Morgunblaðið - 12.02.1919, Blaðsíða 1

Miðv.dag
12
febr. 1919
0. argrangr
91
tðlublað
Ritstjórnarsími nr. 500
Eitstjóri: Vilhjálmur Finsen
IsafoldarprentsmiCja
AfgraiQstaitni! ur. 500
Úr loftinu
London, 11. febr.
ÞjóSabandalagiS.
Tillögur um fyrirkomulag þjóða
bandalagsins verða lagðar fra,m á
fullskipuðum fundi friðarráðstefn-
nnnar fyrir fimtudag. Samkvannt
þeim tillögum á þjóðabandalagið
að mynda tvö ráð ■— fulltrúaráð
og framkvæmdaráð. í ftilltrúaráð
inu eiga fyrst og fremst að verða
sendiherrar og ráðherrar ýrnsra
þjóða, en frainkvæmdaráðið verður
myndað nieð því að fjölga eitthvað
mönnum í „tíu manna ráðinu“ nú-
verandj. Fastaskrifara á að skipa
fyrir ba'ði ráðin.
Það er ekki lagt til, að.skipað
ur verði neinn alþjóðadómstóll.
Friðarráðstefnan á sjálf að gera
út um mál þeirra manna, sem siik
áttu á upptökum styrjaldarinnar.
En þjóðabandalagið ó síjðar að
kveða upp úr með það, hvoft slíkur
dómstóll skuli stofnaður. ^
AYilson forseti mun sjálfur leggja
þessar tillögur fyrir ráðstefnuna.
Nýjar óeirðir í Berlín.
Það er srmað frá Zúrkh. að
Spartacus-monn hafi á ný liafið
magnaðar óeirðir í Berlín á lang--
. ardag'skvöldið.
Eiehhorn, fyrv. lögreglust jóri,
fór nieð mikinu flokk hermanna og
sjólioámanna; og Jagði undir sig
iAlexanderstorgið; en stjórnarher-
iun hóf skothrio á pá og voru 8
menn drepnir en 40 særðust. Nán-
ari fregnum er halclið leyndum.
Frá Portúgal.
Her lýðveídismauna hefir ger-
sigrað her konungssinna hjá vjzeil
og Lamego. Það er tilkynt, að
st.jómarforseti konungSsinna, Cou-
ciero ofursti, hafi sætst, líklega í
orústunum hjá Vizen eða Lamego,
sem lýðveldissinnar hafa náð á sitt
yalcl.
Pólverjar og Þjóðverjar.
■Sú fregn kemur frá Berlín um
Kaupmannahöfn, að. bandamenn
iKaupirðu góðan hlut,
mundu hvar þú fékst hann.
Sigurjón Pétursson.
VOLDNDAR-HLDTABIF.
Handhafar hlutabréfa nr. 95 — 96 — 127 — 130 — 131 — 238
og 336 i hluta'é!. »Vólundur« eru hér með ámintir að sýna hlatabréf
sín á skrífstofu félagsins, og er áriðandi að þeir geri þetta sem allra fyrst
Reykjavík í febr. 1919.
Stjórn hlutafél. „Vö!undur“
hafi skipað svo fyrir, að Pólverjar
og Þjóðverjar skuli þegar í stað
liættá að troða íllsakir hvörir við
áðra.
Herstjórnin ú Balkan.
Það cr símað frá Aþenu, að
Francliel liershöfðingi hafi áður en
hann fór frá Saloniki, fengið gríska
liershöfðingjanum Paraskevopoul-
os í hendur yfirherstjórn banda-
manna í Makedoníu.
Frá Eússum.
l'að er símað frá Berlín, að lier
'Maximalista hnfi' tekið borginá
Windau í Kurlandi og að þýzki her-
inn ,sem þar var, liafi flúið í full-
komnu stjórnleysi.
Frá fríðarfundinuni
Þegar friðarfundurinn hófst,
urðu nokkrar deilur með banda-
mönnum út af þvj, hve marga full-
trúa hver þeirra ætti að hafa, en
eftir allmikið þóf varð það þó að
samkomulagi, að hvert Stórveld-
anna, Bretland, Frakkland, Banda-
ríkin, ítalía og Japan, skyldi
hafa fimm fulltrúa. En svo vildu
Bret.ar líka koma inn fulltrúum
fyrir nýlendur sínar, og varð það
seinast úr, að Ástralía, Suður-
Afríka og Indland fengu að senda
sína tvo fulltrúana hver og Nýja-
B.iAland eimi. En þá var því ákvæði
komið inú, líklega af Wilson, að
h\er þjóð skyldi að eins hafa eitt.
atkvæði á friðartundinum, hversu
marga fulltrúa sem hún hefði, og
teldust þá fulltrúar nýlenda Breta
sem fulltrúar frá brezka ríkinu og
hefði brezka ríkið að eins eitt at,-
kvæði. — Belgar, Serbar og Brazi-
lía eiga að hafa sína 3 fulltrúana
Kaupirðu góðan hlut,
þá mundu hvar þú fékst hann.
