Morgunblaðið - 11.03.1918, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ •
3'
stjórnarinnar, hafa líka stöðugt
haldið þessu fram. Oðrum lízt, að
staðreyndirnar, atburðirnir sjálfir,
hæði á undan stríðinu og í byrjun
þess, hafi aðra sögu að segja. Marg-
ir geta, satt að segja, ekki betur
séð, en stríðið af hálfu Þjóðverja
hafi verið árásarsttið. Til þess að
komast að niðurstöðu um þetta at-
riði, er ráð að athuga hinn stór-
felda herbúnað Þjóðverja 30—40
árin á undan stríðinu, er tók fram
mjög svo öllu því, er gerðist á
sama tíma með öðium þjóðum á
þvi sviði. Þá væri og gott, að taka
vel eftir því, er gerðist með stjórn-
um stórveldanna 10—12 ^iðustu
dagana af júlímánuði 1914, áður en
hinn »sólbjarti 1. ágúst* rann upp,
er Þjóðverjar stóðu með reiddan
brandinn gegn litlu, hlutlausu Belgiu,
og herra Funk virtist svo hrifinn af.
Skal í þessu sambandi vitnað tii bláu,
hvitu, gulu og rauðu bókanna svo-
kölluðu, er stjórnir stórveldanna
birtu þegar i striðsbyrjun.
A kafbátahernað Þjóðverja mintist
fyriilesari og lét vel yfir árangri
hans. Aftur mintist hann ekkert á
loftskipa- (Zeppelína) -ferðirnar, er
Þjóðverjar hófu snemma í ófriðnum
nn yfir Frakkland og England; ekki
heldur á tilbúning og notknn eitur-
gastegunda. Fróðlegt hefði þó verið
að heyra álit hans um það, hverja
búskaparlega þýðingu þessar þrjár
hernaðaraðferðir hefðu haft fyrir
Þjóðverja, og hve vel hann teldi
þessar hernaðaraðferðir samrýmast
alþjóðarreglum um hernað.
Loks saknaði eg þess mjög, að
fyrirlesari vék ekki einu orði að þvi,
hverju búskaparlagi og búskapar-
aðferðum Þjóðverjar hefðu beitt i
hinum herteknu löndum: Belgíu,
Oorðaustur-Frakklandi, Póllandi og
Serbíu. Grunar marga, að búskapar-
lag Þjóðverja í þessum löndum hafi
fært þjóðbúi þeirra heima fyrir stór-
kostlegar tekjur. En betri en grunur
er sönn skýrsla af munni þess
manns, er vel hlýtur að vera kom-
inn að fréttum um þetta efni.
Fyrirlesturinn var langur og þvi
margs ekki getið hér, enda mun
mörgum hafa verið meira og minna
kunnugt áður um ýms atriði, er að
umtalsefni voru gerð.
Fyrirlesturinn var, eins og getið
hefir verið, skörulega fluttur. Ræðu-
maður prúðmannlegur i framkomu
-— en pýzkur, eins og áður hefir
verið tekið fram. Og skal það fús-
lega játað, að það er annað en spaug
að vera með öllu hlutlaus, er eigin
þjóð á hlut að máli.
4. marz.
Heyrandi.
(
DAGBOK
I
Hjálparstarfseini Bandalags
® V e n n a. Viðtalstími miövikud
föstud. kl. 2—4 á
•^ðalstræti 8.
°g
lesstofu kvenna,
Gangverð erlendrar myntar.
Bankar Doll. U.S.A.& Canada 3,50 Pósthúa 3,60
Franki franskur 62,00 60,00
Sænsk króna ... 109,00 110,00
Norsk króna ... 104,00 106,50
Sterlingspund ... 16,00 16,00
Mark 68 00 ...
Holl. Florin ... ••• ii« ... 1.37
Austurr. króna .. ... ... • • a • • •
Lagarfoss kom hingað í gær frá
Veatfjörðum. Allmargir farþegar voru
með skipinu, m. þ. Magnús Magnús-
eon, Axel Ketilsson, kaupmenu frá
ísafirðir, Karl Olgeirsson verzlunar-
stjóri, Magnús Thorberg útgerðar-
maður, dr. phil. Björn Bjarnarson,
Forberg landsímastjóri, ungfrú Fjóla
Stefánsdóttir 0. fl.
Ari Arnalds sýslum. Húnvetninga
er kominn til bæjarins, landveg í
Borgarnes.
Sölnturninn vill Binar Gunnarsson
fá leyfi bæjarstjórnarinnar til þess
að fiytja í garðhornið hjá Halldóri
yfirdómara Danielssyni. Br ólíklegt
að borgarstjóri veiti [það leyfi, því
það verður tæplega sagt um þennan
blessaðan söluturn að hann sé til
nokkurrar prýði né gagns.
