Morgunblaðið - 28.02.1919, Blaðsíða 1

I
Föstudag
28
Tebr. 1919
8. argangr
107.
tðlubiað
Eitstj ómarsími rfr. 500
Úr loftinu.
Londón, 26. feLr.
Frá Þýzkalandi.
Þjóðverjar hafa ákveðið að koma
•iá fót þjóðvarnaher. Ástæðurnar,
sem færðar eru fram fyrir því, eru
nákvæmlega hinar sömu og notað-
ar voru í ríkisþinginu til þess að
fá samþykki jafnaðarmanna til ó-
friðarins. Rússiand er nú sem fyr
talinn hættulegur óvinur, sem verj-
ast þurfi með herafla. Samkvæmt
umsögn Noslte, þjóðvarnaráðherra,
■verður ]>essi her tæplega þriðjung-
ur hins gamla liers.
Danska hlaðið „Politiken“ hefir
fengið þær fregnir frá Berlín. að
rótnemar í- Saxlandi séu að liugsa
um að koma þar á fót ,,Sovjet“-
lýðveldi.
Á þriðjudaginn var kyrð komin á
'í Baden.
í Bayern voru nýjar óspektir.
Maximalistar þar eru óánægðir og
hafa í hótunum með að rjúfa samn-
Ritstjóri • Vilhjálmur Fins«n
rýmltar um skipakost, en af þeim
Þjóðverjum, sem lausir eru látnir,
eru eigi aðrir sendir heim en þeir,
sem ekki mótmæla heimsending-
linni, eða geta eígi fært fram gildar
ástæður fyrir því að fá að vera
kyrrir í Bretlandi.
London, 27. febr.
Nýtt ráðuneyti í Bretlandi.
Ætlast er til þess, að komið verði
á fót nýju ráðuneyti í Bretlandi,
og lýsti innanríkisráðherra starf-
sviði þess í ræðu, sem hann flutti
: neðri deild þingsins í dag. Það er
ætlast til þess, að ]>etta nýja ráðu-
neyti taki við umsjá með járnbraut-
um, flutningabrautum, vatnaveg-
um og innanlandssiglingum, þjóð-
brautum og brúm og rafmagns-
stöðvum.
Innanríkisráðherrann sagði, að
ekkert mál væri þýðingarmeira
heldur en samgöngubætur, því að
undir þeim séu komnar framfarir
í iðnaði, húsagerð og landbúnaði.
Patricia prinsessa giftist.
tsafoldarprpntsnaiðj*
er ætlun bandamanna að nevða
þýzku þjóðiua til þess friðar, er
vorði rothögg á landið og' ]>jóðlíf
vort, ]>á niun eg' fyrir mitt leyti
ekki undirskrifa slíkan frið, livað
sem í skerst, og eg hygg, að með-‘
stjórnendur mínir muni vera á
wama máli.
Ihií herinn sagði Ebert:
Friednch Ebsrt.
— Við afvopnum alveg herinii.
Liðsforingjarnir fá eftirlaun sín,
en stjórnin mun telja varaliðsfor-
ing'jana atvinnulausa og sjá sér
skylt að greiða fyrir þeim á eili-
inga þá, er þeir liöfðu gert við
meirililuta-jafnaðarmenn.
Borgarar í Ruhr-héraði hafa
skorast undan að afhenda vopu sín,
og þess vegna hefir stjórnin seut
herlið þangað og er búist við að
í bardaga slái.
Windau tekin.
Símskeyti frá Libau, komið yfir
Berlín, hermir það, að Windau hafi
verið tekin aftur, en Bolzhewikkar
náðu henni á sitt vald 31. janúar
Spanska veikin magnast.
í London dóu 653 menn úr in-
flúenzu vikuna sem leið, en viltuna
þar á undan varð veikin 272 mönn-
um að bana þar,
Þjóðverjar sendir heim.
Þýzkir menn, sem kyrsettir liafa
verið í Bretlandi, eru nú sendir
heim, þúsund á hverri viku. Síðan
nýja stjórnin tók við hefir innan-
ríkisráðuneytið séð um heimsend-
^ngu 8000 Þjóðverja. Verður lieiin-
sendingunum hraðað meira, þegar
í dag voru þau gefin saman í
hjónaband í Westminster Abbey,
Patricia prinsessa af Connauglit,
bróðurdóttir Georgs konungs, og
Robert Maure Ramsay sjóliðsfor-
ingi. Patricia afsalar sér prinsessu-
titlinum og heitir framvegis Patri-
cia Ramsay. „Times“ segir, að
Ramsay muni verða gerður að
flotamála-ræðismanni við sendi-
herrasveit Breta í París.
Ebert og bandamenn.
