Morgunblaðið - 04.02.1919, Blaðsíða 1

^riðjndag
4,
febr. 1919
6. argsngr
83
tOlublaö
Ritstjórnarsími nr. 500
Ritstjóri: Vilhjálmur Pinsen |j ísafoldarprentsmiðja
Afffreiðalnsimi nr. 500
Skjaidarmerki Islands.

Eitt af því, sem hvert einasta
fullválda ríki verður að eiga, er
sérstakt skjaldarmerki. Og nú hef-
ir nokkuð verið hugsað »un það af
ýmsum, hvert skjaldarmerki Is-
lauds ætti að verða í framtíðinni.
Stjórnin kvað hafa falið v sérstök-
um mönnum að finna upp liæfilegt
skjaldarmerki handa okkur.
En hér virðist ekki vera úr vöndu
að ráða., Skjaldarmerki eigum við
þegar og höfum átt um. langan
tíma. Það er flatti þorskurinn.
Sumum þykir það liálfgerð
hneisa, að liafa flattan þorsk í
skjaldarmerki og þar af kom það,
að fálkamerkið var upp tekið. Eu
fjarri sé því, að þeirri þjóð, sém
aðallega lifir á fiskveiðum, sé
hneisa að því að hafa þarskinn í
skjaldannerki sínti. Það er þó
þorskurinn, sein gefur okkur
drýgstan arðinn á hverju ári og
það er ];ó nokkur „reklame“ í því
fyrir íslenzka fiskiun, að hatm sé í
■ skjaldarmerkinu.
Að þessu sleptu á flatti þorskur-
inn líka meiri rétt á sér í skjaldar-
merkinu íi'eldur en fálkinn, eða
hvað annað, sem mönnum skyldi
koma til liugar að setja þar, vegna
þess livað það skjaldarmerki er
gamalt.
Þess vegna hafa nú ýmsir menn
hér í bænum sent landstjórninni á-
skorun um það að taka upp þetta
gamla skjaldarmerki, og er þess
væntandi, að st.jórnin taki þá óslt
til greina.
En livfernig verður danska
skjaldarmerkið framvegis? Verður
í því sérstakur reitur til marks um
það, að ísland sé enn hluti ríkisins?
Ef eg man rétt, þá hafa „hjálend-
ui'nar' ‘ ísland, Pæreyjar og Græn-
land haft hvér sinn reit f skjaldar-
merkinu, Grænland björn, Pæreyj-
ar hrút og ísland fálka. Verður nú
•tákn íslands tekið þar út. af?
Hallur.
Friðarfundurinn.
Pranskur friðarfulltrúi, sem átt
-hefir þátt í því að uudirbúa starf
friðarfundarins og skipa niður
friðarstarfinu, segir svo við blaðið
»Raris-Midi“ :
— Priðarfundimun verður skift í
Kaupirðu góðan hlut,
Þá mundu hvar þú fékst hann.
Sigurjón Pétursson.
fernt. í fyrsta lagi verður undir-
búningsráðstefna milli fulltrúa
Prakka, Breta, ítala og Banda-
ríkjamanna. Er það ætlunarverk
þeirrar ráðstefnu að tryggja sem
bezt eindrægni þessara. ríkja.
. Á annari ráðstefnunni eiga sæti
allir fulltrúar smáþjóðanna, sem
hafa fylgt handamönnum í ófriðn-
um. )
Á þriðju ráðstefnunni yerða full-
tniar óvinalandanna og verður
þeim þar gefið tækifæri tjl þess að
bera frarn skoðanir sínar.
Síðast verður fundur allra frið-
arfulltrúanna — þar á meðal verða
fulltrúar hlutleysingja — og þá
fyrst verður farið að ræða um.al-
þjóðabandalagið.
Stjórnarbyltingin
f Þýzkalandi.
Anker Kirkeby skrifar í „Poli-
tiken1 ‘ um áramótin:
— Þegar hermennirnir og verka-
menkirnir í Berlín tóku völdin i sín-
ar hendur í nóvember, þá rifu þeir
ekki niður alt stjórnarfyrirkomu-
lagið og hengdu embættismennina á
ljóskerastólpum. -Þvert á móti
héldu þeir við öllu hinu gamla fyr-
irkomulagi og embættisinönnum,
svo sem ráðherrum, borgarstjórum
og alla leið þar niður úr. eu jieir
settu hverii embættismann undir
eftirlit. Þeir fengu allir að halda
embættum sínum, en áttu að rækja
þau í anda jafnaðarmanna. Þegar
á fyrsta ,degi stjórnarbyltingarinn-
ar. liöfðu hermenn og yerkamenn
í hverri borg, hverju héraði og
hverri lierdeild skipað sín eigin
lierráð, sem höfðu völdin og eftir-
litið með embættismönnunum.
Nú er tveut til. Annaðhvort að
halda þessu skipulagi áfram og'
láta hermaima- og verkamannaráð-
in segja embættismönmmum fyrir
verkum. Það er einveldi öreiganna.
En á hinn bóginn gæti maður sagt
sem svo: Vér liöfum komið á
stjórnbyltingunni, sem hefir sund-
ur molað hið gamla fyrirkomula:
fyrst um sinn látum vér alt vera
óbreytt, nema hvað embættisrekst-
urinn verður í anda jafnaðar-
ínanna. En eftir uokkra mánuði,
þeg;ar þjóðin hefir jafuað sig ai'tur
og hermennirnir komnir lieini, þá
köllum vér sam'an fulltrúa frá öll-
um hlutum ríkisins, úr öllum
flokkum, og þá skal hver rnaður og
Kaupirðu góðan hlut,
þá mundu hvar þú fékst hann,
Sigurjón Pétursson.
kona, sem er 20 ára eða eldri, fá
leyfi til þess að ákvarða, hverjir
skuli ráða um framtíðar fyrir-
komulagið á íýkisstjórniimi.
