Morgunblaðið - 09.02.1916, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Sæsiminn slitinn.
%
Ekkert samband við útlönd í
rúma viku?
Það hefir kveðið mikið að síma-
slitum núna að undanförnu. Land-
síminn hefir altaf öðru hvoru verið
í ólagi og er það enn — ekkert
samband við Vestfirði í marga daga.
Og svo bætist það ofan á, þegar
símalínan er komin í lag milli
Reykjavíkur og Seyðisfjarðar, að þá
slitnar sæsiminn — og allar likur
til þess, að ekkert samband fáist við
útlönd í io daga.
Síminn er slitinn rétt fyrir norð-
an Færeyjar — ef til vill á höfninni
í Þórshöfn — eftir því sem menn
komast næst. Færeyingar geta ekki
gert við hann og verður þvi að senda
skip frá Kaupmannahöfn til þess.
En það tekur tíma. Síðast þegar
sæsíminn slitnaði tók viðgerðin 8
daga.
Mörg af þeim simskeytum, sem
kaupmenn ætluðu að senda i gær,
voru send með íslandi til Færeyja
og þaðan á svo að koma þeim sim-
leiðis. En nokkur skeyti voru þeg-
ar send til Seyðisfjarðar og liggja nú
þar þangað til síminn er kominn í
lag aftur.
Það er með öllu ókunnugt af
hvaða völdum símslitin eru.
Óhætt mun að fullyrða það, að
símasamband við útlönd hefir orðið
íslendingum til ómetaniegs hagnaðar,
eigi sizt síðan styrjöldin mikla hófst.
Eivernig halda menn að ástandið
hefði verið hér nú, ef simans hefði
eigi notið við? — En eins og það
er vist, að siminn hefir leyst okkur
úr mörgum vandræðum, þá er og
hitt jafnvíst, að okkur eru búin vand-
ræði i hvert sinn og eitthvert ólag
er á honum — þó ekki kveði svo
ramt að sem nú, að við séum ein-
angraðir dögum saman.
Hvenær kemur loftskeytastöðin ?
Ef hún hefði verið komin nú, hefð-
um við ekki þurft að kviða því svo
mjög, þótt sæsíminn slitnaði og lægi
i lamasessi um hrið. En geta ekki
þessi símaslit ýtt undir málsaðilja,
svo að þeir hraði því að fá loft-
skeytastöðina, sem hefði átt að vera
komin hingað fyrir löngu?
Mótmæli Bandaríkjanna
Svar Sir E. Grey.
Bandaríkin hafa sent Bretum svo-
látandi mótmæli gegn pósttökum
þeirra:
Stjórninni í Bandaríkjunum hefir
verið skýrt frá þvi, að yfirvöld hans
hátignar Breta konungs hafi tekið
734 póstbögla úr danska gufuskipinu
»Oscar 11«, sem var á leið frá
Bandarikjunum til Noregs, Svíþjóðar
og Danmerkur, og einnig að hin
sömu yfirvöld hafi tekið 58 póst-
bögla úr sænska skipinu »Stockholm«,
sem var á leið frá Gautaborg til
New York; að 5000 böglar af vör-
um, sem voru eign Bandaríkjamanna,
hafi verið teknir úr danska skipinu
»United States« í síðustu för þess
til Bandaríkjanna, og að yfirvöldin í
Kirkwall hafi þ. 18. desember tekið
597 póstbögla úr gufuskipinu »Fre-
derik VIII«, sem var á leið til Norður-
landa. Onnur fleiri samskonar dæmi
mætti og nefna, eins og t. d. það,
þá er pósturinn var tekin úr »Hellig
Olav*.
Um skoðun og töku af vörum,
sem sendar eru i böglapósti, álítur
Bandaríkjastjórn að eigi að gilda sömu
reglur og þær sem gilda um vörur
fluttar með hraðlest; en á hinn bóg-
inn álítur Bandaríkjastjórn að bögla-
póstur falli undir hina venjulegu
vernd sem veita á verzlun hlutlausra
þjóða; og að hin fyrri mótmæli
hennar viðvíkjandi ýmsum atirðnm
í sambandi við afskifti hlutlausrar
verzlúnar gildi einnig um öll afskifti
af böglapósti.
