Morgunblaðið - 19.06.1918, Blaðsíða 2

2
* MORGUNBLAÐIÐ
V a 1 u r. Æfing í kvöld kl.
81/*. Fjölmennið vel. — Stundvísir.
Dómsmálafréttir.
Yfirdónmr 17. jÚDí.
Málið: Eiríkur Filipusson
gegn
Tómasi Tómassyni.
Mál þetta höfðaði Tómas Tómas-
son ölgerðarmaður hér í bænum
fyrir bæjarþingi Reykjavikur gegn
áfr. og krafðist þess að hann yrði
dæmdur til að greiða sér kr. 109,00
fyrir htisa- og lóðarleigu, en áfr.
höfðaði gagnsök að T. T. yrði
dæmdur til að greiða sér kr. 89,80
fyrir ýmislegt, er hann hafði látið
hann hafa, bæði muni og vinnu.
Máli þessu lauk svo fyrir bæjarþingi
að Eiríkur var dæmdur til að greiða
kr. 98,00 en Tómas kr. 12,00 en
málskostnaður látinn niður falia.
Dómi þessum skaut E. F. til yfir-
dóms eftir að hafa fengið gjafsókn
og sér skipaðan talsmann. Lauk
málinu svo, að áfr. var dæmdur til
að greiða stefnda kr. 53,20 ogmáls-
kostnaður látinn niður falla, en hin-
um skipaða talsmanni áfr. tildæmdar
kr. 20,00 úr landssjóði.
Málið: Simon Njálsson
gegn
Garðari Gíslasyni.
Mál þetta höfðaði fyrir bæjarþingi
Reykjavikur stóikaupmaður Garðar
Gislason út af skuldaviðskiftum áfrýj-
anda við hann, og krafðist, að hann
yrði dæmdur til að greiða sér kr.
53.51. Málinu lauk svo fyrir und-
irrétti, að krafa G. G. var tekin til
greina og áfrýjandi dæmdur i 20
kr. málskostnað og 4 kr. í sekt fyrir
að mæta ekki á sáttafundi. Dómi
þessum skaut áfrýjandi til yfirréttar-
ins og krafðist þess aðallega, að
málinu yrði vísað frá dómi, þar sem
það heyrði undir sjódóm, en hefði
verið rekið fyrir bæjarþingi, en til
vara, að hann yrði sýknaður af kröf-
um G. G. Yfiidómurinn taldi skuld
áfrýjanda verða að teljast almenna
viðskiftaskuld og hefði því verið rétt
að reka málið fyrir bæjarþingi. Krafa
áfrýjanda um frávísun því ekki tekin
til greina. Þá taldi áfrýjandi sig i
raun réttri ekki skulda G. G., en
yfirdómur áleit, að mótmæli hans
gegn réttmæti skuldarinnar væru svo
óákveðin og á litlum rökum bygð,
að ekki væri unt að taka tillit til
þeirra. Dæmdi því áfrýjanda til að
greiða hina umstefndu skuld, kr.
53.51, ásamt 5% áisvöxtum frá 20.
april 1917- Málskostnaður látinn
niður falla i héraði og sekt, en fyrir
yfirdómi greiði áfrýjandi G. G. kr.
30.00 i málskostnað.

Gangverö erlenrlrar myistar.
Bankar Doll. U.S.A. &Canada 3,35 PÓSt’htLfe 3,60
Frauki fraaakur 59,00 62.00
Sænsk króna ... 112,00 110 00
Norak króna ... 103,00 103 00
Steriingspund ... 15,50 1570
Mark 65 00 67,00
Holl. Florin ... 1,55
V.b. Högni fór héðan til Breiða-
fjarðar í gærkvöldi.
Vatn til skipa. Nú er verið að
gera vatnsleiðslu úr »Grófinni« niður
á hafnarbakkann, svo að skip geti tek-
ið þar vatn framvegis.
Guðnmndur Friðjónsson endur-
tekur erindi sitt í Iðnaðarmanna-
húsinu á fimtudagskvöld.
