Morgunblaðið - 21.08.1917, Blaðsíða 1

J»riðjudag
21.
. ágúst 1917
HORGONBLABIÐ
4. árgangr
287.
tðlublað
Ritstjórnarsimi nr. 500
Ritstjóri: Vilhjálmur Finsen
ísafoldarprentsmiðja
Afgreiðslnsimi nr. 500
|3I0|
Reybjavtkur
Biosraph-Tli eater
Talstrai 475
Nýtt prógram í kvöld.
Erl. simfregnir.
Frá fréttaritara ísafoldar og Morgunbl.
m skip og
Khöfn, 19. ágúst.
Kerensky er ákveðlnn í
því að beita hervaldi til
þess að finska landþingið
fái eigi haldið tundi.
Sjómenn af öllum þjóðum
sitja nú á ráðstefnu í
Lundúnnm.
í júlímánuði hafa herir
Miðríkjanna handtekið
32.000 Rússa og tekið at
Rússum 257 tallbyssur.
Austurríkismenn til-
kynna að Italir hafa hafið
sókn hjá Isonzo.
Óþektar flugvélar hata
rofið grið á Hollendingum
og skotið ákatt á Golder-
lede.
I>að er opinberlega til-
kynt, að ítalir hafi eigi
snúist öndverðir gegn frið
arumleitunum páfans.
Um sjómanna ráðstefnuna i Lund-
únum er það að segja, að þótt svo
sé að orði komist að það sé alþjóða-
ráðstefna, þá munu engir fulltrúar
vera þar frá Miðveldunum, heldur
aðeins frá bandamönnum og hlut-
leysingjum. í erlendum blöðum
höfum vér séð minst á það að þessi
ráðstefna mundi haldin, og á þar
aðallega að ræða um kafbátahernað-
’inn þýzka.
allskonar
útvegar undirritaður frá fyrstu hendi. Beztu sambönd. Heppi-
legust kaup. Tryggilegastir samningar. Að eins vönduð skip.
Meginregla: virkilega hrein og ábyggileg viðskifti.
Einkasali „VESTA“ á Islandi.
ntjm bíó
cTHýtt program
i fívoló!
GeymiS utanáskriftina!
Jon S. Espholin,
Köbenhavn Ö,
Helgesensgade 27,—1. s. (Sími: Nora 795 v.).
Vinum og vandamönnum tilkynnist, að mín hjartkæra
eiginkona, Margrét Jónsdóttir, andaðist að heimili sínu,
Framnesvegi 1B, þ. 19. þ. m.
Jarðarförin verður ákveðin síðar.
Gunnlaugur Pétursson.
Fjárlögin komin úrnefnd
Úr nefndarálitinu.
Símfregnir.
Siqlufirði i gar.
Hér hefir snjóað í fjöll i nótt.
Síldarlaust hefir verið siðan 3. ágúst,
að kalla má. Apríl og Maí hafa
fengið 7600 tunnur samtals. Eitt
norskt skip hefir stundað stldveiði
hér nyrðra. Flestir botnvörpung-
arnir hafa nóg af kolum og salti.
Sumir mótorbátar hafa ekki séð síld
á þessu sumri.
Loks er komið álit fjárveitinga-
nefndar Nd. um fjárhagsfrumvarpið
1918 og 1919.
Hefir nefndin átt með sér 34
fundi.
Hér fara á eftir helztu nýungar
úr nefndarálitinu og er þar drepið
á helztu breytingar, sem nefndin vill
gera við stjórnarfrumvarpið. Bjarni
frá Vogi og Magnús Pétursson skifta
á milli sin framsögunni.
^Almennar athuqasemdir.
Fjárveitinganefndinni var það strax
ljóst við fyrsta yfirlestur frumvarps-
ins, að ekki væri nokkur von þess,
að halda því í sama horfi og það
kom frá stjórninni. Virtist henni
stjórnin hafa farið oflangt í tilraun-
um sinum til að gera frumvarpið
tekjuhallalaust, þar sem sú viðleitni
kom víða niður á útgjaldaliðum, sem
engin tök voru á að spara til. En að
setja sjálfsagða útgjaldaliði vitanlega
oflága eða sleppa óhjákvæmilegum
útgjaldaliðum úr frumvarpinu, leiðir
ekki til annars en villa mönnum
sýn á fjárhagsástandinu og varna
þeim fullkomins yfirlits.
