Morgunblaðið - 14.05.1918, Blaðsíða 2
2
MORGUNBLAÐIÐ
Jlivinna Jyrir 14~~1G ára óreng
á
ra/iarasfofunni i cJCqfnarsfrœfi 16.
það hafa allar aðrar verzl-
a n i r líka. Vona eg að höf. skilji
það. En væri nii farið að leiða það
í lög, að ýmsar búðir hefðn undan-
þágu frá lögunum, þá væri þeim
með þvi veitt forréttindi, sem
sem þær aldrei hafa haft og ættu
aldrei að hafa.
A. O.
Olafsvallasalan.
Herra Bogi Brynjólfsson, sem
settur hefir verið upp á okkur Ar-
nesinga fyrir sýslumann, hefir i
bræði sinni, út af vonbrigðum um
hagnaðinn af Ölafsvaliasölunni, skrif-
að all-langa grein í Morgunblaðið
26. þ. m.
Þó að ekki séu likur til að mik-
ið mark verði tekið á greininni,
verð eg að svara henni nokkrum
orðum, af því að henni er sérstak-
lega beint að mér og yfirvaldið
hefir þar flaskað dálítið á 8. boð-
orðinu.
Fyrst lætur hr. B. Br. i ljós
gremju sina yfir þvi að eg hafði
fengið hjá skrifara sýslunefndarinn-
ar tvo útdrætti úr fundargerðum
nefndarinnar, og spyr hann hvað
komið hafi til þess, að eg fékk ekki
staðfestingu oddvita (hans sjálfs) á
útdráttunum. Það kom af tveimur
ástæðum: x. að eg bjóst við að
nafn skrifara, sira Ólafs iArnarbæli,
yrði tekið alt eins gilt til staðfest-
ingar réttum útdrætti eins og nafn
oddvita, og 2. að eg vissi að odd-
viti hafði þá svo annrikt, meðal
annars við að »agitera« móti tillög-
unni um bændaskólann, sem hann
tekur upp í grein sinni.
Annar útdrátturinn, segir hr. B.
Br., að hafi verið rangur. Ekki
ska! eg fortaka að verið geti að
vantað hafi kommu, eða eitthvað
því likt, en að efninu voru útdrætt-
irnir áreiðanlega réttir.
Þá vill hr. B. Br. sýna með út-
drætti úr fundargerðum sýslunefnd-
arinnar 1914, að eg hafi þá verið á
annari skoðun um sölu á Ólafsvöll-
um og segir að eg hafi þá álitið
Ólafsvelli óhæfa til skólaseturs eða
til skiftingar í fleiri smábýli.
Þetta eru bein ósannindi.
Sýslunefndin var ekki spurð um
það 1914, hvort hún teldi Olafsvelli
til þeirra jarða, sem ræðir um í 2.
gr kirkjujarðasölulaganna, þ. e. a. s.
hentuga til skólaseturs, embættis-
seturs, eða til skiftingar i fleiri býli,
heldur hvort hún vildi mæla með
því, að jörðin yrði seld með sér-
stökum lögum, ef þess yrði leitað i
þvi skyni að setja þar á stofn jyrir-
myndarbú.
Einmitt af þvi að eg var á sömu
skoðun 1914 sem nú um það, að
Ólafsvellir sé einkar hentug jörð
fyrir bændaskóla eða fyrirmyndarbú
og að Suðurland þarfnist hvors-
tveggja, þá greiddi eg atkvæði með
þvi að sýslunefndin mælti með
sölunni.
Hér er þvi um engan hringlanda-
hátt að gera hjá mér, þó eg væri
mótfallinn sölu Ólafsvalla, því að
nú var alt annað i efni með Ólafs-
velli en að setja þar upp fyrirmynd-
arbú. Engum manni hér á landi
dettur i hug að síra Brynjólfur eða
synir hans setji upp fyrirmyndarbú,
enda mun hafa verið fyrir fram
fullráðið af þeim að selja jörðina
jafnskjótt aftur, ef þeir fengju hana
keypta, og haft hefir verið eftir hr.