Loftskeytastöðin hér í Reykjavík,
var opnuð til almennings-afnota í
fyrradag til skeytaviðskifta við skip
í hafi. Má nú senda loftskeyti frá
öllum landsímastöðvum og er gjald-
ið (auk landsímagjalds til Reykja-
víkur) 30 aura fyrir hvert orð, en
minsta gjald 3 krónur. Skipastöðvar-
gjald er reiknað eftir Berne-gjald
skránni.
Skrúðgangan 17. júní. Stjórn
í. S. R. hafði farið þess á leit við
knattspyrnufélög bæjarins, að þau
tækju sérstakan þátt í skrúðgöng-
unni, frá Austurvelli að íþróttavelli
og gengju félagsmenn í einkennis-
búningum sínum. Munu öll knatt-
spyrnufélögin hafa gefið loforð um
þetta, en þegar til kom, komu eigi
nema nokkrir menn úr tvaimur fé-
lögum. Hinir létu eigi sjá sig. Var
þetta mjög leiðinlegt fyrir þá er voru
svo samvizkusamir að standa við orð
BÍn, því að allur þorri alþýðu vissi
eigi hvernig á þessu stóð og hélt að
þessir fáu menn gerðu það af tilgerð
einni að trana sér þannig fram. Er
þeisa getið hér, svo að allir meigi
vita hvernig á því stóð.
Hákon vélskip H. P. Duus fór
vestur til Isafjarðar í fyrrinótt. Með
honum tóku sér far síra Guðm. Guð
mundsson ritstjóri *Njaröar« Skúli
Einarsson kaupmaður og frú, Amalia
Hallsson frú (kona Halls Hallsonar
tannlæknis í Færeyjum) o. fl.
Nægur fisknr kemur nú daglega
á markaðinn hér. Er það mestmegnis
stór þorakur og er seldur fyrir 10—12
aura pundið.
Botnia kom til Færeyja í gærdag.
Er því danska sendinefndin eigi með
henni, eins og margir höfðu búist
við.
Svend Ponlsen ritstjóri »Berl.
Tidende* kemur hingað annaðhvort
með Botníu eða skipi því, er flytur
hingað dönsku sendinefndina. Og
sennilega koma hingað fleiri danBkir
blaðamenn.
Borg mun ófarin frá Englandi
enn þá.
Gullfoss. Ebkert skeyti hefir enn
borist um það hvað »Gullfossi« líði,
en miklar llkur eru til þess að skipið
só nú á förum eða farið frá New
York.
Bisp. Landsstjórnin hefir sagt upp
leigunni á Bisp frá þeim tima er
skipið kemur til Englands næst.
Danska seglskipið »A. Andersen«,
sem strandaði um daginn Buður við
Reykjanes, liggur nú hér við hafnar-
bakkann og er verið að Iosa úr því
saltfarminn.
Skaftfellingnr fór héðan í gær-
kvöldi með vörur til Víkur.
Nýr iðnaðnr. Chr. Nielsen um-
boðssali hefir sett á fót iðnstofnum
hér i bæ, er hann nefnir thinar ísl.
efnatilbúnings-verksmiðjuri. Fyrsta
framleiðslan er komin á markaðinn
og er það skósverta, er nefnist
»Gljái«. Er hún nú komin í verzlan-
ir, en áður var bærinn nær skó-
svertu laus.
Júní.
í júnímánuði eigum vér uokkra
merkisdaga, sem við eru bundnar
minningar um sjálfstæðisbaráttu vora.
Hinu 17. júní 19 n fæddist Jón
Sigurðsson, »brautryðjandinn mikli«,
sem allir Isiendingar, undantekningar-
laust, telja mesta og bezta sjórnmála-
mann þjóðarinnar bæði fyr og síðar
og þann manninn er vér eigum
mest að þakka hvað langt vér höf-
um náð í sjálfstæðisbaráttunni.
