Morgunblaðið - 21.11.1917, Blaðsíða 1
5. árgangr
Miðv.dag
21.
nóv. 1917
21.
tdublað
ísafoldarpreatsmiftia
Afpreiðslusíœi nr. 500
Ritstjórnarsími nr. 500
Ritstjóri: Viíbjáímur Fmsen
BiO| j B IQl
Leyntíardómur
Mame-hallar.
Sjónleikur frá Frakklaudi í 3
þáttuœ.
Afarspennandi og áhrifameiri
en venja er til.
Er!. símfregnir
Frá fréttaritara tsafoldar og Morgunbl.
Khöfn 20. nóv.
Bandaríkin eru óánaegð
tneð hermálasamkundu
bandamanna og krcijast
þess að skipaður só einn
allsher jar-yfir ioringi (Over
Generalissimns).
Maximalistar hafa Petro
grad, Helsingtors, Moskva
á sínu valdi.
Maude her shöíðin gi Breta
í Mesopotamia, er iátinn.
ítaiir veita vidnám hjá
Piave.
Vðrur frá Amsriku.
„Gullfoss“ ferðbúinn.
Eimskipafélaginu barst í gær
símskeyti frá New York þess efn.
is, að útflutningsleyfi væri fengið
fyrir allar þær vörur, sem Gull-
foss á að flytja hingað, og að þeg-
ar væri farið að ferma skipið.
Húist við að það verði ferðbúið
ám miðja þessa viku.
Um vörurnar í Lagarfoss er
það að segja, að það hefir fengist
'itflutningsleyfi yfirvalda í Banda-
Ukjunum fyrir 500 smálestum af
Vörum í það akip, en leyíi Breta
^ar ófengið þegar símskeytið var
sent. Vonandi fæst það brátt, svo
skipið tefjist ekki.
Leyfi fyrir kolum hefir fengist
allra skipanna og því er bætt
að Willemoes muni leggja af
Passiusálmar
Haligr. Péturssonar,
44. útgáfa
er komin út.
Kostar kr. 2,00.
Fæst hjá bóksölum.
Isafold — Ólafur Björnsson.
stað þegar hann hefir fengið kol
sín. Það sé nú mjög erfitt að fá
leyfi yfirvaldanna fyrir kolum,
segir í skeytinu.
Það hefir þá ræzt betur úr
þessu máli en á horfðist, eftir
skeytunum, sem hingað komu um
daginn. Er vonandi að skipin
komi hingað fyrri hluta næsta
mánaðar og geti farið héðan aft-
ur vestur um haf fyrir jól.
Hámarksverð
á hangikjöti og kæfu.
Spjall við verðlagsnefndarmann.
Ákvæði verðlagsnefndar um
hámarksverð á hangikjöti og kæfu
hafa sætt all þungum dómum,
greiningin þótt flókin og erfið í
framkvæmd. Vér hittum nýlega
einn kunningja vorn úr verðlags-
nefndinni og þótti oss bera vel í
veiði, að spyrja hann, á hverju
bygt væri verð og flokkun nefnd-
arinnar. Hann tók svo til orða:
— Menn eru þvi svo óvanir
hér, að verð á þessari vöru fari
nokkuð eftir gœðum, að margir
skoða það mestu fjarstæðu að
flokka hana sundur. Hingað til
hafa menn óáreittir getað selt
hverskonar kæfu við sama verði-
Bændur hafa enga hvöt haft til
þess að framreiða gæða kæfu.
Vörugæðin hafa verið eftir því.
í fyrrahaust voru rannsökuð hér
nokkur sýnishorn af kæfu. Komu
þá i ljós margvísleg svik. í kæf-
unni var lifur, lungu, garnir,
mjöl og sandur.
— Sandur?
— Já, það er lýgílegt, en satt
er það samt, og svo mikill var
sandurinn, að nam einum tíunda
hluta af þunga kæfunnar. Þessi
kæfa var seld sem góð og gild
vara í búð einni inni á Lauga-
vegi. Getið þér nú láð verðlags-
nefnd, þótt hún vildi ráða bætur
á þessum ósóma og yfir höfuð
B
Nýja Bíó.
Svikull vinur
eða
Keppinautar í ástum.
ítalskur sjónleikur í 3 þáttum, leikinn af ágætum leikendum.