Bandaríkjastjórn hefir enn fremur
fengið vitneskju um það, að Bretar
tóku ameríkskan póst frá Bandarikj-
unum, sem fara átti til Rotterdam,
úr hollenska gufuskipinu »Noorder-
dyke« þ. 20. desember og að sá
póstur muni enn geymdur hjá ensku
yfirvöldinum. Og ennfremur hafa
Bretar tekið allan póst úr gufuskipinu
»New Amsterdam«, sem var á leið
frá Bandaríkjunum til Hollands.
Með því skipi voru send bréf,
sem snertu stjórnmálaviðskifti Banda-
ríkjanna og Hollands og það er
sennilegt að þessi opinberi póstur
hafi einnig verið tekinn og þannig
tafið fyrir honum. Þá mætti og
einnig nefna afskifti Breta af skipun-
um »Rolterdam« og »Eiihrok«.
Bandarikjastjórn fær eigi viður-
kent að Bretar hafi neinn rétt til
þess að taka með valdi hlutlaus
skip, sem eru á leið frá Ameriku til
hlutlausra landa í Evropu og eiga
ekki að komá við í brezkum höfn-
um, flytja þau til hafnar og taka þar
úr þeim póstinn eða skoða hann.
Reglur þær, sem gi!t hafa eru þær,
að póst megi eigi taka á höfum úti
og rannsaka, gera upptækan eða
ónýta hann, jafnvel þótt hann sé
fluttur með skipi óvinaþjóðar. Það
virðist því eigi vera alþjóðalögum
samkvæmt, að Bretar skuli taka skip
og flytja þau inn fyrir endamörk
ríkis sins og þykjast með þvi hafa
fengið vald til þess að rannsaka póst
þeirra. *
A skipum, sem aðeins koma við
í brezkri höfn, hafa Bretar engan
rétt til þess, alþjóðalögunum sam-
kvæmt, að taka hinn innsiglaða póst
eða skoða hann, vegna þess að sá
póstur kemur aldrei réttilega undir
hendur brezku póststjórnarinnar, sem
ekki hefir heldur neina ábyrgð á
honum.
Afleiðingin af þessum afskiftum
Breta er sú að dýrmæt og áríðandi
bréf hafa glatast og eru Bandaríkja-
menn þeim mjög gramir. Erlendir
bankar hafa og neitað að kaupa am-
eriskar ávísanir, vegna þess að þeir
hafa enga tryggingu fyrir því að þær
komist með póstinum. Þá er það
og hart að opinber stjórnarpóstur
skuli geta orðið fyrir töfum af þeim
athöfnum, sem Bandarikjamenn álíta
algerlega óþarfar og geti alls eigi
gert Bretum neitt hernaðarlegt gagn.
Bandarikjastjórn kiefst þess alvar-
lega að þessu verði kipt í lag á
þann hátt sem dugar.
Svar Greys.
Bréf það, sem yðar hágöfgi var
svo góður að senda oss þann 10. f. m.
viðvikjandi pósttöku úr .hlutlausum
skipum vekur míkilsvarðandi athug-
unarefni um það »pincip«, sem
stjórnir bandamanna hafa komið sér
saman um að vel yfirlögðu ráði.
Brezka stjórnin er þvi nauðbeygð
til þess að ráðgast fyrst við banda-
stjórnir sinar áður en hún getur
gefið yður fullnaðarsvar. Hún hefir
þegar tekið að ráðgast um við frönsku
stjórnina og eg býst við því að geta
gefið svar áður en langt um líður.
Athugasemd utanríkis-
stjórnarinnar.
Utanrikisstjórnin brezka hefir lát-
ið birta svolátandi athugasemd um
leið og þessi skjöl:
Til þess að koma i veg fyrir allan
misskiliýng um þetta efni, skal þess
getið að enginn póstur hefir verið
skoðaður eða tekinn úr hlutlausum
skipum, sem flutt hafa verið með
valdi í brezka höfn til rannsóknar.
Bandarfkin.
Umraæli Wilsons.
Þess er skemst að minnast, að
hingað kom skeyti um það að Wil-
son Bandarikjaforseti hefði látið i
ljós, að vel gæti verið að Banda-
rikin yrðu að gripa til vopna. Þetta
er bygt á því, sem forSetinn hefir
nýlega látið sér um munn fara í
ræðum sem hann hefir haldið.
