Morgunblaðið - 10.01.1918, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
sykur og hveiti, keyptu íslendingar
hér alt það, er þelr gátu fengið út-
flutningsleyfi á, vegna þess að vörurn-
ar urðu ódýrari héðan heldur en ef
þeir hefðu keypt þær í Ameríku.
Danir hafa sent alt1) til íslands með-
an vörur entust hér. Eg akal að eins
nefna smjörlíki, sem mikil þörf var
fyrir hór, og steinlím, hrísgrjón o. s.
frv. ísland hefir aldrei lent í nein-
um vandræðum, hvað þá heldur að
þar hafi verið hættulegt útlit um vöru-
birgðir, nema þá ef til vili með kol.
En það á ekkert skylt við innflutn-
inga frá Danmörku eða Ameriku. Það
verður að undirstryka það, a ð D a n -
mörk hefir o r ð i ð í s 1 a n d i a ð
miklu liði á vandræðatím-
u n u m1).
Um íslenzkar afurðir, svo sem ull,
1/si, saltfisk, sauðakjöt o. s. frv., þá
hefði prófessorinn átt að skýra frá því
að Islendlngar vilja eigi
neitt annað fremur,1) en senda
þessar vörur til Danmerkur. En þar
sem það á sér ekki stað, þá er það
vegna þess, að með sínum eigin stjórn-
mála-ráðstöfunum hafa íslendingar
bundið hendur sínar. íslendingar hefðu
fengið miklu hærra verð fyrir afurðir
sínar ef þeir hefðu sent þær hingað,
svo að því leyti er heldur engin ástæða
til óánægju út af viöskiftasambandi
Itlands og Danmerkur.
Því næst minnist prófessorinn á það
að íslendingar hafi fyrir fáum árum
fengið sór >tvö stór gufuski p«')
sem hafi getað siglt óhindrað milli
Ameríku og íslands meðan ófriðurinn
hefir geisað. Eg veit ekki hvort pró-
fessornum er kunnugt um það, að ann-
að þessara gufuskipa strandaði á ís-
landi fyrir rúmu ári?1) Og þó
er það satt! Það gufuskip sigiir tæp-
lega óhindrað milli íslands og Ameríku.
En það er samt sem áður rótt, að
nokkur gufuskip sigla milli Reykjavík-
ur og New York, en það eru alls eigi
íslenzk skip, eins og prófessorinn gefur
í skyn.
í sambandi við þetta er rétt að
geta þess, að á þessu ári hefir íslenzka
stjórnin keypt gufuskip, aem starfa að
aðdráttum fyrir landið. En það er ef
til vill eigi jafn kunnugt, að ísland
hefir tekið allstórt lán hór í Danmörk.
Danmörk lánar þannig Islendingum fé,
meðal annars til þess að kaupa skip,
sem prófessor Finnur Jónsson segir að
auki sjálfstraust íslendinga og sem
íslendingar vilji láta sigla undir ís-
lenzkum fána. Segið svo að við, Danir,
sóum ekki almennilegir! Eða hvaða
þjóð önnur en Danir, haida menn að
mundi vilja styrkja bandaþjóð sína
með fjárframlögum, til þess að upp-
hefja sambandið?
fííðan minnist prófessorinn á >hinn
stóra fiskiskipafiota« sem helzt ætti
að sigla undir íslenzkum fána. En hór
er hann sórstaklega óheppinn. Þvf að
eigendurnir aðkjarnanum í í s -
lenzkafiskiskipaflotanu m1)
sem só botnvörpungunum, kæra sig
ails ekkert um það, að skip sín sigli
undir íslenzkum fána. Hinn stóri botn-
vörpungafloti er sem só ekki til leng-
ur. Hann or kominn á burt, hann er
seidur, einmitt nú þegar ómogulegt er
að fá skip, hefir ísland selt heiming-
inn af þessum fiota. Eigendurnir hafa
fallið frá isienzka fánanum og heidur
kosið peninga-----
*) Leturbr. höf.
DAGBOK
Kveikt á ijóskerum hjóla og bif-
reiða kl. 4.
