Morgunblaðið - 30.09.1916, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Erf. símfregnir
frá fréttaritara ísafoldar og Morgunbl.
Kaupmannahöfn, 28. sept.
— Verzlunarkafbátarinn
„Bremen“ er kominn til
Ameríku.
Bandamönnam heíir orð-
ið mikið ágengt á vestur-
vígstöðvunum síðuntu dag-
ana. I»eir hafa tekið Com-
bles og Morval og náð
3000 föngum.
Zeppelins-loftför hafa
enn á ný gert árás á Bret-
land. Tjónið lítið.
Þjóðverjar hafa kallað
alla menn að 50 ára aldri
undir vopn, einnig þá, sem
áður voru áiitnir ófærir
til herþjónustu.
— Austurríkismönnum
miðar áfram hjá Herman-
stadt.
— Rúmenar sækja fram
í Vulkan-skarðinu.
Belgaher.
Það er nú svo langt síðan að
nokkuð hefir frézt af her Belga, að
mönnum hefir nær gleymst, að hann
sé til. »En hann gerir enn skyldu
sína«, segir »GIasgov Herald* hinn
20. þ. mán. »og heldur óvinunum
í skefjum á einhverjum hinum þýð-
ingarmestu stöðvum vesturvígvallar-
ins. Hann hjálpar til þess að verja
Calais, norðvesturhluta Frakklands
og þá sneið af Belgíu, sem enn er
óháð. Þar eru oft háðar stórskota-
liðsorustur, en hvorugur herinn gerir
áhlaup. Óvinirnir geta ekki sótt
feti framar, og viglínan er hin sama
og hún var ef|ir orustuna hjá Yser,
og stöðvar Belga eru óvinnandi.
Þegar hin mikla orustu var háð
hjá Yser, var Belgaher illa útbúinn.
Hann skorti rifla, og skotfæri hafði
hann sama sem engin. — Nú hefir
herinn aukist um helming, og út-
búnaður hans er þrisvar sinnum
betri en hann var þá. Hermennirnir
klæðast nú brezkum »Khaki« og
hafa franska stálhjálma. Þeir fá nóg
að borða og hafa ágætan aðbúnað.
í engum öðrum her eru tiltölulega
jafn margir fyrirliðar. Allir Belgar,
sem eru á herskyldualdri og vinna
eigi í hergagnaverksmiðjum Frakka,
eru nú i hernum. Herinn hefir því
aldrei verið jafn öflugur og nú, sið-
an ófriðurinn hófst.
Auk þess sem Belgaher heldur
Þjóðverjum í skefjum á löngu ófrið-
arsvæði, veitir hann bandamönnum
á ýmsan annan hátt. Til dæmis
eru eigi hugaðri flugmenn til en
hinir belgisku. Þeir hafa skotið
niður margar flugvélar fyrir óvinun-
um, og sérstaklega hafa þeir verið
snjallir í því að taka myndir í loft-
inu af stöðvum óvinanna. Mynd-
irnar af herstöðvum Þjóðverja þarna
sýna það, að skotgrafaraðir þeirra
eru marga mílna breiðar og ekkert
sparað til að gera þær sem öflug-
astar. Þar sjást líka járnbrautir um
þvert og endilangt svæðið. Sum-
staðar liggja járnbrautir þessar neðan-
jarðar á löngum köflum. Og þessi
mannvirki verða eigi óuýtt með öðru
en gríðarlegri stórskotahríð.
„Bertha Liza“.
Eitt hið helsta starf flugmannanna
er að komast eftir því hvar hinar
stóru fallbyssur óvinanna séu, og
síðan skjóta bandamenn á þær. En
flugmennimir voru í marga mánuði
að komast eftir því hvar hin stóra
fallbyssa, er þeir nefndu »Bertha
Liza«, var falin. Það var hún, sem
gerði mestan óskundann i Flandern
í fyrra, og með henni skutu Þjóð-
verjar á Dunkirk á 20 mílna færi.
En þegar þeir hefðu fundið felustað
hennar, leið eigi á löngu áður en
flugmenn bandamanna höfðu ónýtt
hana með sprengikúlum.----------
Belgar eiga loftskeytastöð, sem er
í skotfæri frá landi þvi, er óvinirnir
hafa á sínu valdi, en þó geta Þjóð-
verjar ekki ónýtt hana. Hún er í
Hollandi.
Belgar eiga dálítið land í Hol-
landi. Aðalþorpið þar heitir Bar-le-
Duce, en það er fleiri en einn blett-
ur, sem Belgar eiga í Hollandi. En
þessir blettir eru svo litlir, að Þjóð-
verjar eiga það á hættu, að kúlur
þeirra lentu á Hollendingum, ef þeir
ætluðu að skjóta á þessar belgisku
jarðeignir. í Bar-le-Duce eru 400
íbúar. Þjóðveijar skoruðu á þá að
gefast upp, en borgarstjórinn neitaði
þvi og skoraði á Þjóðverja að taka
þorpið herskildi. En það gátu Þjóð-
verjar eigi nema með því móti að
ráðast inn á Holland, og belgiski
fáninn blaktir því enu yfir Bat-le-
Duce, og loftskeytastöðin þar heldur
stððugt uppi starfi sínu.