í Rússlandi hugsaði Leúin á
þcnnan hátt: Veslings -þrautpíndu
og margkúguðu landiH' mínir vita
enn ekki livað er um að vera og
kasta ]iví atkvæðum síuum við
kosningar á hiua gömlu fulltrúa
a*ðri flokkanna. Þess vegna verð-
um við að geyma það að ha.lda þjóð-
fund og' fyrst um sinn géta her-
maniia- og verkamanna-ráðin frætt
alþýðu vnn hugsjóuir jafnaðar-
manna jafnframt því sem við berj-
um þær inn í þjóðiiia með valdi.
En í Þýzkalandi hugsuðu liinir
hófsömu jafnaðarmenn (Ebert,
Scheidemann og Laudsberg) sem
svo: Við skulum bara kveðja til
þjóðfundar. Rússar eru ef til vill
svo ómentaðir, að þeim sé eigi trú-
andi til að ganga til kosninga, en
við befum það traust til hinnar
þýzku þjóðar, að hún velji meiri-
hluta þjóðfúndarfuiltrúamia úr
flokki jafnaðarmauna.
Hinir framsæknu jafnaðarmémi
(Haase, Dittmann og Barth) voru
aftur á móti beggja blands. Þeir
treystu að vísu þýzku þjóðhmi, en
hugsuðu sem svo: \'ið erum með
því að kveðja til þjóðfundar, en við
skulum draga það eins lengi og unt „
er, til þess að við getum fyrst kom-
ið alþýðu í skilning um það hvað
hugsjónir okkar eru réttmætar..
Spartacus-flokkurinn, með þá
Liebknecht og Rosa Lnxemburg í
broddi fylkingar, yoru aftur á móti
ylveg hliðstæðir Rússum: Við skul-
um ekki draga það að beita valdi
okkar til þess að koma hugsjónum
okkar í framkvæmd og gera jafn-
aðarmannaríki úr Þýzkalandi. Þeg-
ar ]>að stjórnarfyrirkomulag er
innleitt. ekki að einsjiér, heldur um
alla Evrópu, og ]iegar gjörbyltiug
hefir orðið um allan heim, þá fyrst
getum við farið að ráðgast við hina
aðra flokka og knniið á þjóðfund.
Þegar hermanna og verkamanna-
ráðin höfðu haft völdin í Þýzka-
landi, um mánaðartima, varð að fá
útgert um það, liver. hafa skyldi
vöklin framvegis og hvernig stjóm-
arfleytunni skyldi stýrt. Oll þessi
ráð sendu því fuiltrúa til Berlín
á ráðstefnu, sem þar var háð til
þess að ákveða og skeya úr um
þetta atriði. Þar voru samankomn-
ir um 450 verkamenn og liermenn.
Þeir voru flestir jafnaðarmenn, eu
þó voru um 50 þar á rneðal, sem
hölluðust að hinu gamla stjórnar-
fyrirkomulagi og vildu ekki heyra
Kaupirðu góðan hlut,
þá mundu hvar þú fékst hann.
Sigurjón Pétursson.
fyrirætlanir jafnaðarmauna nefnd-
ar.
Ráðstefna þessi var háð í vik-
iinni fyrir jólin og voru fundirnir
haldnir í þingstofu Prússa.----
I
iakob Hálfdána f*S0R?
kaupmaður á Húsavík í Suður-
Þingeyjarsýslu er nýlega látinn.
\Tar hann merkur maður á marga
lund og með nýtustu borguTum
bæjarins. Hann var orðinn gamail
maður, en bar árin vel.
DAGBOK
Þjóðmenjasafnið opið á sunnndög-
um, þriðjudögum og fimtudögum kl.
1—3 síðd.
Baðhúsið opið á miðvikudögum og
laugardögum.
Smjörlíkisgerðin selur þessa dagana
gerilsneidda nýmjólk, sem hún getur
ekki hagnýtt til smjorlíkisframleiðslu
vegna Vöntunar á hráefnum. Væri vel
ef þetta. gæti orðið til þess, að öll
mjólk, sem seld er hér í bænum, væri
„pasteuriseruð“ og fækkaði svo tauga-
veikissýkingum, sem sagt er að nú stafi
aðallega frá mjólk. Það er ærið mikið
hugsunarleysi, fyrst við höfum fengið
þessa ágætu vatnsveitu og þurfum eigi
framar að óttast taugaveibissýkla úr
drykkjarvatninu, að við skulum þá
lialda þessari sótt við með eftiiMitsleysi
og kæruleysi um það, hvers konar
mjólk við leggjum okkur til munns.
Söngskemtun sína endurtók Bene-
dikt Arnason í fyrrakvöld, og var þar
alveg húsfyllir, og gerðu áheyrendur
ágætan róm að söiignuin.
„Geysir“ kom liiugað í gærdag frá
Vestmannaeyjum.
Dánarfregn. Prú Jakobína Thomsen,
ekkja Gríms heitius skálds, lézt hér í
bænum nýlega í hárri elli.
„Borg“ fór fram hjá Bergen í fyrra-
dag, samkvæmt skeyti, sem afgreiðslu
Eimskipafélagsins barst í gær.
Kaupirðu góðan hlut,
þá mundu hvar þú fékst hartn.
Sigurjón Pétursson.