Morgunblaðið - 21.03.1918, Blaðsíða 3

«fl5
MORGUNBLAÐIÐ
Hefði nú lððsinn verlð á sinum
stað, þá er mjög ólíklegt, að þetta
mikla slys hefði orðið.
En hvað er það, sem einmitt veld-
nr þessaii fjarveru hans. Að minni
hygcju ekkert annað, en vanþekk-
ing hins skipaða hafnarstjóra, á alt
það, sem að almennri sjómensku
lítur, því eins vist, og tveir og tveir
eru fjórir þá mur.di hafoarstjóra, með
góðri sjómannsþekking aldrei hafa
til hugar komið, að nota hvorugan
lóðsanna til þess að raða niður þess-
um fáu skipum og bátum, sem á
höfninni voru — en að því var lóðs-
inn þegar slysið varð. Eyrir honum
mundi verk það, svo anðvelt og létt
— bara leikur — að ekki gæti kom-
ið til nokkra mála, að nokkur ann-
ar en hann einn innti. það af hendi.
Þá vil eg að síðustu spyrja þrí-
meningana um, hvort þeir ekki eru
mér sammála um það, að sjómanna
stétt þessa bæjar, sé ekki og hafi
verið, megin aflvaki þessa bæjar, og
og sé svo, að þeir verði mér sam-
mála um það þá heimta eg, að þeir
séu það drenglyndir að kannnast við
þann ótvíræða sannleika, að einmitt
vegna atorku og þrautsegju hinnar
sömu stéttar, er höfnin það, sem
hún nú er orðin.
Maqnús Maqnússon.
Námskeið fyrir
mælingamenn.
Viðtal við Th. Krabbe verkfr.
Svo sem auglýst hefir verið hér í
blaðinu verður að tilhlutun Verk-
fræðingafélags íslands haldið nám-
skeið fyrir mælingamenn í vor hér
i Reykjavík. Hefir slíkt námskeið
eigi verið haldið hér áður, en hins-
vegar mikil ekla á mönnum, sem
geta tekið að sér þó eigi sé nema
einföldustu landmælingar.
Til [þess að fá upplýsingar um
fvrirtæki [þetta höfum vér átt tal
við Th. Krabbe verkfræðing, mann-
inn sem mun stjórna hinu fyrirhug-
aða námskeiði.
Það sem fyrst og fremst hefir
bomið Verkfræðingafélaginu til þess
að láta þetta mál til ,sín taka, tr
verkfræðingaeklan sem hér er. Það
vantar mjög tilfinnanlega menn til
Þess að létta hinum einföldustu veik-
Utn af herðum verkfræðinganna, en
Nir menn verða að kunna dálítið
’ verkfræði. Mælingar taka oft lang-
atl tíma og það fer of mikill tími
* Þær fyrir verkfræðinga, sem annars
eru önnum kafnir. Þess vegna vilj-
Utrt við kenna efnilegum ungum
^önnum landmælingar svo þeir geti
l4ek>ð þau stö'f að sér hvort sem er
etgin spýtur eða fyrir einhvern
^f^fræðinganna. Eftir, námið eiga
^6lr að geta tekið að ?ér að mæla
auptún eða sveitabæi með húsum
túnum og ölln öðru, og gert af því
uppdrátt og reiknað út flatarmálið.
— Þá höfum við og áformað að
kenna hallamæ'ingar og ef til vill
dýptarmælingar bóklega og með mikl-
um verklegum æfingum.
— Bú:st þér við mörgum nem-
endum ?
Allmargir hafa þegar leitað upp-
lýsinga, en þeir eru fáir, sem enn
hafa ákveðið sig. Líklegt er að
nokkrir kpmi og utan af landi, og
he'zt vildum við að nemendurnir
væru ekki allir héðan úr Reykjavík.