Meðal annars sagði hann þetta:
Eg get ekki sagt yður hvernig
vér stöndum á morgum. En eg
get ekki orða bundist og látið þjóð-
ina vera í þeirri trú að það sé á-
reiðanlegt víst að dagurinn á morg-
um verði eins bjartur og dagurinn
í dag.
Siðar sagði hann það að nauðsyn-
legt væri fyrir Bandaríkin að vera
hernaðarlega við öllu búin, »vegna
þess að heimurinn stendur í ljósum
loga og neistarnir geta hrokkið um
alt.« Enn fremur sagði hann:
Eg skal segja það hreinskilnislega
að vér getum ekki dregið þetta. Eg
veit ekki hvað næsti dagur kann að
bera í skauti sinu. Þó vil eg ekki
að þér álitið það að eg óttist ein-
hverja sérstaka hættu. Mig langár
aðeins til að gera yður það ljóst, að
hætturnar umkringja oss daglega.
Þær hættur höfum vér ekki steypt
oss i sjálfir og vér höfum enga
stjórn á þeim. Eg held að engin®
maður í Bandarikjunum geti v*w
hvað gerast kann á einni viku, el°
um degi og jafnvel ekki á ein111
stundu.
Þér hafið lagt mér á herðar þessa
tvöföldu skyldu: »Vér treystum y®
ur til þess, forseti, að láta ófriðinn
ekki ná til vor, en vér treystat11
yður einnig til þess að gæta þesS> a0
heiðri landsins verði ekki misboðið.*
Getið þér nú ekki sjálfir séð, að Þel1
tímar geta komið að ómöglegt er a
gera þetta hvort tveggja.
Sumir fréttaritarar segja að þ63®1
ummæli forsetans séu bending l1^
Bernstoifls greifa sendiherra Þjðð'
verja. Því að enn er eigi Lusitaniá'
málið útkljáð og eigi heldur Ancona-
málið eða Persíumálið.
Aðrir fréttaritarar segja það
Englandi standi meiri hætta af Bandí'
ríkjunum heldur en Þýzkalandi.
CZSS3 DAÖBÓFflN.
Afuiæli f dag:
Áugsta Svendsen, húsfrú.
Guðbjörg Árnadóttir, húsfrú.
Málfríður Ásbjörnsdóttir, jungfrú.
Ragnheiður Þorsjteinsdóttir, jungfrú.-
Ragnheiður Árnadóttir, húsfrú.
Björn Þórhallsson, bústjóri.
Ingimundur Jónsson, verkstjóri.
Diðrik Knudsen, prestnr, Bergst.
Tryggvi Þórhallsson, prestur, Hesti.-
Sólarupprás kl. 8.50 f. h.
S ó 1 a r 1 a g — 4.55 e. h-
Háflóð í dag kl. 9.5 f. h.
og kl. 9.26 e. h-
Veðrið í gær.
Þriðjudaginn 8. fabr.
Vm. n. kaldi, hiti 1.6.
Rv. n.v. kaldi, hiti 1.5.
ísaf.
Ák. n.n.a. gola, hiti 0.0.
Gr. n.a. stinningsgola frost 4.0.
Sf. logn, hiti 1.6.
Þórsh., F.
Augnlækning ókeypis kl. 2—3 *
Lækjargötu 2 (uppi).
Kjósarpóstnr kemur í dag.
Ingólfur á að fara til Borgarness 3
morgun.
Hermann Jónasson heldur fyrir
lestur um þegnskylduvinnuna fiBíll:U
daginn þann 10. þ. m., eins og aU^
lýst er á öðrum stað hór í blaðinu-
Mál þetta er eitt af stærstu 10
um er þjóðin hefir nú með höndulU^
Og sökum þess að það verður
undir þjóðar atkvæði, á næsta baUS
er það skylda allra kjósenda a:
sér það sem bezt. Ættu þelr Þv^’
nota vel tækifærið og sækja fyri^®
urinn. Þá meiga og atkvseðisb®
1 . . , ,,6 B 1 •„ að ssekja
konur eigi heldur vanrækja ^
,itt
hann. Nú eiga þær að syna _
var unnið fyrir gíg, er þeim var
kjörgengi og kosningarróttur
þingis.