Morgunblaðið - 13.08.1917, Blaðsíða 1

Mánudag:
13.
.ágúst 1917
MORGDNBIADID
4. árgangr
279.
tölublað
Ritstjórnarsími nr. 500
Ritstjóri: Vilhjálmur Fmsen
ísafoldarprentsmiója
Afí?reiAslnsími nr. 500
■■ihbb Gamla Bio hth——
Innikróaðir j
Peningafalsarar New-York horgar H
handteknir.
Afarspennandi og skemtilegur aó
leynilögreglusjónl. í 2 þáttum. j
Það gefur þessari áhrifamiklu
myDd sérstakt gildi, að hér eru
sýndir hinir ágælu lögreglu
hundar. Það er þeim aðallega
að þakka, að lögreglumaðutinn
fær yfirbugað hið mikla bóFfél.
Chapiin í vandræðum.
Fram úr hófi skemtileg mynd.
Ed. simfregnir.
frá fréttaritara Isaf. og Morgunbl.).
Khöfn. 11. ágúst.
Bretar hafa hafið ákafa
stórskotahríð hjá Ypres.
Mackensen hefir farið
yfir Susita og hefir hand-
tekið 1400 inenn.
Frá aiþingi.
Nýungar.
1. Dýrtlðaruppbót handa embattis-
Og sýslunarmönnum landssjóðs.
Meiri hluti bjargráðanefndar hefir
nú látið uppi álit sitt um það mál.
Þykir honum harla óréttlátt að ekki
skuli tekið tillit til þeirra aukatekna
er embættismenn kun'na að hafa, og
hins hve marga þeir hafa fram að
færa. En honum þykir sjálfsagt að
bæta kaup starfs- og embættismanna
landssjóðs. Vill þó eigi að þeir, sem
hafa 3500 krónur að launum fái
neina viðbót. Einhleypum mönnum
sem hafa 2000 króna laun eða meira,
vill meiri hlutinn eigi greiða kaup-
hækkun. En annars skuli dýrtíðar-
uppbótjn verða sem hér segir:
1. Af árslaunum ijookr. eða minna
40 °/0.
2. Af árslaunum 2500kr. eða mmna
2S°/o-
2. Af árslaunum 3Sookr. eða minna
10%.
og skal reikna millibilið við 1.—3.
lið á milli þessara launahæða eftir
likingunni:
y = 62,s -4- 0.015 x
þar sem x táknar launaupphæðina í
krónum og y uppbótarprósentuna.
Auk þessa vill haDn að landssjóð-
ur greiði 50 krónur á ári með hverju
barni er starfsmaður á fram að færa
og yngra er en 15 ára.
Þá vill meiri hlutinn og að lands-
sjóður greiði föstum kennurum við
þá barnaskóla, er styrks njóta af al-
mannafé, dýrtíðaruppbót eins og ver-
ið hefir — stjórnin feldi það niður
úr sinu frv.
2. Jtlm. dýrtíðarstyrkur.
Gísli Sveinsson ber fram frv. til
laga um dýrtíðarstyrk. Er þar ætlast
til þess að landssjóður hlaupi undir
bagga og veiti mönnum styrk, ef
þeir komast í neyð vegna afleiðinga
styrjaldarinnar og eru eigi megnugir
að framfleyta sér. Erga styrkþurfar
að leita fyrst til bæjar- eða sveitar-
stjórnar, og sendir hún þá beiðnina
til landsstjórnar, ásamt vottorði sínu
um það að maðurinn sé styrkþurfi,
og tillögum um upphæð styrksins.
Styrkurinn skal eigi afturkræfur, en
heimilt er að endurgreiða hann. Eigi
missa styrkþegar helduralmenn mann-
réttindi. — Lmdssjóður taki lán til
að standast þessi útgjöld og lögin
öðlist þegar gildi og standi þar til
missiri eftir að ófriðnum lýkur.
3. Fjáraukalög 1914 og /y/y.
Ofanigjöf til stjórnarinnar.
í áliti fjárhagsnefndar Nd. um frv.
til fjáraukalaga 1914 og 1915, segir
svo:
Nefndin hefir tekið frv. til fjár-
aukalaga fyrir árin 1915 og 1914
til lækilegrar athugunar jafnframt
Landsreikningnum 1914—1915-
Hefir komið í ljós, að allmiklu er
þar ábótavant, og má segja, að
alls eigi vandvirknislega sé frá fjár-
aukalögum þessum gengið. Verð-
ur þvi þó eigi við barið, að tími
hafi eigi verið nægur, þar sem LR.
er ærið seint skilað í hendur yfir-
skoðunarmanna, og að hinu leyt-
inu hafði stjórnin siðan athuga-
semdir þeirra til að glöggva sig á.
Fyrir sumum umframgreiðslunum
vill stjórnin ekki leita sjálfsagðrar
aukafjárveitingar, sumu gleymir
hún eða hummar fram af sér, þótt
heitið hafi yfirskoðunarmönnum
leiðréttingu,sumt tilfærir hún rangt.
Ef ráðherrar hafa það ekki hér
fyrir siðvenju að ganga jsjálfir að
siðustu frá fjáraukalagafrumvörpum
þeim fyrir liðin fjárhagstímabil,
sem þeir leggja fyrir Alþingi,
þá virðist áð minsta kosti vera
eitthvað athugavert við aðstoð þá,
er þeir hafa i stjórnarráðinu að
þessu leyti.
Með þeim breytingartillögum,
til leiðréttingar, sem nefndin ber
fram á þingskj. 388, leggur hún
til, að fjáraukalagafrv. verði sam-
þykt.
4. Landsbankaútibúiu.
Frá allsherjarnefnd Ed. eru komin
álit bæði um Suður-Múlasýslu-útibúið
og Arnessýslu-útibúið.
