Morgunblaðið - 25.10.1917, Blaðsíða 1

Fimtudag
25.
okt. 1917
4. árgangr
351.
tölublað
Ritstjórnarsimi nr.
500
Ritstjóri:
Vilhjálmur Finsen
ísafoidarpreatstniója
Afgreiðslnsimi nr. S90
BlQl „i.SjKa.r |BI0
Undri
1 Malvelgötu
Leynilögreglusjónl. í 4 þátt.
leikinn af frönskum leikurum.
Erl. símfregnir.
Frá fréttaritara ísafoldar og Morgunbl.
K.höfu 23. okt.
Það ©r sagt að Rússar
séu að hugsa um að stofna
Eystrasaltsflota sinum til
Svíþjóðar og láta kyrsetja
horskipin þar. Skipverjar
skipanna ©ru samtals 30
þus. rnauns.
Meirí hluti þýzka þings-
ins er andvígur Michaelis
kanziara.
Frá Berlín er símað, að
Frakkar og Bretar hafa
haflð sókn hjá D aibank
og Belcapelle.
Þjóðverjar hafa hand-
tekið 20 þús. Rússa í við-
ureigninni í Rigaflóa.
íslenzku kolin.
Neyðin hefir nú kent mönnum
að gera meiri gangskör að því en
áður að afla sér kola í landinu
sjálfu. Þó hefir framkvæmdin orðið
miklu minni en skyldi og er það
landsmönnum mikill skaði. Ein af
ástæðunum til þess, að kolanámið
hefir ekki verið rekið með þeim
krafti sem mátt hefði og átt hefði
að vera, er sú, að kolin hafa fengið
misjafna dóma hjá mönnum; sumir
talið þau allhendis óbxúkandi og
með því fælt aðra frá að afla sér
þeirra.
Þessir hörðu dómar um kolin
eru oft á litlum rökum bygðir og
margt við þá að athuga, og era
þeir bæði ranglátir og skaðlegir,
þegar þeir eru látnir bitna jafnt á
öllum íslenzkum kolum, því að þau
eru vitanlega misjöfn að gæðum og
það er sannreynt, að beztu tegund-
KHMMBMBgaHlfMiLJA IL.l Nýja BfÓ WMHWEaBa—
í leynigildrum stérborgarinnar.
Amerískur sjónleikur í 4 þittum, bygður ásönnum atburð-
u m er gerst hafa í New York.
Blöðin og lögreglan í viðureign við hvíta mansaia.
Hver er höfuðpaurinn sjálfur?
Stórfengleg mynd og áhrifsmikil. Tölusett sæti.
Pantaðir aðgöngumiðar eru seidir kl. 9, sé þeirra e k k i vitjað.
VáírifQQÍð eÍQur tjðar.
Tf)e Brilisf) Dominions General tnsurance Compamj,
Lfd„
tekur s é r 51 a k i e g a að sér vátrygging á
inubúum, vörum og öðru lausafé. — Iðgjöld hvergi lægrl.
Sími 681. Aðalumbqðsmaður
GarðaiP Gíslason.
Jarðarför móöur minnar, Dómhildar Astriðar Gisladóttur, sem and.
aðist 16. þ. m. á Landakotsspítalanum, fer fram Laugardaginn 27. þ-
m. kl. 11 fyrir hádegi frá Bergstaðastræti 20.
Ingvar Benediktsson.
Jarðarför mannsins míns, Brynjólfs Einarssonar, fer fram
laugardaginn 27. þessa mán. og hefst með húskveðju kl. 2 e.
h. á heimili okkar, Skólavörðustíg 33.
Ingibjörg Pétursdóttir.
Pað tilkynnist vinum og vandamönnum, að faðir minn
Sigurður Guðmundsson á Selalæk, andaðist i gær.
Reykjavik 24. október 1917.
Gunnar Sigurðsson,
(frá Selalæk).
_______________________
irnar standa ekki að bnki dágóðum
kolum frá Skoilandi. Það hafa bæði
efnarannsóknir og reynsla einstakra
manna leitt i !jós.
