Morgunblaðið - 03.07.1915, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Utan af landi.
Jón Pálmi,
er verið hefir i gæzluvarðhaldi á
Sauðárkróki út af seðlafölsuninni al*
kunnu, er nú sagt að sé sloppinn,
og vita menn ekki hvar hann er
niðurkominn, en talið líklegt að hann
hafi komist í skip og sé strokinn
til útlanda.
Fundin mannabein.
Á Auðbrekku i Hörgárdal hafa
fundist mannabein, er verið var að
grafa fyrir heyhlöðu, sem þar á að
byggja. Eftir tilmælum Matthíasar
Þórðarsonar fornmenjavarðar fór sr.
Jónas Jónasson þangað vestur í fyrra-
dag til þess að athuga beinin.
Segir hann þarna vera gamlan
grafreit.
Flutningabifreið
ætla Þingeyingar að hafa í sumar á
akbrautinni milli Húsavíkurog Breiðu-
mýrar. Bifreiðarstjóri verðpr Kári
Arngrímsson frá Ljósavatni.
íslendingur.
r—i DAG13ÓIÍIN. I
Aftnæli í dag:
Asta Arnadóttir málari.
Guðný Helgadóttir húsfrú.
M. A. Bendsen húsfrú.
Asg. Eyþórsson kaupm.
Björn Bjarnason dr.
Hallbj. Halldórsson prentari.
Ófeigur Vigfússon pr. Feilsmúla.
Þorst. Briem pr. Grund.
f. KonráS Gíslason 1808.
Sólarupprás kl. 2.11 f. h.
S ó 1 a r 1 a g — 5.44 síðd.
Háflóð í dag kl. 9.39
og í nótt — 10.2
Veðrið í gær:
Vm. a. st. gola, hiti 8.0.
Rv. a. gola, hiti 10.2.
íf. a. gola, hiti 10,1.
Ak. logn, hiti 9.8.
Gr. logn, hiti 10.0.
Sf. logn, hiti 7.3.
Þh. F. s.a. kul, hiti 10.0.
P. Hein forstjóri vólaverksmiðjunnar
dönsku, sem býr til Hein-motorana,
kom hingað á Flóru í fyrrakvöld.
Hestnr fælist. í gær fældist heBt-
ur fyrir mjólkurvagni frá Lágafelli.
Var það fyrir ofan Elliðaár í Artúns-
brekku. Vagninn brotnaði og spiltist
mjólk en ökudrengur meiddist.
Síðastliðinn sunnudag fóru þeir
Theodor Arnason, Emil Thorodasen og
Loftur Guðmundsson inn á Vífilstaða-
hæli og lóku þar á fiölu, piano og
orgel fyrir sjúkliugana. Það var fallega
gert.
Helgi Jónsson grasafræðingur er
nýfarinn til Vesturlands í rannsókn-
arferð.
Margir þingmenn komu hingað á
Floru í fyrrakvöld, þeir Stefán Stefáns-
son, Þórarinn Benediktsson, Steingrím-
ur Jónsson, Björn Hallsson og Björn
Þorláksson.
Nýtt embætti var stofnað á bæjar-
stjórnarfundi hinum síðasta. Er það
umsjónarmannsstaða við höfnina og eru
árslaun ákveðin 2000 kr. fyrsta árið,
en 3000 kr. upp frá því.
Ökmnaður Ölgerðarinnar Egill
Skallagrímsson biður oss geta þess, að
ekki hafi það verið hans vagnhestur
sem fældist í Suðurgötu í fyrradag.
Kvaö hann það venju sína ætíð að
binda hestinn, þegar hann gengi frá
honum, og slíkt hið sama ættu allir
ökumenn að gera.
25 ára stúdentar. í blaðinu í gær
voru þessir vantaldir í 25 ára stúdenta-
talinu: Síra Sigurður Jónsson prestur
á Lundi, síra Gísli Jónsson á Mosfelli,
Kjartan Kjartansson prestur á Stað í
Grunnavík og Aage Schierbeck læknir
í. Danmörku. Tveir eru dánir: Sigurð*
ur læknir Pálsson og síra Filippus
Magnússon.
Messað á morgun í fríkirkjunni í
Reykjavik kl. 12 (Ól. Ól.) engin sið-
degismessa.
