Morgunblaðið - 05.10.1918, Blaðsíða 1

Ijaiigard.
5.
'okt. I9Í8
MORGUNBLADID
5. argangr
328.
t'ð-Iullí.íi. >>
R.itstjörimstT.i nr. 300
K'tnjón: Vilbjiíteur hnst i>
isatOíO
Aígreiðslnsimi ar >500
Ur loftinu.
Pýzkn stjórnarskittin
Berlín, 3. okt.
»Vorwártst skýrir frá þvi hvernig
<hin nýja þýzka stjórn muni skipuð,
eftir því sem næst verður komist.
Rlkiskanzlari verður prins Mix
Baden, von Payer verður áfram vara-
kanzlari. Aukaráðherrar (sekretá e
ohne poitefeuillle) verða þeir Scheide
mann os einn maður úr miðflokkn-
um. Fulltrúastarfið i þinginu verður
falið jafnaðarmanni.
Um utanríkisráðherrastarfið segit
» Vorwárts«:
»Stungið hefir verið upp á þrem
mönnum í utanríkisráðherrastöðuna
og eru þeir allir fylgjandi stefnu-
skrá hinnar nýju stjórnar. Veiðar
einn þýrra valinn úr. Þá koma tvær
nýjar stöður aðstoðarráðherra og er
það enn óákveðið af hvaða flokkum
þeir verða. Þá kemur ríkis-atvinnu-
málaráðherra úr flokki jafnaðarmanna,
qg tveir aðstoðarráðhefrar, úr fram-
jsóknarflokknum annar en hinn úr
miðflokknum. Innanrikisráðheriaverð-
ur úr miðfloknum. Erzberger verð-
ur ríkis-fréttamálaráðhe ra og er það
nýtt embætti. Helir hann tvo
aðstoðarráðherra, annar, úr fram-
sóknarflokknum, hinn jafnaðarmann.
Von Stein verður viðskiftamála-
ráðherra eins og áður og aðstoðar-
ráðherra hans verður jafnaðarmaður.
Rödern greifi verður fjármálaráð-
herra eins og áður og aðstoðar-
ráðherra hans úr miðflokknum. í
prússneska ráðuneytið skipa jafnað.ir-
menn, miðflokkurinn og framsóknar-
menn sinn manninn hverir.«
»Vorwártsc segir að nýja stjóm-
in eigi ekki að gera neina úrslita-
ákvarðanir nema því að eins að allir
ráðherrar sé viðstaddir og kanz'ari,
varakanzlari ög aukaráðherrar hafi
látið uppi álit sitt jafnframt. Nýja
stjórnin mun telja það hlutverk sitt,
að færa heiminum og hinni þýzkn
^jóð aftur frið, sem varanlegur geti
Orðið, bygður á þjóðréttarlegum
grundvelli 0g miði að alþjóða her-
húnaðar-takmörkun, tryggi þjóð-
ínum, stjórnmála- og viðskiftafrelsi
cg útiloki viðskiftastyrjöld að stríð-
’r-u loknu.
Framsókn Frakka
París, 4. okt.
V* héraðinu hjá St Quentin hefir
grimmilega orusta nú borist inn
£ ^indenburgllnuna milh Lesdins og
^úeharí, þar sem Þjóðverjar veita
^ Öflugasta viðnám. Þar fyrir
'’Oan hafa Frakkar náð fótfestu á
veginum, sem liggur j vestur hjá
St. Qientin og hafa sótt sigri hrós-
andi fram vestur fyrir Foubourg
d’Ide. Frakkat hafa tekið þar nokk-
ur hundruð fanga. Fyrir norðaust-
an Rheims hafa Frakkar tekið Cor-
micy og farið yfir skurðinn mil i
Corcavreaux og Neuvillette.
í Champagnehéraði heldur orustan
áfram af mestu grimd. Frakkar
hafa unnið enn meira á í héraðinu
fyrir norðan SotnmePy.