«
Ágengur isbjörn.
Marga hór um slóðir hefir furðað á
því atviki, er hór fer á eftir, og sök-
um þess, að fleirum mun þykja þetta
tíðindum sæta, skal reynt að skýra
það 1 sem fæstum, en þó sönnustum,
orðum að kostur er, svo blöðin og al-
menningur fái það svo óbrjálað sem
unt er, því sögum sem þessari hættir
við misþyrmingu og aflögun á laugri
leið, og hefi eg þegar töluvert orðið
var við það, bæði í gegnum síma og
mannlega fró(ttaþræði.
Aftaka stórhríðar hafa gengið hór
undanfarna tið, — hófust 3. jan. —
með þeim aftaka frost-grimdum, að
elztu menn muna varla slíkt, og það
þeir, sem vel mundu frostaveturinn
mikla 1880—1881.
Þegar loks birti upp, 14. jan., var
orðin hafþök af ís hór fyrir Langanesi
norðanverðu.
Föstudaginn 18. jan. gekk einn bónd-
inn á Eldjárnsstöðum hér í sveit —
því þar er þríbýli — til brunns, sem
er örlítinn spöl frá bænum, með tvær
skjólur, eftir vatni. Þá hann er kom-
inn rúmlega út af hlaðinu, sór hann
framundan sór hvíta skepnu á stærð
við væna kind, er samstundis teygir
sig í sundur, og fer þá skjótt meira
fyrir dýrinu, þar sem það kastast á
móti manninum. Bóndi þekkir þegar
skepnuna, og tók á rás undan til bæjar.
En sem hann er kominn nálega að
bæjardyrum, er dýrið á hælum honum,
en hann tekur þá það til bragðs að
þeyta skjólunum afturfyrir sig, ef ske
kynni að dýrið stöðvaðist við það, stökk
svo inn úr dyrunum, æpandi öðrum
til viðvörunar, og hafði ei tóm til að
loka bænum á eftir sór, svo dýrið
stökk þar inn á eftir honum. En þá
bar tvent til að hann komst undan,
bæði það, að hundar tveir, er 1 bænum
voru, tóku á móti dýrinu, og það snér-
ist að þeim, og að bóndi gat skotist í
hliðargöng úr bæjardyrum og þaðan
til baðstofu sinnar, sem er á lofti. Eo
annar hliðargangur lá og úr bæjar-
dyrum og til íbúðarhúss annars bónda,
sem er á gólfi, með geymslulofti yfir.
Inn 1 þenna gang barst leikurinn milli
bangsa og seppanna; en inni í þessu
húei var stúlka —• systir bóndans þar
— sem ekki var komin á fætur —
því þetta bar við árla dagsins. —
Hún heyrði ópið í bóndanum er hann
fór inn, og atganginn frammi, og datt
strax ísbjörn í hug; snaraðist fram úr
rúminu og fór fáklædd upp á loftið
yfir húsinu. Dýrið ruddist inn í húsið
þar sem stúlkan áður var, en þá skauzt
hún fram til bóndans, sem fyrst varð
fyrir dýrinu, Kristjáns Jónssonar, snar-
aði yfir sig jakka af honum og brá
sór tjl fjárbúsa í útjaðri túns, að iáta
pilta er þar voru að gegningu, vita
tíðindin. Þeir brugðu við, fjórir saman,
og róðust til bæjar með stúlkunni,
fóru þau upp á bæinn, því ekki þorðu
þau í bæjardyrnar, af ótta fyrir að
mæta bangsa þar. Þau hafa skamma
stund á bænum dvalið er þau sjá
bangsa stinga hausnum út um rúðu á
glugga, á hinu áður umgetna baðstofu-
húsi, og í sama bili koma allan út um
gluggann, því hann var á hjörum og
lót því undan er á hann var ýtt.
Stúlkan tók þá til fótanna inn og
karlmennirnir á eftir. Einn þeirra,
Jónas bóndi Aðalmundarson, b.óðir
stúlkunnar, skall í kvosinni fyrir fætur
bangsa, sem þar var kominn.
En með piltunum, er voru í húsun-
um, var stór hundur og vel vitiborinn,
sem stökk á bangsa, er hann ætlaði
að ráðast að manninum. Með aðstoð
hinna komst bóndi fljótt á fætur og
inn yfir þröskuldinn, síðan lokuðu þeir
bænum; en bangsi drap seppann tafar-
laust, studdi síðan með hramminum á
bæjardyrahurðina, svo að kengur, sem
loku hurðarinnar var skotið í, drógst
út, og hurðin opnaðist. En þar sem
bangsi sá engan í dyrunum, sneri hann
þar frá og fór upp á bæinn nasandi
úr slóð fólksins, sem áður er um getið,
en hafði auðvitað ekkert upp úr því.