Matsnefnd hafði verið skipuð til að
meta tjón það, er Frederiksen kola-
kaupmanni stafaði af uppfyllingunni í
fjörunni þar fyrir framan. Hann hefir
landið og fjömna leigt af landstjórn-
inni, en eigi bæjarstjórninni.
Matsnefndin dæmdi honum 4000 kr.
skaðabætur — en af því eru 1200 kr.
skaðabætur fyrir tjón á dráttarbraut,
sem timbur- og kolavarzlunin hefir lát-
ið gera. En nú hefir hafnarnefnd
stefnt verzluninnni fyrir það, að hafa
bygt þá dráttarbraut í leyfisleysi, svo
eigi er að vita hvernig fer. — Yfir-
matsnefnd fjögra manna hefir verið
skipuð og uppfyllingunni er haldið
áfram.
Nýja Bíó bauð oss á sýningu tii
sín í gær og gat þess jafnframt að nú
væri meira á seiði en venjulega. Nú
væru það ekki neinar loddara- eða
leikara-myndir heldur sannar myndir
frá ófriðnum.
Það vissum vór fljótt, að ef svo væri,
þá ætti kvikmyndahúsið þakkir fyrir
það skilið, að hafa flutt slíkar myndir.
Því nú er svo komið að heiminum er
ekki nóg að h e y r a , hann verður
einnig að sjá. Nú er svo vel að við
íslendingar erum að eins h e y r n a r-
v o 11 a r, en okkur þykir þó gaman
að því að vera einnig sjónarvott-
a r — auðvitað ábyrgðarlaust. Og hve-
nær gefst okkur betra tækifæri til
þess heldur en þegar okkur eru boðn-
ar sannar kvikmyndir af undirbúningi
hernaðarþjóðanna og framkvæmdum
þeirra. Það er að minsta kosti góður
leiðarvísir fyrir þá sem hafa lesið
fregnir Morgunblaðsins af ófriðnum —
og það eru flestir. Vór viljum ráða
öllum til þess að sjá þessar myndir.
Knattspyrnnkappleiknr stendur til
að fram fari á morgun hér á íþrótta-
vellinum, ef veður leyfir. Eru það
knattspyrnufólögin »Fram« og »Valur«
sem þar reyna sig.
Heimilisiðnaður.
í gær var haldin sýning í Barna-
skólanum á handavinnu þeirri, sem
gerð hefir verið á heimilisiðnaðar-
námskeiðinu. Sýningin var ekki stór,
en þó furðu stór, þegar þess er gætt
hve tíminn var stuttar og nemend-
urnir fáir. En hún var ágætt sýnis-
horr þess hvað gera má á hverju
heimili landsins með sáralitlum til-
kostnaði en ákaflega miklum sparn-
aði.
Þarna var sýndur allskonar vefn-
aður — glitofnir dúkar, gólfdúkar,
handklæðadúkar, kjólaefni, borðdúkar
o. s. frv. Smíðisgripir: burstar,
sóflar, blómpottastólar og alls-
konar körfur úr strái og basti. Allir
voru gripir þessir verðlagðir eftir
því sem efni hefir i þá kostað. Er
það gert til þess að sýna mönnum
fram á hve efnið i slika gripi kostar
ákaflega litið í samanburði við grip-
ina fullsmiðaða. Mismunurinn hlýt-
þvi að liggja í vinnunni sem til smið-
arinnar gengur. Við skulum taka
dæmi. Efnið í fatabursta, sem kost-
ar hérum bil i krónu i búðum hér,
kostar eigi nema 40 aura eða tæp-
lega það. Alt það bast, sem keypt
var til iðnaðarnámsskeiðsins, kostaði
eigi nema 5 krónur. En úr því voru
gerða ótal körfur og verð þeirra
mun hafa numið mörgum tugum
króna. Neméndur voru látnir sitja
fyrir að kaupa smiðisgripi sína og
urðu flestir til þess, en þó var
nokkuð selt öðrum, einkum vefnað-
arvörurnar.
Sú er tilætlun Heimilisiðnaðar-
félagsins, að kenna mönnum að gera
nytsama hluti, sem fá áhöld þarf
til að gera eða engin, önnur en
hendurnar. Fjölda mikið af þeim
iðnaðarvörum, sem keyptar eru fyrir
ógrynni fjár hér á ári hverju mætti
gera á hvers manns heimili. Og
þegar þess er gætt, að menn greiða
meira fyrir vinnuna en efnið i hlut-
inn, þá hlýtur hverjum manni að
verða það ljóst hvílíkur sparnaður
það yrði landinu, ef mönnum lærð-
ist að nota fristundir sínar til þess
að vinna heima fyrir sjáfan sig eða
aðra. Græddur er geymdur eyrir, og
gróði landsins eykst við það ef
landsmenn læra að spara, læra að
nota timann betur en áður.
