Morgunblaðið - 21.06.1915, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Westminster
Cigarettur
reykja allir sem þær þekkja.
Reynið og sannfærist!
Fast hjá kaupmönnum.
Ósigur Þjóðverja hjá Quennevieres
má mest marka á þvi, hve margir
þeirra láu dauðir fyrir framan skot-
grafir vorar.
I Vogesafjöllum sóttum vér fram
og náðum á vald vort öllum hæð-
unum, sem liggja að Fechtdalnum.
Vér höfum einnig sótt fram i hæð-
unum milli Fechtdalsins og Lauch.
Vér héldum áfram sókn vorri
í Elsass og höfum tekið Alterhof
og Steinsbriick og höldum áfram á
bökkum Fechtsfljóts. Vér skjótum
látlaust á samgöngubraut óvinanna
milli Metzeral og Munster. Þjóð-
verjar kveiktu i Metzeral. Vér tók-
mn marga fanga og feikna birgðar
af skotfærum.
Nýtt vopn.
Þjóðverjar koma fram með
hvert undravopnið á fætur öðru
í þessum ófriði og yrði það of
langt upp að telja. En öll eru
vopn þessu hættulegri en eldri
vopnin, meðal annars af þeirri
orsök að mótstöðumenn þeirra
hafa eigi samskonar vopn. Svo
var það með 42 cm. fallbyssurn-
ar og svo var það um gasið. —
Nú kemur sú frétt að nýtt vopn
sé á leiðinni hjá þeim. Er það
fallbyssa, en eigi svipuð þeim
fallbyssum, sem áður hafa þekst.
Hún er eigi hlaðin með kúlu,
heldur er henni ætlað að skjóta
eldi. Er hún hlaðin með eldfim-
um vökva, sem skjóta má langar
leiðir og kviknar á honum um
leið og hleypt er af. Er þessi fall-
byssa svo hugvitsamlega gerð, að
menn furðar á. Hún er nú í
smíðum hjá Krupp.
Eins og menn muna tóku Þjóð-
verjar upp á því í vetur að ausa
yfir Frakka logandi vökva. Höfðu
þeir þá eigi til þess nema óvönd-
uð tæki, en sáu fijótt að Frakkar
mundu eigi fá staðist ef eldregn-
ið yrði nógu öflugt. Auk þess
gátu þeir eigi komið þessari að-
ferð við nema þar sem skamt
var milli skotgrafa. Þess vegna
hafa þeir nú fundið upp á því
að skjóta eldinum og getur þessi
nýja uppgötvun þeirra orðið
bandamönnum ærið hættuleg.
Afmæli í (lag:
Jón Helgason, prófessor.
Th. Krabbe, verkfr.
IngóJfnr fer til Borgarness í dag
með norðan og vestanpóst.
Á morgun fer austanpóstur, og póst-
vagn til Ægissíðu. Ingólfur kemur
frá Borgarnesi.
Veðrið í gær:
Vm. logn, hiti 9.6.
Rvk. logn, hiti 8.8.
íf. logn, hiti 7.8.
Ak. n.n.v. andvari, hiti 8.5.
Grst. logn, hiti 9.5.
Sf. logn, hiti, 11.0.
Þórsh. F„ gola, hiti 9.5.
Sól a r uppr á b ki. 2.2 f. h.
Sól a r lag — 10.56 síðd
Háflóð í dag ki. 11.21
og — 12 í nótt
Fiaggað var með íslenzka fánanum
nýja á tveim stöðum 1 bænum í gær,
á ísafoldarprentsmiðju og á Hótel ís-
land. Fleiri íslenzk flögg munu ekki
vera til í bænum, eftir því sem vór
höfum komist næst. Einnig hafði
Flóabáturinn lngólfur eitt flagg á
afturstöng, er hann fór skemtiferðina
í gær til Akraness.
