Morgunblaðið - 31.07.1918, Blaðsíða 1

Miðvikud.
5. argangr
3L
jillí 1918
MORGDNBLADID
264.
tðiublað
Rirstjórnarsimi nr. 500
BanatilræðSð
við ráðherrann.
Anarkistasjónleikur í 3 þáttum.
Mynd þessi er falleg, viðburða-
rik og sérlega vel leikin.
Ganatíaherliðjð
í Frakklandi.
Mótekja bæjarins.
Þrátt fyrir afskaplega slæman árang-
ur af mótekju bæjarins í Kringlu-
mýrinni í fyrra, var samt ráðist í að
halda fyrirtækinu áfram á þessu sumri.
Lét borgarstjóri gera allan undirbún-
ing þegar snemma í vor og hafin
vinna þar innfrá í miðjum maí.
Vér áttum kost á því í gær að
skoða þetta mikla fyrirtæki bæjar-
sjóðs og sjá árangur vinnunnar í
sumar. Bauð borgarstjóri nokkrum
blaðamönnum með sér inn í mýri
og sagði þar frá því sem gerst hefði
siöan i VOr.
í fyrra var, svo sem kunnugt er,
grafinn skurður um endilanga mýr-
ina. Var tekinn nokkur mór úr
skuiðinum um leið, en aðallega var
þetta þó gert til þess að þurka mýr-
ina og gera mótekju þar auðveldari
siðar og móinn betri. í nánd við
skurð þenna lét borgarstjóri stinga
móinn í vor. Var hann tekinn úr
1050 kistum, sem svo eru nefndar,
hver álnir að stærð. En kist-
urnar mynda allar saman eina helj-
arstóra mógröf, á að gizka um 3
dagsláttur að stærð. Úr þessari gröf
mun hafa náðst samtals um 2500
smálestir af þurrum mó, af virkilega
góðu eldsneyti, í mótsetningu við
þann leir og þá mold, sem selt var
bæjarmönnurn i fyrra undir nafninu
mór.
Verkstjórn þessa mikla fyrirtækis
hefir Guðmundur Þórðarson haft á
hendi í sumar og sannfærist maður
fljótt um það, að honum hefir farist
það ágætlega. Hann hefir látið taka
móinn mjög vandlega,' látið kasta
frá öllu því, sem leirblandað var að
biun eða hitalitið eldsneyti, en gert
sér far um að velja móinn sem allra
beztan. Sumstaðar hefir hann látið
kasta á burt fimm efstu stungunum
*f þvi að dálitill leir var í því jarð-
lagi, en i fyrra létu menn sér nægja
að kasta tveim fyrstu skóflustung-
unum. Víðast hvar hafa verið
stungnar 14—15 stungur niður í
lörðu, en þess þó vandlega gætt, að
slæmur mór væri ekki tekinn með.
Það má fullyrða, að fyrirtækið hafi
Ritstjón: Vilhjálmur Finseu
á þessu sumri lánast mjög vel og
að mórinn er mikhi betri i ár en i
ývrra. Nú er það eldsneyti, sem
tekið hefir verið upp úr Kringlu-
mýrinni, en í fyrra var það leir og
mold og aðeins einstaka köggull af
%
góðum mó.
Nú sem stendur vinna í Ktinglu-
mýrinni um 100 manns, rnest kven-
fólk og börn. Er mórinn að mestu
þur og nokkuð hefir þegar verið
flutt til bæjarins, þeim sem pantað
hafa. En það er óhemja eftir handa
þeim, sem mó vilja kaupa.
Enginn vafi getur verið á því, að
ódýrasta eldsneytið á þessum tímum
er qóður mór. Það er ekki að búast
við því, að menn alment muni geta
brent kolum í vetur fyrir 300 kr.
smálestina, og menn gera það ekki
þegar hægt er að fá ágætan mó hjá
bæjarstjórninrý fyrir 45 kr. smálest-
ina núna. Núna, vegna þess, að
það má búast við því að hann verði
seldur nokkuð hærra verði eftir að
bæjarsjóður hefir orðið að sjá um
geymslu á honum fram á haust eða
vetur. Það er þvi ráðlegra fyrir
fólk að panta móinn þegar i stað
og fláta flytja hann heim.
Geymslan er dýr. Borgarstjóri
er að láta gera tvo skála úr grjóti
og torfi, og þar verður óseldi mór-
inn geymdur. En þess er að vænta,
að bæjarmenn láti flytja heim eins
mikið og þeir hafa húsrúm fyrir
áður en haustið kemur.
— Hvað hyggið þér að þessar
2500 smálestir muni kosta bæinn,
spurðum vér borgarstjóra.
— Það veit eg ekki enn. Út-
gjöldin hingað til nema um 70 þús.
kr., en það er mikið eftir ógert enn-
þá. En það fé hefir ekki alt farið
í sjálfa, mótökuna, heldur í alskonar
undirbúning. T. d. þessir vegir
hér hafa allir verið gerðir i sumar.
Og borgarstjóri bendir á vegina og
akbrautirnar, sem liggja alstaðar
þvert og endilengt um mýrina. Þeir
voru nauðsynlegir vegna flutninga
á mónum.