Rúmenfa og Svíþjóð
Örlagastund Svíþjóðar
Sænska »Aftonbladet« flytur langa
grein um friðrof Rúmena og að segir
niðurlagi:
Að lokum skulum vér fara nokkr-
um orðum um afstöðu vora eftir
þessi nýju friðrof. Hin vötmu og
sterku vináttubönd, sem vér erum
bundnir Miðveldunum fytir hina
dáðríku og göfugu baráttu þeirra,
sérstaklega gegn hinum ægilega
rússneska »barbarisma«, hljóta að
eins að styrkjast eftir því sem leik-
urinn verður ójafnari. Barátta sú,
sem háð var í tíu ár áður en ófrið-
urinn hófst, til þess að slá hring um
þær þjóðir, sem framtiðargengi vort
og þjóðarvelferð er aðallega undir
komin, hefir unnið nýan sigur:
Hringurinn er sieginn svo vel, sem
framast er hægt. Og að því sleptu,
að Machensen rauf hringinn á ein-
um stað í vetur, er það einn hlekk-
ur enn sem vantar — að norðan.
Vér erum þessi hlekkur. Og það
er sennilegt að við okkur verði nú
beitt harðarí kúgun en nokkru sinni
fyr. Það sem byrjaði sem hæglátt
»diplómatiskt« starf, en hefir verið
rekið með ófögrnm getsökum —
það, sem þegar hefir verið rekið
með þvi kappi, er oss var flestum
óskiljanlegt, og með ávirðingum,
sem hafa þó að minnsta kosti rumsk-
að við okkur, getur haldið áfram,
þangað til vér verðum neyddir tii
þess af öðrum að láta skeika að
sköpuðu, þótt vér höfum kynokað
oss við því meðan vér vorum sjálf-
ráðir. Þann dag, sem þetta verður,
rennur upp örlagastund Sviþjóðar,
og guð hjálpi oss þá. Ef vér gæt-
um þess þá eigi, hvers fortíð og
framtið krefjast af oss i sameiningu,
þá getur dómur sögunnar um breytni
vora eigi orðið nema á einn veg.
------— Hér er nokkuð talað á
hnldu, en glögt er það þó hvað
blaðið fer.
Munið að bezt er að aug-
lýsa í Morgunblaðinu.
MORGU NBLAÐIÐ
kostar i Reykjavik 70 aura 4 máuuÖi
Einstök blöð 5 anra. Sunnudagsblöð 10 a.
Úti um land kostar ársfjórðnngurmn
kr. 2.70 burðargjaldsfritt.
Utanáskrift blaösins *r:
Morgunblaðiö
Boz 'á.
Rejnkjavik.
Þeir sem vilja fá tilsögn í
Harmoniumspili
hjá mér gefi sig fram fyrir lok þessa
mánaðar. — Heima kl. 11—12 og
7—8 á Smiðjustíg 11.
Loffur Guómutidsson.
Stúlka,
16 ára gömul,
óskar eftir atvinnu við
búðarstörf.
Uppl. á
Laugavegi 57, niðri.
til skepnufóðnrs
söltuð i steinolíufötum fæst í haust
á 29 kr. fatið.
Eiuar Jfeígason.
garðyrkjum.
c=» daoborin. es
Veðrið í gær:
Föstudaginn 29. september.
Vm. n.n.a. kaldi, hiti 4.9
Rv. logn, hiti 5.6
ísafj. v. kul, þoka, hiti 5.5
Ak. logn, hiti 0.0
Gr. logn, frost 1.0
Sf. iogn, frost 0.1
Þórsh., F. a.n.a. kul, hiti 7.1
Messað á morgun í fríkirkjunni í
Hafnarfirði kl. 12 á hádegi síra Öl.
Ól., og í fríkirkjunni í Reykjavík
kl. 5 síðdegis, síra Ól. Ól.
Goðafoss var á Hofsós í gær. Hef-
ir tafist vegna þoku.
Ýmir kom til Kaupmannahafnar á
Miðvikudaginn.
Ingólfnr fór til Eyrarbakka í gær
hlaðinn vörum hóðan.
Nýgift eru Lúðvíg Ásgrímssou vél-
stjóri á Norðurstíg 3, og Guðrún
Elríksdóttir sama stað.
10 ára afmæli átti landssíminn í
gær. Stjórnarráðið og landssímastöðin
flögguðu.
Skrifstofa
Gunnars Eigifson
er flutt í
Veltusund 1 npPí
Innllegt þakklæti til allra þeirra.
sem auðsýnt hafa mér samuð og
hluttekningu við fráfall og jarðar-
för minnar elskulegu dóttur, Magn-
eu Pálsdóttar.
Reykjavfk, 30. sept. 1916
Margrét Marfsdóttir.
Gasstöðin. Vór viljum vekja athygli
húsmæðra á auglýsingu gasstöðvarinn*
ar í blaðinu í dag. Framleiðsluofninn
er dálítið bilaður, en til þess að hægt
só að gera við hann, án þess að gas-
stöðinni verði alveg lokað, biður gas*
stöðvarstjórinn húsmæður um að not*
ekki suðugasið í dag og á morgun.
Ellistyrktarsjóðurinn. í kvöld ot
útruuninn umsókuarfresturinn un»
styrk úr sjóðnum. Eru því síðustu
forvöð fyrir þá, sem ætla að sækja uö '
styrk, að gera það í dag.