Morgunblaðið - 01.08.1917, Blaðsíða 1

Miðvikud.
4. árgangr
1.
ágúst 1917
HORGUNBLABIÐ
267.
tðlublað
Ritstjórtiarsimi nr. 500
Ritstjóri: Vilhjáltnur Finsen
ísafoldarprentsmiðja
Afpreiðslusimi nr. 500
flO|
Reykjavíkur
Riograph-Tkeater
Taislmi 475
BIQ
Sjónleikur í 4 þáttum
eftir Rolanú Talbor.
Tekinn og leikinn í Englandi af
frægum amerískum leikurum.
Myndin er falleg, áhrifamikil og
afarspennandi frá byrjun til enda.
Hér með tílkynnist að okkar kæra móðir
og tengdamóðir, Jóhanna Solveig Gunnars-
dóttir, andaðist 29. júli á heimili sinu,
Hverfisgötu 93. Jarðarförin verður auglýst
sfðar.
Ólina og Einar Finnbogason.
Konráð R. Koiiríiðsson
læknir
Þingholtsstræti 21. Sími 575.
Heima xo—12 og 6'—7.
Frá alþingi.
Jíýungar.
1. UtflutninqSgjald af sild.
Signrður Sigurðsson ber fram frv.
um útflutningsgjald af sild, nærri
samhljóða frv. þvi, er sjávarútvegs-
nefnd neðri deildar flutti á auka-
þinginu í vetur, en þá var visað til
stjórnarinnar með rökstuddri dagskrá
Að eins sá munur, að frv. Sigurðar
ákveður gjaldið 2 kr. ?.{ hverri útfluttri
tunnu saltaðrar síldar (1 stað 3 kr. i
frv. í vetur) og að lögin eigi að öðl-
ast gildi um næsta nýár.
Greinargerð:
Alt útlit er fyrir, að landssjóð
skorti fé næstu árin til ýmsra nauð-
synlegra framkvæmda,ef ekkert verð-
ur gert til þess að afla honum meiri
tekna en nú er. Þarfir og kröfur
landsmanna til aukinna fjárframlaga
fara sífelt vaxandi. Mörg stór fram-
farafyrirtæki, sem hafa mikinn
kostnað í för með sér, liggja við
borð og þurfa skjótra aðgerða.
Ráðstafanir þings og stjórnar i sam-
bnndi við heimsófriðinn hafa og
aukið alltilfinnanlega útgjöld lands-
sjóðs, og hljóta óhjákvæmilega að
gera það enn meir áður en lýkur.
Fyrir þvi þarf að sjá landssjóði
borgið, eftir þvi sem unt er, með
auknum tekjum. Og að þvi mið-
ar frumvarpið.
Með tilliti til ástæðanna sem nú
tru, að því er snertir kostnað við
sildveiðarnar og útflutning af síld,
er gert ráð fyrir i frumvarpinu, að
Stúlka óskast
i vist hálfast eða allan daginn. A. v. á.
Sigl. gn ’Aisp ssann
vantar á gott heimili í Skaftafellssýslu.
Taliö yíÖ Gisla Sveinsson, yMómslögmann.
lögin komi ekki í gildi fyr en x.
jan. 1918. Og þar sem svo er
til ætlast, að lögin komi ekki til
framkvæmda fyr en þetta, þá er
heldur ekki í frumv. ákvæði um
það, að 11. töluliður í 2. gr. laga
nr. 16, 16. sept. 1915 (d: verð-
hækkunartollslögin), sé úr gildi
numin, með því að gera má að
Sjálfsögðu ráð fyrir, að nefod lög
falli úr gildi á þessu ári.
2. Laun í landaurum.
Bjarni Jónsson frá Vogi flytur frv.
til laga, er mæla svo fyrir, að verka-
mönnum hins islenzka ríkis skuli
reiknað kaup í landaurum, og er frv.
nærri samhlj. þvi, er hann flutti sama
efnis á aukaþinginu í vetur, og ástæð-
ur samhljóða.
3. Framlenqinq vorutolls.
Fjárbagsnefnd hefir nú látið uppi
álit sitt um frv. stjórnarinnar um
framlenging á gildi vörutollslaganna,
og ræður nefndin til að það sé sam-
þykt, með þeirri breytingu, að lögm
gildi fyrst um sinn til ársloka 1919,
en í frv. er framlengingin óákveðin,
þangað til öðruvisi verður ákveðið.
Segir svo i nefndarálitinu:
»Nefndin vill eigi, að ráðist sé
i neinar verulegar breytingar á
vörutollslögunum á þessu þingi,
enda margir þeirrar skoðunar, að
tolllöggjöf vor yfirleitt þurfi gagn-
gerðra endurbóta, er til frambúðar
megi verða, þegar nokkurnveginn
eðlilegt ástand er aftur orðið ríkj-
andi i viðskiftum«.
Framsögumaður nefndarinnar er
Gisli Sveinsíon.
4. Brauðamdlið.
Viðaukatillaga er komin i branð-
gerðarhúsamálinu frá þeim Einari Arn-
órssyni og Jör. Br., svo látandi:
»Nú er brauðgerðarhús tekið til
leigu samkvæmt 7. gr., og eiga
þá forstjóri þess og verkamenn
hans forgangsrétt að öðru jöfnu
til atvinnu af brauðgerð þar um
leigutimann*.