Ástin, sem venjnlegast vekur allar beztu tiltinningar i brjósti manna,
breytir mönnunum stundum til hins verra, svo að þeir svifast einskis og
svikja þá menn i trygðnm, er treysta þeim bezt. Svo fer i þessari mynd.
En hin sanna ást sigrar þó að lokum.
Tölusett sæti kosta 75 au., almenn 50 og barna 15 aura.
Pantaðir aðg.miðar aéu sóttir fyrir kl. 9, annars seldir öðrum.
Leikféíag Reijkjavíkur.
Tengdapabbi
íeikintt miðvikudaginn 21. nóv. kí. 8 síðdegis.
Aðgöngumiðar seldir í Iðnó í dag kl. 10—8.
stuðla að þvf, að seljendur og
ueytendur læri að meta vöruna
eftir gæðum?
— Nei. En ekki girðir nefndin
fyrir vörusvik þótt hún setji mis-
jafnt verð á kæfuna eftirgæðum.
»Sandur«, »lifur« og »mjöl« kem-
ur ekki við »fitumagni« eða »salti«
kæfunnar, — gripum vér fram í.
— Veit nefndin það, en hún
hefir gert gangskör að þvi, að
heilbrigðisnefnd taki upp fast og
stöðugt eftirlit með matvöru þeirri,
sem aeld er í bænum. Bæjarstjórn-
in hefir fyrir löngu samið við
efnarannsóknarstofuna um slikar
rannsóknir fyrir bæinn; heilbrigð-
isnefndin getur því leitað úrskurð-
ar þangað þegar henni þykir
þörf á. Og það ætlar hún sér að
gera. Með þessu hefir verðlags-
nefnd stuðlað að því, að Reyk-
víkingar þurfi ekki að éta svikna
vöru.
— Þetta er nú gott og blessað,
ef heilbrigðisnefndin gleymir sér
ekki, segjum vér, en flokkun kæf-
unnar eftir fitumagni og salti þyk-
ir mörgum torskilin. Menn eru
hræddir um að þessi »vísindalegu
ákvæði« komi að engu haldi í
daglega lífinu.
— Annaðhvort er að flokka
kæfuna eða flokka hana ekki.
Ef hún er óflokkuð, þá verður
eigi greinarmunur gerður á góðri
kæfu og lélegri. En er það nokk-
urt vit ? Er ekki tími til kominn,
að vér íslendingar setjum ákvæði
um gæði algengrar, tilbúinnar
matvöru, eins og allar aðrar sið-
aðar þjóðir? Út um alla Norð-
urálfu er það fastsett með lögum
og reglugerðum t. d. hve mikið
vatn og salt megi vera mest í
hangikjöti og bjúgum o. s. frv.
En hér hafa menn að ósekju get-
að selt hangikjöt, sem svo mikið
var í af vatni og salti, að »hangi-
kjötið« var þyngra en nýtt, og
kæfu með 13 °/0 af salti og að
eins 18°/0 af fitu, eins og góða og
ósvikna vöru, og enginn hefir
fundið að þessu. Hversu á þetta
lengi að ganga?
— Morgunblaðið átti tal við
mann i morgun, sem taldi þessa
flokkun algerlega óframkvæman-
lega. Sagði, að nær hefði verið
að hafa tvennskonai eða þrenns-
konar verð, t. d. »beztu kæfu«,
kæfu nr. 2 og kæfu nr. 3. Þá
flokkun gætu vanir kaupmenn
annast sjálfir, en »vísindalega
skiftingin« væri, sem sagt, alvég
óframkvæmanleg.
— Þarna kemur misskilningurinn
berlega fram. Flestir viðurkenna,
að rétt sé að hafa tvennskonay
eða þrennskonar verð á kæfu.
En hvar eiga tdkmörkin að vera?
Þau verða að vera fastákveðin,
til þess að hægt sé að skera úr,
ef til deilu kemur, eða vafi þykir
á um vörugæðin. Þá þarf að hafa
föst ákvœði að bakhjalli, ella
verður skiftingin tómt fálm. Og
hvað á þá að leggja til grund-
þú'fekst han, SÍgUrjÓll PjetUrSSOIl
Simi 137.
HafnarstFæti 81