Morgunblaðið - 24.09.1918, Blaðsíða 1

l»riðjudag
24
sept. 1918
5. argangr
317.
Hubiað
R tstiómarsitxii nr. 500
Erlendar
símfregnir.
Frá fréttaritara Morgunblaðsins.
Khöfn, 23. sept.
Á Saloniki-vígstöðvunum hafa
bandamenn tekið Prilep og Sborski.
Grikkir hafa unnið sigur hjá Do-
rianvatni og Serbar eru komnir 15
kilómetra uorður fyrir Cerna.
Allanby hershöfðingi hefir tekið
Nazaret og bælir hvarvetna niður
viðnám Tyrkja. Hefir hann hand-
tekið 18000 menn.
Bandaríkin stinqa upp d pví að
hlutleysingjar oq bandamenn hejjist
peqar handa qeqn Maximalistum.
»Berliner Tageblatt« heldur því
enn fram, að kanzlaraskifti séu í
•vændum.
1,750,000 Bandaríkjamenn ern
komnir til vigvallarins í Frakklandi.
Eri. símfregnir
< Opinber tilkynning frá brezku utan-
rikisstjórninni i London.
London 20. sept.
Austurríki hefir hafið nýja friðarhreyf-
ingu og skorað á stjórnir ófriðarrikj-
anna að koma á ráðstefnu í hlut-
lausu landi, þar sem ræddar væri
skoðanir á þvi hvort hægt mundi
að koma á friði.
Jafnframt hafa Þjóðverjar komið
fram með ákveðin friðartilboð ti)
Belgíu.
Balfour flutti ræðu í London hinn
16. sept. og sýndi fram á óheilindi
þau, sem væru i áskorun Austur-
rikis og tók það sérstaklega fram,
að þetta væri tilraun til þess að
sundra bandamönnum en ekki ein-
laeR viðleitni til þess að koma á friði.
Balfour mótmælti þvi, að honum og
stjórninni stæði á sama um friðinn
en kvaðst eigi sjá neina von til þess
. að það fengist sá friður sem væri
annað og meira en bráðabirgða-
vopnahlé. Það værj ekkert gagn að
þvi að taka upp samningaumleitanir
þar sem enginn misskilningur væri
á bakvið. Og það væri eigi hinn
allra minsti misskilningur milli banda-
manna og Miðveldanna og þess
vegna væri það algerlega þýðingar-
laust að verða við þessari áskorun.
í sambandi við þá kröfu Þjóðverja
ísafpídarvTerus miðja
Afvreiðslusimi nr, soo
Ritstjóri: Viihjáimur Fin
sen
Þjóðþing Dana.
Hér á myndinni má sjá hvernig þingmönnum á þjóðþingi Dana er
skipað á bekki í hinum nýja þingsal. Fram við glugga er sæti forseta
og við borðið þar fyrir framan sitja flokksforingjarnir og ráðherrarnir.
Utan um þá er svo öðrum þingmönnum skipað í háifiiriug. Neðst til
hægri sést klefi embættismanna þingsins, og meðfram veggnum til hægri
eiga blaðaraeun sæti.
að þeir fái aftu'r nýlendnr sinar, sagði
Balfour að enginn einasti maður
i Bretlandi mundi vilja ganga að
þeirri kröfu óbreyttri.
Bandamenn vorir hafa yfirleitt
verið jafn skjótir til þess að hafna
friðarfundarhugmyndinni.
W.Json forseti lýsti yfir því, að
friðarskilyrði þau, er Bandarikin vildu
ganga að, hefðu þegar verið látin
uppi hvað eftir annað og það væri
engin ástæða til þess að fara að halda
ráðstefnu til þess að ræða um mál,
sem hefði verið skýrt svo rækilega.
Aðrir bandamenn hafa tekið i sama
strenginn. Clemenceau sagði: »Það
er óhugsandi að glæpir og réttlæti
geti komist að samningum.* Belgar
höfnuðu Og skjótlega sérfriðartilboð-
um þeima, er þeim voru gerð.
í hlutlausum löndum þóttust menn
þegar sjá, að friðarumleitanir Austur-
rikis voru fyrirfram dauðadæmdar
og flestir álitu að þær mundu fram
komnar vegna ósigurs Þjóðverja á
vesturvígstöðvunum og ættu eigi við
einlægni að styðjast.
Þýzku blöðunum hsfir gramist
mjög ræða Balfours og viðurkenna
það, að framkoma hans hafi alveg
ónýtt þetta bragð.