, Sigurjón Pétursson.
hver.t, Síam, Grikkland og Rúmenía
2 fulltrúa livert, Perú, Uruguy,
Bolivia og Equhdor fá að senda
einn fulltrúa hvert. Alls voru 66
fulltrúar bandamaiina á fyrsta
opinbera friðarfundinuln, og voru
þeir frá 25 ríkjum.
Ágreiningur.
Það var afráðið um miðjan janú-
ar, að eftirlit skyldi haft með frétt-
um þeirn. sem bærust ut frá friðar-
í’áðstcfnunni. Olli þetta mikilli
gremju meðal b'laðamauna og eigi
nnmu Bandaríkjamenn hafa Verið
]iví laumuspili rylgjandi, því að.
nokkrir öldungaráðsmenn Banda-
ríkjanna sendu áskorun Um ]iað, að
alt sem gerðist á ráðstefnunni yrði
þegar í sttlð birt. Yæri það þvert
ofan í yfirlýstan vilja Wjlsons, ef
nú væri tekið að ieika diplomatiskt
laumuspil að nýju; hann hefði
skýrt kveðið upp úr með þaþ, að
ekki ætti að fara á bak við þjóð-
irnar með neitt. Brezku blöðin tókn
mjög í sama strenginn og eins ýms
frönsk. blöð, og mun þá hafa verið
látið nokkuð undan kröfum þeirra.
Wilsou var sjálfur á móti þessu.
Hann kváðst vilja, að blöðin feugju
jafnharðan að taka jiátt, í umræð-
unum um þau mál, sem væru á
dagskrá fundarins, svo að fulltrú-
arnir vissu hvernig almennings-
álitið væri.
Þá reis og annar ágrciningur
npp þegar í öndverðu og liann var
um það, livaða tungumál skyldi
talað á friðarfundinum. Bretar
héldu því fram, að ef memi vildu
eigi tala latínu, þá væri enska sjálf-
sögð. Aftur á móti liéldu Frakkar
því fram, og Clemencau gamli var
þar fremstur í floklti, að sjálfsagt
væri að tala frönsku, 'því að það
mál væri skírast, og gæti minstum
misskilningi valdið — væri yfirleitt
bezta málið fyrir „diplomata“.
Eitt af vandamálum friðarráð-
^stefnunnar er það, hvernig á að
I ara með Rússa. Um það varð nokk-
II r ágreiningur og eins um Pólland.
Kaupirðu góðan hlut,
þá mundu hvar þú fékst bnnn
Sigurjón Pétursson.
Bretar og Frákkar voru því fylgj-
andi, að her yrði sendur þangað,
en Wilson aftók að nokkur ame-
ríkskur hermaður færi með þang-
að. Þeir væru ekki komnir til Ev-
rópu til þess að blanda sér í innan-
ríkisdeilur.
Fossanefndin.
Prézt hefir að ágreiningur hafi
orðið í fossanefndmni um éignarétt
ríkisins á vatnsaflinu í landinu.
Halda þ’eir Guðm. Eggerz og Sveinn
í Firði fram eignaréttí einstaklings-
ins. en formaðurinn, Bjarni Jóns-
son ií-á \Togi og Jón Þorlákssou
telja ríkið réttan eiganda vatns-
aflsins. Þeirrar skoðunar er og hinu
lögfræðilegi ráðunautur nefndar-
innar. .Einar Arónrsson próf. juris.
Þá hefir aðstoðarmaður á Hag-
stofu tslands, fyrverandi lands-
verzlunarforstjóri og núverandi
skrifstofustjóri í landsverzluninni,
Héðinn Valdimarsson, verið skip-
aður ráðnnautur nefndarinnar.
Vöruiaiisn I Englandi.
Englendingar eru óðum að leysa
varuing undan útflutningshaftí
því, sém á hefir hvílt í stríðinu.
Seinustu tilkymiingar, sem hingað
hafa borist um þetta, lierma að nú
hafi þessar vörur verið gefnar laus-
ar til frjálsrar verzlunar: Reiðhjól
og reiðhjólahlutir (þó eigi dekk),
postulín og leirvarningur, postu-
línsleir, klukkur, eggjárn alls kon-
ar, alls konar drykkjarföng, kvik-
myndir, blómfræ, glervörur, eld-
húsgögn úr tré, já'rni og stáli, blek
ög sjálfblekungar, landbúnaðarvél-
ar, hljóðfæri, skrifstofugögn,mynd-
ir og málverk, gleraugu, saumavél-
ar, veggfóður, símar, fiskur nema
eigi lax, blý nema eigi hvítmálm-
ur, zink, salt, fernisolíur, málning,
veiðitæki, mahogny og harðar trjá-
tegimdir. ofnpípur, kartöflumjöl,
saccharine, sago,. línsterkja, niður-
soðið grænmeti, vín og margar
fleiri vörutegundir.
Baun er enn við útflutningi á
hrávöru ýmis konar, en það nær
ekki til iðnaðarvöru, sem framleidd
er úr þehn lirávörum.
Kaupirðu góðan hlut,
þá mundu hvar þú fékst hann.
Sigurjón Pétursson.