Gaugverð erlendrar myntar.
Bankar Doll.U.S.A.&Canada 3,50 Pósthús 3,60
Franki franskur 59,00 60,00
Sænsk króna ... 112,00 110,00
Norsk króna ... 107,00 106,50
Sterlingspund ... 15,70 16,0»
Mark 67 00 62,00
Holl. Florin ... ••• t•• ••• 1.37
Austurr. króua .. • •• ■•• ••• 0.29
Kartðflnræktanarfélagið. það hafa
þegar svo margir skrifað sig fyrir
hlutum, að ákveðið er að stofna fé-
lagið, eu þó' er æskilegt að enn meira
fé safnist til fyrirtækisins. Stofn-
fundur verður væntanlega haldinn
síðari hluta mánaðarins og ættu menn
sem ætla sér að styrkja þetta þarfa
fyrirtæki, þá að hafa skrifað sig fýrir
hlutum. Listarnir liggja enn til
áskriftar hjá dagblöðunum.
Fyrirlestrar Háskólans. Guðm.
Finnbogason Dr. byrjar aftur í kvöld
kl. 7 á fyrirlestrum sínum um nokkur
atriði fagurfræðinnar.
Dr. Alexander Jóhannesson byrjar
aftur fyrirlestra slna um nafnorða-
beygingar í norrænu, kl. 5—6.
Farþegar á Sterling. í gær kl. 2
höfðu um 60 manns verið skrifaðir
á lista á skrifstofu Eimskipafélagsins,
menn sem vilja fá far á Sterling til
útlanda. Kl. 10 á morgun verður
listinn sendur í Stjórnarráðið til at-
hugunar.
Gert er ráð fyrir að um 40 útlendir
sjómenn, sem hér eru staddir, kom-
ist á burt með skipinu. En auk
þeirra hafa nokkrir kaupmenn skrifað
Big á listann og verða þeir væntan-
lega látnir ganga fyrir öðrum, sem
eigi er víst um hvert erindi eiga til
útlanda. Að minsta kosti er hætt
við að allir þeir, sem far hafa pantað,
komist eigi með. En það verður
sennilega eina tækifærið sem mönn-
mm gefst á því að komast héðan
fyrst um sinn.
Botnía mun koma hingað áður en
hún fer til Noregs.
Geir kom hingað í gær frá Vest-
manneyjum með danskt seglskip i
eftirdragi. Með skipinu kom Frid-
thiof Thorsteinsson bókhaldari. Hefir
hann dvalið í Leith við skrifstofu-
störf undanfarið, en kom til Vest-
mannaeyja með brezkum botnvörp-
ungi fyrir skömmu.
Dómsmálafréttir.
Yfirdómur 7. jan. 1918.
Málið: Ráðherra íslands fyrir
hðnd landssjóðs gegn Birni
Gíslasyni.
Stefndi B. G. höfðaði málið í hér-
aði. Vildi fá landssjóð til þess að
Innilegt þakklæti fyrir sýnda bluttekningu við fráfall og jarðarför
Katrínar Ólafsdóttur.
Aðstandendur hinnar látnu.
OLÍUF0T:
sem enginn sjómaður getur verið
án.
Þurrasti bletturinn á sjó og landi,
er undir
Kápur,
Buxur,
Skálmar,
Ermar,
Svuntur,
Hattar.
oliufötunum frá Sigurjóni.
Bezt og ódýrust olíuföt á íslandi.. Verzlið að eins við
Sigurjón Pjetursson,
Sími 137, Hafnarstræti 18.
greiða sér leigu fyrir hús í Gaul-
verjabæ, og dæmdi undirréttur lands-
sjóð til þess að greiða lítinn hluta
kröfunnar, en sektaður var B. G.
fyrir ósæmilegan rithátt og fyrv.
ráðherra Einar Arnórsson fyrir að
mæta ekki á sáttafundi.
