Morgunblaðið - 02.09.1914, Blaðsíða 1

Miðv.dag
1. argangr
2.
sept. 1914
298.
tölublad
Ritstjórnarsími nr. 500
Ritstjóri: Vilhjálmur Finsen.
ísafoldarprentsmiðja
Afgreiðslusimi nr.140
Biol IBio
Reykjavlknr.
Tals. 475
Undrið.
Sjónleikur i þrem þáttum.
Aðalhlutverkin leikur:
Frú Edith Psilander.
Aftnrhvarf eiginmannsins.
Amerískur eamanleikur.
Bio-Rafé er bezt.
Slmi 349. Hartvig Nielsen.
Hið margeftirspnrða
Zephyr hálstau
er nú komið aftur í
Vöruhúsið.
Skrifstofa
Eimshipaféíags íslartds
Landsbankanum (uppi).
Opin kl. 5—7. Tals. 409.
Hjðrtur Hjartarsou yfirdóms
lögmaður. Bókhl.stíg 10. Sími 28.
Venjul. heima 1272—2 og 4—^1/^.
Eríendar stmfregnir
London 31. ág. kl. 6 siðd.
Samkvæmt skýrslu stjórnarinnar um Helgolands-
orustuna, er það iullsannað aö Bretar hafa betra
púður og sterkari tundurbátaspilla.
Skipshafnir á þeim 5 þýzku skipum, sem sukku,
voru samtals tólf hundruð manns, þar af fórust 870.
Skýrsla Kitcheners um fjðgra daga bardagann
sýnir að Bretum tókst að hindra tilraun Þjóðverja
að umhringja þá. Skýrsla Kitcheners heflr og eytt
tröllasögum um aðstöðu (heranna) á Frakklaudi.
Bandamenn hafa uú góða aðstöðu. Ennfremur
eru Þjóðverjar neyddir til að senda talsverðan her-
afla irá vestur-landamærunum austur á hóginn til
þess að verjast árás Rnssa.
Menn eru nú enn þá öruggari en áður um það,
að bandamenn muni sigra að lokum.
I»jóðverjar á Samoa-eyjum hafa geflst upp (tyrir
Ástraliuflota).
Reuter.
Samoa-eyjar eða Skipstjóra-eyjar heyra til Astralíu-eyjanna i Kyrra-
hafinu, í norðaustur frá Fidji-eyjum. Eyjarnar eru margar, en flestar
smáar mjög. Eru þar um 40 þús. íbúar. Árið 1899 var þeim skift
milli Bandarikjamanna og Þjóðverja, en áður höfðu orðið töluverðar
skærur þar i landi rnilli íbúanna og Þjóðverja.
Khöfn 31. ág. kl. 9 síðd.
Kðningsberg er umkringd.
I»jóðverjar hafa sent töluvert at liði sínu frá Belgíu
til Austur-Prússlaods gegn Rússum.
Bretar hafa mist 5000 manns síðustu viku.
Jón Kristjánsson iæknir
Amtmannsstíg 2. Talsími 171,
Massage, sjúkraleikfimi, rafmagn.
böð. — Heima kl. 10—12.
Notið sendisvein frá
Sendisveinastöðinni
(Söluturninum).
Sími 444.
Kaupið Morgunblaðið.
Þjöðverjar í Brússel
Ibúarnir flýja orustulaust.
»Það er litil frægð, að taka óvarða
borg í óvina landi«, sagði Napoleon
einhverntíma. Því fer svo fjarri, að
Þjóðverjum sé frægð í því, að taka
Brussel, að það er nokkurs konar
yfirlýsing frá þeirra hendi um, að
þeir séu vonlausir um að komast
nokkurntíma til Parísar. Löven er
ekki nema 16 enskar mílur suður af
Briissel, og þegar hin iyrnefnda borg
hafði veríð yfirgefin, þá var þess
engin von að Briissel slyppi. Breta-
stjórn fekk tilkynnitig um, hvers
vænta mætti. í sömu tilkynning
kom það fram, hve ágæta vörn
Belgar höfðu sýnt. En nú höfðu
belgisku nersveitirnar hörfað undan
fyrir ofurefli óvinanna.
Hersveitir Belga hafa gegnt svo
vel skyldu sinni, að undrun sætir.