■ Tómlegt var á götum bæjarins í
gær — eins og ætíð á sumrin þegar
gott er veður. Allir, sem geta, bregða
sér upp í Mosfellssveit sér til hress-
ingar eða þá eitthvað annað.
Baðlíf er mikið á degi hverjum
iuni í Sundlaugum. - Baða sig þar dag-
lega um 100 manns — karlar, konur
og börn.
Ingólfur fór til Akraness í gær
fyrir tilstilli hljóðfærasveitar K. F. U.
M. Er oss svo sagt að um tvö hundr-
uð manns hafi tekið sér fari með skip-
inu, drengjunum til samlætis og sór
til skemtunar. Ekki spilti veðrið.
Hreinasta unun að vera úti á sjó. Og
svo hafði Ingólfur uppi nyja ísienzka
fánann og varð þar með fyrstur allra
skipa til þess að sigla undir honum.
Ungmennafélögin Iðunn og U. M.
F. R. hóldu fund í fyrrakvöld inni í
Skíðabraut. Var þar fyrst unnið af
kappi við brautina, síðan var slegið á
málfundi og rædd fólagsmál og svo
drukkið kaffi á eftir.
ísafold fór vestur í gær. Með
henni fóru meðal annara: Guðm.
Eggerz sýsium., jungfrú María Þor-
varðardóttir, Þorsteinn Guðmundsson
smiður, alfarinn til Bolungarvíkur, og
margir fleiri.
Goðafoss fór frá Kaupmannahöfn
um hádegi í fyrradag. Gullfoss var
enn í Leith í gær.
Kosnmgaréítur.
Frelsi, frelsi!
Það er fallegur hljómur í þvi orði.
Og það r.litnar furðu seint þótt sífelt
sé verið að tönlast á því. En frels-
ið er líka svo margs konar. Trú-
frelsi, stjórnfrelsi, athafnafrelsi, kven-
frelsi!
Og nú er kvenfrelsið komið til
lands vcrs. 19. júní er frelsisdagur
íslenzkra kvenna. Frelsið er komið
til þeirra án þess að þær hafi eigin-
lega nokkuð fyrir því haft. Þær
hafa kallað á það og það hefir komið
sjilfviljugt. Hamingjusama kven-
þjóð I
Ætla mætti nú að konurnar hefðu
tekið svo góðum gesti tveim hönd-
um. En þeim féllust alveg hendur.
Kvennablaðið sendi þó út fregnmiða
— og þar við sat.
Þykir konunum ekkert í þetta var-
ið ? Er þeim svona um og ó að
taka við frelsinu ? Eg vildi að svo
væri. Með því sýndu konurnar það,
að þær vissu að böggull fylgir skamm.
rifi.
Nú verða þær að leggja á sig
aukaerfiði — þær verða að fylgjast
með i öllum stjórnmáladeilum lands-
ins, lesa í þaula allar stjórnmála-
greinar, flugrit og þess háttar, koma
á fundi og halda ræður. Og alt
þetta verða þær að gera milli þess
sem þær mjalta, búverka, matreiða,
gæta krakkanna, sauma og spinna.
Vesalings kvenþjóðl Ælti náðar-
gjöfin veiði ekki tvíeggjað sverð,
sem syngur yfir sjálfs þín höfði ?
Við sjáum nú til.
En nú langar mig til að spyrja:
Er rétt að láta hér staðar numið
með rýmkun kosningaréttarins? Eg
held tæplega. Börnin eiga einnig að
fá kosningarétt, eða foreldrarnir
fyrir þeirra hönd. Eða er það ekki
ranglátt að sá maður, sem ekkert barn
á, skuli hafa jafnt atkvæði um fram-
r'ðarmálefni landsins eins og sá, sem
á 10—12 börn? Framtíðin er barn-
anna eign og því er rétt að láta þá,
sem flest börnin eiga, hafa mest at-
kvæði um landsmál. Þeir eru þörf-
ustu mennirnir — og auðvitað eiga
þá konurnar óskilið mál — því
þeir eru máttarviðir þjóðarinnar.
