Morgunblaðið - 15.10.1917, Blaðsíða 1

'Mátmdag
Í5.
okt. 1917
4. árgangr
342.
tfilnblað
Rítstjórnarsítni nr. 500
R'tstjóri: Viihjáítnur Finsen
ísafoldarprentsmiója
Afgreiðslusimi nr. 500
f

[> Gamta Bíó
Lögregiusfjérinn M Arizona
Sjónleikur i 2 þáttum.
Falleg mynd, fagurt efni, afarspennandi. Leikin af fyrsta flokks
amerískum leikurum. Það er ein aí þeim myndum sem hrifur
áhorfendur með sér frá byrjun til etuia.
Fos>d Sterling éetfanginn.
Afarskemtilegur gamanleikur.
— Tölusett sæti aö öllum sýningnm. —
Erl' símfregnir
frá fréttaritara Isaf. oy Msrgunbl.).
Kaupmannahöfn 13. okt.
Bretar hata gert áhlaup á 6
mílna svæði norðaustur af
Ypres.
Herlína Þjöðverja hefir verið
rofin hjá Poelcapelle og Pass-
chendaeles.
þjóðv^erjar hafa gert árang-
urslausa sókn á Rigavígstöðv-
unum.
þýzku blöðin halda enn uppi
deilunni um kanzlarann.
Njálu-leikrit Jóhanns Sigur-
jónssonar (Lyga-Mörður) er
komið út hjá Gyldendal.
Erl. simfregnir
Opinber tilkynning frá brezku utan-
ríkisstjórninni í London.
London 12. október.
Þó að veðráttan í Flandern hafi
verið mjög óhagstæð til mikilla hern-
aðarframkvæmda, stormar miklir,
regn og ill færð, þá hefir þó verið
mögulegt að hefja aðra sigursæla
sókn fyrir austan og norðanstan
Ypres og svo aftur 12. október fyr-
ir norðaustan þá borg. í árásinni
9. okt. fengu Bretar ágæta aðstoð af
Frökkum vinstra megin, sem sóttu
mikið fram og náðu öllu sem þeir
höfðu ætlað sér og komust að út-
jaðri Houthulstskógar.
I herlínu Breta sóttu Ástralíumenn
fram yfir hæð nokkra og náðu
því sem þeir ætluðu sér fyrir austan
og norðaustan Broodseinde. Brezka
liðið sótti fram eina milu i áttina til
Passchendaele og náðu því sem það
hafði ætlað sér eftir mjög hraustlega
framgöngu. Framsóknin var ágæt í
miðju milli aðalhæðarinnar og Poel-
c;pelle, sem nú er algerlega á voru
valdi.
Vinstra megin sóttu hersveitir frá
Englandi, Wales og írlandi, ásamt
lifvarðarliðinu, fram, og komust að
útjaðri Efouthulst skógar. Höfum
vér þannig unnið mikið á hjá hæð-
unum. En nú var þannig ástatt að
ilt var til flutninga og athugana og
þvi lét framsóknarliðið undan slga
um 2000 metra sunnan við Ypres-
járnbrautina, Að kvöldi hins 9. okt.
gerðu Þjóðverjar gagnáhlaup norðan
við Broodseinde, en þeim var hrund-
ið og daginn eftir gerðu þeir enn
árásir. Bretar tóku nú að styrkja
hinar teknu stöðvar, þrátt fyrir það
þótt jarðvegurinn væri slæmur. Hiun
10. október voru handteknir 2038
Þjóðverjar þar af 29 foringjar, að
meðtöldum 400 föngum sem Frakk-
ar tóku.
Nákvæmari frásagnir sýna það
augljóslega, að Bretar unnu fullkom-
inn sigur hinn 4. október, og enn-
fremur sýna þær það, að þá varð
manntjón Breta með minsta iróti,
en manntjón Þjóðverja með mesta
móti.
4446 Þjóðverjar voru handteknir
4.— j. okt., þar á meðal voru 114
liðsforingjar. Að kvöldi hins 6. okt.
voru enn handteknir 308 menn.
Þjóðverjar hafa mist geisilega marga
fallna menn og særða. Það kom í
ljós að steinsteypuvígi þeirra voru
full af dauðum mönnum, sem höfðu
látið lífið vegna loftþrýstings af
sprengingum. Opinberar tilkynn-
ingar Þjóðverja eru algerlega vill-
andi. Þó viðurkenna þeir að þeir
hafi mist svæði 1 — D/g kilóm. breitt.
En þeir segja lika að Bretar hafi lagt
mikið í sölurnar til að ná stöðvum,
sem Bretar vitadega hafa aldrei reynt
að ná. Samkvæmt alkunnum brögð-
um, fullyrða þeir, að »takmark okk-
ar« hafi án efa verið mjög langt í
burtu, og svo geta þeir sagt, að tak-
mark, sem hefir aldrei verið tiL, hafi
eigi náðst. — Tilraunir Þjóðverja
til að ná aftur landi, er þeir höfðu
mist, mistókust að vanda.
