikum og mánuðum sarnan án þess að nokkrar fregnir
hafi af þeim borist, en sum skipin hafa horfið með öllu og
■ ekkert til þeirra spurtzt.
, Fyrir skömmu réðust rússneskar fíugvélar á sænskar her-
ílugvélar, óvopnaðar, sem voru að æfingaflugi í nánd við
Álandseyjar. Var hér um ivær sænskar flugvélar að ræða, sem
báðar voru gerðar „skaðlausar", — önnur skotin niður með
allri áhöfn, að því sem talið er, en hin neydd til að lenda, eftir
-að margar árásir höfðu verið á hana gerðar með vélbyssu-
skothríð og áhöfnin stórlega særð, auk þess sern vélin eyði-
iagðist. Slíkar aðfarir gefa auga leið um að heræfingar At-
fantshafsríkjanna séu ekki vel séðar af rússnesku herstjórn-
inni, en vafalaust hefur hún einnig gott af að kynnast styrk
.þessara ríkja, ef vera skyldi að friðvænlegra gerðist á Eystra-
usalti, en verið hefur til þessa vegna ofbeldis þess, sem að ofan
■er lýst.
Ungur Reykvíkingur heldur
söngskemmtun á næstunni.
Guðmundur Baldvinsson syngur opinbedega
í næsfá mánuði.
I næsta mánuði mun mönn-
um gefast kostur á að hlusta á
söng ungs Reykvíkings, Guð-
mundar Baldvinssonar, sem
stundað hefur söngnám á Ítalíu
undanfarin ár.
Guðmundur er gamall kunn-
ingi Vísis-manna frá þeim tíma,
er hann var einn röskasti sölu-
drengurinn,' sem bauð vegfar-
endum blaðið til sölu á ýmsum
stöðum í bænum. Það var því
ekki nema eðlilegt, að blaðið
spyrði hann frétta, er hann leit
inn í ritstjórnarskrifstofurnar í
vikunni.
Guðmundur lærði fyrst sörig
hjá Pétri Á. Jónssyni óperu-
söngvara og frú Irmu Weile-
Bai’kany Jónsson, en síðan fór
hann utan um áramótin 1948—
49 og hélt þá til Íalíu. Hafði
hann meðferðis meðmælabréf
frá frú Jónsson til de Ryskys
baróns, sem búsettur er í Róm,
en er af ungverskum ættum.
Fyrir tilstilli de Ryskys hóf
Guðmundur nám hjá prófessor
Lauru Valente, og stundaði nám
þar í nokkra mánuði.
Söng í útvarp
eftir sex daga.
Fannst henni þegar svo mik-
ið til söngraddar Guðmundar
koma, að hún lét hann syngja
opinberlega í útvarp aðeiris
tæpri viku eftir að hann kom á
hennar fund. Var það við út-
varp á vegum Páfaríkisins, en
útvarpið var frá kirkjunni
San’ Andrea de la Valle, og
komu þar fram böm sendiherra
og starfsmanna sendisveita í
páfagarði. Koma þar oft fram
frægir söngvarar.
Söngs Guðmundar var getið
í blöðum daginn eftir, og farið
lofsamlegum orðum um hann.
Tveim mánuðum síðar hóf
Guðmundur svo nám hjá
þekktu tónskáldi, Guglielmo
Cecconi, en Gigli hefur m. a.
sungið mörg lög eftir hann og
lært. óperuhlutverk undir
handleiðslu hans. Hjá honum
var Guðmundur í eitt ár, og
sótti þá — fyrir hans tilstilli
— um inngöngu í elzta tónlist-
arháskóla landsins, San Pietro
Maiélla í Napoli. Stóðst hann
prófið og var einn 15 söngvara,
sem teknir voru í skólann, en
150 reyndu að komast í söng-
deildina.
Síðan hefir Guðmundur
stundað nám við skóla þenna,
og sótzt vel, svo að hann hljóp
yfir beklc við síðasta próf, og
er það vel af sér vikið.
Áður en Guðmundur sneri
sér fyrir alvöru að söngnám-
inu, var hann einn af áhuga-
sömustu mönnum í hópi svif-
flugmanna hér í bænum, og
munu margir kannast við hann
vegna þeirrar starfsemi lians,
en hann var einnig um skeið
framkvæmdarstjóri vélflugu-
deildar Svifflugfélags íslands,
og lærðu þá margir að fljúga
hjá honum. Söng hann þá oft á
skemmtunum félagsins, og
einu sinni söng hann heima bjá
Guðbrandi Magnússyni for-
stjóra, sem alla tíð hefur verið
mjög áhugasamur um svifflug-
ið, en þá hvatti Guðbrandur
hann til þess að læra að syngja
— og reið það eiginlega bagga-
muninn, því að það var þá að
brjótast í Guðmundi, hvort
hann ætti að taka stökkið.