B. Br. að hann ætlaði að græða 40
þús. á sölunni.
Heldur virðist það ósennilega til
getið hjá hr. B. Br., að eg hafi nú
lagt á móti Ólafsvallasölunni i þeira
tilgangi að ná siðar í jörðina handa
sonum mínum. Það hefði verið
skritin »spekulation« að biðja þingið
að banna með lögum sölu á jörð-
inni í þeim tilgangi að fá hana svo
keypta.
Annars er það víst ókunnugleiki
B. Br., ef hann heldur að syni mina
vanti jarðnæði, eða að eg hafi falað
Ólafsvelli handa þeim, eins og hann
segir. Hvorttveggja et ósatt.
Þá ásakar hr. B. Br. mig fyrir
það, að eg hafi orðið þess valdandi
að akbrautin yfir Skeiðin var ekki
lögð hjá Ólafsvöllum. Það er rétt
að eg var einn þeirra manna, sem
sýslunefndin fól að velja vegarstæði
yfir Skeiðin. Með mér við það verk
var valinkunnur og vanur vegagerð-
arstjóri og var vitanlega mest farið
að hans ráðum um það, hvar veg-
inn skyldi leggja. Svo hagar til að
ekki voru tiltök að leggja veginn
beint upp mið Skeiðin, af því að
þar er Merkurland og Ashildarmýri
á leiðinni og varð að sjálfsögðu að
leggja veginn öðruhvoru megin við
þær torfærur. Eg mælti með þvi
að vegurinn yrði fremur lagður að
vestanverðu, af því að það var nær
miðju sveitarinnar og þá einnig
nær prestsetrinu Ólafsvöllum, en
vegfræðingurinn sýndi okkur fram
á að miklu dýrara yrði að leggja
veginn þá leiðina, af því að þar er
mishæðóttara og vffrra vegarefni, og
væri nær að leggja heldur vegar-
spotta, ef ástæða þætti, frá akbraut-
inni út i Olafsvallahverfið, sem ekki
er nema nokkur hundruð metra frá
akbrautinni.
Brask-aðdróttunum hr. B. Br. til
min ætla eg engu að svara og ekki
heldur dylgjunum um félagsskap við
einhvern »stórbraskara« og Þjóðólf,
það kemur litið þessu máli við.
Þá kemur hr. B. Br. með nýjan
útdrátt úr fundargerðum sýslunefnd-
ar 191S og vill sýna með honum
að eg hafi ekki álit á Ólafsvöllum
til skólaseturs, af því að eg greiddi
atkvæði með tillögu um stofnun
bændaskóla, þar sem bent er á
Skálholt sem hentugt skólasetur.
Það gerði eg til samkomulags við
aðra, sem báru fram tillöguna með
mér, og gat eg með góðri samvizku
verið með því að benda á Skálholt,
þó eg teldi Ólafsvelli hentugri skóla-
jörð að ýmsu leyti.
Nei, eg hef aldrei skift um skoð-
un á þvi að hafa álit á Ólafsvöll-
um sem efni í höfuðból, þó þeir
hafi nú um all-langt skeið verið í
niðurníðslu, eins og hr. B. Br. tekur
fram i grein sinni: »húsalaus með
þýfðu túni«. Eiga það að vera með-
mæli hans til þess, að selja jörðina
þeim sem hefir setið hana svo
vel?
Hr. B. Br. telur það hreinustu
fjarstæðu hjá mér að Ólafsvellir séu
60 þús. kr. virði. Það hef eg aldrei
sagt og enga upphæð nefnt, er eg
teldi hæfilegt verð fyrir jörðina.