Auk þess sem nefndin af framan-
greindum ástæðum áleit óhjákvæmi-
legt að hækka að mun útgjöldin, þá
gerir núverandi ófriðarástand það að
verkum, að hún sér sér ekki fært
að halda fram eins miklum sparn-
aði og oít hefir áður verið. Má i
því sambandi nefna útgjöld til ýmsra
verklegra framkvæmda, sem nauð
synleg kunna að verða til atvinnu
bóta, og einnig það, að sjá fyrir og
bæta kjör ýmsra manna, sem ann-
aðhvort eru starfsmenn landsins eða
á annan hátt háðir fjárveitingavald-
inu.
Nefndin hefir þó reynt að fara
sem varlegast í öllu, en tekið skal
það fram, að hún miðar yfirleitt til-
lögur sínar um fjárveitingar við
venjulegt ástand, þó nokkuð hærra
en var fyrir ófriðinn, nema annað
sé sérstaklega tekið fram.
Nú mun það augljóst, að allveru-
legur tekjuhalli hlýtur að ^yerða, og
verður þá ekki hjá því komist að
leyfa stjórninni að taka lán »til þess
að jafna hann, ef ekki verður fund-
inn talsverður tekjuauki á þessu
þingi*.
Haqstofan.
Laun hagstofustjóra hækki úr
3000 upp i 3500 kr., en ekki vill
nefndin að svo komnu gera starf
hans að embætti með eftirlaunarétti;
eins og hann hafði farið fram á, og
er ráðuneytið sammála um þetta.
Alpinqi oq landsreikninqar.
Alþingiskostnaðurinn hækki um
helming, eða úr 80 þús. upp i 160
þús. kr., m. a. vegna þess, að lik-
legt þykir, að þing verði háð á
næsta sumri. — Laun yfiskoðunar-
manna landsreikninga vill nefndin
hækka úr 1200 kr. upp í 2000 kr.
Bannlöqin.
Stjórnin hefir ætlað 10 þús. kr.
hvort árið til eftirlits vegna bann-
laganna.
Þetta vill nefndin fella burt. Far-
ast henni svo orð:
»Nefndin getur ekki fallist á, að
það sé rétt að veita fé til sérstaks
eftirlits vegna bannlaganna. Það
verður að teljast mjög einkennilegt
nýmæli og athugavert að ætla sér
að stofna sérstaka löggæzlu að eins
vegna þessara laga, enda verður
nefndin að líta svo á, að til þess
að sú löggæzla kæmi því til vegar,
að bannlögin yrðu nokkuð minna
brotin, mundi þurfa miklu stórkost-
legri fjárupphæð. Ef þess konar
fjárveitingu yrði smeygt inn, þótt
lítil væri i fyrstu, þá er Hklegt, að
hún gæti smám saman margfaldast,
svo að firnum sætti, en árangurinn
ekki að sama skapi.
Ef litið er á athugasemd stjórnar-
innar við þennan lið, þá verður ekki
heldur greinilega séð, á hvern hátt
hún ætlast til að fé þessu verði
varið. Að vísu er vikið dálitið að
því í athugasemdinni. — En eftir
orðalagi stjórnarinnar að dæma virð-
ist það mjög óljóst og fyrirætlan-
irnar jafnvel mjög varbugaverðar.
Þó að nefndin sé nú eindreqið á
móti því að stofna sérstaka löggæzlu
fyrir bannlögin, þá lítur hún sv.o á,
að ekki megi varna þvi, að hinir
lögskipuðu lögreglustjórar geti sýnt
röggsemi sina við lögregluefiirlit
yfirleitt. En það hefir stundum haml-
að framkvæmdum lögreglustjóra við
lögreglueftirlit, að ef þeir hafa gert
einhverjar ráðstafanir í þvi skyni,
sem aukinn kostnað höfðu í för
með sér, þá hafa þeir ekki getað
fengið þann kostnað greiddan, af
því að til þeirrar greiðslu hefir vant-
að lagaheimild. Til þess nú að bæta
úr þessu, vill nefndin hækka nokk-
uð fjárhæð þá, sem ætluð er til ó-
vissra útgjalda, með þeirri athuga-
semd, að af þeim lið megi greiða
lögreglustjórum þann kostnað, er
þeir kunna að hafa við aukið lög-
reglueftirlit.
Athugasemd, sem fer að nokkru
leyti í þessa átt, er í núgildandi
fjárlögum.*
Utgjöld til laknaskipunar.
Styrkur til Hólshreppinga til að
leita sér læknishjálpar hækki úr 300
upp í 500 kr., en nefndin vill fella
burt 300 kr., er stjórnin hefir ætlað
Kjósarhreppi i sama skyni — þykir
sá hreppur ekki ver settur en fjöldi
annara, sem enginn styrkur er ætl-
aður.
Ferðastyrk augnlæknis vill nefnd-
in hækka úr 300 kr. upp í 500 kr.
Gunnlaugi lækni Claessen ætlar