Báðir aðilar áfrýjuðu. En þar sem
landssjóður með öðru máli, sem ný-
lega er dæmt í yfirrétti, var talinn
að vera réttur eigandi umræddra
húsa, var málinu (af hálfu stefnda)
sumpart vlsað jrá. dómi, sumpart var
landssjóður sýknaður. Sekt sú, sem
Einari Arnórssyni var gert að greiða,
jalli niður, þar sem hann var stadd-
ur erlendis, er málið var höfðáð,
en þar sem stefna hafði verið rétti-
lega birt (landritara), þótt enginn
mætti fyrir sáttanefnd af hálfu lands-
sjóðs, þá greiði hið opinbera máls-
kostnað.
Fyrir ósœmilcqan rithátt var stefndi
B. G. sektaður um jo kr. (15 kr. til
landssjóðs og 1 kr. til bæjarsóðs
Reykjavíkui) og málflutníngsmaður
hans Páil jónsson var sektaður Jyrir
sarna, með sérstöku tilliti til þess,
að hann hefir einatt áður sætt sekt-
um, um kr. 40.00, er greiðist með
sama hætti.
[í þessu máli vék dómari Eggert
Briem sæti, en prófessor Lárus H.
Bjarnason dæmdi í hans stað].
Málið: Einar M. Jónasson gegn
h.f. »Völundurc.
Málið spanst út af veði, í húsi og
lóð, á Laugaveg 17, sem Jóhannes
Kr. Jóhannesson trésmiðnr hafði selt
i hendur stefndu hlutafélagi. En veð-
ið hafði verið selt á nauðungar-
nppboði, reyndar eftir að húsið var
brunnið, og Landsbankinn hafði tek-
ið brunabóta upphæðina upp í áhvil-
andi sknldir; til hennar hafði og
»Völundur« fengið rétt hjá nefnd-
um Jóhannesi. — Kröfu á Lands-
bankann og h.f. »Völund« út af
þessu framseldi hann siðar Einari
M. Jónassyni lögfræðing, er fór í
mál, fyrst við Landsbankann og
tapaði þvl, og þar næst við »Völund«,
I bæjarþinginu var stefnt hluta-
félag sýknað og málskostnaður látinn
niðnr falla (dæmt af millibilsdómara
settum, Bírni Þórðarsyni). Fyrir
yfirdómi lauk því þannig, að enqin
kraja ájrýjanda var tekin til qreina
(en hann nafði gert þær margar), og
var undirréttardómuiinn staðfestur.
Greiði áfrýjandi, Einar M. Jónasson
málskostnað Jyrir yfirdómi 40 kr. og
sati sekturn fyrir meiðandi ummæli
20 kr., en þau séu dauð 014 ómerk.
[í þsssu máli viku sæti háyfir-
dómari Kristján Jónsson og með-
dómandi Eggert Briem, en í þeirra
stað komu próf. L. H. B. og Einar
Arnórsson].
Málið: Björn Ólafsson gegn
Guðm. Þorsteinssyni.
Björn Ólafsson skipstjóri í Mýrar-
húsum höfðaði málið og gerði þá
kröfu, að eiganda hins gamla Mýrar-
húsaskóla, Guðm. Þorsteinssyni, yrði
gert að skyldu að flytja húsið burtn
af lóð þeirri, er það hefir staðið ~
með því að þvl hafi engin lóðar-
réttindi fylgt, en að eins lánuð lóð
meðan skólinn væri rekinn þar.
Fyrir gestarétti Reykjavikur var
stefndi sýknaður og málskostnaður
átinn falla niður (dæmt af settuml
B. Þ.). Björn Ólafsson áfrýjaði
siðan.
Nokkur vottorð komu fram um
það og voru staðfest fyrir rétti, að
Ólafur Guðmundsson i Mýrarhúsum
hafi í sinni tíð gefið lóð undir gamla
Barnaskólahúsið (d: hreppnum). Tók
rétturinn þetta til greina og taldi
B. Ó. eigi hafa sannað eignarrétt
sinn til lóðarinnar, né heldur hefði
þá hreppurinn löglega afsalað sér
þeim rétti í hendur áfrýjanda.
Undirréttardómnrinn var því stað'
Jestur og áfrýjandi greiði málskostr^'
fyrir yfirdómi með )o kr.