Það er enginn vafi á því, að hér
er að ræða um 'þarflega nýbreytni,
sem Verkfræðingafélag íslands á
þakkir skilið fyrir að hafa stofnað
til. Það ætti að geta orðið góð at-
vinna fyrir unga menn, að stunda
landmæiingar og uppdráttagerð á
sumrum, auk þess sem námskeiðið
vonandi bætir úr þeim skorti, sem
hér er á mælingamönnum, sem eitt-
hvað kunna til þeirra hluta.
Nauðsynjamál.
Morgunblaðið hefir oftar eij einu
sinni hreyft þvi, hvað það væri nauð-
synlegt að koma á fót sameiginlegu
mötuneyti hér i bænum eða mat-
söluhúsum j undir eftirliti bæjar-
stjórnar, sem seldu almenningi mið-
degisverð ágóðalaust.
En árangurinn hefir enginn orðið.
— Vita mei n þá ekki að slik matsölu-
hús hafa gefist ágætlega i stórum
og smáum bæjum hjá nágrannaþjóð
um vorum?
Dönsk blöð segja að slík mat-
söluhús þar í landi hafi i vetur getað
selt miðdegisverð »með tveim heit-
um réttum* fyrir 40—50 aura, þrátt
fyrir dýrtiðina, og i Alaborg t. d
séu þau svo vinsæl að 7. hver bæjar-
búi borði þar. Gamalmenni og las-
burða fólk getur látið sækja matinn,
en aðalþorrinn borðar i matskálun-
um.
Reynslan er annarstaðar i fám
orðum, að maturinn verði fjölbreytt-
ari, hollari og ódýrari en hjá megin-
þorra efnalitilla manna í heima-
húsum.
Allir aðdræltir i stórkaupum og
því mikið ódýrari og miklu drýgri
eldamenskan tiltölulega en á heim-
ilunum, ekki sizt hvað eldiviðinn
snertir. Auk þess minka við það
annir húsmæðranna. svo að þær geta
betur hirt um börn sín en ella.
Þegar verið var að stofna Sam-
verjann, héldum vér sumir, að hann
gæti orðið meðfram byrjun að slikri
stofnun, og auglýstum, að fólk g2feti
fengið keyptan miðdegisverð hjá
honum fyrir 25 aural En reynslan
hefir sýnt að það var ýmislegt því
til fyrirstöðu. Fyrst og fremst hefir
aðsóknin að honum oftast nær verið
svo mikil frá bláfátækum heimilum,
að húsrúmið, og þá einkum eldhúsið,
gjörði oss ómögulegt að skamta
fleirum daglega en þessum 200—
250 börnum og sjúklingum sem til
vor leituðu. Og þó hann gæti
fengið stærra húsnæði, sem er vafa-
mál, þá er reynslan sú, að margur
verkamaður sem getur borgað kyn-
okar sér við að kaupa þ-r mat, af
því að hann er hræddar um að'það
fréttist »að hann sé f uinn að borða
hjá Samverjanum« og ókunnugir
haldi að hann fái matinn ófyrirsynju
ókeypis. Vitanlega væri það þó
miklu betra fyrir verkamenn, sem
eru við ýmsa útivinnu í eða r.álægt
Miðbænum, aó kai pi sér harla ódýra
en sa'sama máltíð hjá Samveijanum,
og borða þar í góðum hita, en að
láta flytja sér tnat og borða hann
úti i misjöfnu veðri, og eitthvað
væri það fyrirhafnarminna fyrir heim-
ili þeirra. En það er hrein undan-
tekning að þeir komi, og eg held
það sé af því að þeir óttast þenna
misskilning. — Væri um matsölu-
hús að ræða, þá væri sá misskiln-
ingur úr sögunni, og enginn vafi á
að aðsóknin yrði mikil.
Bæjarstjórn vor verður að gangast
fyrir þessu, því henni er hægast að
komast að góðum kaupum á mat-
vörum og eldivið, sjá um að það
yrði ekki nein g óðastofnun fyrir
fáeina einstaklinga og síðast en ekki
sizt að útvega hentugt húsnæði. —
Þótt sumum Reykvíkingum hætti til
að skamma bæjarstjórnina fyrir flest
sem hún gerir, skil eg ekki að nethn
maður með fullu viti mundi álasa
henni fyrir að hefjast sem fyrst
handa í þessa átt.