Þeir hafa dvalið innrás óvinanna og
gert sambandsliði Frakka og Eng-
lendinga unt að draga saman lið sitt
og búast um án allra hindrana. En
undanhald þeirra, sem var fyrirsjá-
anlegt nokkra daga, var óumflýjan-
legt vegna aðstöðu þeirra.
Frá þessu var skýrt i skeyti frá
París, þar sem þess er getið, að
Belgar hafi hörfað undan til víggirð-
inganna miklu í Antwerpen.
Meðan vinum Belgíu um allan
heim bárust þessi tíðindi, þeim til
mikillar sorgar, þá höfðu margir
sorglegir atburðir orðið meðfram
öllum leiðum, sem lágu til Brussel.
Endalaus lest gamalmenna, kvenna,
barna og særðra hermanna, drógst
um vegina þreytulega og með harm-
kvælum. Ótti og skelfing vofði yf-
ir öllum, því að vel mátti svo fara,
að þeir felli í hendur hinum grimmu
óvinum. Það var engu likara en
að hvert þorp hefði verið yfirgefið,
allar stéttir virtust saman komnar í
flóttaliðinu.
Fjölmennastir voru þó bændur
með konum sínum og börnum, og
sumt þetta fátæka fólk, sem veigr-
aði sér við að láta eftir allar eigur
sínar, rak þarna á undan sér fénað
sinn og nautgripi. Hræðilegar sagn-
ir gengu mann frá manni, milli
þessa friðsama sveitafólks um grimd-
arverk Þjóðverja. Enginn var sá,
er tryði því, að hlíft yrði lífi hans
NÝJA BÍÓ
ÆTTJÖRfHN
i VOÐA.
1870’
Mikilfen,
ksjónleiknr úr þýzk
franska ófriðnnm
1870--71.
Aðalhlutv., hug-
prúðu frönsku konnna, leikur:
Henny Porten.
1914
Sömu viðbnrðimir, sem nú gorast
vafalaust (lags daglega.
Þessi óviðjafnanlega mynd, sem er
i þrem þáttum, stendur yfir hálfan
annan klukkutima.
Aðgöngnmiðar kosta: kr. 0.50
(beztu sæti), 0.40 og 0.30.
eða þeirra, sem honum unni, ef
þorpin félli i hendur hersveitum
keisarans. Og jafnhræddir voru
menn um eignir sinar.
Fréttaritari Daily Express lýsir
flóttanum á þessa leið:
»Því verður ekki með orðum lýst,
sem fyrir augu bar; það hlaut að
ganga hverjum manni til hjartans.
Allur þessi fjöldi bugaðra manna
gekk þögull áfram, margir voru grit-
andij fáir mæltu orð frá vörum.
Þeir höfðu smávegis með sér af eig-
um sínum, óskaplega sundurleitt,
eins og begar menn hrifsa með sér
í dauðans ofboði alt sem hönd fest-
ir á í húsbruna. Innanum mann-
grúann voru uxavagnar, smá böglar
á hundavögnum, hjól klifjuð eldhús-
gögnum, en sumir báru poka á
bakinu,
Þarna mátti sjá saumavélar, rúm-
stæði, rúmföt, matvæli, en hingað
og þangað voru börn, sem héldu á
einhverjum leikföngum í óþvegnum
höndum; þau vissu líka að háskinn
vofði yfir, og þau urðu að bjarga
því, sem þeim þótti vænst um. En
jafnvel í þessum ógæfu flokki, voru
menn misjafnlega hamingjusamir,
því að sumir stóðu uppi gersamlega
allslausir, og sum börn höfðu eng-
in leikföng. Lausir hnakkhestar þýzk-
ir og belgiskir, fóru um veginn.
Vegfarendur náðu þeim og stigu á
bak; þeim þótti bera vel í veiði að
fá eitthvað, sem gæti borið þá fljót-
ar undan en fæturnir.
Margar undramyndir báru fyrir
augu; þar sá svipi ófriðar og ótta.
Undan einu varnarskýlinu sást
belgisk kona koma hlaupandi i ryk-
mekkiuum, sem lá eins og þoka
yfir veginum. Hún hljóp eftir miðj-
um veginum undan Þjóðverjum.
Á eftir henni komu hersveitir Belga
á flótta, daprari en frá megi segja,
en hraustar þó og samt úrvinda af
þreytu. Konan, sem þarna kom
sorgbúin og utan við sig út úr ryk-
mekkinuru, var ímvnd Belgíu-þjóðar-