Gluggi, á loftbaðstofu Kr. Jónssonar
bónda, með fjórum rúðum smáum, velt
fram á hiaðið; er á að geta rúmlega 4
áina (2,50 m.) hæð upp í hann af
hlaðinu, en nú var þar um álnar þykk-
ur snjór. Þaðan hefir víst bangsi heyrt
mannamál, því að þar var fólkið sam-
an komið; reisti hann sig þar á hlað-
inu, leggur framhrammana upp í glugga-
kistuna og hugar inn, og það segja
þeir, er horfðust þá i augu við hann,
að hefði verið ófrýnileg ásýnd, en inn
hefir hann að líkindum eigi treyst sór
að smjúga sökum hæðarinnar og ef til
vill smæddar gluggans; sneri þvf að
hræinu af dauða hundinum, dró það
austur fyrir bæinn og tók að stýfa
bráðina.
Inni í bænum var aftur unnið að
því að þrifa til byssur, er bæði voru
ryðgaðar og frosnar á geymslulofti, því
að um þessar mundir er ekki mikið f
þau verkfæri að láta, og eigi heldur
margt að skjóta í þessum - harðindum.
Loks er verkfærin voru komin í lag,
var hægt að láta bangsa verðskuldað-
an greiða í tó.
Eigi gekk það satnt, að öllu búnu,
vel, að leggja bangsa á eyrað. Maður-
inn, serh átti að skjóta hann, — Jón
Jóhannesson — fór upp á bæinn, og
Fataefni
tekin til sauma. Föt afgreidd á 1
til 2 dögum, hjá
Reinh. Andersson.
$ tXaupsRaput
Lítið hús laust til íbúðar 14. mai,
óska eg að fá keypt, helzt fyrir 15.
marz. B. Benónýsson, Laugavegi
39. Sími 619.
<Sziga yjé
2 rúmgóð eða 3 minni herbergi,
ásamt eldhúsi og geymsiu, óskast
14. mai. Mánaðarleg fyrirframborg-
un. R. v. á.
^ *ffinna ^
Utgerðarmenn óskast til róðra.
Uppl. á Vitastíg 8 og Skólavörðu-
siíg 20 a.
Primusar gerðir sem nýir á Berg-
staðastræti 40, uppi.
þaðan upp á baðstofustafn, þann sem
bangsi var undir, að snæðingi. Þaðau
voru um 3 metrar til jarðar, svo eigl
var hægt fyrir bangsa til skjótrar að-
sóknar, enda kom sór það betur fyrir
manninn, því tvívegis klikkti byssan
áður en úr henni gekk, og bangsi
hnó með sundurskotinn heila, ofan á
hálf étinn hundsskrokkinn. En það
sagði skyttan, að bangsi hefði staðið
upp og litið all-ófrýnlega til sín og
fitjað drjúgan upp á, á meðan byssu-
haninn var að hamra á hvellhettunnl
þarna upp yfir honum.
En er farið var að gá f húsið, sem
bangsi dvaldi lengst í, var þar ekká
alt með kyrrum kjörum; hann hafði
brotið þar lampa, drukkið nýmjólik úr
skjólu, er nýkomin var úr fjósi, og
etið mat sem húsfreyja var búin að
bera inn handa piltum sínum. Þetta
alt dvaldi dýrið, meðan stúlkan — Jó-
hanna Aðalmundardóttir — sótti liðið
f fjárhúsin. En annar hundurinu,
sem fyrst róðist á bangsa, — sá stærri
og sterkari, — drapst samdægurs,
skömmu á eftir bangsa, en hinn liggur
í sárum. Bjargaði sór með þvfaðskríða
upp undir rúm inni í húsinu og liggja
þar, þar til alt var um garð gengið.
Dýr þettavarl,63 metrar á leugd, og
vóg (kjötið aðeins, án hauss og allra
innífla) 52 kg. Það var mjög magurt,
og garnir allar tómar nema örlítið í
endaþarmi. Bendir það alt á að dýr-
ið hafi um langan tíma Iítið eða ekk-
ert haft til matar, því björg er engiu
á svo snemmkomnum íshroða sem þess-
um. Vafalaust hefir dýr þetta verið
mannskætt, þótt slfkt só eigi algengt
með þau, þá getur hungrið sorfið svo
að, að þau ráðist á alt; hlýfi þá ekkl
mannlnum heldur.
Atburður þessi er ritaður nákvæm-
lega efvir sögusögn heimilisfólksins á
Eldjárnsstöðum og munnlega staðfestur
af því á eftlr.
Ásseli f janúar 1918.
Hólmsteinn Helqason.