Hinn 12. júní 1913 gerði danska
varðskipið upptækan íslenzkan fána
a.f lidum báti hér á höfninni. Það
atvik vaið til þess að gefa fánamál-
inu — og um leið sjálfstæðismálinu
— hyr í segiin og snerust þá margir
að fullri einnrð að því að berjast
fyrir fánamálinu, þótt áður hefðu
þeir látið það lítt til sín taka. En
öllum hinum gömlu forvígismönnum
þess óx þá ásmegin og einurð til
þess að fylgja málinu enn fastar fram
heldur en áður.
Hinn 19. júní 1915 var hin nýja
stjórnarskrá vor staðfest í stjórnar-
ráði og þann sama dag var oss
hemilaður landsfáni, sem öll þjóðin
krefst nú að verði líka siglingafáni
vor og það sem fyrst.
Hinn 15. júni 1918 var í ríkis-
þingi Dana samþykt að senda hingað
nefnd mauna, til þess að semja við
oss um sambandsmálið.
Allir þessir dagar hljóta að hafa
mikla þýðingu í vorum augum, en
enn á 17. júní mestri lýðhylli að
fagna, svo sem rétt er. Sá dagur
á að vera þjóðbátíðardagur vor þang-
að til annar stærri dagur kemur.
En mun hann líka koma í júni?
Kjötjiurkunin.
Herra ritstjóri!
Mætti eg biðja yður fyrir þessar
línur út af grein i blaði yðar 17. þ.
mán., sem nefnd er »Kjötþurkunar-
einokun*.
Eg mun ekki verða hörundsár út
af neinu, sem um mig kann að
verða sagt í sambandi við þetta mál,
en þar sem í nefndri grein var
minst á »danskan félaga tninn*, þá
verð eg að lýsa því yfir til þess að
fyrirbyggja allan misskilning i því
efni, að hr. ingeniör I. Kruger í
Kaupmannahöfn, sem eg er í félagi
við um þurkunaraðferðir, er ekki
upphafsmaður að þvi, að eg hefi
farið fram á einkaleyfi á kjötþurkun
hér á landi um nokknr ár. Ekki er
þetta heldur gert í hans þágu eða
til þess að selja honum einkaleyfið
í hendur. Það er eg einn, sem bið
um einkaleyfið, ekki til þess að selja
það útlendingum, heldur til þess að
geta gert hér tilraunir í stórum stil
með kjötþurkunaraðferð, sem hr. I.
Kríiger ræður yfir og hefir einka-
leyfi á. Hvort eg á nokkuð eða
ekkert í þessari uppfundningu, kem-
ur máliuu ekki við; eg mun á rétt-
um stað sýna og sanna, að eg hefi
fulla heimild til þess að nota þá
þurkunaraðferð, sem notuð verður.
Það er nú mörgum kunnugt, að
það var hr. I. Kruger. sem hjálpaði
mér tii þess að gera ítarlegar til-
raunir um fiskþurkunaraðferð, er eg
gat ekki fengið neina hjálp til þess
hér heima, og þannig byrjaði félags-
skapur okkar. Vildi eg sízt af ölln,
að br. I. Kruger, fyrir velvild hans
og ósérplægni, yrði dreginn inn í
umræður um þetta mál af þeim
löndum minum, sem af einhverjnm
ástæðum ekki geta stilt sig um, að
fara niðrunarorðum um mig og við-
leitni mína í þessu efni.
Að öðru leyti vil eg ekki eyða
lúmi blaðsins til andmæla nefndri
grein.
Virðingarfylst.
Þorkell Þ. Clementz.
Stórar flugvélar.
Hinn 1. júní skutn Frakkar niður
griðarstóra þýzka flugvél skamt fri
Retz. Segir fréttaritari »Agence
Havas«, áð á henni hafi verið 9-
menn. Flngvélin er af Lizenz-gerð
og hin stærsta sem þekst hefir til
þesáa. í heni voru fjórar hreyfivél-
ar (motorar) með 300 hesta afli hver,
vænghafið var 129 metrar og lengd
flugvélarinnar allrar 84 metrar. Hún
gat flntt með sér 30 smálestir af
sprengjum, var vopnnð með tveim
vélbyssum og gat flogið 75—8o;
milur (enskar) á klukkustund.