Vér stöndum á holtinu fyrir aust-
an mýrina og horfum út yfir vinnu-
svæðið. Alstaðar standa mónrauk-
arnir og bera þess merki, að unnið
hefir verið af kappi í sumar. Um
sléttar og breiðar brautir aka mó-
vagnarnir í sífellu, kvenfólk tneð
mislitar svuntur og hvíta klúta um
höfuðið, eru að hrauka þurra móinn,
börn og nnglingar hjálpa til og
bera móinn á milli.
Hver hefir sitt ákveðna starf með
höndum, 0g borgarstjóri 0g verk-
stjórinn líta eftir. Stjórnsemi og
starfsemi er nauðsynleg við slík fyrir-
tæki ef þau eiga að lánast og mað-
ur þarf ekki að dvelja lengi f Kringlu-
mýrinni til þess að sannfærast um
það, að mótekja bæjarins er nú í
ágætu lagi.
ísafoldarprentsmiðja
— Hvað verður nú gert við það
land íramvegis, sem mórinn hefir
verið tekinn úr, spurðum vér borg-
arstjóra. Mógröfin ein er stærri en
allur Austurvöllur, jörðin þar sund-
urgrafin og svört, svo lítil prýði er
að. En fyrir framtíðinni hefir líka
verið séð.
— Þetta látum vér alt slétta og
fylla, segir borgarstjóri. Og svo
ætlum vér að sá grasi þar á eftir.
Fyrst tekur bærinn alt það elds-
neyti úr jörðinni, sem unt er að ná
i. Síðan ræktar hann mýrina og
gerir hana að einu stóru, fögru túni.
Erl. simfregnir
(Frá fráitaritars Morgunbl.).
Khöfn, 29. júlí, síðd.
í kvöld segja Nationaltidende, að
þrátt fyrir allar yfirlýsingar, allra
danskra flokka, þá skilji sambands-
lögin ríkishlutana.
Frakkar hafa náð Forfitardenois,
og hafa sótt fram 7 kilómetra á 40
kílómetra svæði og hafa farið yfir
Ourcq.
Þjóðverjar hörfa undan skipulega.
Verkfallinu í hergagnaverksmiðj-
um Englands er lokið.
' 1 1 ■ 1
Síldin á Siglufirði.
Siglufirði i gær.
Sildveiðin hér er mikið að glæð-
ast. í fyrradag komu inn þessi skip
og hafa alls aflað sem hér segir:
Hrafn 180 tunnur, Skalli 2S3,
In^ólýur 330, Kjartan Olatsson 489,
Svanur 720, Ása 32, Freyja 127,
Nanna 130, Stella 800, Lottie 400,
Bára 350 og mörg önnur skip
2300 tunnur.
Austanstormur var í gær og þoka
úti fyrir. Að efns örfá skip hafa
komið inn síðan hvesti.
Þorskafli er tregur upp á síðkastið.
5. K.
280 krónum
stolið.
í fyrrakvöld um kl. 6^/2 var
280 krónum í peningum stolið úr
mótorbát, sem lá við steinbryggj-
una.
Afgreiðslusimi nr. 300
&ssmsm*Nýja Bíi)«h
Braskararnir
Sjónleikur i 3 þáttum.
Afbragðs vel leikinn.
Myndin sýnir þrælmensku-
brögð og ódrengskap tveggja
óhlutvandra manna í garð fé-
laga sins, og fögur eiginkona
og ungur sonur hans gjalda.
En upp koma svik um síðir.
Þrautirnar endurgjaldast í ást
og umhyggju endursameinaðra
ástvina.
Maður, sem á bátnum er, var
þar við vinnu, hafði farið úr jakk-
anum og látið hann á þilfar báts-
ins. Síðan gekk hann eitthvað
frá um dálitla stund, en þegar
hann kom aftur og fór í jakkann
voru peningarnir horfnir úr vas-
anum.
Maðurinn var á mótorbátnum
»Haukur frá Vatnsleysuströnd.
Ekkert hefir komist upp um
hver peningunum hefir stolið en
lögreglan hefir nú fengið málið
til meðferðar.
Dáinn úr blóðeitrun.
Siglufirði í gær.
Nýdáinn er hér ungur efnilegur
maður úr blóðeitrun, Sigþór Magnús-
son bókhaldari hjá »hinum samein-
uðu Islenzku verzlunum*. Fékk
dálitla bólu aftan á hálsinn, reif ofan
af henni, en eitrunin hljóp í sárið.
Tveim dögum siðar dó Sigþór.
Hann var mjög vel liðinn maður
og mörgum harmdauði.
Ný tegund skipa.
í Boston hafa tilraunir verið gerð-
ar til að smíða báta, sem ekki verð-
ur sökt. Þær hafa tekist svo vel,
að sérstök skipasmíðastöð verður
reist þar til þess að smiða stálskip,
sem ekki verður sökt.
Stærð þeirra er ákveðin 4200
smálestir og eru sérfræðingar á einu
máli um, að kafbátar fá eigi sðkt
þeim.
Það hefir og verið ákveðið, að
smíða þar steinsteypuskip til flutn-
inga, sem beri 7500 smálestir.
Bannað er nú að selja gufuskip,
stærri en 100 smálestir, úr Banda-
rikjunum. En heimilf er útlendum
félögum að láta smiða seglskip hjá
skipafélögum Bandarikjanna.