Morgunblaðið - 30.07.1918, Blaðsíða 1

I»riðjudag
júlí 1918
5. argangr
263.
tölnbiað
Rustjórnarstnii nr. 500
Ritstjóri: Viihjáimur Finsen
ísafoidarprent —ið'js
Afpmðsiusimi nr. 500
Gamla Bió
Banatilræðið
við ráðherrann.
Anarkistasjónleikur í 3 þáttum.
Mynd þessi er falleg, viðburða-
rík*og sérlega vel leikin.
ÍC a n'ad a h e r I tð i ð f
*. S a K!
J|§ í Frakklandi.
Erl. simfregnir
(Frá fréttariiara Mnrgunbl.).
Khöfn 28. júlí.
Frakkar hafa nú algerlega náð aft-
ur hinum gömlu vigstöðvum sínum
í Champagne.
Manneklu er tekið að verða vart
i her- Þjóðverja.
Bandamenn hafa brotið mótstöðu
Þjóðverja milli Ourcq og Marne á
bak aftnr Og fylgja sigrinutn eftir.
Deilur Búlgara og Tyrkja magnast.
■ Fyrv. forsætisráðherra og hermála-
ráðherran í Ukranie hafa verið hnept-
ir i varðhald.
9
Isiandsmál
i Danmörku.
Khöfn 28. júlí árd.
Politiken talar um hinar stuttu at-
faugasemdir ihaldsmanna cg óbeint
lof þeÍTra nm sendimennina. Blaðið
segir, að langt sé síðan nokkur
flokkur hafi sýnt jafn hörmulegt
merki um stjórnmálalegt getuleysi
og ihaldsmenn nú, þar sem þeir hafi
neitað að taka þátt i samningum
vegna þess hve viðfangsefnið v.ir
flðkið og óvLt um árangur, Social-
demokraten og Hovedstaden mæla
eindregið fram með frumvarpinu.
Kristeligt Dagblad heldur þvi fiam
að sameiginlegu málin ;sén enn þá
■of mörg. Vort Land mjög hrygt.
Köbenhavn segir að ekki sé hægt
að taka ljósara fram en gert sé í
frumvarpinu, að rikiseiningin sé rof-
in. Dagens Ekko segir að stefna
Skúla Thoroddsens hafi meir en
unnið sigur. Island verði fjórða
ríkið á Norðurlöndum. Dagens
Tjyheder segja, að ekki sé mikill
raunveruiegur munur á nýja frum-
varpinu og gamla frumvarpinu (1908).
Dönsku nefndarmennirnir leggi
áherslu á það að íslendingar hafi
samþykt jafnrétti þegnanna og því
geti Danir öruggir samþykt samn-
inginn.
Khöfn 28. júli síðd.
Socialdemokraten segir að dansk-
íslenzki samningurinn ætti að verða
ófriðarþjóðunum fyrirmynd, þegar
til friðarsamninga kemur.
Knud Berlin er tekinn að rita í
Köbenhavn í sama anda og áður.
Siidin á Siglufirði.
Þær góðu fréttir komu frá Siglu-
firði í gær, að þar er kominn land-
burður af síld og gengur hún upp
undir iandsteina, svo að skamt er
að fara eftir henni og ósköpunin
öll að gera.
Skip og bátar hafa komið inn
með hlaðafla og horfurnar ágætar,
ef gott veður helzt. Ef stutt verð-
ur að sækja síldina, eins og nú, þá
má búast við, að ekki hafist undan
að silta. Það er mikið unnið á
Siglufirði nú, nætur og daga Og gleðl
og fjör yfir öllu.
Rotturnar.
Þær eru að verða hreinasta plága
í bænum. Á hverju kvöldi sjást
rottur á hlaupum í tugatali niður við
geymsluhúsin á uppfyllingnnni, sum-
ar á stærð við væna ketlinga, og
rllir kjallarar og mörg hús i bæn-
um erét »full af rottum*. Eru þær
sumar orðnar svo spakar, að þær
hræðast ekki fólk sem gengur rétt
hjá.
Það verður að fara að gera eitt-
hvað til þess að útrýma þessum dýr-
um, sem gera afsknplegt tjón á vör-
um Og húsum. En auk þess tjóns
sem rotturnar gera, eru þær einnig
mjög hættuleg dýr, því þær flytja
með sér allskonar smitandi sjúkdóma.
Erlendis verja ríkin, bæjarstjórn-
irnar og ýmsar stofnanir stórum
fjárupphæðum árlega til útrýmingar
á rottum. Það er eitrað fyrir þær
og þær eru veiddar í gildrur alstað-
ar þar sem því verður við korrið.