Lengur en til næsta hausts má
það ekki dragast, en töluvert fyr
verður að hugsa fyrir húsnæði og
semja um hagfeld kaup á matvörum
og eldivið.
Sennilega verður bezt að hafa
ekki nema eitt matsöluhús fyrst í
stað, en svo rúmgott verður það að
vera að 300—400 manns geti matast
þar á þrem til fjórum klukkustund-
um.
Verkamannafulltrúunum stendur
næst að hreyfa þessu máli, eða eru
þeir mér ekki sammála um gagnið
og þörfina?
5. A. Gíslason.
DAGBOK
Gangverð erlenðrar myntar.
Bankar PósthúB
Doll.U.S.A.&Canada 3,50 3,60
Frankl franakur <62,00 62,00
Sænsk króna ... 109,00 110,00
Norsk króna ... 104,00 106,50
SterHngspund ... 16,00 16,20
Mark 6800 • • •
Holl. Florin ... • •• ... 1.87
Austurr. króna ..
Hjálparstarfsemi Banðalags
k v e n n a. Viðtalatími miðvikud. og
föstud. kl. 2—4 á lesstofu kvenna,
Aðalstræti 8.
Gnðm. Hannesson yfirdómslögm.
á Isafirði hefir verið settur sýslu-
maður á Patreksfirði í stað Guðm.-
Björnssonar, Bem orðinn er sýslum.
í Mýra- og Borgarfjarðarsýslu.
T
Sterling fer í dag i hringferð um
landið. Pjöldi farþega fer með skip-
inu.
Um 80 manns hafa panbað far á
Botniu héðan til Danmerkur. Skipið
flytur mikið af Ameríkuvörum héðan
til Færeyja.
Hftir ófriðinn.
Það hefir mikið verið talað um
viðskiftastyrjöld eftir ófiiðinn. Hafa
margir i bandamanna löndunum
viijað að bandamenn útilokuðu Þjóð-
verja frá siglingum og maikaði í
afurðum þeirra eftir að ófriðurinn
er á enda — með öðrum orðum
að ófriðurinn staodi um nokkurra
ára skeið eftir að vopnaviðskiftin eru
á enda.
Hvort sem úr því verður eða
ekki, þá mun það víst, að banda-
menn hafa hug á því að reyna að
útiloka Þjóðverja fra verzlunarvið-
skiftum, þar sem því veföur við-
komið.
Bretar og Japanar hafa nýlega gert
með sér samning um ýmsar fram-
kvæmdir í Austurlöndum. Bendir
alt til þess að þeir samningar séu
aðallega gerðir til þess að hindra
viðskirti Þjóðverja eystra. Mjög öfl-
ug gufuskipafélög hafa verið stofn-
uð og er í ráði að þau verði þannig.
rekin, að ómögulegt sé fyrir Þjóð-
verja að keppa við þau félög um
flutninga til Austuilanda.
Herskip Rússa.
Fregn frá Stokkhólmi hermir það,.
að öll herskip Rússa, þau sem í
Helsingfors eru, séu óhæf til hern-
■ aðar. Af vanrækslu og sliti eru fall-
byssur þeirra orðnar ónýtar og vél-
arnar eru svo illa með farnar að það
er talið að skipin í mesta lagi geti
skriðið 10—12 mílur á vöku.
Dobrudscha.
Búlgarska blaðið »Dzewnik« i
Sofía segir svo frá því að þjóðfund-
ur Dobrudscha, sem haldinn er i
Babadag hafi skírt að nýju þrjár
borgir til merkis um þakklæti sitt
fyrir það að Dobrudscha er nú laus
undan Rúmeníu. Heitir ein Macken-
zen önnur Kuhlmann og hin þriðja
Czernin.