Vill nefndin láta vfsa báðum þess-
um milum til stjórnarinnar.
Um útibúið í Suður-Múlasýslu
segir hún m. a.:
»En þar sem full heimild er til,
samkvæmt núgildandi lögum, að
setja aukabankann i Suður-Múlasýslu,
og nefndin telur, að stjórn Lands-
bankans sjálfs, með samþykki og
ráði stjórnarinnar, hafi meiri skilyrði
til að skera hyggilega úr, hvar sé
mest verkefni fyrir aukabankann og
um leið mest not af honum, heldur
en þingmenn viðs vegar af landinu,
þá vill hún leggja það til, að deildin
vísi þessu máli til stjórnarinnar.*
Nefndin telur og heimilt að lög-
um að stofna útibú í Arnessýslu frá
Landsbankanum. Síðan tekur hún
fram:
Að öðru leyti ber nefndin engar
brigður á þær ástæður, sem fram
eru færðar fyrir nauðsyn á stofnun
útibús á þessum stað. En þar sem
ætla má, að stjórn bankans með
samþykki stjórnarinnar sinni þeirri
nauðsyn svo fljótt, sem auðið er, og
þar sem nefndin samkvæmt ofan-
rituðu telur fulla lagaheimild fyrir
því, þykir henni ekki þörf á, að leyfi
til stofnunar þessa útibús og annara,
sem enn kunna að verða stofnuð,
komi til kasta löggjafarinnar, óg
leggur því til, að máli þessu sé vís-
að til stjórnarinnar.
FramSögu í báðum málunum hefir
Kristinn Daníelsson.
5. Rannsókn hafnarstaða.
Sveinn í Firði flytur svo látandi
fyrirspurn til landsstjórnarinnar um
rannsókn hafnarstaða.
Hvað hefir stjórnin gert út af
þingsályktun frá síðasta þingi um
rannsókn hafnarstaða fyrir smá-
skip og vélbáta á svæðinu frá Beru-
firði til Skinneyjarhöfða og víðar?
6. Verðlagsnejnd.
Bjargráðanefnd Nd., sem haft hefir
til ihugunar frv. Einars Arnórssonar
o. fl. um verðlagsnefnd, gerir þá
breytingartillögu, að 1. gr. frv. orð-
ist svo:
Landsstjórninni skal heimilt að
láta ákveða verðlag á innlendri og
útlendri nauðsynjavöru og öðrum
vörum, og i þvi skyni skipa nefnd
S manna, og skal einn þeirra skip-
aður eftir tillögum Búnaðarfélagsís-
lands og annar eftir tillögum Fiski-
félags íslands.
Að öðrn leyti ræður nefqdin til
að frv. verði samþ.
Framsögum. Einar Arnórsson.
7. Hreppstjóralaun.
Allsherjarnefnd Ed. vill breyta á
ýmsan hátt frv. stjórnarinnar um
laun hreppstjóra og aukatekjur m.
m. Auk allmargra orðabreytinga sting-
ur nefndin og upp á ýmsum efnis-
breytingum. Má þar nefna að nefndin
ræður til ið launaákvæðið hljóði svo:
A manntalsþingum ár hvert skal
71Í/77J BÍÓ____
Ástareldur.
Astarsaga frá Arabíu.
í 3 þáttum og S° atriðum.
Aðalhlutverkin leika:
Aage Hertel, Kai Lind,
Ellen Rassow, Arne Weel.
Yandað Harmonium
fæst keypt fyrir lágt verð, svo og
nokkrir
skipsgluggar (Kooje)
og
vanta-jómfrúr.
Afgreiðslan vísar á.
sýslumaður greiða hreppstjórum, í
launaskyni fyrir hvert umliðið far-
dagaár, þóknun af landsfé, er nemi
80 kr. i hreppi, þar sem íbúatal-
an fer eigi fram úr 300 manns.
Þar sem fleiri eru, skal greiða
hreppstjóra að auki 5 kr. fyrir
hverja fu.lla s tugi ibúa, sem um-
fram eru 500.
En samkv. stj.frv. eru launin:
í 1. flokki (yfir 750 ib.) 120 kr.
-2. — (íb. soo—750) 100 —
-3. — (íb. 250—s°°) 90 —
- 4. — (íb. alt að 250) 75 —
Framsögum. Hannes Hafstein,
8. Stefnuýrestur.
Alsherjarnefnd Ed. ferst svo orð
nm frumv. Einars Arnórssonar um
stefnnfrest til íslenzkra dómstóla.
Nefndin ræður hv. deild til að
samþykkja frumvarp þetta með þeirri
einu efnisbreytingu, að stefnufrestur
i gestaréttarmálum innan þinghár
og kaupstaðar verði eigi lengdur um
meira en 1 sólarhring. Fyrir nokkr-
um orðabreytingum verður grein
gerð í framsögunni.
Framsögumaður Magnús Torfa-
sou.
9. Hafnargerð i Þorlákshöýn.
Sjávarútvegsnefnd Ed., sem haft
hefir til meðferðar þingsál.till. þá,
er samþ. hefir verið I Nd. um hafn-
argerð I Þorlákshöfn, vill orða til-
löguna svo:
í nefndarálitinu segir m. a.:
»Hins vegar álltur nefndin, að
stærri hafnargerð en sú, sem getið
er um hér að framan, geti varla
komið til mála á þessum stað, því að
það er augljóst, að eftir þvi sem bygt
væri á meira dýpi, þá margfaldaðist
kostnaðurinn, og yrði þá um fleiri
miljóna fyrirtæki að ræða, sem land-
inu að likindum væri ofvaxið og
ekki mundi svara kostnaði«.