2800 Þjóðverjar hafa verið hand-
teknir i dag, en enn hafa eigi all r
verið taldir.
í nótt hafa’ Frakkar sótt fram
vestur fyrir Lesdins í St. Qaentin-
héraðinu. Fyrir norðan og norð-
austan llheims hefir einnig verið
sótt fram og um 100 fangar teknir.
KafbátaherDaðnrinn
Berlín, 4. okt.
»Times« segir: Það vetður aldrei
of oft brýnt fyrir mönnum, eða endur-
tekið, að hversu mikla þýðingu sem
bandalagið hefir, þá standa skipa-
smíðar vorar langt að baki þvi, sem
óvinirnir sökkva af skipum. Og
meðan eigi verður breyting á þessu,
þá rýrnar stöðugt vald vort banda-
manna á sjónum.
Ahlaopnm hrnndið
Berlín 4. okt.
Opinber skýrsla: Áköf áhlaup
óvinanna norðvestan við Roéselaire
og á stóru svæði norðan við St.
Quentin og í Champagnehéraði voru
brotin á bak aftur, og biðu óvin-
irnir gifurlegt manntjón.
Spánarkonungur yeiknr
Madtid, 3. okt.
A'fons konungur hefir fengið
spönsku veikina og liggur með hita-
sótt.
Pjóðverjar yfirgefa
Amentieres og Lens.
Berlín 3. okt.
Tiikynning frá aðalherbúðunum:
Frá vesturvígstöðvunum. Herir
Rupprecht rikirerfinqja oq Boéhn hers-
Jiöfðingja.
í Flandern var áhlaupum óvinanna
tvístrað. Nóttina milli 1. og 2. okt.
voru borgirnar Lens og Armentieres
yfirgefnar orustulaust. Hörfuðum
vér til bakvarðastöðva austan við
þessar borgir. Óvinirnir gerðu í
gær áhlaup að undangenginni stór-
skotahríð á hinar yfirgefnu stöðvar
tnilli Fleurbaux, L1 Bassee og Hulluch.
Hjá Cambrai urðu engar orustur
1 gær.
Smáihlaupum óvinanni hjá Schelde
og.suðaustur af Rfimmely, var hrundið.
Ennhemur var hrundið öflugum
áhlai pum þeiria notðaustur og sunnan
við St. Quentin.
Her pýzka rikiserfingjaus: Suð-
vestur af Anizy-le Chateau og no ðan
Við Filain, rákum vér af oss áhlaup
óv’inanna. Hersveitir frá Slésvík-
Holste n héldu stöðvu r. sinum á háls-
i um hjá Chemin des Dames þrátt
fvrir áköf áhlaup óvinanna. Orustur
voru háðar fyrir framan hina nýju
herlínu vora noiðvestan við Rheims.
Um kvöldið héldu óvinirnir hér stöð-
um millt Chandarde-Cormicy og
létt fyrir íraman Aisne skuiðinn.
í Chan pagne gerðu Frakkar hin
áköfustu áhlaup með miklu herhði
austan við Suippes, gegn St. Marie
a- Py og Montiosevigisins.
Tilraunir sem óvinirnir gerðu til
þess áð rjúfa herlínu vora sunnan
við.Orf uil, voru ónýtt með gagn-
áhlaupum.
Annarsstaðar hrundum vér áhlaup-
um óvinanna algerlega. Báðum
megin við Aisne og í Argonne báru
áhlaup óvinanna engan árangur.
Nýr rikiskanzlari,
Prins Max Baden.
Berlín, 3. okt.
Prins Max von Baden var í
dag útnefndur ríkiskanzlari . og
utanríkiaráðherra Prússa. Laug-
ardaginn 5. - þ. mán. á hádegi
mun hann tilkynna öllu þinginu
stefnuskrá hinnar nýju stjórnar.
