Morgunblaðið - 24.01.1918, Blaðsíða 1

I’imtudag
24r"
m m
jan. 1918
nORGONBLAÐID
5. árgangr
81.
tölublað
Ritstjórnarsimi nr. 500
Ritstjón: Vilhjáltnur Finsen
Isafoldarprentsmiðja Afgreiðslusimi nr. 500
BIO
Reykjavikur Ipin
Biograph-Theater |DIU
(Stúlkan sem sveik)
Sjónleikur i 3 þá tum, eftir hinn
fræga norska rithöfund
Tomas P. Krag.
»Gloria« er síðasta verkskáldsins.
Gloria er nafn á stúlku og
skipi. Skípið sökk, sökum hess
að pví var stýrt af ótrúum mönn
um, og»stúlkan féll og var svikin
Sökurri pess að hún sjálf sveik.
Aðalhlutverkin leikin af þekt-
um dönskum leikurum:
Fritz Lamprecht,
Karén Lund, Ellen Rassow,
Birger Cotta Schönberg.
Beztu sæti kosta 0.70, alm.
Börn fá ekki aðgang.
Helgunarsamkoma i kvöld kl. 8.
Stabsk. Grauslund talató‘ 5‘£ ncðsM
Efni:
„Gideon“.
aunrjjl rr.sa ,1
Annaðkvöld:
oj: ord mu uörsa ýo ,mci
H1 j ó m 1 Cji k|.^S'jcmf ;k p ig$, ,.•>
Allir velkomnirl
Verzlunarskýrslur.
,í -, ., ...; ,. ,BT “ .1 "i'j :.v;p3 n3 •.rxi
Þrettánda hagskýrsla íslands er
nýkomin. í henni eru verzlunar-
jskýrslur fyrir árið 1914. Og nú er
kotnið 1918. Er pað óneitanlega
leiðinlegt hvað slíkar skýrslur eru
seinar á sér, og missa þær mikið
gildi sitt þess vegna. Þó er auðvit-
að mikill fróðleikur i þeim.
Skýrslur þessar er með nýju sniði.
Sundurliðunin á vörunum er nú
miklu meiri heldur en áður. Eru nú
taldar 473 vörutegundir í stað þess
að þær vorú áður 218. Þá hafá
vörumar og verið flokkaðar á arinan
hátt en áður, eftir eðli þeirra og
«kvldleika, eins og gert er um öll
Korðurlönd. Hefir lika verið tekið
tillit til þess, við niðurröðunina,
hvernig menn hafa hugsað sér að
sQndurliða alþjóðaverzlunarskýrslur,
sem i ráði var að gefa út i Brtissel
áður en ófriðurinn hófst.
Þá er og flokkunin greinilegri
heldur en áður, að þvi leyti að nú
er þess getið um aðfluttar vörur frá
KnattspyrnuféSagiö „Fram“
tieldnr hátlðlegt 10 ára afinæli sitt
laugard. 2. marz kl. 7 síðd. í Bárubúð
átveizlu og'dansleik.
Listi verður boriun til félagsmanna ettir viku og eru þeir þar beðnir
að fástákveða, hvort þeir taki þátt í veizlunni og geta fjölda gesta sinna.
Ymislegt sérstakt verðnr til skemtunar.
—-
MPnBf «4HL
hvaða landi þær koma, og eins um
útfluttar vörur hvert þær fara en
áður hafa aðeins verið talin sérstak-
lega viðskifd við 5 stærstu viðskifta-
löndin, en skiftin við hin öfl tekin sér-
staklega.
Verzlnnarskýrslur og tollskýrslnr
frá árinu 1914 hafa verið bornar
saman eftir því sem föng vorn á,
en mismunur .yarð allmikill. Töldu
tollskýrslurnar meiri vörur heldur
en verzlunarskýrslur og nam mis-
munurinn á innfluttum og útfluttnm
Aaí Jgfe áWt BLft
tollvörum nær 7 milj. króna virði,
eða 28 % af allri verzlun. Arið
,u no . . .
1913 var mismunúnnn þó eigi meiri
kifHitpps fi ði9V8)lisméF
Um þetta segir svo í skýrzlunum:
— Samanburður sá, sem hér hef-
ir verið gerður, sýnir að verzlunar-
skýrslunum er harla mikið ábóta-
vant. — ------Enda þótt eitthvað
af þvi, sem í verzlunarskýrslurnar
vantar, knnni að stafa af því, að
sumir skýrslngefendor tilfæri af van-
gá, eða viljandi, of lítið inn- eða út-
flutt, og þótt hagstofan sé þess full-
viss, að sumir innheimtumennirnir
geri sér alt far um að vanda inn-
heimtuna sem mest, getur hún samt
ekki verið i vafa um, að allmikið
vanti á, að allir innheimtumenn hafi
sýnt þann áhnga, heldur hljóti sumir
þeirra að hafa gengið slælega fram
1 innheimtunni og ekki heimtað
skýrslu af ýmsum, sem skýrslu hefðu
átt að gefa. Nokkuð stafar þetta ef
til vill af misskilningi, sem á rót
sína að rekja til þess, að skýrslurn-
ar hafa frá fornu fari verið kallaðar
verzlunarskýrslur. Hafa þvi ýmsir
litið svo á, að ekki þyrftu aðrir að
gefa þær skýrslur heldur en kaup-
menn eða þeir, sem rækju verzlun.