Fyrsta skilyrðið er það, að tnenn
þekki góð kol frá kolablendingi,
sem svo er meingaður sandi og leir,
að hmn kemur að engu gagni En
það er kunnugt, að sumstaðar eru
sum lögin, einkum efst og néðst,
svo ' blönduð leir- og steintegund-
um, að þau eru einkis virði. Þessi
lög geta þó verið svo dökk á lit-
inn, einkum ef þau eru blant, að
óvaoir villist á þeim og taki 'þau
með. Þessi svonefndu kol geta svo
valdið þvi, að þeir sem á þeim
lenda, fordæmi öll íslenzk kcl, vilji
sjálfir ekki lita við þeim framar og
spilla einnig áliti þeirra hjá öðrum.
Allir sjá nú, að hjá þessu er auð-
velt að komast og að ekki er vit í
að hafna góðum ko'um, þótt líka sé
til léleg eða/ónýt kol, sem hægt er
að kasta frá jafnótt sem náman er
unnin. Það mætti þá alveg eins
hætta við alla upptekt á góðum mó,
af þvi að efstu stungurnar i jarð-
veginum eru venjulega »rof« og ó-
nýti.
Þá er líka nauðsynlegt að tnylja
kolin áður en þeim er brent og er
það hægðarleikur. Að öðrum kosti
vinnur eldurinn verr á þeim. —
Sumar tegundir af íslenzkum kolum
er sagt að helzt þurfi að bieyta áður
en þau séu látin i ofninn, en ekki
er þörf á því um kolin úr Stálfjalli.
Enn er að líta á það, að sann-
reynt er, að kol eru lökust yzt i
námunum, næst yfirborðinu, en batna
því lengra sem kemnr inn í námuna
eða dýpra niður. Það er skiljanlegt
að yztu kolin hafi látið sig, þar sem
þau hafa legið öldum saman undir
áhrifum af veðrum og vatni. Þar
sem vatn hefir iengi síast í gegn-
um þau úr efri jarðlögum, ber
það með sér steinefni, sem smátt
og smátt blandast * kolunum og
spilla þeim. Þessara áhrifa gætir
ekki þegar lengra kemur inn. Kolin
verða þar harðari í sér af því að
fargið er meira og sömuleiðis hreinni
og þar af leiðandi hitameiri.
Jafnvel þótt menn hafi enn mest
af þeim kolum að segja, sem tekin hafa
verið utarlega, og þvi léiegti að gæð-
um, þá nær þó engri átt að jafna
þeim við mó og yfir höfuð hafa þau
reynst svö vel, að margir á Vest-
fjörðum hafa ekki notað annan eldi-
við árum saman. Og með því voða-
verði, sem nú er á útlendilm kolum
mundu íslendingar spara sér stórfé,
ef þeir öfluðu sér innlendra kola
eftir því sem unt væri.
Þegar dýpra kemur í námurnar
hafa kolin viðast eða alstaðar reynst
betri og með sæmilegum áhöldum
og hagsýni mundu þau fyllilega geta
staðist samkepni við útlend kol til
heimilisnota jafnvel þótt á venjuleg-
um tímum væri.
Það er því mjög leitt, ef úrtölur
einstakra manna, sem ef til vill hafa
verið sérstaklega óhepnir í kaupum
sínum á einhverju litln sýnishorni af
islenzkum koium, verða til þess að
aftra öðrum frá þvi að nota þessi
auðæfi, sem ættjörðin hefir í skauti
sinu. Vona eg, að allir góðir fram-
faramenn vilji stuðla að því, að til-
raunirnarhaldi áframmeðmeiri atorku
en hingað til og kosti kapps um að
sameina kraftana í þeim tilgangi.
Að endingu skal eg geta þess, að
eitt kolalagið, sem unnið hefir verið
í námunum í Stálfjalli hefir reynst
svo vel, að þau kol eru stöðugt
Hjartans þökk fyrir hluttekningu
viO fráll sonar’míns, Ólafs Mariusar.
Elín Árnadóttir *
notuð í gufuvélina, sem höfð er við
námugröftinn og engin önnur kol
til þess notuð. Einnig hafa þau
verið höfð fyrir smíðakol að stað-
aldri, bakað við þau brauð, o. s. frv.
G. E. J. Guðmundsson.
\