Fréttaritari brezka blaðsins
,,Morningpost“ hefir náð tali af
Ebert í Berlín, og mælti hann þá
meðal annars á þessa leið:
— Með vopnahlésskilmálunum
hefir Þýzkaland orðið að ganga að
harðari kostum heldur en Frökk-
um vora settir með friðarskilyrð-
unum 1871. Friðarfundurinn fjar-
lægist alt af hin upprunalegu skil-
yrði Wilsons. Bandamenn liafa tek-
ið kolin okkar, land okkar og ó-
nýtt samgöngur okkar með því að
taka af okkur eimreiðarnar. Ef það
hvern hátt. Vér höfum enn eigi
tekið neina ákvörðun um framtíð-
arher Þýzkalands. Á þjóðfundin-
um verður borið fram frumvarp
um það, að liafa að eins sárlítinn
her til landamæravörzlu. 1 þeim her
verða sennilega ekki sjálfboðalið-
ar, því að sú aðferð er ekki heppi-
leg' til þess að tryggja næga her-
mannatölu, né beztu kraftana. Það
er því sennilegt, að lögleidd verði
almenn herskylda líkt og í Sviss,
þó svo, að enginn liafi skyldu til
]>ess að vera í hernum í heilt ár.
Þjóðverjar eru fúsir á það, að
leggja algjörlega niður herinn, ef
þjóðasambandið sér um að aðrar
þjóðir geri það líka.-----
Ebert neitaði því, að nokkur angi
hins gamla keisaraveldis væri eftir
í ríkinu. Þeir, sem salmi keisara-
veldisins, láti ekkert á því bera og
séu alveg utan við það, sem nú er
að gerast með þjóðinni. Bolzhe-
wisminn í Þýzkalandi sé eingöngu
að kenna atvinnuskorti og mat-
vælaskorti. Sjáist þetta bezt í
Saxlandi, þar sem hægt liafi verið
að veita öllum atvinnu. Þar séu
engar óspektir. En í þeim borgum,
þar sem iðnaður sé í kaldakoli, láti
Bolzhewikkar á sér bera. Það ætti
því að vera í þágu bándamanna
Affr«íWm«í»*3 ar. 60Ö
=-.... ..................- ....
sjálfra, að hjálpa Þjóðverjum um
liráefni, svo að þeir geti endurreist
viðskiftalífið, því að með því móti
einu geti Þýzkaland orðið brim-
brjótur Bolzhewismans frá Rúss-
landi.
Ritfregn.
Nokkrar tækifærisvísur eftir J e n s
S æ m u n d s s o n. Reykjavík. Útg.:
Guðm. J. Breiðfjörð. 1919.
íslendingum hefir jafan þótt
gaman að smellnum lausavísum og
góð gáfa heíir það þótt og þykir
enn, að geta kastað fram vísum við
ýms tækifæri. Gæði þeirra eru auð-
vitað harla misjöfn og það er auð-
sætt, að þær gera flestar lítið til-
kall til þess að hafa verulegt list-
gildi, en við höfum gaman af þeim
samt. Að mæla vísur af munni fram
ei* nokkurs konar andleg lipurð,
sem við dáumst að, ekki síður en
því, er við sjáum eitthvert líkam-
legt snillibragð vel leikið.
Jens Sæmundssyni lætur bezt, í
tækifærisvísunum að minsta kosti,
að yrkja beiskar vísur eða sorg-
blandnaí, um framferði annara eða
örlög' sín, en síður, er hann yrkir
t. d. heillaóskir eftir beiðni, enda
er þess full vou. Og hann liefir oft
auga fyrir því, sem skoplegt er eða
ankanalegt og getur það verið
hressandi.
Nú vKL eg taka nokkrar vísur til
dæmis.
Lim örlög sín yrkir hann þessa
vísu:
Gakk þú jafnan gæfuveg,
— græti þig enginn harmuf.
Vertu aldrei eins og eg
auðnuleysis-garmur.
Um húsnæðisleysið í dýrtíðinni
yrkir liann:
Gjörvöll er mér gengin frá
guðs og manna hylli.
Vegalaus eg velkjast má
Víkurbúa milli.
Báðar þessar vísur ent, sem menn
sjá, mjög vel ortar og þannig mætti
fleiri telja.
Vísan um „grjóthrúguinálið“ er
og vel kveðin og sérkennileg
„stemning“ yfir henni — reyndar
angar þar ekki af rósum, heldur
tóbaki, en það hefir sennilega líka
rétt á sér. Vísan er svona:
Kaupirðu góðan hlut,
mundu hvar þú fékst hann.
Sigurjón Pétursson.
Kaupirðu góðan hlnt,
þá xmmdu hvar þú fékst hann
Sigurjón Pétursson.
Kaupirðu góðan hlut,
þá mundu hvar þú fékst hann,
Sigurjcm Pétursson.
Kaupirðu góðan hlut,
þá mundu hvar þú fékst hann«
Sigurjón Pétursson.