Auk þess hefir hann notið
mikils stuðnings Agnars
Kofoed-Hansens, flugvalla-
stjóra, Jóhanns Þ. Jósefssonar
alþingismanns og Hálfdáns
Bjarnasonar, aðalræðismanns í
Genúa.
Þorsteinn Hannesson
heldnr söngskemmtaBiir.
Þorsteinn Hannesson óperu-
söngvari mun halda þrjár söng-
skemmtanir hér í bæ í næstu
viku.
Verða tveir þeir fyrstu —.
fyrir styrktarmeðlimi Tónlist-
arfélagsins — á þriðjudag og
fimmtudag, og mun Þorsteinn
þá flytja 4 lagaflokka: Vissa
hjartans eftir enska tónskáldið
Michael Tippett, sem er ungur
maður og mjög um talaður. Um
ást og dauða, þrjú lög eftir Jón
Þórarinssori við kvæði eftir C.
G. Rossetti. Til ástmeyjar í
fjarlægð eftir Beethoven og
Ást skáldsins eftir Schumann.
Eru þetta alls rúmlega 30 lög.
Óráðið er, hvort þriðjá söng-
skemmtunin — fyrir almenn-
ing — verður á föstudag eða
sunnudag, en þá verður önnur
söngskrá.
Oftar gefst mönnum ekkíi
kostur á að hlýða á Þorstein
Hannesson að sinni, þar sem
hann er á förum til Englands,
en hann hefur starfað við Cov-
ent Garden-óperuna undan-
farin 4 ár. Er hann ráðinn þar
sem hetjutenór og hefur sung-
ið mörg þekkt og vandasöm
hlutverk.
„Málverndarmaður“ hefur
ritað ThS bréf vegna þess, sem
sagt var á sínura tíma í Vísi
um undarleg orðtök í máli
sumra þeirra, sem rita um
knattspyrnu í dagblöð bæjar-
ins. ThS hefur sent Bergmáli
bréfið, enda fer bezt á því, að
umræður um slíkt fari fram í
Bergmáli. Bréí „Málverndar-
manris“ er svo hljóðandi:
Nokkur nýyrði.
„Þegar að rætt er um það,
á meðal knattspyrnumanna „að
drifla í gegn“, mun vera átt
við það, að einhver leikmaður
leiki knettinum „í gegnum fylk-
ingu“ mótherjanna. Einkurn
fellur þetta í hlut útherjanna að
reka knöttinn, og köllum vér
þann leikmann knattreka, sern
sýnt er um knattrekstur. Alveg
eins og þann leikmann, sem
oftast skora mörk; köllum vér
góðan skotmánn. En þá köllum
vér skilamenn, sem jafnan skila
knettinum á ákveðinn stað
(oftast fyrir fætur samherja
síns), sem svo leikur knettin-
um áfram, áleiðis að marki
mótherjanna. í knattspyrnu-
máli er réttara að tala um mót-
herja, en ekki andstæðing.
Þakkavert.
Þótt hið bóklega knatt-
spyrnumál sé ágætt (sbr. knatt-
spyrnulögin), þá er því miður
ekki eins vel skrifað um knatt-
spyrnu hér í blöðunum, og
æskilegt væri. Og . ber sannar-
lega að þakka það, þegar að
blaðamenn vilja leiðrétta það,
sem miður fer.
Margt fleira mætti um þetta
segja og skrifa, eins og það t. d.,
þegar menn hrópa enn í dag
hástöfum, að einhver leikmað-
Ur sé „of side“, þótt það heiti
á réttu máli, að sá leikmaður sé
rangstæður.
Bergmál getur ekki fallizt á
tillögur „Málverndarmanns“ ó-
breyttar. En það er aftur á
móti ágætt, að hann hefur vakið
máls á þessu efni. Vísar Berg-
mál tillögunum til orðhagra
mgnna, og vonast til að mega
héyra aðrar tillögur um, heiti
yfir hvaðeina,
knattspyrnuleik.
sem
snertir
- kr.
Esjuberg — ekki Berg.
Eg hef heyrt að bærinn hafi
keypt húseign við Þingholts-
stræti, er áður hét Esjuberg,
en nú kallað Berg, fyrir bæjar-
bókasafnið. Mér finnst sjálfsagt
að bærinn láti húsið heita sínu
upprunalega nafni, Esjuberg,
enda er það miklu fegurra
nafn en hið sviplitla heiti, Berg,
þó ekki sé það ósnoturt. Veit ég
áð fjöldi fólks er mér sammála.
Sem sagt, Esjuberg skal húsið
heita, það er vel íslenzkt og
staðarlegt nafn. S. Sv.
Nr 245.
Fögur mær er fædd við skóg
og fram um sveitir,
stikar drjúgt og ferðum
fleytir,
[>ú finnur ekki spor, þótt
leitir.
Svar við gátu nr. 244:
Reykjarkaf.