En það er hinn mesti misskilningnf.
Altir setn kaupa v'orur frá útlöndum
eða selja vörur eða annast sölu d vör-
wtÁmmmíimm
StjóraiiL
um til útlanda, eru skyldir að gefa
skýrslú um hverjar vörurþeir hafi flutt
eða flytja látið til landsins, eða frá
því, og er það skýrt tekið fram i
1. gr. laga nr. 16, 9. júii 1909, um
hagfræðisskýrslur.
1 tuiírxi. ^ mu Tuoítáu
Verzlttnarviðsklftin.
Samkvæmt verzlunarskýfslunnm
(niðð leiðréttingum samkv. tollskýrsl-
um) nam verð aðfluttrar vöru árið
1914 alls x8.i miljón króna, en verð
útfluttrar vöru 20.8 milj. fer. Mis-
munur því 2.7 milj. En um það segir hag
stofan, að ekki megi telja það sönnun
þess, að íslendingar hafi haft afgang
af viðskiftunum við útlönd og eign-
úst kröfur á hendur þeim. Fyrst og
fremst má búast við því, að eitthvað
meira vanti i innflutnings- heldur
Cn útflutnings-skýrslurnar, og auk
þess eiga útlendingai;, búsettir er-
lendis, mikið af þeim vörum, sesn
út eru fluttar, t. d. síld. Þetta ár
(1914) áttu Norðmenn rúmanhelming
ÍDg þeirrar sildar er söltuð var á
Norðurlandi, Svíar tíunda hlutann og
Danir likt. íslendingar sjálfir áttu
rúmlega J/4.
Til fróðleiks skal hér tekinn sam-
anburður á verzlunarviðskiftunum ár-
in 1909—1914, talið i þúsundum
króna:
Ár:
1909
1910
1911
1912
1913
1914
Aðflntt:
9.876
14.123
15-347
16.718
18.III
Útflutt:
13.129
14.406
15-691
16.538
19.128
20.830
Aðflutt og útflutt peningamynt
er talin með siðasta árið, en ekki
árin á undan. Voru fluttar inn 260
þús. kr. í gull- og silfur-peningum.
Langmestur hluti aðfluttu vörunn-
ar kemur frá Danmörkn og Bfet-
. Við .
vöggu barnsins
Amerískur sjónl. í 3 þáttum.
Aðalhlutverkið leikur hinn frægi
leikari
Hobart Bosworth.
Þráðurmri í þessari ágætu mynd
frá sléttum Ameríku er einmitt
þessi ósvikna, hressandi lífsgleði
sém alt af hefir^góð áhrif á„
áhorfendur. ..O ,
Tölus. sæti 0.70, 0.50, 0.15.
landi, eða þetta ár nær 8/4 hlutar.
Verzlunin við Dani hefir þó mink-
að. Árið 1909 komu 48 °/o af
verði innfluttu vörunnar á Dan-
mörku, en 39$ % árið 1914. Inn-
flutningur frá Bretlandi hefir aukist
á þessum árum úr 31% í 34 %.
Þá kemur Þýzkaland með 8 %,
Noregur með 6 °/0, Spánn og Banda-
rikin með 3! °/0 hvort, Syíþjóð með
2i %, Holland með x| % og Ítalía
nxsnr
Af útfluttri vöru fóru 40% til
Danmerkur, 13—15% til Spánar,
Bretlands og, Noregs, 9 % til Italiu,
6 % til Svíþjóðar og 2 % til Banda-
pfijanna' *
Frá Bretlandi og Þýzkalandi nam
innflutningur miklu meira en út-
flutningnr þangað. Aðflnttar vörur
frá Danmörkn vorn nær jafnar út-
fluttum vörum þangað, en til ann-
ara landa nam útflutningur miklu
taeir en aðflutningur þaðan.
Erl. símfregnir
Frá fréttaritara isafoldar og Morgunbl.
Kaupmannahöfn, 22. jan.
Deilur í Rússlandi.
Nýjar alvarlegar deilur i Rúss-
landi. Á fyrsta fundi þingsins lýsti
Maximalistinn Sverdlov yfír því, að
Rússland væri lýðveldi verkamanna,
bænda- og hermanna-sambandanna.
Allar eignir einstakra manna værn
gerðar upptækar, öllum yrði gert
skylt að vinna, verkamönnum mnndi
verða fengin vopn í hendur, en vopn-
in tekin af þeim efnaðrl Her jafn*
saiefl
rrrn
íjupirðu góðan hlut,
mundu hvar iió fekst hann.
c ^ k lonólÍ
— Sigur jon
nad ör
Í3V
go ,ebnum
etursson
Sími 137.
Hafnarstræti
1 8