Heimilisiðnaðarfélagið er hið þarf-
asta fyrirtæki og á það skilið að allir
góðir menn styrki það með ráðum
um og dáð. Það er ungt enn þá og
á auðvitað við lítil efni að búa og
viljum vér hvetja alla, sem efni hafa
á því — og það hafa flestir — að
styrkja félagið með því að ganga
í það. Iðgjaldið er eigi nema 2
krónur á ári og um það munar fáa,
en fyrirtækið munar um hverjar
tvær krónur, enn sem komið er.
Þingið veitti félaginu 500 króna
styrk i fyrra. Þvi fé hefir eigi verið
kastað í sjóinn. Vonandi sér þing$
í sumar sér fært að veita félaginu
hærri styrk. Það verður landinu
þúsundfaldur hagur.
1. júli ’iý
Grútarbræðslan.
Mikið var um það mál rætt ú
fundi bæjarstjórnar 1. júní hvat
grútarbræðsla skyidi framvegis vera
i bænum. Risu þær umræður út
af því að Þorsteinn Jónsson á Seyö-
isfirði hafði sótt um leyfi til þesS
að hafa lifrarbræðslu í Austurkotir
sem stendur fram við Skerjafjörð-
Fasteignanefnd hafði haft mál-
ið til meðferðar, en leizt ekki ráð
að leyfa grútarbræðslu þar. Þótti
henni, sem satt er, tími til þess kom-
inn að fara að ákveða hvar grútar-
bræðslustöðvar skyldu veia í fram'
tiðinni. Nú sem stendur eru þær alt
umhverfis bæinn — i Örfirisey, á Þor*
móðsstöðum og inni í Vatnagörðum-
Að vísu gat borgarstjóri þess, að
grútarbræðsluna i Örfirisey ætti að
flytja þaðan hvenær sem bærinU
heimtaði það. (En hvenær verðut
það ?) Hann sagði ennfremur, að að
sínu áliti væri það heppilegast að hafa
grútarbræðsluna innan við bæinn eða
þar í grend, því vindur stæði sjaldo-
ast af þeirri átt og því minst hætta
á því að grútarþefinn legði inn '
bæinn. Beuedikt Sveinsson var þv'
ekkert mótfallinn að Þorsteini ytð1
leyfð grútarbræðsla þama fram
Gerði það minst til fyrst lifrarbræðsla
væri á Þormóðsstöðum og svo stæði
vindur sjaldan af þeirri átt. Tryggvl
stakk upp á því að hafa grútar*
bræðslustöðvarnar fyrir vestan bæ>
t. d. á Eiði, því hann væri sjalda0
á vestan hér í Reykjavik, en HanO'
es Hafliðason gaf þær upplýsing*r>
eftir reynslu sinni sem gamall skiþ'
stjóri, að hér i bænum kæmi «áttin*
úr öllum áttum. Það væri því 0111
að gera að safna öllum bræðsln'
stöðvunum saman á einn stað, sV°
bæjarmenn hefðu ekki grútarþefiöD
í nösunum nema úr einni *tt;
Borgarstjóri vildi að málinu yr^
visað til heilbrigðisnefndar til nm'
sagnar. Það vildi Tryggvi ekki me
neinu móti, því það væri áreiða0,
lega einhver vitlausasta nefndin
bæjarstjórninni. Auk þess kvað han°
ekki geta komið til mála að þet^,
heyrði undir hennar verkahring> P {
grútarlyktin væri holl. Það
bezt á því að mönnum, sem he
verið við grútarbræðslu alla sína &
hefði aldrei orðið misdægurt.
því nær að fresta málinu og ^
því aftur til fasteignanefndaf
kæmi hún svo með tillögur s t
um það hvar hún áliti hepP1^^
að hafa grútarbræðslustöðvar r ^
vegis. Var sú tillaga samþyk1’^.
önnur tillaga um það að vtSS ejij'
inu til beggja nefndanna í sa
ngu fékk með þvi engan byr'