Líklega hefir þessi 60 þúsund
króna hugsun verið svo rik í huga
hans að honum hefir heyrst eg nefna
hana. Það kemur svo vel heim við
hugsunina um 40 þús. kr. hagnað-
inn af sölunni: jörðin sennilega virt
á 20 þús. og braskað svo upp í 60
þúsund.
Tilhæfulaus ósannindi eru það
að eg hafi »núið sýslunefnd Arnes-
sýslu um nasir hringlandaskap*, þó
ekki yrði hjá því komist að láta sjást
hvernig sumir sýslunefndamennirnir
höfðu breytt skoðun um Ólafsvelli.
Niðurlag greinarinnar, um lausa-
fjártiund í Arnarbæli, kemur mér
ekki við.
Eg vona að þetta Ólafsvalla-
hneyksli sé nú kveðið niður til fulls
og væri vel ef sýslumannsstörfum
herra Boga væri þar með lokið í
Arnessýslu.
30. apríl 1918.
Agúst Helqason.
Alþing.
Fráfarnaýrumvarpið drepið.
Fráfærnafrv. stjórnarinnar var kveð-
ið niður i Ed. i gær, með 8 at-
kvæðum gegn 6. Hefir þingið þann-
ig drepið hið eina bjargráðafrumvarp
stjórnarinnar og má búast við að
hún uni því illa.
I neðri neild voru 12 mál á dag-
skrá i gær, en eitt þeirra var tekið
út af dagskránni (Læknalaunin).
Mestar urðu umræðurnar um fræðslu-
lagafrumvarpið. Var Bjarni frá Vogi
sérstaklega óánægður með það hver
leið hafði verið valin og kvað eigi
fundinn enn grundvöll þann, er
fræðslukerfið ætti að byggjast á.
Vildi hann helzt að horfið yrði aft-
ur að heimiliskenslunni; hún mundi
notadrýgst. Að lokum var frum-
varpið samþykt með 16:8 atkv. og
afgreitt til Ed. Þangað voru og af-
greidd frumvörp um mótak, bæjar-
stjórn á Siglufirði og veðurathugana-
stöð í Rvik og þingsályktun um
það að veita Gisla Guðmundssyni
gerlafræðing meiri laun en ákveðið
er í fjárlögum.
Nýtt félag.
Nýlega hefir verir stofnað félag
hér i bænum i þeim tilgangi að reka
smjörlikisverksmiðju. Vélar til fyrir-
tækisins eru þegar pantaðar og flutn-
ingsleyfi á þeim fengið með Botníu
í júlimánuði fiá Kaupmannahöfn.
Formaður þessa fyrirtækis er Jón
Kristjánsson prófessor, en Gísli Guð-
mundsson gerlafræðingur er »tekn-
iskur* ráðunautur þess.
Erl. simfregnir,
(Frá fréttaritara Morgunbl.).
Khöfn, 11. mai árd.
Þjóðhöfðingjar Miðveldanna ern sam-
an komnirí aðalherbúðum þjóðverja.
Bússar hafa mótmælt innrós J»jóð—
verja á Krim.
Zahle hefir gefið út skýrslu um
Islandamálin, en hún er talin ófull-
nægandi. Feralews blöðin segja að'
málin verði rædd (á flokksfundum ?))
á þriðjudaginn.
1 pagbok >
Gangverð erlendrar myntar,
Bankar Doll. U.S.A. &Canada 3,40 FÓBthOV 8,60
Frankl franskur 60,00 62,00
SænBk króna ... 110,00 110,00
Norsk króna „ 104,00 103,00
Sterllngspund „. 15,60 15,70
Mark ... ... 6500 67,00*
Holl. Florin —
Þingvísur. Út af sennu þeirra
Sigurðanna á »eldhúsdaginn«, sero
ekki varð eldhúsdagur, hefir þetta
verið kveðið:
Stefnuloðinn strykið tók
starfs að metaskálum.
Ráðasnoðinn undan ók
öllum stefnumálum.