Aukaráðherrar eru tilnefndir þeir
þingmennirnir Gröber og Scheide-
mann.
Járnbrautarslysið í SÝiþjóð-
Stokkhólmi, 3. okt.
Hjá Norrköping varð ógurlegt
járnbrautarslys á járnbrautinni
milli Malmhauga og Stokkhólms.
Hraðlest með nær 1000 farþegum
hljóp út af brautinni, sem gliðn-
að haf<)i vegna regns. Lestin stóð
skjótt í björtu báli, en enn er eigi
kunnugt hve margir menn hafa
farist, en samkvæmt síðustu fregn-
úm er sagt að þaðsémörg hundruð.
Frá Búlgurum.
Búkarest, 3. okt.
Um tíðindi þau, er nú ern að
gerast í Búlgarín, sefcir stjórnarblaðið
»SteaguU að enginn efi teiki á þvi
hvernig málum horfi. Eigi er hægt
að réttlæta framkomu Malinovs,
sem sé án vitundar konungsins.
.Það sé Ijóst af þvi, hversu skjótlega
austurríkskar og þýzkar hersveitir
hafi komið til Sofia, að meðal stjórn-
trálamanna í Berlín og Wien hafi
men vitað það fyrirfram að eigi var
að treysta á Búlgara.
í gær kom búlgarska þingið aftur
saman og gat það enga skýringu
gefið á þeim atburðum er gerzt hafa
í Búlgaríu uudanfarna daga. Vér
vitum það eitt, að hersböfðinginn
Sawoff og Schekoff fyrverandi og
núverandi foringi herstjórnarráðs
Búlgara voru á móti vopnahlénu
og lýstu yfir því, að Búlgarar mundu
berjast áfram við hlið Miðveldanna.
Búlgarar vita nú að komið er að
því, að land þeirra verði orustu-
völlur. Það er eigi vort, segir blaðið,
að samsinna þeim eða álasa þeim,
því að svo verður maður að Iiggja
sem hann hefir um sig búið.
Bæjarstjórnarfundur
3. þ .m.
Hestar hejarins. 1
Borgarstjóri skýrði frá þvl, að í
heyhlöðu bæjarins væru komnir
470 hestar af heyi og auk þess ný-
lega keypt 2 5; þús. pund. Einnig
hafi verið ákveðið og kaup gerð á
30 fötum af síld og 16 þús. pd.
mjöls til fóðurbætis. Svo nú murdi
hægt að hafa 18 hesta í þjónustu
bæjarins i vetur, 5. hestum hafi verið
komið á fóður annars staðar.
‘Rafmagnslýsing í Bdrunni.
Allmiklar umræður urðu um það
hvort veita skyldi Pétri Brynjólfs-
syni leyfi til að raflýsa Báruhúsið,
þar fulltrúarnir þóttust fullvissir þess,
að hann ætlaði húsið til kvikmynda-
sýninga, en vildi á engan hátt stuðla
að því, að svo yrði, en töldu vafa-
mál að bæjarstjórn gæti hindrað það
með öðru móti en synjun þess
að raflýsa husið. Þó vildu aðrir fara
aðrar leiðin Var loks samþykt til-
laga frá Agúst Jósefssyni að synja
um leyfið.
Ekki fleiri Bíó.
í sambandi við þetta mál bar
Jón Þorláksson fram tillögu þess
efnis: að bæjarstjórnin felur borgar-
stjóra, að fá tryggingu fyrir þvi hjá
lögreglustjóra bæjarins að ekki verði
fleiri kvikmyndahús sett á stofn en
fyrir eru.
Tillágan var samþykt í einu hljóði.
Hcettan við Bióin.
í 5. lið brunamálanefndargerðar
frá 30. sept. stendur: Að nefndin
hafi rætt um hinn mikla lífsháska,
er stafar af því hve mikil þröng er
oft í kvikmyndahúsum bæjarins,
sérstaklega »Gamla Bíó«, og að