5. Stýrimannaskóli d Isafirði.
Mentamálanefnd Nd., er það mál
hafði til meðferðar, ræður til að frv.
verði felt, vill heldur stækka stýri-
mannaskólann i Reykjavík svo fljótt
sem hentugleikar leyfa, en veita aftur
Fiskifélaginu ríflegt fé til námskeiða.
6. u/4fnám verðhcekkunartolls af ull.
Frv. um afnám verðhækkunartolls
af ull, sem samþ. var í Nd. var
vísað til fjárhagsnefndar í Ed. Sú
nefnd hefir nú klofnað í málinu.
Nefndarálitið er á þessa leið:
Nefndin hefir athugað frumvarp
þetta og verður meiri hluti hennar
að líta svo á, að fyrir framleiðendur
hafi það litla þýðingu, hvort verð-
hækkunartollurinn á þeirri vöru er
nú þegar numinn úr gildi, því að í
framkvæmdinni mundu þeir fá hið
sama verð fyrir hana, hvort sem
lögin gangaúr gildi nú eða 16. sept.,
eins og þeim er ætlað.
Hinsvegar telur meiri hluti nefnd-
nrinnar það varhugavert, þar sem
lðg þessi eiga innan skamms að
falla úr gildi, að undanskilja eina
vörutegund fremur annari ákvæðum
laganna og gera þannig framleið-
endum í landinu misjafnlega hátt
undir höfði.
Meiri hluti nefndarinnar verður
því að ráða háttvirtri deild til að
fella frumvarpið.
Alþingi, 28. júli 1917.
H. Hafstein, H. Steinsson,
, form. ritari og framsögum.
Frá minni hlutanum.
Minni hlutinn telur rétt að frum-
varpið verði samþykt, enda bíði
landssjóður engan tekjuhalla við það,
þar sem fyrirsjáanlegt er að ull verð-
ur ekki flntt út fyrir 16. september
næstk., en þá eru verðhækkunartolls-
lögin úr gildi. Tilgangur frumvarps-
ins er því að eins að koma i veg
fyrir að kaupmenn og kaupfélög
taki tollinn til greina, er þau ákveða
ullarverðið, svo bændur fái minna
verð fyrir nllina.
Með þessu frumvarpi er þvi á
engan hátt hallað jainvæginn, sem á
að vera á milli atvinnuveganna.
Alþingi, 28. júli 1917.
Sig. Eggerz.
7. Sala á ráðherrabústaðnum.
Alit fjárhagsnefndar um það mál
er á þessa leið:
núw Bió____________
Gimstelnaþjófar.
Leynilögreglusjónleikur
i 3 þáttum.
Leikinn af Nord. Films Co.
Aðalhlutverkin leika:
Ebba Thomsen-Lund,
Th. Lund, Robert Dinesen,
Henr. Seemann, Johs. Ring.
Mynd þessi er frá upphafi til
enda jafnspennandi
— Tölnsett sæti. —
Píanó
óskast til kaups.
Reynir Gíslason.
»Þótt sá forsætisráðherra sem
nú er, þurh eigi á ráðherrabústað
landsins að halda til ibúðar, þá
álítur nefndin óhjákvæmilegt að
landið eigi hús, er sé sæmilegur
bústaður handa forsætisráðherra,
því að engin vissa er fyrir þvi, að
svo fari æfinlega sem nú, að hann
eigi sjálfur hús, er sé honum nægi-
legur bústaður.
Nefndin er sammála flutnings-
manni um það að heppilegra sé,
að opinberar byggingar séu úr
steini en timbri. En ef landið
seldi ráðherrahúsið, eins og nú
standa sakir, og ætlaði sér aftur
að byggja ráðberrabústað úr steini,
þá er óvist hve fljótt það gæti
orðið, þar sem byggingarefni er
nú þvi nær ófáanlegt og afardýrt,
það sem fæst, og verður liklega
fyrst um sinn. Nefndin leggur
því til að frumvarp þetta verði felt«.
Framsögumaður er Þorsteinn Jóns-
son.
8. Utibú í Suður-Múlasýslu.
Breytingartillögur við frv. umstofn-
un Landsbankaútibús i Suður-Múla-
sýslu flytja þm. Norðmýlinga, hvor
sína. Jón Jónsson um það að úti-
búið verði »á Reyðarfirði*, en Þorst.
M. Jónsson um að það verði »á Seyð-
isfirði eða Reyðarfirði*.
9. Flóadveitan.
Alit landbúnaðarnefndar Nd.:
»Aveitan á Flóann, sem hér ræð-
ir um, kemur 6 hreppum að not-
um og kostar auk flóðgarða eftir
áætlun 500,000 kr. Eigendur jarð-
anna, sem áveitan nær til, skulu
greiða */4 áveitukostnaðarins en
landssjóður J/4. Vatnið á að taka
úr Hvítá. Stærð áveitulandsins
hefir mælst 151,45 ferkm., auk
Miklavatnsmýrarinnar. KunDugir
menn telja víst, að nóg vatn fáist