Eru gefin verðlaun fyrir hverja rottu,
sem veiðist og hefir það ráð gefist
vel.
Eitthvað má til að gerast til þess
að útrýma rottum hér. Það þarf að
byrja alment stríð gegn rottunum —
og það ætti 'að byrja þegar i stað.
Síldveiðin.
ísafirði í gær.
Bezta veður hér nú og ágætur
afli. Margir bátar komu inn í morg-
un með 200—400 tunnur af síld
hvor. Útlit ágætt ef veðrið helzt,
því næg síld er uti fyrir.
Skipið »VioIa« er á leið til Reykja-
víkur til þess að sækja vörur.
Símaniaður bjargar skipi.
Á fundi Marconi-félagsins í Lon-
don var skýrt frá því, að loftskeyta-
maður nokkur hefði bjargað skipi
með hugprýði sinni, en sjálfur látið
lífið. Skipið var um 140 mílur
undan iandi, þegar kafbátur réðst á
það með skothríð: Loftskeytamað-
urinn stóð í símaherberginu og
komst í samband við stöð á landi
meðan skothríðin stóð sem hæst, og
hafði skipstjórinn þó ráðiagt hon-
uni að forða sér. Lika náði hann
sáhnbandi við herskip frá Bandarikj-
unum, en rétt á eftir þaut kúla
gegnum klefa hans og varð honum
að bana. Honum hafði aðeins enst
tírni til að taka við skeyti nerskips-
ins áður en hann dó, og það skip
kom i tæka tíð til þess að bjarga
hinu.
Frá vesturvígstöðvunum
Þau tiðindi, sem orðið hafa á vestur-
vigstöSvunum þessa siðustu viku,
meiga heita mjög merkileg. Sókn
Þjóðverja hefir eigi að eins stöðv-
ast með öllu, heldur hefir aðstaðan
breyzt svo, að Þjóðverjar eru á undan-
haldi og áköf sókn af hálfu banda-
manna.
Þegar Þjóðverjar hófu siðustu sókn-
ina, var alment búist við því, að nú
ætluðu þeir sér að gera siðustu til-
raunina til þess að komast til Parisar.
Þeir mundu stauda nokkuð öðru-
vísi að vígi þegar til friðarsamninga
kæmi, ef þeir þá hefðu hina ríku og
fögru höfuðborg Frakka á sinu valdi.
En það gefrn að skilja að Frakkar
og bandamenn þeirra voru eigi að-
gerðalausir milli sókna Þjóðverja.
Þeir tefldu fram óhemjuliði tii varn-
ar höfuðborginni. Ameríkumenn
komu í tuga þúsunda tali á degi
hverjum til Frakklands og mun það
hafa riðið baggamuninn.
Það er ekki unt að svo stöddu
að segja neitt um það hve langt
Þjóðverjar verða reknir aftur í þess-
ari sókn bandatnanna. En samkvæmt
skeytunum þá eru þeir þegar komn-
ir töluvert langt austur fyrir þær
.Nýja Bld.
Prógram
samkvæmt
göfuaugí.
stöðvar, sem þeir höfðu tekið í sókn-
inni á undan. Varalið þeirra er mik-
ið farið að minka og að öllum lík-
indum hugrekki hermannanna einnig.
Það er ekki ósínnilegt að búast
megi við miklum tiðindum frá vestur-
vigstöðvunnm næstu daga.
Síðustu símfregnir.
Khöfn 29. júlí.
Frá París er símað að Frakk-
ar séu komnir að Ourcq og að
veginum milli DormansogRheims.
Það er búist við því að Þjóð-
verjar muni halda undan alla
leið að Vesle.
Burian hefir lofað Pólverjum
því að samþykkja ekki Ukraine-
ófriðinn.
Búist við orustum á hverri
stundu milli Þjóðverja og banda-
mannaliðsins á Murmanströndinni-
Blöð afturhaldsmanna í Dan-
mörku eru ekki sammála um
sambandssamninginn. Eru »Vort
Land« og »Dagens Nyheder«
ósammála um ýms atriði.
Kona Míchaels stórfursta
handtekin.
Frá Moskva var dönskum blöð-
um símað nýlega, að kona Michaels
stórfursta bafi verið tekiu höndum
í Moskva. Réðust »rauðliðar« inn í
herbergi frúarinnar og höfðu hana á
burt með sér.
Kona M’chaels er dóttir þektasta
málfærslumannsius í Moskva. Var
hún fyrst gift lögreglustjóranum i
Petrograd, en skildi við hann og
giftist stórfurstmum. Varð Nikulás
keisari svo reiður út af því, að hann
rak Michael úr landi, en þeir sætt-
ust eftir að ófriðurinn hófst.