Hans Delbröck ritar i »Preussiche
Jahrbíicher«, ágústheftið, sem út kom
áður en áskorun Austurríkis kom
fram og segir þar: »Enginn getur
fært oss frið nema þvi aðeins að
hann hafi áður sagt Pangermanis-
manum strið á hendur. Það getur
enginn ætlast til þess af Bretum að
þeir trúi þvi að vér viljum i ein-
lægni semja frið, meðan Pangermönn-
um leyfist að vona að yfirvöldin séu
á laun vitiir sinir og tryggir fylgis-
menn.
Balfor hefir ritað stjórnmálafull-
trúa bráðabirgðarstjórnarinnar í Eist-
landi og sagt að brezka stjórnin mundi
»kröftuglega mótmæla« kröfum þýzku
stjórnarinnar um það að hafa nokk-
ur vfirráð eða rétt til þess að ráða
yfir Eistlandi. Bretar mundu aldrei
ganga að þeim friði, þar sem það
væri viðurkent.
Stjórnleysið i Rússlandi er nú
sagt að hafi orðið að verulegu skelf-
ingarástandi. Það er sagt að prestar
og liðsforingjar séu aðallega drepnir
og lík fljóta stöðugt niður Neva-
fljótið.
Siðan 8. ágúst 1918 hafa Bretar
handtekið alls 82500 menn á vestur-
vigstöðvunum, Frakkar um 35500
og Bandarikjamenn 15000. Síðan
15- júlí hafa Bretar tekið þar 750
fallbyssur að herfangi, Frakkar rúm-
lega 800 og Bandarikjamenn 350.
Lloyd George hefir verið lasinn i
viku, en er nú orðinn fastur aftur.
I ágústmánuði hefir hinn sjálf-
stæði flugher Breta gert árásir á
21 borg í Þýzkalandi auk margra
árása sem hann hefir gert á flug-
stöðvar Þjóðverja. í þessum árásum
var varpað niður rúmlega 100 smá-
lestum af sprengjum. Síðustu þrjá
mánuðina hefir flugher Breta farið
249 árásarferðir inn yfir Þýzkaland.
^5-
+
Frú Helga Johnson
Hið skyndilega fráfall frú Helgu
Johnson kora eins og þruma úr
heiðskíru lofti. Hún hafði vita-
skuld verið nokkuð heilsulítil sið-
ustu árin, þjáðist af sykursýki,
en enginn mun hafa búist við
því, að sjúkdómurinn mundi draga
hana til dauða, svo skyndilega á
ungum aldri. Hún virtist vera
hressari upp á síðkastið og höfðu
vinir þeirra hjóna orð á þvi. En
á sunnudagsmorguninn varð hún
skyndilega mjög veik og kl. 10
um kvöldið lá hún lík.
Með frá Johnson er ein með
beztu konum þessa bæjar, í orðs-
ins fylstu merkingu, horfin á burt.
Hæglát, en glöð í vinahóp, gáfuð
og skémtileg og framúrskarandí
göfug í öllum hugsunarhætti. Og
hjartað hafði hún á réttum stað.
Hún var ein þeirra kvenna, sem
ekkert aurat mátti sjá, og aldrei
sást hún glaðari en þegar hún
gat hjálpað öðrum og glatt þá,
sem hún vissi að leið illa. Frú
Johnson var fríð kona, yfirlætis-
laus og einkar prúð í allri fram-
göngu.
En nú er hún horfin. Dauðinn
tók hana i blóma lifsins frá eig-
inmanni og fjórum efnilegum smá-
drengjum, sem hún elskaði og ól
önn fyrir af sínu kærleiksrika
móðurhjarta. Dauðinn er ómis-
kunnsamur og hann slær oft þar,
sem sízt skyldi. En minning þess-
arar göfugu konu mun lifa lengi.
Rausn.
Hlutafélagið prentsmiðjan Guten-
berg hefir nú fyrir nokkrum dög-
um sýnt starfsmönnum sýnum þá
rausn að greiða þeim, óbeðið og
ótilkvatt, dýrtiðaruppbót.
Allir búsettir menn, sem hjá prent-
smiðjunni vinna, hafa fengið 200
krórur, einhleypir menn 100 krón-
ur, stúlkur og lærlingar 50 krónur
og sendisveinar 25 krónur.
Þess má geta, að hjá prentsmiðj-
unni mun vinna 30—40 manus.
Landvarnir Norðmanna.
Með 82 atkvæðum gegn 24 hefir
norska stórþingið nýlega samþykt að
veita 1.400.000 krónur i viðbót við
þær 1.300.000 krónur, sem á þessu
fjárhagsári voru ætlaðar til þess að
kaupa stórar fallbyssur i vígin á
Foldinni.