Þessar mörgu skyndilegu og heppi-
legu sóknir ollu eðlilega þvi, að
fólkið að baki herlínanna varð að
keppast við til þess að tryggja fram-
sóknarherdeildunum fullnægjandi
b'rgðir og að flutningatækjum var
mjög fjöigað; og fór þetta alt fram
þrátt fyrir það, að Þjóðverjar þykj-
ast hindra alla aðflutainga fyrir Bret-
um með kafbitum sínum. Skýrslur
um flutning sýna merkilega aukn-
ingu, til dæmis voru í janúar s. 1.
flutt frá Englandi til Frakklaods 11,4
tonn á klukkustund, en s>ðastliðna
viku var þetta orðið að 24 tonnum
á sarna tíma. Þrátt fytir ilt veður
hafa flugmenn vorir notað öll tæki-
færi til að ráðast á loftfaraskýli óvin-
anna; þeir hafa skotið spreugikúium
á járnbrautir og aðstoðuðu þannig
kröftuglega í orustunum 10. og 12.
þ. m. Flugmaður úr sjóliðinu varp-
aði niður sprengikúlum í Belgíu og
átti í höggi við loftskipavarnir með
vélbyssum og bar sigur af hólmi.
A vigstöðvum Frakka gerðu Þjóð-
verjar áhlaup á eystri b.tkka Meuse
og unnu þar ofurlitið á, en annars
hefir verið þar tiðindalaust.
Italir hrundu af sér áhlaupum sem
Austurríkismenn gerðu hvert á eftir
cðru á Sm Gabriele. Þeir skutu
einnig úr lofti á héraðið umhverfis
Cattaro og hæfðu tundurbáta og kaf-
báta á höfninni þar.
Norðvestur af Sereth tóku Rússar
þorpið Vaskoutcy og handtóku þar
12 liðsfofingja og 750 hermenn.
Annars staðar hafa orðið litlar or-
ustur á vigstöðvum þeirra.
I Austur-Afríku tóku Belgar Ma-
henge. Hrörnar nú her Þjóðverja
óðum. Af 400.000 fermilum hafa
Þjóðverjar nú aðeins 10.000 á sinu
valdi og hörfa stöðugt undan.
Engin breyting hefir orðið á öðr-
um vígstöðvum.
London 12. október.
Uppreist varð nýlega í sjóliði
Þjóðverja. Var gerð tilraun til þess
að fá fylgi allra sjóliðsmanna i upp-
reistinni og tilgangur hennar var,
að veikja flotann og þröngva Þjóð-
verjum til friðar.
Capelle flotaforingi gaf skýrslu um
þetta í ríkisdeginum og ákærði hann
hina óháðu jafnaðarmannafulltrúa, þá
Dittmann, Haase og Vogtherr fyrir
að hafa stutt og hvatt forgöngumenn
uppreistarinnar, er nú hefðu fengið
makleg málagjöld.
Þessi ákæra orsakaði harðar deilur.
Jafnaðarmenn ákærðu stjórnina fyrir
hina megnustu afturhaldssemi og
Haase sagði, að stjórnin notaði upp-
reistina til þess að ráðast á hina
óháðu jafnaðarmenn, sem stöðugt
væri að aukast fylgi í Þýzkalandi.
Uppreistin hófst á fjórum bryn-
drekum í Wilhelmshafen fyrir 6 vik-
um. Uppreistarmenn vörpuðu yfir-
foringjanum á Westpfalen fyrir borð
og hann druknaði. Síðan yfirgáfu
þeir skipin og gengu á land. Sjó-
liðsmennirnir neituðu að hlýða skip-
un um að skjóta á uppreistarmenn-
ina, en heideild frá Oldenburg um-
a^>a!w^w|i
Nýja Bió ^jfj
Spiritisfinn
Sjónleikur í 50 atriðum útbú-
inn á leiksvið af
Holgei? Msdsen.
Aðalhlutv. leika:
Marie Dinesen, Carl Alstrup,
Robert Schyberg.
Verzl. „Vinur“
er flutt af Vesturgötu 12 á
VestUFgötu 50
og selur nú allskonar
M AT VÖRU,
Vindla, Cigarettur margar teg,
skófatnað og margt fleira.
fC. F. U. M.
V æ r i n g j a r I
Þeir, sem ekki hafa kosið, komi
í dag eða á tnorgun í Miðstræti 4.
Síðustu forvcð. Nýliðar gefi sig fram.
T u 1 i n i u s.
cfiilsfjori
óskar eftir einu herbergi nú þegar.
Há leiga. R. v. á.
L. F. K. R.
Békasafnið opið;
Mánudaga, miðvikudaga, föstudaga
kl. é—8.
Barnalesstofan
opin sömu diga kl. 4—6.
Aðalstræti 8.
Stjórnin.
kringdi þá og neyddi þá til þéss að
gefast upp.
Skipverjar létti beitiskipsins Niirn-
berg gerðu uppreist, handtóku fyrir-
liðana og stefndu skipinu i áttina
til Noregs i þeim tilgangi, að láta
kyrsetja skipið þar. Tundurspillar
náðu þvi og það varð að gefast
upp.
Eftir að uppþotið hafði verið bælt
niður, fóru keisarinn og Michaelis
ríkiskanzlari til Wilhelmshafen. Keis-
arinn gaf þá skipun, að skjóta skyldi
sjöunda hvern uppreistarmanna, en
Michaelis neitaði að h!ýða því, þar
eð hann eigi gæti tekið á sig þá
ábyrgð gagrmart þinginu. Varð úrf