Þetta á ekki að vera »pólitískt«.
Það eru að eins bendingar. Morgun-
blaðið meltir ekki »pólitík«.
Llendinus.
Hollendingar vígbúnir.
Ef Þjóðverjar hefðu brotist inn á
Holland um leið og þeir fóru inn í
Belgíu, er líklegt að lítið hefði orð-
ið um vörn af hendi Hollendinga.
En ef Þjóðverjar ætluðu að gera það
nú, mundi öðru máli að gegna.
Hollendingar hafa haft .allan her
sinn úti síðustu mánuðina. Hefir
hann tamið sér vopnaburð í allan
vetur og er nú betur við ófriði bú-
inn en nokkru sinni fyr. Her þeirra
er 900,000 manns.
Hellusund.
Smágrein þessi er tekin eftir
»Yorkshire Post«.
Mr. Churchill heldur að við eig-
um nú skamt sigurs að biða suður
njá Hellusundi, og eftir vegalengd-
inni að dæma, þá er það rétt. En
þessar fáu milur, sem' við eigum
ófarnar, eru ærið ógreiðaí og sjálf-
sagt ramlega viggirtar, svo að jafn-
vel þótt sigurinn virðist auðsær með
Jjví liði, sem bandamenn hafa þarna,
þá mun þó manntjónið verða grið-
arlegt og nokkur tími Iíða áður en
við höfum óhindraða leið inn í
Marmarahaf. Vér erum þvi sam-
þykkir, að þótt sigurinn verði dýr-
keyptur, þá sé hann þó þess virði.
Ef við getum opnað Hellusund og
Sæviðarsund, hefir Rússland aðgang
að opnu hafi. Rússar geta þá aflað
sér skotfæra, og sérstaklega stórra
sprengikúlna, sem þá virðist hafa
vantað i orustunum í Galiziu. V.ð
fáum aftur frá Rússlandi gnægð mat-
væla og þá lækka þau í verði 'nér í
landi. Þá er það og líklegt að önn-
ur ríki gangi í bandalag með okkur.
Það mundi verða okkur til mikilla
hagsmuna ef Balkanríkin yrðu öll á
móti Austurríki og neyddi það til
þess að draga lið sitt burtu úr Gal-
izíu. Það mundi verða eitt hið öfl-
ugasta ráð til þess að klekkja á
Þýzkalandi.
San Marino.
Svo heitir dáiitil landspilda á
ítaliu. En það sem margan mun
furða á, er það, að þetta er sjálfstætt
ríki — lýðveldi. Er það hið minsta
ríki i álfunni, 61 ferkílómeter að
stærð og ibúar eigi nema n þús-
undir eða nær átta sinnum færri en
íslendingar. Þó hefir riki þetta her.
Eru i honum 950 manns og 95
herforingjar.
Ríki þetta hefir verið sjálfstætt
um marga tugi alda þótt eigi sé
það stærra en þetta. í frelsisstriði
ítaiiu var það hlutlaust og datt eng-
um i hug að ganga nokkuð á rétt
þess. Árið 1862 gerði það samning
við Ítalíu, og var hann endurnýjað-
ur tíu árum síðar, um það að ítaliu-
konungur skyldi verndari þess.
Nú hefir stjórn lýðveldisins lýst
sig samþykka gjörðum Ítalíu i því
að segja Austurriki strið á hendur
og lýst ríkið í hernaðarástandi.
Kjöfkaup.
í þingi Breta skýrði stjórnin ný-
lega frá þvi, að stjórnir Frakka og
Breta hefðu orðið ásáttar um að
enska stjórnin skyldi framvegis hafa
á hendi öll innkaup á kjöti bæði
handa her Frakka og Breta. Er það
gert til þess að komast að sem bezt-
um kjörum. Bretar kaupa nú feikn-
in ö!l af kjöti frá Argentina ogÁstr-
aliu.